Morgunblaðið - 17.10.1969, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 17. OKTÓBER 1069
23
VILJUM VID? -
Ávarp til 18. Landsfundar Sjúlfstæðisflokksins fró
stjórn Snmbonds ungra Sjálfstæðismnnnn
UNGIR Sjálfstæðisimenn hafa margoft á síðustu mánuðum og misserum
sett fram gagnrýni á starf og skipulag Sjálfstæðisflokksins, sem og stjórn-
mál almennt. Sú gagnrýni hefur eflaust ekki náð til eyma fjöldans nerna
að takmörkuðu leyti, og mætt tortryggni og skilningsleysi annarra. Gagn-
rýni þessi er ekki sett fram sem ásökun eða vantraust á forystu Sjálf-
stæðisflokksdns, heldur með því hugarfari að efla flokkinn og gera honum
kleift að aðlaga sig viðhorfum þeirrar kynslóðar, sem við þessu þjóð-
félagi á að taka.
En að hverju beinist gagnrýnin?
Hvað viljum við raunverulega?
í tillögum okkar endurspeglast sú útbreidda og réttmæfa skoðun, að
auka eigi þátttöku fjöldans í stjórnmálum, ábyrgð bans og áhrif, á kostn-
að flokksræðis og þess valds, sem of fámennir hópar innan flokkanna
hafa. Með því eflast lýðræðislegir stjómarhættir.
Við viljum að vandamál og verkefni skuli meðhöndluð og afgreidd
án tillits til hagsmuna einstakra flokka eða flokksmanna, hvar sem þeir
standa.
Við viljum endurskoða vandamálin í ljósi þekkingar og staðreynda,
en ekki í skjóli pólitískrar samtryggingar núverandi stjómmálaflokka.
Við viljum að ríkisbáknið verði gert einfaldara í sniðum og fljót-
virkara í störfum og fjölmörg verkefni ríkisins fiengin einstaklingum og
félögum.
Við viljum auka svigrúm- einstaklinga og félaga á kostnað yfirþyrm-
andi nefndafargans og ábyrgðarskorts hins opinbera.
Og síðast en ekki sízt viljum við virkja þekkingu og tækni nútímams
í þágu atvinnuvega og þjóðfélagsins í heild, í stórauknum mæli frá því
sem nú er.
ÞETTA VILJUM VIÐ OG MARGT FLEIRA.
Og einmitt af því að við viljum Sjálfstæðisflokknum vel og teljum
hann þann homistein, sem byggjandi sé á, leggjum við á það ríka áherzlu,
að flokkurinn, flokksmenn og forysta hans öðlist skilning á þessum
skoðunum, þessum tímans straumi.
Við þeir yngri þykjumst finna hjá jafnöldrum okkar aukinn áhuga á
stjórnmálum og skilning á þýðingu lýðræðisins. En á sama tíma mega
flokkarnir ekki þrengjast og þeir hópar, sem innan þeirra starfa. Koma
þarf í veg fyrir slíka þróun og virkja þarf þann áhuga og þamn vilja til
beinnar þátttöku í uppbyggingu í landinu, sem tvímælalaust er fyrir
hendi. Sjálfstæðisflokknum ber að nýta þenman áhuga, ekki eingöngu
flokksins vegna, heldur þeirrar ábyrgðar, sem á honum hvílir, sem
stærsta og öflugasta stjómmálaflokki hins íslenzka lýðveldis.
Ungir Sjálfstæðismenn hvetja alla landisfundarfulltrúa til að kynna
sér nefndar hugmyndir og tillögur með það fyrir augum, að þessar sömu
skoðanir og viðhorf hafi áhrif á stefnumótum Sjálfstæðisflokksins.
Stjórn Sambands ungra Sjálfstæðismanna.
- SLATURHUS
Framhald af bls. 21
snjóriim ofan í iheyin og yfir
kindurnar. Og nú er aðsúknin
svo milkil að koma dilkunum að
hér, því hagi er dkíki til heima
fyrir lömbin, sem Ikomin eru af
fjalli, og þau eru fil'jót að léttast
þegar þannig er. Hvort þeir fella
meira en venjulega? Já, ég geri
ráð fyrir að hér verði slátrað
fleiru en nokikru sinni síðan nið
urskurðarárið.
í Vílk er slátrað fé úr Skaftár-
tungum, Áilftaveri, Dyrhóla-
hreppi og Hvolhreppi. Sam-
kvaemt áætlun yerður slátrað þar
12900 fjár, en Ólafur taldi að far
ið yrði langt fram úr þeirri tölu,
fyrst svona fór með síðustu hey
in, sem bændur voru að keppast
við að reyna að ná inn, þegar
snjórinn kom ofan í. En datg-
slátrun er 550 fjár. Slátrið fer
daglega til Reykjavíkur og (kjöt-
ið l'ílka, eftir að búið er að frysta
það. Frystigeymslan getur aðeinis
tekið 40—50 tonn af kjöti í einu.
Nú er í fyrsta Skipti slátrað
þarna fyrir erlendan mankað,
þ.e. Grikkilandsmalkað, og er það
heldur seinlegra, segir Ólafur,
þvi þá þarf að vigta kjötið og
halda því sér, kljúfa bringuna
og hafa sérstakan stimpil á pok
unum.
Sliáturhúsið í Vílk var byggt
1956. — Það er mjög þægilegt fyr
ir þenrnan fjölda, segir Ólafur, en
ég býst við að það yrði kannsíki
með eitthvað öðru sniði ef það
væri byggt í dag.
34 Nýjar fláningsbrautir
reyndar
í Rangárvallasýslu er slátr-
að á 'Hdllu og í Djúpadal. Er kjöt
ið ifrá báðum stöðuim flutt í frysti
hús, sem Sláturfélag Suðurlands
á með Kaupfélagi Ranigæinga á
Hvolsvelli. En Okkur var sagt,
að fyrirhugað væri að byggja slát
urhús á Hvolsvelli.
Á Hellu er sláturhússtjóri Jón
Egillsson, bóndi á Selalæk. Jón
segist hafa byrjað slátrun 17.
september í ár og sé slátrað á
Hellu 900 fjár á dag. Samfcvæmt
áætluninni verði heildarslátrun
in rúm 30 þúsund. En hún var
gerð snemima í september, á sú
tala eftir að haökka, því að marg-
ir eru illa staddir með hey þar
um dlóðir. í bili eru aðeins tekin
lö'mbin. Margir bændurnir töl-
uðu um að láta þau öll, en hitt
Jón Þorgilsson, oddvita og
sláturhússtjóra á Hellu, liittum
við utan við sláturhúsið þar
væri ósýnt. Fallþungi er rýrari
en í fyrra, segir Jón. Lömbin
bæta ekfci við sig í svona tíðar-
fari, gott ef þau halda holdum.
í byrjun sláturtíðarinnar kom ó
tíð þama sem annars staðar. —
Grænfóður eyðilagðist og hag-
laust var á túnum af snjó í
nofclkra daga. I>á vildu menn
slátra örar en hægt var á Hellu.
Kveðst Jón þá hafa sent nokkra
bíla með fé til Selfoss. Stærri
gláturhús eru í Árnessýslu, svo
hann kvaðst ‘hafa tekið þetta ráð.
Eðlilega var mi'kið sótt á, segir
hann.
Slátur'húsið á Hellu tekur fé úr
Vestur-Rangárvallasýslu og noikfc
uð til að létta á Austursýslunni.
Þar hefur verið slátrað síðan
1940, þegar húsið var fyrst byggt.
En síðan hefur verið bætt við
það. Það er þó orðið þetta gamalt
og það segir sína sögu, segir Jón,
þegar við spyrjum hann um að
stæður. Þarna vinna 70 manns,
allt fóllk úr sýslunni, og svefn-
skálar og mötuneyti er til fyrir
þá, sem vilja búa á staðnum.
Ný fláningsbraut er 'komin frá
Noregi, og ikanna á hvort hún
hentar aðstæðum. Sænska braut
in er reynd á Selfossi, sú norska
á Hellu, og fæst þá samanburð-
ur og reynsla af þessum aðferð-
um.
Við göngum í gegnum húsið
og hittum m.a. Karl Kortsson
dýralækni, sem er önnum kafinn
við að stimpla slkrókka. Nú er í
fyrsta Skipti verið að verka fyrir
Gri'kklandsmankað og hann segir
okkur að þá megi hver sfcrökkur
efcfci vera þyngri en 16,5 kg. —
Grikkir vilja ekki feitara kjöt,
líklega vegna þess að þeir mat-
reiða mikið með glóðarsteikimgu
og þá vill fitan lefca niður í eld
inn og koma af eldtungur, sem
læsa sig upp í kjötið. Einnig
þurfa nýrnakirtlarnir að fylgja
skrofcfcnum, því dýralæfcnar er-
lendis nota þá til rannsðknar,
útskýrir Karl Kortsson fyrir oikk
ur. Auk þess sem 'kaupendur
vilja bringuna klofna.
Elzta sláturhúsið í Djúpadal
Það er stuttur spölur frá
Hellu í næsta sláturhús SS, í
Djúpadal, þar sem hefur farið
fram slátrun í 45 ár. Húsið hef-
ur þó verið endurbyggt og stælkk
að, en er enn á sama grunni.
Upþhaflega komu samtöfc manna
í sýslumni af stað slátruin þarna
undir forystu Björgvina sýslu-
manns, sem hafði áður byrjað
eitt haust að slátra hei/ma á Efira
Hvoli. En fljótlega tðk Slátur-
félag Suðurlands við, útskýrir
sláturhússtjórinn, Ámi Sæmunds
som, bóndi í Stóru Mörlk. Sjálfur
hefur hann stjórnað þarna í 30
ár, en á undan honum var Páll
Björgviru»on, sonur sýslumanns,
sláturhúsistjóri í 15 ár.
í Djúpadal er slátrað fé úr aust
ur hluta Rangárvallasýslu, þ.e.
úr báðum Eyjafjallahreppunum,
Landeyjahreppi, Fljótshlíð, Hvol
hreppi og hluta af Rangárvöll-
um. Og er áætlun um að slátra í
ár 24—25 þúsund fjár. Fleira er
ekfci í þeirri áætlun. En eftir er
að heyja mifcið fyrir féð, því að
til eru bæði óslegin tún og engi
og margir eiga flatt hey. Verði
það ekfci hægt, verður áreiðan-
lega Slátrað mun fleira fé. Enn
er því óséð hve mikið þanf að
fella, og gildir það sama um
kindur og stórgripi, segir Árni.
Þegar Árni byrjaði þessi störf
fyrir 30 árum, var enn farið með
fé í sláturhús í Reýkjavílk og var
þá slátrað 1400 kindum í Djúpa-
dal. En síðan farið var að taka
allt til slátrunar heíma, hefur
slátrun vaxið um helming. Þó
efcfci sé langt síðan sláturhúsið
var endurbætt síðast, þá er það
of lítið og fullnægir efclki kröfum
tímans. Slátrun tekur lífca of
langan tírna fyrir bændur. Kjöt
þarf að flytja 5 ikm leið í fryst-
ingu. Þess vegna eru til komin á
formin um nýtt hús í nánd við
frystihúsið á Hvolsvelli Árni
segir ofclkur, að í Noregi sé kjöt
ið látið beint í frysti, án þess að
að kæla það fyrst. En hér er sið
ur að láta það kólna ýfir nótt og
frysta daginn eftir. En það er
verst með þessi sláturhús, segir
Árni, að þau eru notuð tvo mán-
uði á ári og erfitt að nýta hús-
næðið til nofckurs annars. Og
kröfurnar fara alltaf vaxandi.
Áður var efckert hugsað um út-
flutning á kjöti hér Sunnanlands.
Reyfcjavíikurmarikaðurinn tók
það allt. En alltaf eýkst það, sem
selja þarf utanlands og þá verð
ur að uppfylla þær kröfur, sem
þar eru gerðar, og vanda útflutn
ingisvöruna eins mifcið og hægt
er,
í haust var byrjað á nýrri flán
ingsaðferð í húsinu í Djúpadal,
svdkallaðri hringfláningu. En
slík fláningaraðferð hafur áður
verið notuð hér á landi. Sagði
Árni að þetta gengi vel hjá hon
um, sé bæði hreinlegra og betra.
En fláning er alltaf miikið vanda
venk.
Olafur Guðmundsson í Hellna
túni situr og skrifar inn í fjár-
bókina, þegar við göngum um
sláturhúsið. Eflðki kveðst hann
þó sýnist hún í lægra lagi. Vorið
kom seint og efcki var milkið uim
sólslkin í sumar, svo von er að
dillkarnir hafi þrifizt heldur illa.
í heimahreppi Ólafs, Ásahreppi,
var heyskapur langt fyrir neðan
meðallag. Þar verður áreiðanlega
gengið annað hvort á ær eða kýr
stofninn, sagði hann. En þetta
er allt óútséð. Beðið eftir að
sjá hvað kemur út úr lofuðum
iánum.
I Djúpadal vinna 60 manns við
Slátrunina, og búa flestir á staðn
um í bragga. Þarna er milkið af
hlæjandi kvenfólk við störf, en
þær segja lítið, snúa sér margar
undan, ef þær eru ávarpaðar.
Svona bljúgar stúllkur eru þá
enn til! Þó segir ein þeirra Oklk-
ur, að þarna sé ágætt að vera,
þar séu beztu „krafcfcar". — Á
kvöldin sé spilað, horft á sjón-
varp og hlustað á útvarp og sé
þetta góð tilbreyting að búa í
svona stórum hóp í ndklkrar vilk
ur að haustinu.
Það hlýtur lí'ka að vera. I
hverri sýslu frá Kirkj ubæjar
klaustri að Selfossi höfum við
séð fóík úr sveitunum að störf-
um við slátrun. Þar er rösklega
telkið til hendi og starfað í hóp-
vinnu, þar sem hver tekur við af
öðrum. En þó mikið sé að gera,
er þó farið í mat og kaffi, og
sjálfsagt ber margt á góma í
kátuim hópi.
Guðlaugur Jónsson (til hægri) hætti í haust verkstjóm við slát
urhús SS í Vík eftir 28 ár og við tók nýr sláturhússtjóri, Óiafur
Sigursveinsson (til vinstri). — Milli þeirra situr barnabam Guð
laugs, Sigfús Guðmundsson, strax byrjaður að sniglast í slátur-
húsinu.