Morgunblaðið - 27.08.1967, Síða 3

MOKGUNBLAÐEÐ, SUNNUDAGUR 27. ÁGÚST 1967
3
Jón Aubuns, dómpróf.:
ÍSLENZK KIRKJA
ÁKUGASAMIR œenn urn
kristni landsins láta stundum
uppi áhyggjur yfir því, hve geig
vænlega ólúterskir fslendingar
séu, og hver vansi það sé, hve
lítið þeir læri áf öðrum lútersk-
um kirkjum, einkanlega systur-
kirkjunum á Norðurlöndum.
Ekki tel ég ástæðu til að hafa
áhyggjur af því.
íslenzka kinkjan hefir um sitt
hvað farið sínar götur. Ég vona,
að þar séu íslenzk sérkenni að
verki, er minni á íslenzka skap-
gerð Jóns Ix>ptssonar í Odda.
Þegar Þorlákur biskup tók að
reka hér erindi hins erlenda al-
kirkjuvalds, þvert ofan í ís-
lenzka hefð, svaraði höfðinginn
í Odda honum því, að hvorki
myndi erkibiskup vilja betur né
vita betur en Sæmundur í Odda
og synir hans. .
Þessari afstöðu Oddaverjans
réði ekki oflæti, heldur einfald-
lega það, að gera ekki íslenzkri
hefð og þjóðareðli lægra undir
höfði en erlendu valdboði og
erlendum sið.
Hingað hafa sótt á síðari árum
erlendir kirkjumenn. Mér hefir
heyrzt þeir líta á það vanþókn-
unarlaust, að lútersk kristni á
íslandi beri að einhverju annan
svip en þeir þekkja í heima-
löndum sínum. Enda ekki af æði
miklu að státa um áhrif kirkj-
unnar í sumum þeim löndum.
Ef lútersk kristni á íslandi ber
að einhverju aðra mynd en
kristni hinna Norðurlandanna,
hlýtur það að stafa af því, að við
erum ekki að öllu leyti eins og
þær frændþjóðir.
Það sýnir afskaplega rislágt
sálarlíf og afskaplega lítilfjör-
legt sjónarmið, að segja, að af
því að Danir eða Norðmenn, Sví-
ar eða Þjóðverjar, eða Missouri-
mennirnir í Vesturheimi telji
eitthvað sjálfsagða lútersku, sé
það skömm fyrir okur að vera
að burðast með einhverjar aðr-
ar hugmyndir en þessir miklu
menn úti í þeim stóra heimi!
Á fyrri árum var rekinn hér
eindreginn áróður fyrir trú-
stefnu danska heimatrúboðsins.
Langsamlega meiri hluti þjóðar-
innar lét það trúboð lönd og
leið.
Mikill fjöldi Norðmíanna hefir
hneigzt að trústefnu Halles-
bys, og smáhópar þaðan hafa
tvívegis komið hingað til að
kristna íslendinga. Flestir létu
sér fátt um það trúboð finnast.
Um skeið hefir allstór hópur
manna innan sænsku kirkjunn-
ar hneigst að hálf-rómverstkum
helgisiðum, hákirkjutildri og
einstrengingshætti um kenningu
og kirkjustjórn. Margir telja
þetta ekki síztu orðsök þess, hve
mikillar andúðar gætir í Svíþjóð
í garð kirkjunnar t.d. í blöðunum.
„Þetta væri óhugsandi í Sví-
þjóð“, sagði sænski dómprófast-
urinn, sem hér var nýlega, er
hann sá að kapella var til helgi
balds í háskólanum hér. Ég hefi
ekki orðið þess var, að fólk am-
við- slíku hér.
Ég er hræddur hm, að ef þess
ar stefnur yrðu verulega ráð-
andi hér, myndu þær einangra
kirkjuna frá þorra fólks í land-
inu.
Stgr. Thorsteinsson sagði um
Sigurð málara: „Þótt gróður all-
ur gæti ei veitzt, — hann greri
að sínu hæfi“.
Þetta er fallega sagt. Ég held
að kristni íslands þurfi að fá í
friði að gróa að sínu hæfi, í sam-
ræmi við íslenzka þjóðarsál og
gerð, fremur en að elta það,
hvernig aðrir trúa.
Um sitt'hvað hafa íslendingar
fiarið sínar götur. Þróun í stjórn
málum hefir t.d. oiðið nokkuð
önnur hér en á Norðurlöndunum
hinum. Ég held óþarft að skamm
así sín fyrir það.
Það vita allir, að hugsjón Dofr
ans er heimskuleg: „Þursi, ver
sjálfum þér nægur“. Hver sú
kirkjudeild staðnar, sem þekkir
ekki hugarheim og hætti ann-
arra kinkjudeilda og þykist ekk-
ert geta af þeim lært. Af slíku
bafa trúfolkkar og deildir innan
kristninnar orðið leiðinlegar,
þröngsýnar og einstrengingsleg-
ar.
Kristindómurinn sjálfur hefir
líka haft illt af því að einangra
sig, eiris og hann hefir gert, frá
öðrum há'þróuðum trúarbrögð-
um. Enginn er svo alger, að 'hann
geti ekkert af öðrum lært.
En þá er ekki síður nauðsyn-
legt, að þekkja sjálfian sig og
hafa vit á að vaxa og iþróast í
samræmi við eigið eðli og gerð.
Kirkja, sem ekki leggur rækt
við það, verður viðskila þjóð
snni og þjóðin gleymir henni.
Humarveiðin með
afbrigðum léleg í ár
HUMARVERTÍÐIN hefur verið
erfið í sumar. Á öllu veiðisvæð-
inu frá Hornafirði vestur að
Snæfellsjökli hefur afli verið
mjög tregur og sumir bátanna
hafa gefizt upp og farið á hand-
færi eða fiskitroll. Mbl. hringdi
í dr. Jakob Sigurðsson og spurði
hann frétta af humarvertíðinni.
— Humarveiðin hefur verið
með afbrigðum léleg í sumar,
sagði dr. Jakob. Framan af hættu
margir bátanna og fóru á hand-
færaveiðar efn byrjuðu aftur á
humar, þegar smáfjörkippur kom
í veiðarnar. Það er engum of-
sögum sagt, að aflinn í ár sé
allt að því helmingi minni em
í fyrra.
Þá hafði Mbl. tal af Tómasi
Sæmundssyni, skipstjóra á Hafn
ar'berg RE, en Tómas hefur ár
eftir ár verið aflakóngur á
humarvertíðinni.
— Ég er nú búinn að stunda
þessar veiðar í sex sumiur, sagði
Tómas, og ég hef aldrei vitað
þetta svona slæmt. Vertíðin í
suirmar hefur verið með afbrigð-
um léleg.
— Hvenær byrjaðir þú á bum-
arnum?
— Það var um 20. maí. Veiðin
var sæmileg til að byrja með
en datt svo alveg niður í ebiki
neitt. Við hættum upp úr miðj-
um júní og vorum á fiskitroldi í
mánuð en byrjuðum svo aftur á
bumarnuim. Þá náðum við fjór-
um sæmilegum ferðum en þá
fór veiðin aftur að minnka og
nú hreínt ekki nein.
— Og þetta er svona yfir alla
línuna?
— Já, eftir því sem ég bezt
veit er alls staðar sama sagan
og sumir bátanna hafa alveg gef
izt upp á humarnum.
— Af hverju heldur þú, að
þetta stafi?
— Það er erfitt að segja til
um það. Enn sem komið er
þekikj.um við lítið til humarsins
og hans hátta. Engin ný mið
hafa fiundizt í sumar, heldur liöf-
um við mest verið á sömu slóð-
um og undanfarin ár. Veiðisvæð-
in eru lítiil og bátar hafa verið
margir, sem befur auðvitað sitt
að segja. Ég hef svo sem frétt af
bátum, sem hafa fórnað tíma í
að leita uppi ný veiðisvæði og
haft • stundum sæmilegt upp en
þá koma abir hinir og svæðið
þurrkast á augabragði. Það sem
okikur vantar er gott leitarskip,
því ég er viss um, að það >ná
finna ný og góð mið.
— Hvað ertu búinn að fá í
sumar?
— Það nær ekki tíu tonnum.
Á sama tíma í fyrra vorum
við komnár með um 20 tonn.
— Hvað m.egið þið veiða.
lengi?
— Leyfið gildir til 30. sept-
ember. Við lifium í voninni um
að veiðin g'læði.st í lokin eins
og oft áður, þó útlitið með það
sé alilt annað en gott, sagði Tóm-
as að lokum.
„Held ég verði aldrei spámaður"
— segir Steingrímur Sigurðsson, sem
opnar málverkasýníngu á Akureyri
smúa mér alveg að málverkinu,
gefia mig ailan að því, og ég hiefi
málað fieiknmikið upp á síðkast-
ið“.
um mánaðarmótin
STEINGRÍMUR Sigurðsson opn-
ar sýningu í Landsbankasalnum
á Akureyri laugardaginn 2. sept-
ember. Sýnir hann þar 51 mynd
og eru það mestmegnis olíumynd
ir. — Af þeim eru 46 nýjar
myndir. Steingrímur hélt sýn-
ingu í Bogasalnum í sl. desem-
bermánuði, og seldi þá afar vel,
svo að orð var á gert.
Myndirnar, sem hann hefur á
þessari sýningu, eru þó mjög
frábrugðnar þeim, sem hann
sýndi þá, og augsýnilega hefur
honum farið fram.
Steingrfmur bauð blaðamönn-
um að kíkja á myndir.nar, áður
en hann sendir þær norður,
nokikurs konar einkasýnin.g fyr-
ir nokkra útvalda. Við náðum
þar í skottið á hon.uim, sem þó er
erfiltt, því að maður.inn er kvik-
ur og sja'ldnast kyrr, og lögð.um
fyrir hann nokkrar spurninga.r.
Á borði í stofunni lá kaþólsk
bænabók í skinnbandi, í djúp-
falsi meira að segja, sivo að vdð
byrjuum með því að spyrja:
„Ert þú genginn af Lúthersk-
unni?“
„Já“, svarar Stein.grímur af
bragði, „síðan eru liðin mörg
ár, og sjáðu bar.a, hér er.u nokkr-
ar myndir, trúarlegs eðlis, t.d.
þessi mynd af Kristskirlkju .og
börnunum, sem ég ka.l.la Ljóm-
un, samanber Hugljómun, og svo
er bér önnur af Maríu mey, það
er blár karton ad'lt í kring, enda
er blátt liltur Maníu Guðsmóður.
Og þetta er symbólsk m.ynd,
þarna er krossinn“.
„Hvar?“ spyrjum við
„Þarna í bakgrunni, sjáðu
hérna“, segir Steingrímur og
bendir. „Annars hef ég ákveðið,
síðan. ég hætti blaðamennsku, að
„Er nú Örlygur bróðir ekkert
afbrýðisamur?“
„Hann Öggi? Ertu galin.n.
'rann Ögg.i kann ekiki að vera
afbrýðisa.mur“.
„Og í hvaða stíl málar þú
Steingrunur við ema mynd sina, sem hann kallar því stutta
nafni HÚN.
nú?“
„O, ég mála nú í ýmsium stSl-
um. Sltíla.r eru ákaflega marg-
breyti'legir, og strll þróast í hönd
um manns. — Já, þetta er fynsta
sýning mán í mínum heimabæ,
Akureyri, enda aðeins önnur
sýningin, sem ég 'held. Hvort ég
verði .spámaður í mín.u föður-
landi? Já, þú m.einar Akureyri.
Nei, það held ég varla, ég ihúedtd
ég verði aldrei spámaðu.r, en ég
held þessa sýningu á Akureyni
til að^beiðra þá og þaikka þeim
fyrir síðasit, Ég á þeim mangt
gott upp að inna. Það litla, sem
ég hefi lært í mannasiðum, lærði
ég þar nyrðra, þótt -óneitanlega
hafi þeir allmjög breytzt í með-
förum m'ínum hér syðra. Þeiir
gáfiu mér veganesti, sem er beitra
en allt annað. Og ég hlakika tiil
að hengja upp myndir mínar hjá
þeím, og vona að þeir tafci mér
vel“.
Og m.eð því kvöddum við
Steingrím Sigurðsson að sinni,
og óskuð.um honum góðs gengis.
Fr. S. j