Morgunblaðið - 09.01.1969, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 9. JANÚAR 1969.
3
Happdrættiö hefur gefið Háskdlanum
190 milljdnir á 35 árum
ið segir, að fjórði hver miði eigi
að hljóta vinning.
UNDIRSTAÐA UNDIR FJAR-
FESTINGU HÁSKÓLANS.
Svo sem kunnugt er eru tekj-
ur Happdrættisins undirstaðan
undir fjárfestingu Háskólans í
húsnæði og rannsóknartækjum,
auk þess sem þær standa undir
nauðsynlegu viðhaldi húsa og
tækja.
Á þessu ári verður Árnagarð
ur tekinn í notkun og mun bæta
nokkuð úr mjög brýnni þörf, en
þar er þó ekki um neina fram-
búðarlausn að ræða á almennu
kenns'luhúsnæði. Verður húsnæð
ið fullnýtt þegar í upphafi, en
fyrirsjáanleg er mikil fjölgun
stúdenta á næstu árum.
Fyrirsjáanlegt er, að án stór-
fellds átaks í byggingarmálum
og annarri fjárfestingu munu
ýmsar deildir Háskólans ekki geta
veitt viðtöku öllum þeim stúd-
entum, sem gera má ráð fyrir
að muni óska inngöngu í þær á
næstu árum.
Hinn aukni fjöldi stúdenta við
Háskóla íslands og þarfir þjóð-
félagsins fyrir háskólamenntaða
menn gera það einnig óhjákvæmi
'legt, að fjölgað verði þeim mennt
Árnagarður í byggingu — þangað fer happdrættiságóðinn núna.
unarleiðum sem stúdentum standi
til boða við Háskólann. Hið nýj
asta í því efni er kennstta í nátt-
úrufræðum, sem tekin var upp
í haust. Jafnframt er ljóst, að
nýjar greinar hafa í för með sér
mikinn kostnað, þar sem þær
krefjast húsnæðis og kennslu-
tækja f-rá grunni.
Á Háskólanum hvílir sú skylda
við íslenzkt þjóðfélag að mennta
mikinn hluta þeirra manna og
kvenna, sem eiga eftir að gegna
hinum vandamestu störfum í þjóð
félaginu. Til þess þarf auk ann
Framhald á bls. 18
Brýn nauðsyn á auknum húskosti Háskól-
ans vegna fjölgunar stúdenta
ÁRMANN Snævarr, háskólarektor og formaður stjórnar Happ-
drættis Háskólans, skýrði frá því á árlegum fundi Happdrættisins
með blaðamönnum sl. þriðjudagskvöld, að happdrættið hefði greitt
536 millj. kr. í vinninga á þeim 35 árum, sem happdrættið hefur nú
starfað, en til Háskólans og stofnana hans hefðu runnið 190 millj.
kr. Auk þess hefði happdrættið greitt 22,5 millj. kr. í leyfisgjald
til rikisins, en siðan 1961 hefði það gjald verið látið renna til bygg-
ingar Eðlisfræðistofnunar Háskólans. Öllum hlyti að vera Ijóst
hvílíkur styrkur Háskólanum og þar með æðri menntun í landinu
væri að happdrættinu.
Húsnæðisskortur þjakar nú þegar Háskólann og þörfin fyrir
aukið fjarmagn þv: mjög brýn.
Stúdentum hefur fjölgað ár frá ári, en þó lítið miðað við þá fjölg-
un sem verður eftir tvö ár. Þá brautskráir Menntaskólinn við
Hamrahlíð stúdenta í fyrsta sinn og gífurleg fjölgun verður á
stúdentum frá Kennaraskólanum — meiri en nokkur bjóst við. Er
því sýnilegt að gera verður stórt átak til iausnar húsnæðismála
Háskólans.
fóttk segir: „Næsta númer við
miðann minn kom upp með vini
ing.“ Þess vegna telja margir
heppilegra að eiga miða í röð,
og svo fá menn einnig aukavinn
ingana, ef þeir hafa heppnina
með sér og fá hæsta vinninginn.
Það er orðið talsvert algengt,
að fólk á vinnustöðum á miða
í sameiningu. Greiðir það ákveð-
ið gjald mánaðarlega fyrir endur
nýjun. En þegar vinningar koma
upp, eru þeir lagðir í banka og
geymdir þar til fyrir jólin, að
heildarfjárhæð vinninganna er
greidd hluthöfunum. Kemur þetta
út sem einskonar skyldusparnað
ur og er mjög ve'l þegið í mesta
útgjaldamánuði ársins. Happ-
drætti Háskóia íslands greiðir
70 prs. af vetttunni í vinninga,
sem er hæsta vinningshlutfall sem
nokkurt happdrætti greiðir hér.
Þar að auki hefur einkarétt á
peningahappdrætti hér á landi.
Rétt er að benda á, að við hina
miklu fjölgun á 10.000 og 5.000
króna vinningum, aukast líkurn
ar fyrir því, að menn sem spila
á raðir, fái vel upp í kostnað,
eða jafnvel betur.
Að þessu sinni býður stjórn
Happdrættisins fulltrúum frá ein
um starfshópi, sem átti raðir af
miðum og fengu álitlega vinninga
á árinu, sem 'leið. Eru þetta prent
arar og blaðamenn við Morgun
blaðið. Þessi starfshópur átti 60
heilmiða og fengu á þá samtals
569.600 krónur í vinninga. Fengu
þeir samtals 20 vinninga yfir árið
sem er nokkuð hærra en al-
menna hlútfallið, því að hlutfall
MIÐAR OG VINNINGAR
HÆKKA.
Verð hlutamiða hefur verið ó-
breytit frá árinu 1966 þótt allt
verðlag í landinu hafi hækkað
stórlega. Hefur því verið ákveð-
ið að hækka verð hlutamiðanna
frá og með 1. flokki 1969 þann-
ig, að heilmiði kostar 120 krón-
ur á mánuði og hálfmiðinn 60
krónur. f samræmi við þessa verð
hækkun á miðunum Stórhækkar
vinningaskráin, því að Happ-
drætti Háskóla íslands greiðir
ætíð 70 prs. af veltunni út í
vinningum. Hækkar vinningaskrá
in, samtals um 30.240.000.00 kr.
— eða yfir þrjátíu milljónir kr.
Mun happdrættið greiða á næsta
ári tæpar 121.000.000—eitt hundr
að tuttugu og eina milljón krón-
ur.
Helztu breytingar verða þess-
ar:
Lægsti vinningur verður 2.000
krónur í stað 1.500 króna áður.
5.000 króna vinningum fjöttgar
úr 4.072 í 5.688. 10.000 króna
vinningarnir nærri tvöfaldast,
þeir verða 3.550 en voru 1.876.
Hæstu vinningg'rir verða þeir
sömu, 500.000 ki-ðnur í ellefu
flokkum, en ein milljón krónur
í tólfta flokki.
Það skal tekið firam, að frum-
varp það um Aukaflokk, sem nú
liggur fyrir Alþingi, kemur ekki
til framkvæmda á árinu 1969,
þótt lögfest verði.
Stjórn Happdrættisins gerir
sér fýllilega ljóst, að hækkan-
ir á verði miðanna er ætíð ó-
vinsæl ráðstöfun. En þróuh verð
lagsmálanna undanfarna áratugi
hefur sýnt, að ekki verður kom-
izt hjá því að fyflgjast með verð
Qiaginu á hverjum tíma.
Ljóst er, að viðskiptamenn
hafa ekki áhuga á að spila með,
ef verð miða og þar með fjár-
hæð vinninga er úr tenglsum
við verðlag almennt.
NÆRRI ALLIR MIÐAR UPP-
SELDIR S.L. ÁR.
Á árinu 1968 voru nærri allir
miðar uppseldir, eða um 90 prs.
og Aðalskrifstofan hafði enga
miða til ráðstöfunar fyrir nýja
viðskiptamenn. Raðir voru ófáan
legar, en það hefur farið mjög
í vöxt að starfshópar, spilaklúbb
ar og aðrir aðilar hafa bund-
izt samtökum og spi'la sameig-
inilega á raðir af miðum. Að sjálf
sögðu er aldrei hægt að segja
fyrirfram hvaða miðar koma upp
með vinning á árinu. En við höf
um svo oft veitt því athygli að
STAKSTFIWIÍ
Þátttaka í vest-
rænni samvinnu
1 lok áramótahugleiðinga, sem
Sigurður Bjamason frá Vigur
ritar í Islending og ísafold 31.
des. s.l. dregur hann saman
nokkur aðalatriði, er hann tel- *'
ur mestu máli skipta. Fyrst seg
ir hann að áframhaldandi þátt-
taka íslands í samstarfi vest-
rænna lýðræðisþjóða sé nauðsyn
leg til þess að tryggja sjálf-
stæði og öryggi landsins. í öðru
lagi þurfum við að skapa og við
halda efnahagslegu jafnvægi í
þjóðfélagi okkar. Leggur hann
megináherzlu á nauðsyn bættrar
sambúðar launþega og v'innu-
veitenda. Án slíkrar samvinnu
muni stöðugt upplausnarástand
ríkja í íslenzkum efnaahgsmál-
um. t þriðja lagi verði að halda
áfram eftir fremsta megni að
taka hin hagnýtu vísindi og
tækni í þágu bjargræðisvega
okkar. Uppbygging nýrra at-
vinnugreina og fullvinnsla ís-
lenzks sjávarafla og einstakra *
landbúnaðarafurða verði að
byggjast á þessu.
Þá telur greinarhöfundur í
fjórða lagi að brýna nauðsyn
beri til þess að ljúka endur-
skoðun skólakerfis okkar á
skömmum tíma. Síðan kemst Sig
urður Bjarnason að orði á þessa
leið:
ITJtrýming klíku-
hugsunarháttarins
„f fimmta lagi er framkvæmd
jákvæðrar byggðarstefnu frum-
skilyrði þess að vaxandi fólks-
fjöldi nýtist þjóðarheildinni og
samfélagl hennar. Þess vegna
verður á næstu árum að leggja
vaxandi áherzlu á allsherjar
uppbyggingu hinna ýmsu lands-
hluta, sem við góð framleiðslu-
skilyrði búa. Um þetta hefur nú
v-erandi rikisstjórn þegar hafizt
handa, þótt í of smáum stíl sé.
f sjötta lagi er nauðsynlegt
að almenningur í landinu leggi
fram lið sitt til þess að útrýma
klíku hugsunarhættinum, sem allt
of víða er áhrífaríkur bæði inn-
an stjórnmálaflokka og opin-
berra stofnana, stéttarfélaga og
margskonar hagsmunasamtaka.
Það er klíkuskapurinn og marg-
víslegt óréttlæti, sem þrífst í
skjóli hans, sem á hvað ríkast-
an þátt í að skapa tortryggni
og úlfúð í þessu örfámenna þjóð-
félagi, þar sem allir þekkja alla.
Efling einstaklings-
og félagsframtaks
„f sjöunda lagi er það skoð-
un mín að frumskilyrði áfram-
haldandi uppbyggingar og þró-
unar í landi okkar sé -efling ein-
staklings og félagsframtaks, auk
in þátttaka fólksins í atvínnu-
rekstri og stjórn hans. Án slíkr-
ar þátttöku næst naumast sú sam
ábyrgð einstaklingana, sem nauð
synleg er til þess að skapa efna
hagslegt jafnvægi og viðhalda
því. Einstaklingsframtakið hefur
snúið örbirgð í bjargálnir og
velmegun í þessu landi. Þrátt
fyrir stórfelldar framkvæmdir
og jöfnun lífskjara á síðustu ára
tugum er það of veikt á íslandi
í dag.
He'ilbrigt stjórnarfar, blómlegt
atvinnu og m.enningarlíf og af-
komuöryggi fólksins verður ekkl
tryggt nema í skjóli sjálfstæðs
og öflugs einstaklings- og fé-
lagsframtaks.
f áttunda lagi er þátttaka fs-
lands í efnahagssamstarfi Ev-
rópuþjóða með einum eða öðr-
um hætti okkur lifsnauðsynleg
til að tryggja afkomu okkar, og
koma í veg fyrir stórhættulega
viðskiptalega einangrun þjóðar-
innar.”, segir Sigurður Bjarna-
son að lokum.