Alþýðublaðið - 23.07.1920, Blaðsíða 2

2
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Afgreidsla
blaðsins er í Alþýðuhúsmu við
Ingólfsstræti og Hverfisgötu.
Sími 98S.
Auglýsingum sé skilað þangað
eða í Gutenberg í síðasta lagi kl.
10, þann dag, sem þær eiga að
koma í blaðið.
Vinnubrögð.
Verkstjórn og verksvit,
Launajðfauður.
Eftir Ingólf Jbnsson, cand. phil,
(Niðurl.)
En hvað er leti? Húc er margs-
konar, eftir því hvað maðurina
starfar. En alla jafna — mér
liggur við að segja ætíð — stafar
hún af einhverjum vanhöldum
Ukamans, andlega eða iíkamlega.
Sá, sem andlega vinnu stundar,
verður ekki »latur< fyr en hann
er orðinn á einhvern hátt þreyttur
á verki sínu, hefir notað til þess
of mikla orku, og heilinn gerir
svo uppreist, heimtar hvíld.
Verkamaðurinn, sem stundar líkam-
lega vinnu, hefir ekki í sér fóig-
inn nema vísan skamt orku, sem
hann getur notað, án þess að
hvílast. Þegar hann hefir notað
þennan skamt, sem er kominn
undir þeirri aðbúð, sém verka-
tnaðurinn hefir: húsakynnum,
kiæðnaði, mataræði o. s. frv„ þá
fer líkaminn að segja til, en
venjulega ekki íyr en eytt er
meiri orku en í raun og veru
má, svo að aldrei fyllist fullkom-
lega í skarðið hjá verkamanni,
sem altaf þrælar, Afleiðingin er
auðsæ: orkan verður aldrei full-
komin, og mótmæli líkamans því
sífeld. Verkamaðurinn verður þvf
að leita einhverra ráða til þess,
að vega upp á móti þessu tapi,
og einá ráðið verður það, að eyða
minni orku við vinnuna, fara
hægar. En það er í daglegu tali
kallað * leti <. Ur þessu verður því
hvorki bætt með >skrifum út í
loftiðc, eða sultarlaunum, eða
löngum vinnutíma.
Nei, »letinni« verður bezt út-
rýmt með því, að kenna mönaum
að vinna, með því að kenna þeim
að meta orku sína og atgerfi
réttilega, mei verðugum iauaum
og jafnvel meiru, með hæfilega
löngum vinnutíma, og með sem
beztri aðbúð á allan hátt.
Um það skal ekki þráttað hvort
vinnubrögðum manna hér sé al-
mennt ábótavant. Það má ve!
vera. En að sökin liggur ekki
hjá verkamönnum, má meðal
annars sjá af því, að hvar sem
íslenzkir sjómenn fara, eru þeir
teknir fram yfir og taldir betri
verkmenn en alment gerist. En
þar vinna þeir líka undir verk-
stjórn. Má vel vera að hún sé í
lagi hér, en þó hefi eg heyrt að
svo sé ekki víða, og sjálfur hefi
eg unnið oft og mörgum sinnum
hér landi, þar sem blátt áfram
engin verkstjórn var, og geta
menn séð, að það kann ekki
góðri lukku að stýra.
Það liggur því alveg í hlutarins
eðli, að með bætturn kjörum og
betri verkstjórn afkastar verka-
maðurinn meiru, ea hann nú gerir.
Enda eru til fjölmörg dæmi, sem
eg veit að allir verkamenn þekkja;
enda þótt »fjárráðamennirnir« U
séu ekki svo hagsýnir, flestalíir,
að viija skilja það.
Það liggur auðvitað í hlutarins
eðli, að sá sem ræður til sín
mann og gerir vel við hann, á til-
kali til dyggilegrar vinnu í staðinn.
Um slíkfc þarf alls ekki að ræða.
X ið í Morgunblaðinu heldur af
vanþekking sinni að fjöldi sjó
manna vorra hafi fyrir engum að
sjá! Betur að svo væri. En það
er óhætt að segja þvf góða X.
það, að fæstir íslenzkir sjómena,
jafnvel þó einhleypir séu, hafa
að eins fyrir sjálfum sér að sjá!
Þeir eiga flestir, einhleypu sjó
hetjurnar okkar, fyrir foreldrum
eða systkinum að sjá, eða hvort-
tveggja.
Að lokum vil eg fræða herra
eða fröken X um það, að það
er engian föfmður í því, að taka
brauðið frá einum vesalingnum og
geía það öðrum. Það er ójöfnuður,
Hitt er jöfnuður, að taka Iítið
eitt úr gulikistum fépúkanna (fjár-
haldsmanna) og bæta í tómann
sjóð verkamannanna, þeirra sem,
eftir kenningu X., ciga aaðinn.
Ef jeg er fjárhaldsmaður ófjárráðs,
þá er eg skyldur til að sjá hon-
um fyrir lífsviðurværi og allri
sæmilegri aðbúð, og taka það af
fé hans. Ef dýrtíð verður, bæti
eg auðvitað við eyðslufé hans.
Eins er um atvinnurekandann,
meðan hann hefir fjármagnið, er
það skylda hans, að bæta verka-
manninum upp með kauphækkun
alla þá dýrtíð er verða kann. Því
verkamaðurinn á í raun og verc
allan anðinn.
Dm dagini og Teginn.
Bifreiðarslys enn. í gær ók
bifreið á mann í Hafnarstræti og
meiddi hann allmikið, Kom hún
framan af hafnarbakka, en mað-
urinn eftir götunni. Bifreiðaslysin
og axarsköft bifreiðastjóra eru
orðin alt of tíð til þess, að lög-
reglan láti handhófsakstur biftækja
afskiftalausan. Hver einasta bifreið
eða bifhjól, sem henni virðist aka
of hart, á hún að stöðva og láta
sæta þeira hæstu sektum, sem unt
er, iögum samkvæmt.
Um 1050 talsímar eru nú E
notkun hér í Reykjavík, sagði
Jónas Eyvindsson Alþýðubiaðinu.
Af Siglnfirði var blaðinu sím-
að í gær, að norskt skip hefði í
fyrra dag komið þangað með I2C
tunnur af síld. Fiskafli er enginn
sem stendur vegna beituleysis og
norðan stormur hamlar síldveiðum.
Vonandi verður það ekki iengi,
því í morgun var stilt veður nyrðra.
E.s. Arctos (933 smál.) kom -É
morgun frá Haugasundi með vör-
ur til kaupmanna.
Málverkasýning Jóns Stefáns-
sonar listmálara stendur enn nokkra
daga. Þar eru til sýnis nokkur úr-
valsrnyndir hans, sem bera þess-
ljósan vott, hve málarinn hefir
lagt mikla vinnu og góða í verk
sín. Menn geta bezt dæmt um
Iistagildi þeirra og fegurð með
því, að fara sjálfir og sjá. Það
skal tekið fram, að sumar mynd-
irnar njóta sín ekki í sýningai*"
herberginu, það er of lítið.
Dýnvverudarinn, júlíblaðið, er
nýkominn út og flytur hann hitt
og annað til fróðleiks mönnun*
og verndar dýrum. Blaðið ættu
allir þeir, sem illa fara með dýr.»
að lesa sérstaklega vandlega.