Morgunblaðið - 08.12.1970, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 8. DESEMBER 1970
3

„Biðjum um skýring-
ar og rökstuðning“
— Landeigendafélag Laxár og Mývatns ritar
saksóknara ríkisins bréf
LANDEIGENDAFÉLAG
ogr Mývatns hefur í
Laxár
tilefnl
ákvörðunar saksóknara rikisins
um að höfða mál gegn 65
manns vegna sprengingn Mið-
kvislarstiflu skrifað saksóknara
bréf, þar sem félagið óskarþess,
að saksóknari rökstyðji þá
ákvörðim sína að vilja ekki
höfða mál á hendur stjórn Lax-
árvirkjunar vegna stíflugerðar-
innar. I fréttatilkynningu frá fé
laginu er svo m.a. spurt, hvort
ísland sé ekki réttarriki.
Morgunblaðið hafði i gær-
kvöldi samband við Valdimar
Stefánsson, saksóknara ríkisins,
en hann kvaðst að svo stöddu
ekkert vilja um þetta mál segja.
Hér fer á eftir fréttatilkynn-
ing Landeigendaifélagsins og
bréf þess til saksóknara ríkis-
ins.
„í tilefni af siðustu ákvörð-
unum saksóknara ríkisins hefur
Landeigendafélag Laxár og Mý
vatns sent saksóknara bréf það,
sem fylgir á eftir fréttatilkynn-
ingu þessari.
Saksóknari ri'kisins höfðar op-
inbert sakamál á hendur 65 Þing
eyingum, enda þótt honum sé
bannað í 260. gr. almennra hegn
ingarlaga að höfða opinbert saka
mál vegna þess, að menn taka
rétt sinn sjálfir.
1 260. gr. laga nr. 19/1940 seg-
ir:
„Hver sem gerist sekur um
gertæki, skal sæta sektum. Út
af brot þessu skal ekki höfða
opinbera málsókn."
Ekkert hefur komið fram í
rannsókn Miðkvíslarmálsins, sem
bendi til annars en, að um sjálf-
töku réttar hafi verið að ræða.
1 Ritinu „Eignarréttur" eftir Ól-
af heitinn Lárus'son prófessor
segir m.a. á bls. 180:
„Ef maður hefði í heimildar-
leysi t.d. grafið skurð á fasteign
annars manns eða lokað hliði á
girðingu hans um eign sína, þá
myndi eigandanum vera rétt að
fylla skurðinn eða opna hliðið
og beita til þess valdi, ef með
þyrfti. Að þvi er til þessarar
réttarvörzlu tekur, þá myndi hún
eigi verða talin stranglega bund-
in við það, að hún færi fram
í beinu framhaldi af hinni ólög-
mætu röSkun. Hún myndi vera
heimild, þótt nokkuð væri frá lið
ið.“
Þrátt fyrir skýr lagaákvæði og
umsagnir virtra fræðimanna leyf
ir saksóknari sér að veitast að
65 Þingeyingum með opinberri
málsókn. Hins vegar segir hann
„ekki vera efni til“ að höfða mál
á hendur Laxárvirkjunarstjórn
þrátt fyrir skýr og ótvíræð laga
brot hennar.
Vér spyrjum af þessu tilefni:
Eru ekki menn jaínir fyrir lög-
unum? Er Island ekki réttar-
riki?
Fyrir brotum Laxárvirkjun-
arstjómar er grein gerð á eftir-
farandi bréfi til saksóknara og
hann beðinn um skýringar á á-
kvörðun sinni, en Þingeyingar
spyrja nú hverjir aðra, hvort
nokkurt samband sé á milli
neitunar þeirra að ganga að
kröfugerð iðnaðarráðherra á
sáttafundinum 23. og 24. nóv.
sl. og hinnar opinberu málshöfð-
unar nú.“
„Reykjavik, 4. desember 1970.
Til saksóknara ríkisins,
Hverfisgötu 6, Reykjavík.
Oss hefur borizt bréf yðar, þar
sem þér neitið að höfða opinbert
mál á hendur stjóm Laxárvirkj-
unar vegna stíflugerðar hennar
í Miðkvisl. Biðjum vér yður að
gefa rökstuðning á þessari neit
un yðar.
67. gr. stjórnarskrárinnar nr.
33/1944 vemdar menn gegn þvi,
að ráðizt sé á'eignir þeirra, án
þess að þær séu áður teknar eign
arnámi.
1 a) lið 153. gr. vatnalaga nr.
15/1923 segir: „Hver sem byrj-
ar á fyrirtæki, sem leyfi eða
samþykki þarf til samkvæmt lög
um þessum, eða ef matsgerð
þarf til þess, svo og ef maður
vinnur verk verr en í skilyrðum,
i leyfi, samþykki eða matsgerð
felst, eða bregður að öðru leyti
út af fyrirmælum slikra heim-
ilda, skal sæta sektum eða ein-
földu fangelsi.“
Laxárvirkjunarstjórn gerðist
brotleg við þetta ákvæði, þegar
hún setti stíflu í Miðkvisl án
samþykkis réttra umráðamanna
lands og gerði ónothæfan silungs
stiga, enda þótt henni hefði ver-
ið sett sem skilyrði að gera not-
hæfan silungsstiga.
Hún leitaði ekki heldur álits
Náttúruverndarráðs, eins og
henni er boðið í 2. gr. laga nr.
48/1956.
Hún tók land og vatnsrétt-
indi undir stíflurnar án þess að
Framhald á bls. 19
LEIÐRÉTTING
í GREIN Kristjáns Albertsson-
ar: Áskorun til íslenzkra iög-
reglustjóra sem birtist hér í blað
inu siðastliðinn föstudag er
prentvilla þar sem minnst er á
grein Sigurðar Pálssonar og tal-
að um „þær skoðanir vitrustu
og lærðustu manna, að aldrei
hafi til lengdar farið saman í
sögu þjóðarinnar (á að vera:
þjóðanna) almenn siðspilling og
háþróuð menning.“
Eugen Beihl.
— Baskar
Framhald af bis. 1.
Sain Sebastian, Méliton Manzan-
ais, í ágiúst 1968.
Areraa fevaðst baifa gengið í
gildru lögregluinnar í apríl í
fyrra: „Lögreglain toafði falið sig
í íbúð, og þeigar við fcomium var
strax hiatfiin sfeoitlhiríð. Ég særðist
í fcviðnium, en lögrieglan tók ekfe-
ert tillilt tM þess og byrjaði strax
að yfirheyra mig. Yfirheynslutn-
uim var síðan haldið áfnam í
sjúfcralhúsi þegar ég hafði geng-
izt umdir uppskurð," sagði Ar-
enia.
Neyðarástand er enn í gildi í
BaskaJhéruðuiraum, og etriu við-
tælfeuistu örygg isráðstaf a raimiar í
Eibatr þar sem rúmílega 80.000
verkamiemn llögðu niður vinniu í
síðuistu vifeu í mótmaelaskjmi við
réttairfhölldin í Burgos.
Borgarsjóður greiðir:
370 milljónir
— til almannatrygginga,
sjúkrasamlaga og sjóða
REKSTRARÚTGJÖLD borgar-
sjóðs Reykjavíkur til félagsmála
á næsta ári nema samtals 555
milljónum króna. Mestur hluti
þessarar fjárhæðar er framlag
borgarinnar til almannatrygg-
inga, sjúkrasamlaga og sjóða,
eða samtals 370 milljónir, sem
er 66,4% af heildarútgjöldum
til þessa málaflokks. Er hér um
lögboðin útgjöld að ræða, sem
sveitarfélög geta lítil eða engin
áhrif haft á.
Félagáleg aðstoð miemiur 106
milljónium eða 19,2%. Kostnaðux
við heimili og vistun baima verð
uir um 50 mililjóndr eða 9,1%,
framlfevæmd félagsmiála kostar
14,7 milljóniir eða 2,6%, styrkir
til ýmissa samtaka, sem vimna að
félagsmálum, 6,1 mililjón eða
1,1% og ýmis annar kostnaður
8,6 milljónir eða 1,6%.
^ramsókn og
vinstri viðræður
Gremja Framsóknarmanna yf-
ir þvi, að þeim hefur ekki verið
boðin þátttaka í viðræðum
Þri&Sja flokka og flokksbrota
um stöðu vinstri hreyfingar á
íslandi, á sér bersýnilega engin
takmörk. Tíminn skrifar viku
eftir viku um þessar viðræður í
beizkum tón og sparar fyrri sam-
starfsmönnum ekld kveðjurnar.
í gær birti blaðið t.d. forystu-
grein þar sem sagði: „Annað
augljósara merld um liin raun-
veridegu heilindi er þó það, að
Gylfi hefur nýlega birt grein í
málgagni sínti, þar sem hann
lýsir þeirri skoðim sinni, að eig-
inlega sé ekld til nein vinstri
stefna og þar af leiðandi ekld
til nein vinstri hreyfing. Hann
bætir þvi síðan við, að Alþýðu-
bandalagið sé óumdeilanlega
mesti afturhaldsflokkur lands-
ins. Þessum flokki er Gylfi þó
að reyna að sameinast!
Sízt er þó tónninn betri í mál-
gögnum hinna flokkanna. Nýtt
iand birtir t.d. 3. þ.m. snjalla
grein, sem ber fyrirsögnina: Al-
þýðuflokkurinn — svikari við
hugsjón sina, stefnu og kjósend-
ur. Þrátt fyrir allan þann rök-
stuðning, sem felst í þessari
grein, sitja Hannibal Valdimars-
son og Björn Jónsson á samn-
ingabekk, þar sem þeir ræða um
að gerast fóstbræður svikaranna,
er greinin fjallar um! í Þjóðvilj-
anum ræðir svo Austri bæði um
Alþýðuflokkinn og Samtökin
sem hrein handbendi Sjálfstæðis-
flokksins og telur sig færa gild
rök að því. Samt situr hann á
samningabekk með þessum hand
bendum og þykist vilja samein-
ast þeim!“
Skýringu
vantar
Enn Iiafa opinberir málsvaíW
Alþýðubandalagsins enga skýr-
ingu gefið á því hver stefna
flokks þeirra er gagnvart aðild
tslands að Atlantshafsbandalag-
inu. Eins og bent hefur verið á
hér í Morgunblaðinu liafa allir
þingmenn Alþýðubandalagsins
borið fram tillögu á Alþingi um
úrsögn íslands úr Atlantshafs-
bandalaginu, en skömmu eftir að
sú tillaga var lögð fram, iýstl
formaður Alþýðubandalagsins
því yfir, að það yrði ekki gert að
sidiyrði fyrir þátttöku Alþýðu-
bandalagsins í ríkisstjórn að
kosningum loknum, að landið
hætti þátttöku í NATO. Þetta
tvennt lýsir einstæðum tvískinn-
ungi í málinu, en þar sem engar
skýringar hafa verið gefnar
verður að líta svo á, að formað-
ur Alþýðubandalagsins sé ábyrg-
ur orða sinna og ummæli hans
berl að túlka sem stefnu flokks
hans gagnvart NATO og aðild
Islands að því. Er þá svo komið,
að allir íslenzldr stjómmála-
flokkar hafa í raun lýst því yfir
með einum eða öðrum hætti, að
þeir ýmist styðji aðild íslands
að Atlantshafsbandalaginii eða
láti liana óátalda og er það mikil
breyting frá þvi sem var fyrir
20 árum, þegar harðar deUur
urðu á Alþingi um þetta mái og
kommiinistar beittu ofbeldi til
þess að reyna að hindra störf Al-
þingis. En batnandi manni er
bezt að lifa og vissulega ber að
fagna því, að Alþýðubandalagið
hefur nú skv. yfirlýsingum for-
manns þess breytt stefnu sirrnl
gagnvart þátttöku okkar í starfi
NATO. Jafnframt verður að
draga þá ályktun, af ummælum
forniannsins, að þingmenn AI-
þýðubandalagsins flytji tillögil
sina, sem einstaklingar og hana
beri ekld að skilja sem stefnu-
yfirlýsingu flokksins — eða