Morgunblaðið - 04.09.1969, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. SEPT. 1I96Ö
13
FLUG
Fyrsta millilandaflugvél íslendinga, Skymastervélin Hckla kemur til Reykjavíkur 15. júní 1947. Farþegar standa
úti fyrir vélinni og niður tröppurnar gengur Alfreð Elíasson flugstjóri, núverandi forstjóri Loftleiða Ljósm. Ól.K.M.
Fyrsta
millilandaflugið
„PÉTUR graitili“ var hann kall-
aður mcðal starfsmanna Flug-
félags íslands, Katalínaflugbát-
urinn, sem þann 11. júlí 1945
fór fyrsta millilandaflug Islend-
inga með farþega og póst. Var
flogið frá Reykjavík til Large
Bay í Skotlandi og heim aftur.
„Pétux gaim(M“ hóif aiig á laft í
Skierj'afiirði kil. náíkivæimllega 7.27
óirdegH beyigði til siuð-iajustuxs oig
viair bráitt kaminm í 7 þúsumid
ifieta hæð oig í þeirri hæð vax
ffliagið þair tiO 'kamáð var irun ytfiir
Tiiree-'eyjiar unidain Skotiainidi. Þá
var fluigið iæklkað niður fyrir
ský og þainmlilg vair fiogið til
Lange Bay, þar sem ienit vair á
fflluigbáitahötfin bnezka fiuighersinis
efltir 6 tímia og fjöguirna minútnia
fiuig frá Reykjiaivíik.
Fanþegar í þesisairi fyrstu ferð
varu fjóriir: Jóin Jóhanmesisian,
Hanis Þái-ðarson, Ján Einiairssan
og Robert Jaok. Er þeiir stigu á
skozka igrrunid hrópuðiu þeáir fer-
falit húnra fytráir áhöÆn og flar-
(kosti. Fiuiggtjári í þessairi meirfcu
tflerð var Jóhainnies R. Snorrason,
fliuigmiaiðlur Smári Kairlisisan, loflt-
sfcieytaimiaðiuir vair Jóhamn Gísla-
son og véiamaðuir Sigurður Inig-
óálfsson. Auik þesis voru mieð að
bröfu Breta brezkuir sigliruga-
flræðimguir og brezkuir ioflt-
Skeytaimiaðlur.
Daginm eftir héllt fiugbáturiirun
heimleiðis og var áhöfln vel
fagniað með hófi á Hótel B'ong.
Tvaar fladðir voiru flairmair til við
bótar miiili lanida þetta suimair,
báðar til Skotíiamds og Kaup-
maininiahaflnair og fliutti fléiagið
ailis 56 flantþega, þetta fyrsta
suimair ísllieinzks miililanidafliugs.
„Heklan" kemur
Þegair HefcHa, fyrsta miiiiliamda
fiuigvél ísiendiniga kiom tii iamds
ims 15. júnií 1947 vair mifcið um
dýrðir og kamu véiarinmatr var
lifct við kornu Guflllfloss.
Vígslufliug HeMuniniar hóflst í
Winmipeg í -Kamada og meðal
farþeganinia 27 voru nofclkrir
Vegtur-ísienidingar. Áhöflniin var
banidarísfc og var svo fyrst uim
si'nm eða þar tii ísilemzkir fiug-
memn höflðu femigið mæga reynsiiu
í meðflerð véiarinmar.
Þesisi fyrsita Skymasiteirfluigvél
Loftieiiða tók 46 Aairþaga og er
það tæp'ur fjór'ðiumgur þess fjöida
sem vélarmar, sam féfliaigið mot-
ar nú, tafcia. Piugið flrá Garnder
á Nýflunidniafliamdá tófc 10 kliukiku-
stumdir oig 20 mímútur og 17.
júnií þegar Heklan flór fynstiu
áætfliuiniairÆerðinia till Kaupmiamna-
bafniar með 40 flarþega tók ferð-
im uim 7 kliukkuistumdir.
í flréttum Mbl. af komiu vél-
ariramar sagði m.a. að hún myndi
halda uppi flerðum tii Norður-
lamda, Bretiamds og Prakklamds
og víðar, efl þesis gerðiist þöri.
Fargjöld yrðu einis og hjá öðr-
uim fliugféiögum, t.d. ikiosttaði flar-
miðiinra til Kaupmanimahaiflniar 850
króraur.
Fyrsta áœtlunar-
flugið til Ameríku
Dagurimn 25. ágúst 1948 er án
efla eiran sé öniagarílkasti í sögu
Loftleíða, en þá var flarim fynsta
áætlumarierðim til Ameríkiu.
Framhalld það sem síðan hetfiur
orðið á Ameríkiufliuigiintu ©r öllium
kuniniugt og verður efclki rtakið
hér, hefldiur aðeiinis getið þessarar
flerðar.
Skymiasterflugvéliin Geysir,
setn flór þessa fynstu ferð var
fullsfcipuð farþeigum, 23 körflum
og 22 komium og voriu þeir á
alldrinium 1/2—67 ára. Og ekiki
var aflduriinin hár hjá áhafniininii,
méðiaflalduriinm. var 26 ár. I fllug
stjóriaisætimiu sait Aifrneð Elíasson
en við hlið hamis Kristiinm Óisem.
Efitir fjórtán sturnda fiug frá
islaradi auik viðlkomriu á Goose
Bay á Labrador lenti Geysiir í
New Yoafc og fiarþegar komu út í
eina mestu hiitabyflgju srumiars-
ins. Var vél, 'áhöfln og fairþegium
vel flagnað og meðail þeilnna sem
mættir voru var fluifltrúi barg-
'arstj'ómanis í New Yomk. Frétta-
menra voru eininiig á staðnuim, því
að þótt Lofltieið'ir væru ekiki
oirð-ið stónt fyriirtælki, þá þóttu
það tíðimidi í hveirt skipti siem
nýbt félag fékk ieyfi og hóf fliug
tiH Ameríku.
Vatnajökuls-
leiðangurinn
Enigiran gfleymir himmii gifltu-
samflegu björguin Geysiiisáhafmiar-
inraar af V&'tmiajökli haiustið
1950. Me’tfial þeiinra, sem þátt
tóku í bjöngiuniinrai, voru Banda-
míkjiameirun og ianiti bjönguiruar-
fllugv-él flná he'mium á jöMinum.
Er til átti að talka tókst ekfci að
ná véliinini á loft á raý, var hún
Skiflin eftir og flerarati í kiaf um
veburilnm,. Loftleið'ir keyptu vél-
iraa fyr-ir iítiinm pemiiinig og í apríl
vorið efitir lagði 12 mamrnia lieið-
airagur upp uiradir florystu Loflt-
leiöafiuiglstjóiramiraa Allfreðs Blías-
isoraar oig Kristins Óisem. tdl þesis
að flreista þess að raá véiimrai nið-
ur af j'öikiinum.
Lejðamgurimm laigði upp frá
Kirkj'ubæ'jaikflauistri með tvær
srajóýtur og dirógu þær fjóra
Sie’tf'a. Á tveimur -sleðammia voru
litlir koflar, sem ieiðamigursmenm
'héldu tdfl L
Ferð'in hafði verið varadílaga
luradirbúim. og funidu leiðairaguiris-
manin v-élinia sbrax, þar siem hún
var í 6 matra djúpum srajóraum.
Efltir viku mokstuir í hiruu vensta
veðri var búið að mofcia flrá vél-
inmii og hægt að ieggja af -stað
með hamia raiður af jöklinuim.
í Mbl. var fiutraimigi vélardinin-
ar lýst á þairun veg að stór og
mifciflil gaiflflaflfl hafi veirdð settur á
öxíliamia í hjóium véiarininiar og
hún dnegin þararaig. Ýturmiar
drógu v'élirua, sem vóig 8 toran,
beirat rafður haillarun með uim 5
km. hraða og haggaðist hún tæp
iega meima en bún hefði igert á
„stioflugóifi“.
Á Inrari Eyrurn þjöppulðu smijó
ýturraar uim h'álifls araraains k'íflió-
metems flamiga bnaut, vélim. var
setit í gamig og meyradiist í ©irus
góðu lagi og hugsazt gat, þrátt
fyrdr vetnarvistirua á j-öMinum.
Efltir að hafla numiniið uim 600
metna eftir brautirani hóf vélin
sjg á ioflt og steflradi til Reytkja-
vífciur. Nokikru sdiðar var þessi
fliugvéa. seid till Spámiar fyrir
vænan skiMinig og átiti sá skiM-
iinigur siran þátt í því að 'gera
Lofltll-eiðir að því sem fléiagið er
í dag.
Þotan kemur
Þagar þotuöld hófsrt dreymdi
víst aflflia um að svífa einrn góð-
am véðurdag uim loftin í þas&u
nýjia farartæki, 'þobumirai. Eiiraruig
íslemdiraga. Lauigardaguriran 24.
júraí 1967 er því stór dagur í
sagu sairagöniguimiála á lalandi, em
M. 15.45 þanm daig siveif 450
miiljón króraa Boeing 727 inn
yfir Reykjavík og ierati skömmu
síðar á ReykjavíkurflugvelIL ís-
letnidiinigar höfðu eigraazt fyrstu
þotunia.
Fóik fjölmemrati til að faigraa
þessu mýja flamartækL þalð safn-
aðist siaman á fiugvalfliinum og í
raáigreraná hams og sumir flóru
upp á Öskjuhlíð til þess að
horia þaðan á leradiiraguraa. Fjöl-
miangar ræ-ður voru filutbar, því
að mikiar vonir voru bundraar
við himn nýja „Gulfflfiaxa".
Piugsrtjómi var Jóhammies R.
Sraomrasom,, sá himm sarni og fliog-
ið hafði fyrsta flairþagaflugiÖ firá
ísiaradi til útlamida é Kaitalímia-
fiuig'bát 22 áruim áður. Þá tók
fleriðiin til Large Biay á Skioiblamidi
rúmleiga 6 kiukkuisitumidir em í
daig fllýgur þotan til Glasgow á
eiranii klukkusturad og 40 mírnút-
um, enda er afkastageba heraraar
30 sinraum meiri en Kabaiína
fiugbátiS'iras „Pétums igamlia", sem
ruddi braut íslenzks milliilianida-
fliugs.
Til Crœnlands
og Fœreyja
Þótt Fluigféiiag íslamds hafli
fymst og flramst veibt þjóruustu
sínia í'Slendiragum og útleradirag-
uim, sem til'ísiarads hafa viljað
korna, þá heflur það ejruniig veiitrt
náigrammiailöraduraum Fæmeyjum og
Grænliamidi mikilsverða þjón-
uisrtiu.
Nítján ár eru liðiin síðan flé-
iagið f-ór fyrstu flerð'irraar tifl.
Græralands og voru þær fairraar
fyrir raminisófcraaileiiðiainigiur dr.
Laiuige Koch. Árið eftir vom
flanruar 14 fe'röir me'ð varmiirag til
ieiðanigursmamma Fraikklainids,
Baul Emil Viotor, em segjia má
Framhald á bls. 14
Þannig leit Katalínan út, farkosturinn sem fór fyrsta millilandaflug tslend-
iuga, frá íslandi til Skotlands. Til vinstri: Þær cru orðnar margar heimsókn-
ir íslenzkra flugvcla til Grænlands. Þessi mynd var tekin af skíðaflugvél F.L
fyrir utan höfnina í Angmagsalik.