Morgunblaðið - 06.06.1969, Qupperneq 21

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. JÚNÍ 1969
21
miðim oru dkíki óþrjótamdi. ís-
lendingar eiga fullkotmnasta síld
veiðiflota í heimi en eins og veið
iunum hefur verið háttað undan-
farin tvö sumur, hefur a.m.k. 75
prs. af úthaldsdögum bátanna far
ið í siglingar. Við þurfum fleiri
og stærri móðurskip til aðfylgja
flotanuim, uim boorð í þeirn væru
síldarflokkunarvélar. Bátarnir
myndu landa aflanum um borð í
þau og síldin yrði flokkuð eftir
staerð og fitumagni. Sá hluti afl-
ans sem væri hæfur til söltunar
yrði salaður um borð en annar
hluti aflans brædduir. Einmig
mætti útbúa frystiklefa og frysta
þá síld sem til þess teldist hæf.
Þegar móðurskipin væru full-
fermd, sigldu þau til hafnar á
norður eða austurlandi og lönd-
uðu farminum, tækju um borð
salt, tunnirr, olíu fyrir flotann
og kost ásamt varahlutum til bát
anna en um borð í móðurskip-
unum yrði að vera a.m.k. bráða
birgða viðgerðanþjóniuista, og
læknisaðstoð.
Ef til þess kemur að íslend-
iragar gangi í EFTA 1. janúar
1970, hlýtur að verð aðlaðandi
fyrir erlenda auðhringa að fjár-
festa í íslemzkum hraðfrystiiðn-
aði. Þeir aðilar hljóta að sjá það
sem við virðumst ekki sjá, að
fullvinnsla fisksins frá fyrstu
hendi er æskilegasta leiðin til
þess að vera samkeppnisfær á
hinum ýmsu mörkuðum. Ástæðan
fyrir því, að við fáum miklu
hærra verð fyrir fiskinn en Norð
menn á Bandaríkjamarkaði er sú,
að landgrunnsfiskurinn og flat-
fiskurinn er miklu betri en það
hráefni, sem Norðmenn bjóða.
Komi til umtalsverðrar fjárfest
inigar f isk i ðnað arhr iniga
EFTA landanna hér, geta þeir
að sjálfsögðu fengið sama hrá-
efni og S.H. með sömu kjörum,
síðam framleiða þeir fiskrétti till
sölu á Bandaríkjaimankaði í beinini
samkeppnd við Coldwater, dótt-
urfyrirtæki S.H. í Maryland, sem
þá hefuir tapað aðal-aðstöðu
miuninum, sem er gæði hráefnis-
ins.
Þessir hringir gætu síðan und
irboðið markaðsverð sökum fjár
magns. Ófyrirsjáanlegt er hverj
ar afleiðinigar slikar sviptingar
myndu hafa fyrir fslendiniga ef
þeir gengju í EFTA eimis og bú-
ið er að hraðfrystiiðnaðinum í
dag.
í hraðfrystiiðnaðinn þarf að
veita aðgang fleiri innlendum að
ilum og innlendu fjármagni,
byggja upp háþróaðan íslenzkan
fiskiðnað en umfram allt að
tryggja okkur markaði með þeim
niðurstöðum, sem fyrir liggja og
á grundveUi gæða þess hráefn
is, sem við framleiðum úr. Þegar
við höfum byggt upp okkar fisk
iðnað til jafns við önnur EFTA-
ríki, getum við gengið til móts
við þá með markaðsbandalag fyr
ir augum og þá á jafnréttigsrund
velli. Fyrr en það hefur orðið,
höfum við ekki sökum fjárskorts
og gamaldags vinnubragða okk-
ar samikeppnisaðstöðu á við EFTA
ríkin. Ef við ekki getum sjálfir
fjárfest í okkar höfuðiðnaði og
í gullnámu okkar, sem eru fiski-
miðin umhverfis landið, eru fisk
iðnaðarhringarnir í Evrópu vilj
ugir sjálfsagt til að kaupa allt
gamla tækjadraslið okkar og hok
urbúskapinn eins og hann legg
ur sig og matreiða fyrir hina
óseðjandi markaði fyrir vestan úr
oikkeu hráefnis sparisjóði en við
fáum skenkt spón úr askinum eft
ir því sem þedm þurfa þykir.
Ungir menn veljast til forustu
á ýmsum sviðum viðskiptalegs,
stjórnmálalegs og tæknilegs eðl-
is. Til stjórnmálaforustu veljast
sjálfkrafa þeir menn, sem gefa
sig að félagsmálum og ræðu-
mennsku og margir hverjir hafa
lögfræðilega menntun. Þessir
menn verða sumir hverjir síðan
full’trúar almennings, atvinnurek
enda og hinna ýmsu stétta þjóð-
félagsinis á hinu háa Alþingi. Til
þess að öðlast rétt til setu á Al-
þingi fyrir hinar ýmsu stéttir,
verða menn að hafa meira ti]
brunns að bera en tungulipurð
og vilja til að sitja í ráðum og
mefnduim. Þeir vetrða að vera gagn
kunnugir almenningi, atvinnuveg
unium og utanlandsviðskiptum
o.fl. Allt of fáir þingmenn koma
frá aðalatvinnuvegunum og þá
helzt úr bændastétt, — og Jang-
setupólitíkusar. Fjölga þarf þing
mönnum frá sjávarútveginum og
til þingmennsku ættu að veljast
menn með gjörþekkingu á sjáv-
arútvegi en ekki aðeins menn
sem hafa rétt virt fyrir sér sjó-
inn úr fjöruborðinu og síðan
reynt að troða sér leið upp stjóm
málastigann. Sökum anna fyrir
flokkinn og við að sitja alla þá
fundi sem æskilegt er að sitja
til að teljast virkur, hafa þess-
ir sömu menn engan tíma haft
HUSQVARNA SLÁTTUVÉLAR
CLIPPER 16"
MÓTORSLATTU-
VÉL sameinar beztu
eiginleika hand-
og mótorsláttuvéla.
Þægilegar og léttar
16i kg stillanleg.
Skurðhæð frá
10—40 mm.
De Luxe 16"
HANDSLÁTTUVÉL
Nælonhjól.
Stillanleg.
Skurðhæð frá
10—40 mm.
Krómað handfang.
Aðeins 10 kg.
STANDARD 16"
HANDSLATTUVÉL
Nælonhjól.
Stillanleg.
Skurðhæð frá
10—40 mm.
Handfang sem auð-
velt er að taka
af og setja á.
Aðeins 10 kg.
Fyrir fjölbýlishús: Mótorsláttuvélar 19" sjálfdrifnar, stillan-
leg hæð, öruggar, afkastamiklar.
unnai Sqbgáióóon kf
Suðurlandsbraut 16 - Reykjavik - Símnefni: »Volver« - Sími 35200
LAUGAVEGI 33
til þess að fylgjast með hinni
geysilega öru þróun sem gæti
orðið á öllum sviðum þjóðfélags
ins. Síðar meir er þessum mönn
um úthlutað sæti á lista flokks-
ins af flokksráði fyrir dygga
og trúa þjóniustu við að túlka
stefnu flokksins í hinum ýmsu
málum. Þeir eru settir í nefnd
sem fjallar um landbúnaðarmál,
sjávarútvegsmál, iðnaðarmál og
verzlunarmál o.fl. En sökum ó-
kunnugleika á öllum sviðum þess
ara mála, vegna stjórnmálalegra
anna sín beztu ár, hafa þeir ekki
nægan skilning á þeim málum,
sem þeir eiga að fjalla um. Þá
skortir hæfni til að meta sjálfir
aðstöðumar og verða að hlusta
á ýmsar hugmyndir án þess að
geta tekið nauðsynlegar raun-
hæfar ákvarðanir. Þá eru þeir
um leið orðnir peð á skákborði
spákaupmanna og slyngra hug-
myndasölumanna. Þjóðhagsleg
ákvörðun er ekki tekin sökum
vanmats á málefninu heldur verð
ur að ráðast hvor aðilinn hefur
betur í taflinu. Inn í þetta spila
flokkshagsmunir og einstaklings
hagsmunir, án þess að tillit sé
tekið til þjóðarhags. Þetta mynd
ar óæskilega þróun mála, að-
þrengdir aðalatvinnuvegir þjóð
arinnar eru sveltir með lánsfé
en fjármagni veitt inn á aðrar
leiðir, sem síður skyldi. Þetta
kemur aftur í veg fyrir að verð
mætaskapandi atvinnuvegir geti
fylgzt með í tækiniþróun og maæk
aðsötflun jafnframt því, sem at-
vinnutækin verða úrelt. Þegar
þessi þróurn hefur átt sér stað
nógu lengi hættum við að vera
samkeppnisfærir um gæði og
verð. Gæði minnka vegna þess,
að ekki var hægt að gefa gaum
að óskum neytenda, það var
ekki á fjárhagsáætlun atvinnu-
vegarins. Verð hættir að vera
samkeppnisfært, vegna þess, að
aðrar iðnaðarþjóðir byggja upp
sinn útflutningsiðnað meðan við
látum okkar iðnað grotna nið-
ur. Uppbygginig iðnaðarinis var
nefnilega ekki heldur á fjárhags
áætluninni Nýlega lauk vertíð í
flestum verstöðvum landsins. At
hyglisvert er að lesa skrif dag-
blaðanna að lokinni vertíð, mest
ber á lofgreinum um mikinn afla
en minna rætt um gæði og út-
komu aflanis til fuUvinnslu. Ný-
lega setti Vestmannaeyjabátur,
landsmet í aflamagni á vertíð og
líklega heimsmet miðað við báts
stærð. Verðmæti upp úr sjó voru
um átta milljónir. Það lætur
nærri, að vera 458 aurar fyrir
kíló. Meðalverð á þorski, ýsu
og ufsa óslægðu er 490. — sé mið
að við að aflirnn fari í B-flokk en
ekki í A, en 80 prs af vertíðar
afla er þorskur og verð á hom-
um óslægðum er: A-flokkur 5,47.
B-flokkur 4,56 80 prs.
þorskur B-flokks 5,28 - kr.
15prs. ufsi B-flokk 3.20 — kr.
5prs ýsa og annar betri fiskur
5,80 — kæ B-flokkur. Þetta gef-
ur meðalverð 4.99. —- hér er
reiknað með að allur fiskur fari
í B-flokk. Þar sem 4,99 er 14
aurum hærra en meðalverð það
sem báturinin fær (4,85 —), má
ætla að umtalsverður hluti hafi
fairið í annan flokk. Áætlað er,
að bátur með 12 manna áhöfn
dragi 7 trossur og væri þá hægt
að draga allar trossur í róðri.
Séu trossurnar 10—14 er ekki
möguleiki að hægt sé að draga
nema helming aflans. Þar af
leiðandi verður fiskurinn alltaf
2-nátta og meiri hluti hans dauð
blóðgaðrrr. Þarf ekki að lýsa
hvernig ástand fisksins er til
vinnslu fyrir utan sóun og tap
veiðarfæra, sem velkjast meira en
veiðarfæri þeirra báta, sem geta
dregið sín net í hverjum róðri.
Það stæði málgagni rikisstjórnar
innar mær, að lofa þá báta og
skip, sem koma með minni afla,
en miklu meiri verðmæti að landi.
Nýlega kom það fram, að verk-
stjórar hraðfrystihúsa hafa ströng
fyrirmæli frá eigendum húsarma
um að hleypa ekki inn í þau út-
lendimgum eða fólki, meðmynda
vélar. Þetta minnir óneitaniiega
á umræður um austantjaldsrík-
in fyrr á árum, um að útlend-
ingum væri aðeins heimilt að sjá
það, sem yfirvöldum hentaði, og
þeir sem tóku myndir af athygl-
isverðu umhverfi, voru teknir fyr
ir njósnir. Þetta sýnir, hve hörmu
legt ástandið er vegna sóðaskap
ar og slæms aðbúnaðar í
frystihúsamálum okkar og hve
nauðsyniegt er að enduirbyggja
húsin samkvæmt ströngustu heil
brigðiskröfum og nýjustu fram-
förum í inmréttingu slíkra húsa.
Haukur Hjaltason.
NÝKOMNIR
enskir karlmannaskór
GOTT ÚRVAL.
ENSKIR TELPNA- OG DRENGJASKÓR.
UPPREIMAÐIR STRIGASKÓR
KARLMANNASANDALAR
PÓSTSENDUM.
SKÓBÆR
LAUGAVEGI 20 -- SÍMI 18515.
NY WILTON-TEPPI
Ný mynstur irá Álaíossi
Oíin í 365 cm. breidd
— breiðustu uliarteppin
á markaðinum.
Glæsileg, vönduð og
endingargóð.
Skoðið teppin hjá
okkur á stórum ileti.