Morgunblaðið - 31.05.1969, Blaðsíða 18

18
MORGUNB.LAÐIÐ, LAUGARDAGUR 31. MAÍ 1909
Jón Jónsson, jarðfrœðingur:
Jarðhitaleit
við Grindavík
FLESTIR þeiinra, sem öft ediga
leiíð urm Grinidiavíkuirveig (hiafia
vatfaJiaiuist tekið etftir því að gutfu
Iteiggiur upp úr (hrauTimu skaimmt
vesrtain við vegiinn líitáð eiitt inni
á þvtf, vestluir af Svartengistfeili.
Hraunið er þanna augijósliega
moikfk'uð þykkt, vart undir 20 m.
Um 0°C Wbi !h.efiuir verið miæWuir
á yfiirborði hraiuins.ins þarna og
hilýtur því að vera aHmi'kiIil hver
undiijr hrauinimu.
Á síðaistliðmum vetri átti ég
oft 1-eið þatrna hjá og nokkrum
sinmum smemmia miorgumg í logni
þegair knftihdti var um 0°C.
Við sdíkar aðisitæðiuir mátitS sjá
gufiumekki viðs vegar uipp úr
Jhraumumum á srtórtu svæði aiilit
frá veginum og lamgt vesbur í
hraumiinu mocrðuir ög norðausitiuir
a'f Þorbj ariiarfelii.
Bkiki vannst tími til að atlhuiga
þetta niámar þá, en þanm 30. apríl
sl. ag aftur þann 16. þ. m. fór ég
á þesisa staöi til þesis að ná hita-
stöðiuinum inm á koirt.
í blæj.a.logim cng blátæru miong-
umJofti með sóiroða á aiuis'tiuir-
fjöBum var hialdið atf srtað.
Klu'kkan var fjögur að miorgmi.
Ytfir Seltjiörn l'á dlalialæða og
tleygði sig upp að siuðurhiliðtum
Vogastapa. Fuil'komin kyrirð
ríkti yfir um/hverfimu. Yngsta
hraumið siuðwr aif Vogastapa er
það, sem komið er úr eiidivörpum
þeim, sem nefind enu Arnarsetuir
og eru rétt aAJStam Grindavikiur-
vegar. Líta ber á það gos sem
diyngjugos endia hefur hraunið
íuillkomna dyngjiuiögum séð t. d.
frá Stað í Griimdiaivík, en svo
viirðliisrt, sem það hialfi byrjað, sem
sipruingugOB eins Qg raiumar fleari
og kiannSki fiest dynigjugos hafa
igerrt.
Sunnan við hraundð, við norð-
vestiurhornið á Svartsengis.fieiI[Iii
var numiið staðar og tekið til við
atihiuiganir.
í srvalri morgunlkyrrðinnd
mátti greina gulfiume'kki víðs
vegar í -hrauniinu veisitan við veg-
imn. Ef vel er aðgaett má sjá að
aðalgufuuppstreymdð, sem um
getur í upphatfi þessa máls
rétt aiuisitam við sprumgu, sem að-
einis mótar fyrir í hraiuninu og
er í hér um bil beinu framtoaldd
atf syðra misigengimu, sem liggur
í gegnum ÞorbjarnarfeM. f>að er
augljóst að gjá er undir hraun-
imu og er anmað hvort að húm
hietfur verið það breið þegax
hmaiumiið ranm að það hetfur ek'ki
máð að siétta alveg yfir hana eða
þá — og það er eims trúlegt — að
hreyfingar í jarðiskorpumni hiafi
orðið það mitolar á þsssum stað
efitlir að 'hraunið rann, að áhrifa
þeiirna gaertli niú orðið á yfimbar&i
hraiumisins. Þess mia hér geita að
alckursákvörðiun á þessu hraumi
er - vænit'amleg áður mjög lamgt
líðlur. Sprumga sú sem hér «m
ræðir stefnáir norðiauistur-suð-
vestur.
Hama má rekja norð'austur
elftir hnaiunimu, og legglur Þalr
giuffiu upp á línu sem er um 10 m
bneið og vel 80—100 m lönig.
Noaöaiuisturemdti hermar er uppi
á iháhraiuninu skarnmt vestur af
þar siem vegurimn liggur niðiur
af því. Þasma er hraumið áreið-
anliega mjög þýkkf þvi hvert
laigið hefur hrúgast yfir aimnað.
Áætla má að þarna sé a.m.k. 30
m niðiur á grunnvaitnúborð e.t.y.
meira. í gutfuaiugum þessium
mældist hdti 18—20°, em lofthiti
var á samia tíma + 3,5°C.
Um það bil 200—250 m vastar
er önmur Mna atf gufiuauguim í
hrnaun inu og ÖM.U mieiiri. Sú er
nálægt því í beimiu framhaldíi af
nyrztu m'isgengissprungunmi í
ÞorbjarnarfeMi og stefnir eins
og hin.
Raumar er þaima tæplegia rétt
að tala um Mnu. Það er öMiu
(heldiur 15-—20 m bneitt belti atf
girfiuauigtum, sem refcja má auð-
veldiega um 150—200 m ieið.
Einnig á þesisum stað ná gufu-
aiuigun uipp fyrir hiáa hrún í
hraiuniniu og virðiist því hijólta að
vera ailveruilegur háti þar umdir,
því dýpi á vatnáborð er vamla
'undáT 30 m,
Niorðuir og vestur a'f Þorbjarm-
arfeMi er IMaihiraum. Þaö er all-
hátt og myndiar bratta og nokk-
uð háa brúrn að norðiaiuistan og
auistan, þair sem það hefiur rumn-
ið út á eflidra hiraun. Gígllmir,
sem það er komiið úr eru í því
norðanvert við mdðju. Þetta
hraum virðiist jatfn-.gamia'lt Eld-
varpatonaunium. Skiammt frá
austurjaðri þesis um TO0—800 m
fyrir vestam síðast nefind gufu-
auigu stí'ga nokknir gulfiumekfkix
uipp. Gróðurinn segdr og til 'Um að
þarna er yiur umdár end/a er hit-
inm um 20°C í .gulfuaiugunium
einmig ihér.
Löks má .geta þasis að 'gufu
leggur uipip undlir Svartsemgfe-
fielli á nokknuim sitöðum og eimis
auistan við veginm þar sem
breflcka og hmaiuinjaiðar mætaist.
í Bldvönpum, gígairöðimini m.orð-
vestur atf Griudiavik er á edmium
Stað venulegur jarðhiiti. Þar er
gufiuuppstmeymi almákið í ein-
um gígnium og kringum hanm.
Hetfur þar verið mæidlur 80 °C
hiti.
Nálægt aust'uir- eða öllu held-
ur m,orðaustunenda sömiu igága-
raðar er mákjfl ummyndiuin eftir
flornam jarðhita, en ek'ki verður
þar nú lemgur vart iháta á yfiir-
borði. GamH vegurdmn miiÐá
G rmdta v'i'kur og Njarðviílkuir Mgg-
ur um þet/ta sivæði.
Norðaustam í ÞorfbjairmarfleHi er
allvenuileg jarðthitaiuimimiymd'um og
mjög mi'kil í nonðvesfanverðlu
Svartsengd/síeMi. Sömuileiðds er
miilkil umimiy.ndum narðan í Sel-
ihálsi aiustamrverðum þar sierni
vegurinn nú liggur og mær það
svæði norður eftir hMðimmi auist-
an vegar og er igrei.niilega temgt
við miisigengi sem þa^ er. Reynt
vair einu stinni að bora í þetta
ummyndaða srvæði nálægt því
sem auisturlbrún vegarins nú er,
en eflíkfl mun halfa hafzt miiikið
upp úr því, enda gert á bermsku-
sflreiði jamðborama hér á landd.
Eng.ar uipplýsimgar eru mér vit-
anfliega til um þá borum.
Svæðið aiuistur atf Þoribjarnar-
feMi ber nafinið RaðBveMir og
heimdild'ir emu tjfl um laug þar.
Af því sem hér haflur verið
sarman te'kið viirðdst ekkfl óMklegt
að undir hiraunu'num morður og
nonðaustutr af Þanbjarm'ainfelM sé
janðhitasvæði, sem væni vel þess
virði að það væri nánar aithugiað.
Séu ummynduðu svæðdm í fjöM-
umium talin með er þainna um að
ræða svæði sem vant er mdnna
en 2 ferkm að filatainmáiM og sé
austurendd Eldvarpa taflinn með
verðiur það mdlkiu stærra.
Vei sýnist hiugsamlegt að
samiband sé máMá jairðttvitaisvæðis-
ims á Reyfcjanesá og þessa svæð-
is, sem ég vU nefna Grindavikiur-
srvæðið og það er raumar
persóntuflieg skoðum mín að svo
sé. Það sfcai þó játa að mjög
vamtar á sannanir bæðd með og
móti.
Gera verður ráð fyrdr að mik-
ið magn atf kald'u vaitní renni
eftir spruingtunuim, sem um þetita
svæði Mggja. Það er þ'VÍ efldki
ólíklegt að nokíkuð dj.úpt geti
veirið á háan hita.
Hine vegar sýnist ekki vera
óihiugsamdi að þarna mætti fá
heitan sjó með því að bora djúpt.
- TÉKKÓSLÓVAKÍA
Framhald af bls. 1
sigrað í valdabaráttunni við
afturhaldssinna innan mið-
stjórnarinnar, en forystumað-
ur þeirra er Lubomir Strou-
gal.
Það verður ekki unnt
„að þola þau brot á flokks-
reglum“, sem sumir nieðlim-
ir miðstjórnar kommúnista-
flokksins frömdu í fyrra með
A myndinni er kirkjukór Patreksfjarðar, sem kom til Reykjavíkur í gær til þess að halda hljóm-
leika í Laugameskirkju í kvöld kl. 8.30 og í Selfosskirkju kl. 4 á sunnudag. Á efnisskránni eru
m.a. verk eftir Bach og verk eftir Haydn sem verður nú flutt í fy rsta sinn á opinberum tónleik-
um hérlendis. Söngstjóri kórsins er Guðmundur H. Guðjónsson, einsöngvari er frú Maggý Kristj-
ánsdóttir og undirleikari er Hau kur Guðlaugsson frá Akranesi.
því að greiða atkvæði gegn
veru sovézka herliðsins í
Tékkóslóvakíu og sumir með
því að skrifa undir ávarpið
„Tvö þúsund orð“. Lýsti Mil-
os Jakos, yfirmaður eftirlits-
nefndar kommúnistaflokks
landsins með flokksaga, þessu
yfir í grein í „Pravda“, mál-
gagni kommúnistaflokksins í
Slóvakíu.
Talið er líklegt, að ýmsir
meðlimir miðstjórnar flokks-
ins, sem telur 190 meðlimi,
verði látnir víkja úr henni.
KRIEGEL OG VOLDSON
í HÆTTU?
í hópi þeirra fjögurra flullltirúa
þjóðlþinigsdiis, seim greiddu at-
kvæði gegn því í október sl. að
saimþýfckja samninginn, siem lög-
lei'ddi veru siovézlkia bensinis í
landinu, voru þeir Frantisek
Kriegel og Frantisiek Voldson, en
þeir eru eiinnig meðlimir í mdð-
sitjórn kommúniistatfioflaks Tókkó-
slóvakíu.
Kriegol, sem er læknir að
mennt, vair forseti svonefndrair
Þjóðfylkimgar, áður en Sovétrík-
in hernám/u Té!kkásló>vaikíu í
fyrrasum.ar og var einn vinsæl-
asti stjómmálamaðurinn á meðal
forystumanna frjóMyndisstetfn-
umnar, sem Aiexanider Dutocek
vair lei’ðtogi fyrir.
Kriegel var meðal þeirra, sem
voiru han.dteknir ásamt Dutoeek
og fluttur til Moskvu, þegar inn-
rásin var gerð. Vegna þving-
ana Sovétríkjanna neyddist
hann til að segja atf sér sem
félagi í forsætisnetfnd flokksins
og sem foirseti Þjóðfylkinigarinn-
ar 31. ágúst sl. Síðan hetfur hann
efldci sinnt stjómmáflium nema
hann hetfur sótt þingfundi og
fuindi miðstjórnarin'nar.
Vol'dson er eins og Kriegel
kunnuir fyrir frjáislymdi sitt.
Jafces, yfirmaður etftirlitsnetfnd
ar filokksins, gatf það skýrt í skyn
í grein sinná í Pravda, að það
hetfði verið brot á ákvæðum
fliokksinis að greiða atkvælði gegn
sam.ningnum við Sovétríkin. Þá
sagði Jakes ennfremur, að það
hetfði verið brot á ákvæðum
flofckúns að skritfa undir ávarp-
ið ,.Tvö þúsund orð“, sem var
birt fyrir ári, en þar va.r þess
krafizt, að leiðtogar fliokflœins
fflýttu fyrir endurbótium og
aufcnu firelsi enn frekar en þá
var orðíð.
- SHIRAN
Framhald af bls. 1
sóknara í Los Angeles, sem
las bréfið uipp í réttimum:
„Bróðir miiinm var kærleilks-
rífcuir og samúðarrdkur miað-
ur“, sagði í bréfiiniu. ,,Ham.n
miyndi ekki hatfa viljað láta
dauða sin-n verða orsök þess
að sviipd.a annan miamin litfi. . .
Ef manmig'erð eins og bróðir
mdnn á rétt á sér, tefljum vdð
áð talka beri tillit tlil þess í
þágu s’amúðar, misfcwnmsemá
og lífsinis sjálfs, setn Guð heif-
ur gefið“.
Fimimtíu og sex ár.a göm/ui
rnióðdr Sirlbams, Miary, sem sat
lotiin í berðtum, á meðan rétt-
arthöldíin tfónu fram, taraist í
grát, er hen.ni var sýnt a.frilt
af brétfinu. „Ég var allltatf visis
uim, að Ihann væri góður mað'-
Ur eins og toróðir hams“ saigði
hún smötandi.
Gramt B. Cooper, aðaiverj-
Sirhan B. Sirhan. Þrátt fyrir
bænarorð Kennedy-fjölskyld-
unnar var hann dæmdur til
að deyja í gasklefanum í San
Quentin, en þessi mynd af
honum var tekin við komu
hans til fangelsisins.
amdi Sdnhans, Ihélit þvd firam,
að kviðd'ómiuirinn myndli hafa
bneytt dómi Sínium, ef aðilar
hams hefiðu (haft vitnesikju
um viðlhorf Kennedy-fjöl-
sikyldunnar. En WaMcier dlóim-
arj gerði það ljóst, að dómiur
sinn miyndi verða náfcvæm-
lega, eins og spáð ihafði verið
fyninfram. „Það er sfcoðum
þessa dómisrtóls, að fcviðdóm-
uriimn 'hatfi dæmt nétt“ lýsrti
hsamn yfir, „og ég sé enga
Síðasta síðan í handskrifuðu
bréfi Edwards Kennedys, þar
sem hann fyrir hönd fjöl-
skyldu sinnar fór þess á leit,
að lífi Sirhans yrði þyrmt.
ástæðu til þess að breyta
skoðun minni nú“. Síð-am gatf
hiamn Sirlhain fyrinmæM um að
sitainda á fæt.ur oig til'kynnti
hátíðlega: „Það er álit ag
dómiuir þessa dómistóls, að þér
eigið að deyja m'eð þeám
hætti, eins og fynir er mælt
í lögum, vegma morðs atf
fyrsrtiu gráðu“. Hinn ákærði
handlék útdauðan vindil sinai,
yppti öxhim og um varir
hams lék dauft bnos.
Sirttiam B. Sirlham var send-
ur í röð diaiuðaidiæmdra í San
Quontin tfamgelsáimu og settur
í fldefia, sem er nammiginrtur
firá kllefium annarr.a farnga þar.
„Raiumrvenuilega orruisitain er
réfit að ibyr(ja“ sagði (himm
dauðadiæmidd eftir dómsupp-
siögniima. Lögfnæðingar hans
hyggóast áfirýja dórná kvið-
dómisiins og dómarans tál
Hæsrtaréttar Bamdiaríkjanma,
ef maiuðsyn kneflur. Eif Sirfham
á endainum tapar orrfuistumnii,
þá þanf harnn efcki að fara
lamigt til þesis að umnit verði
að fufllnæigja dauðadómiin.um.
Gaskiefinn í San Quentin er
aðedms tveimlur hæðum fyrir
meðam klefa hans.
- S-AMERÍKA
Framhald af bls. 1
koma til framkvæmda. Mikil og
almenn þátttaka er í afllsherjar-
verkfallinu um gervalla Argen
tínu. Verkamenm krefjast hærri
launa. Þeir hafa hlotið stuðnimg
stúdenta, sem segjast vii'ja auk-
ið frelsi. Allaherjarverkfallið var
Skipulagt m.a. til að mótmæla
stjórm Carlos Organias en hamm
komst til valda fyrir 3 árum og
hefur stjórnað með tilstyrk hers-
ins. Ríkisstjórnin hefur lýst yfir
því, að þeir sem taka þátt í verk
fallinu eigi á hættu að verða
dregnir fyrir sénstaka herdóm-
stóla.
í borginmi Cordoba, þar sem
óeirðirnar urðu mestar voru fjór
ir mótmælenda skotnir til bama
af lögreglu og tveir hermenn
meiddust. Óstaðfestar fréttir segja
að um 300 hafi veríð handteknir.
Þá kom til mikilla óeirða víða
í Equador í dag og vitað er að
fjórir létust. Mjög víðtækar og
skipiilagðar aðgerðir höfðu ver-
ið undirbúnar til að láta í Ijós
arndúð á hekmsókn Rodke-
fellers þar eins og í Colombia.
í Quito voru skólar, verzlandr
og bankar lokaðir í gær.'
Rockefeller hélt blaðamamna-
fund í dag skömmu áður en hanini
hélt frá Equador og vék þar
nokkuð að þeim miklu róstum,
sem hafa orðið í Suður Ameríku
vegna heimsóknar hans. Hann
hvatti menn til að láta af of-
beldisaðgerðum og skemmdar-
verkum og reyna fremur að leita
í sameiningu lausnar á þeim
vanda, sem menm teldu sig eiga
við að glíma.
- FRAKKLAND
Framhald af bls. 1
I eiinmi skoðan akönnun inmi emm,
sem g’erð var heyrum fcummu/g í
gær hatfði Poher mil-isit mikið
fylgi og naurt samikvæmirt henmi
aðeins stuiðnimgs 27%, en Pom-
pidou 42%. Stjórmmáflalfréttiarit-
arar eru þeirrar skoðunar, að
Poher þurfi álð fá að mdmnsrta
kosti 25% 'gireiddra aitlkivæða í
kosmimigumiuim á summiudaginm,
eigi hamm að igera sér einhverjaf
vonir uim edigur að lokuim.