Morgunblaðið - 31.05.1969, Blaðsíða 8

8
MORGU'N’HL.AÐIÐ, LAUGARDAGUR 31. MAÍ 1909
Við IBM-vclina í Reíknistofnuninni. Frá vinstri: Hörður Arinbjamar, Magnús Magnusson,
Helgi Sigvaldason og Kjartan Jóhannsson.
IBM afhendir Reikni-
stofnuninni prentara
FYRIR skömmu var frétta-
mönnum kynnt nokkuð starf-
semi Reiknistofnunar Háskól-
ans. Tilefnið var það, að nú
hefir verið undirritaður samn
ingur milli Reiknistofnunar-
innar og stór-fyrirtækisins
IBM, um að hið síðarnefnda
afhendi stofnuninni mjög af-
kastamikinn prentara til
er hér mjög gottt tæfcifæri fyrir
aliwenin fyrirtæ'ki að iáta raf-
reikn inn fjaMa fyirir sig um
ýmis mál er varða áætlanir og
stjórniun fyrirtaekjanna.
Bæfii Háskólarektor og Magn-
ús Magnússon þökkuðu Ottó A.
Michet-sen hane góða þátt í
þesau roáli.
I>á var sýnfd starfsemi reikn-
iisins og lýst vertoefniuim, aem
þeir Helgi Sigvaldason og Kjart-
Nýi prentarinn.
þess að ganga frá hinutn fjöl-
þættu niðurstöðum rafreikn-
isins, sem stofnunin nú á.
Foratjóri Reifcniistofniuinarinin-
ar, Magnús Magnússon, prófess-
or, skýrði frá þessum mieirku tíð-
indum, en viðstaddir voru m. a.
Háskólarektor, Ármann Snæv-
arr, Otto A. Miöhelsen, for^j.
IBM á íslandi, og staifsmenn
Rc.* ik nistof rauiuar inrxar.
Magnús Magnússon, prófessor,
sagði að upphal þess miális, að
niú er til tiltölutega fulikominn
rafreiknir hér á landi, vaeri, að
árið 1963 hefði komið hingað
IBM-vé! á veguim Ofttos Michel-
sens. Framhaldið hefði svo orð-
ið að Framkvaemdabankmn
hefði ákveðið að veita fé til
kaupa á rafreiknisamstæð'U
þeirri, sem nú er hjá stofnun-
inmi. Rafreiknir þessi er af gerð-
inni 1620 n. og kom hann til
landsins 1964, Þá var Reikni-
stofnunin sett á stofn uindir sér-
stöku ráði og forstjórn Magnús-
ar Magnússonar, prótfesaors.
Þá var skýrt frá verkefnum
Reiknistofnunarinmar, sem eru
sífellt að verða margbreyttari og
temgjast atvinmulifinu nánar. —
Með tilkomu prentarans nýja
gietur rafreiknirinn tekið að sér
mikluim mun fleiri verkefni og
an Jöhannsson hafa lagt út, t. d.
fyrir Hjartaverndarfélagið, Orku
stofmunima og Afemgisverzktn
ríkisins.
í stóri’im dráttum sögðu tals-
■meTin Reik'nistofr.unarinn ar frá
gamgi þessara inála á þessa leið:
Síðan IBM-rafreiknirinn var
sefttur upp í Reiknistofnun Há-
skólans í deseoaber árið 1964,
hefur þróun rafreiknanotkunar
á íslandi aukizt veruleiga mikið
og er þó fyrirsjáanleigt að sú
þróun er aðeins á byrjuniarstiigi.
Fyrstu árin var þróunin hæg-
fara, en alit útiit er fyrir að
mikitla breytinga sé að vænta.
Nú er svo komið, að núveramdi
rafreiknir Háskólams, sem er
mjög stór á íslenzkan mæii-
kvarða, er nærri fulil-nýttur.
Mjög vaxandi kröfuir við
rmenmtun háskólamanna beimast
m. a. að aukimni menntun í
motkun rafreikma við flestar
deildir háskóla.
Fyrirsjáanlegt var að ekkl var
mögulegt að aufca þeissa rmennt-
un eins og nauðsyn krafði, nema
roeð stóraúkinni afkastagetur nú
verandi rafreiknis.
Vitað var að veíkaatii liðuir-
inn í rafreiknikerfi Háskólans
vair ritvélin, sem sá uim útskrift-
inia en afkastageta hemmar er
15,5 stafir á sekúndu eða uim 12
iínuir á mínútu með 80 stafi á
hverri iínu.
Afkastamikil!l prentari, sem
vaeri meira I samræmi við af-
kiasIamöguleika véliarimmar kost-
ar $ 47.000 eða ísb krónur
4.140.700. auk aðflutnimgsgjalda
og tolia.
Slí'ka upptiæð sá Háskólinn
sér efkki fært að greiða, jiafmvel
þótt IBM hefði veitt 20% aMátt
af kaupverðinu, sem það að jafh
aði veitir æðtri skólastotfnunum
við kaup á rafreikmuim.
Forsfjóri IBM á Xslandi, Otto
Michelsen, fór þess þá á leit við
móðútrfyrirtæfcið IBM WTC, að
það hjálpaði til að bæta úr þess-
ari brýnu þörf Reilkmistofnunar-
rmmar.
Bfbiir mnklar viðræðuir milli
IBM WTC móðurfyrirtækiisins,
IBM-útibúsinis á íslandi og for-
stöðumanns Reikni'stofnuinarinn-
ar, próf. Magnúsar Magnússon-
ar, er okk/ur sárstök ánægja að
giet'a til'kynmt í dag, að undir-
skrifaður hefuir verið samningur
milili Reiknistofnunar Háskólans
og IBM á íslandi, þess efnis að
IBM á Istamdi lætur Reiikni-
stofniuninni í té IBM 1443 prent-
ara, sem hefur aifkastagetu 240
línuT á mínútu mmeð 120 stafi í
hverri línu, eða 20—30 sinnum
afkastameiri en riitvéliin, sem
fyrir er í rafreiknikerfinu.
Afnot af þessum hraðprentera
er Reiknistofnuninni algjörlega
að kostnaðarlauisu af hálfú IBM,
þó rmeð því skilyrði að vélim
verði notuð titt aukinntar kienmslu
Háskóla-stúdenta, m. a. við-
Skiptafræðiraema, svo og tíl vís-
indalegra rammsókma í landinu.
- HEILDARAFLI
Framhald af bls. S1
Karl Bjarmason, yfirm. Eftir-
itsdel idair ffiuitti skýn.lu uim til-
raronir á meðferð fisks.
í sikýn lium cig ræðum fraim-
kvæmd'3'stjóranima 'koim m.a.
fram:
Árið 1968 var heiMarfnaim-
leiðsfa hraðfrystra sjávaraifurða
hjá hraðfrystihúsuim irnnan SH
95.356 sm.l. oig jókstt umn 5.2%
fry itra fiskf.'akia ag fiskblokka
var 40.735 smál., eða 27.7% meiri
en árið 1967. Aukming var í fryst
íngu f.iatffeks úr 1414 smáfl. árið
1967 i 2.387 simál., eða um 68.5%.
Sí'idarfrystirag dróst emn faraan
og var aðeins 3.088 smál. saman-
borið við 8.0413 simáá. ári'ð 1967.
Frysting á huimar og rækju var
375 smál. og jókut u®n 1-6%.
Framilieiðsia eftir laindssvæðuTn
var senm hér segir:
Vesftmannaeyjair 10.590 simál.
Suðurnes 7.813 —
Hafn arif jörður 2.065 —
Reyfcjaivífc
Menningarlegt
samstarf
Wolfgang Herzer og Árni Krist
jánsson léku fyrir Tónlistarfé-
lagið í Austurbæjarbíói s.l.
þriðjudagskvöld. Það er af, sem
áður var, að Tónlistarfélagið
fyllti húsið tvö kvöld í röð. Nú
þykir „gott“ eitt hús hálffullt.
Með hvaða aðferðum skyldi fé-
lagið nú bíta af sér fylgi í borg,
þar sem tónlistaráhugi og mennt
un er vaxandi ár frá ári? Þær
hljóta að spila saman nokkuð
margar. Fólk vill sjálfsagt
skemmtilegra umhverfi, losna við
bílflautskontrapunkt að utan eða
að vaða poppkomið innan dyra.
Það vill e.t.v. annan tónleika-
tíma, aðra flytjendur (ekki t.d>
endilega þá, sem leika með Sin
fóníuhljómsveitinni mokkrum
kvöldum áður, þótt þeir séu
kannski ágætir), áreiðanlega fjöl
breytilegri verkefni o.s. frv. . . .
Töntetanfél'agið ætiti að gera
á þessu Skoðeinakön nuin. Áð-
uirnefmiir tómlieikar (hóifust rrneð
C-dúr sómötiu Beeflhovems, ein-
bverjiu magnaðaista saimlei'kis-
verki, þó að það lóti ef tiá
viW Ilítið yfiir sér á yfirborðimu.
f þessari sónötu tók Árni strax
forystuna með kröftugum leik,
sem Herzer réð ekki við, sök-
um lítilis tóns.
í e-moll sónötu Brahms, sem á
eftir fylgdi, var meira jafn-
vægi milli hljóðíæranna. Þá varð
„dýnamíkin“ að vera svo hóf-
leg, að sónatan varð nokkur
deyfðarleg í heild.
Lokaverkið var léttvægt, són
ata, sem Richard Strauss samdi
á unglingsárum. Hún er fersk
og glaðleg, en mikið hyldýpi virð
ist vera milli þessarar veraldcir
Strauss og okkar tíma og erf
itt að taka upp einhverja sam-
úðarþræði þar á milli. Hér naut
leikur Herzers sín bezt, lítill en
fágaður tónn hans og klassísk
tækni. Hér, eims og í hinum verk
unium, naut hann líka menningar
legs samstarfs píanistans.
Þorkell Slgurbjömsson.
og AustanlfjaWs 9.437 —
Akranes 2.174 —
Breiðifjörður 2.303 —
Vestlfirðir 8.363 —
Norðurtand 6.905 —
.kus'lfirðir 1.448 —
Samtais: 51.239 smál.
Dýratfóður ekfci talið með.
F ramttei'ðs l'uihæsrtra frystShús
iranara 9H árið 1968 voni:
Úi'igerðarfétaig
Akureyrimiga h.f. 3.393 fitnáfl.
Figkiðjara h.f.
Vestmanaeyj'um 2.908
Vininsirastöðira h.f.
Vesrtmanraaeyj'um 2.848 —
Fijki'ðjuiver B.Ú.R.,
ReykjaivJk 2.805 —
ís'féLuig Vei.rtimanma-
eyja hjf. Vestm. 2.412
Friaimfleiðsta SH frá 1. jainúar
till 30. aprill í ár var 3.875 smál.
mieiir i en á saima tima í fyrra, eða
sa.mitalis 22.027 simálL Þar af var
þo r.skfla kaf ramilieiðs lan rúmlega
112.000 smál og 'hafði aulkuit um
5000 smáll.
Úbfju'tninigur 9H var 53.607
sem var 1935 smá'l. minna en ár-
ið 1967. Verðmæti úitfJuibbra af-
urða var 1.244 mtTlj. kr. (gengt
1 doWar: 57.00 kr.).
EDtiir magni skiptisit úáfluitming
urimn mil'.ili helztiu markaða sem
hér segir:
Bandarfkin 28.327 semál.
SovétrSkin 15.281 —
Téfcfcósillóvakía 2.4419 —
Eimglaind 2.480 —
Stærsti 'h liut'i úftfliuitninigsiins til
Bandiarfkjainma voru fiiskfllö'k og
fi ikblefclkir. Uim 3000 smáliesitir a£
úbfl'urtnjnginiuim til Sovétríkjanna
var hei'llfrystU'r fislkutr. Heillfryst-
ur skarkali var um hélttningur
þess maigns, seim fór til Brag(Lands.
A’ðallmarkaðir SIH fyrir huimaT og
rækju, vonu í Ban.daT’í'kj un.u.m,
Ítatlíu, Svisisi og Emgiaindi. Árið
1908 hófs't í fyrsta ákiptið út-
flliulbninigur á frystri lioðmu til Jap
ans og voru það 336 smálestir.
Áfram'hald og aiulkning heiflur orð
ið á þessuim viðjkiptiuin.
Vorið 1'968 ftólk Cólldwater Sea-
food Corporaltion, fyrirtæki SH
í Bandairfkj'Uinuim, í nortlkun nýja
fiskiðnaðarverksimiðju í Cam-
bridlge í Mairytaind. Hófsrt; fram-
'lleiðsta þar 20. maí 1968 eftir fliutn
iniga og ni'ðursetninigu á helztu
véluim og tækjum, s©m tekin
voru úr eldri v e rksimi ð j un n i
samlhliða uppjetningu nýrra
vóla.
Platarmátt verksim iðj unnar er
10 þús. m fenm. AðaJhluitar eru:
Vinniusalur, firysrtigeytmslliur,
birgðageymslur fyrir braiuð-
nmylinisniu o.þ.h., vélla'sail'ur, við-
gerðarverkytæði, hleðsttlustöð fyr
ir rafmainigsl'yifitara, efnaramn-
sóknarstofa, skrifistofa, borðsal-
ur o.fil.
Af aragrúa véla, sem noitaðar
enu miá neif ma:
Sögunanvélar, m.a. sjáWvirkar
brauðimy'L'n'U'véLar, steikningar-
vétar, fiærfbamdafrystar, pokikun
airvétar, lyftarar og fiuilfflkioimíð
fær iibandialkenf i.
GóT.lf og veggir í viramslusal eru
flísaftatgðir. Verksimiðjan er loft-
kaeffld, vagraa hins heita suirnar-
l'oifts í M'arytaind. Hafiur þetta sér
utafcia þýðintgu í sanrubandi við
vörugæði framileiðsfliuninar, aiuik
þess sem það a/uðveidair ráðningiu
á hæfu starfsfóiki.
Rúmtalk ven'ksim iðj urnn.ar er
milkið vegma mikifcir toftíhaeðar
í vinnusal oig frystigeymt.Suim, en
framlLeiðsiliulkerfið útlheilmitir það.
í byggimgu verfcsimiðjiuiranar og
akipulagi er lögð áherzJla á, að
framleiðsta og flluitnimgur gaingi
hiratt og s'kipól'eiga fyrir siig og
að hivert fraimffleiðs'iu- eða flhirtn-
ing stig eigi sér stað í beiinu fram
ha'di hvað af öðru.
f verkisimiðj'unni viinna um 350
mianins og er yfirleiitt umnið á
tveim vöktum.
Aðalakirfstafa CoMwarter Sea-
food Corporartion er í Scarsdarte,
sem er útborg New Yorfc. Á aðal
slkrifsrtofluinini vinna uim 20
majraras. Helztu Eitarfsmieinin fyrir-
taðkisiras emu: F r airmkvæmda-
sfljóri: Þorsteinn Gíslaisoini, verk-
fræðimgur. Verksmiðjiuisitjóri:
Guðni K. Gunnar. son, verkfræð-
ingur. Skrifstaf'u'stjóri: Geir
Magn'ús'son, viðgkiptaÉfræðin'gur:
Sö'Luistjóri: Richand F. Aiuigelllio.
CóMwater hefiur umiboðs-
ma'ninatoenfi mymdað atf tæplega
50 uimiboð fyrirtækjum, sem ná
til aHra fyfflkja Baindiarí'kjainna.
H'eiflldianverðlm'æti seMra atf-
urða á veguim CóMwateir var á
sl. ári um 23 milifj. doi'tana. Heild
arsö'iuverðlmæitið jófcsrt um 29.1%
frá árirau áður.
í stjórn CóMwater voru:
Sigurður Ágús'tson, formað-
ur; Aflifred J. B'edard, Gu'ðtfiinraur
Einarsson, Bjönn HafllMórsison,
Guranar Guðjónsi oin, Einar Sig-
■urðsson, Ingvar Villhjállmoson,
Eyjólfur ísifeflld Eyjóifiseioin og
Þorsteinin Gíslaison.
Söknmagin á fiskfliökium jiófcst
um 41% og filklbl'oklkum um
190% á síðastliðrau ári.
Söilium ögu-le iikar á brezka mark
aðmum vonu taikmantaaðir vegna
erfiðnar saonlkeppniisaðstöðlu og
liágs verðta'gs. Fyrirbættoi SH í
London, Smax (Ra;s) Ltd., reik-
ur 29 „Fish and C3hips“-búðir í
London ag var hóiflldarvelta
þeirra á sl. ári 50.5 miulllj. króraa
(á múverandi geragi).
Settlt var til Sovétríkjanraia á
svipraðuim gnundiveMi ag msesbu
ár á uindan, en verðtag fór læWk-
amdi á þeim markaðo.