Morgunblaðið - 08.12.1970, Blaðsíða 12

Morgunblaðið - 08.12.1970, Blaðsíða 12
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 8. DESEMBER 1970 12 Augljós þjóðhagslegur ávinningur að þurrkví — sagði Geir Hallgrímsson í þingræðu í gær MAGNÚS Kjartansson ma*lti í gær fyrir fmmvarpi um stofn- un þurrkvíar í Reykjavik, en frumvarp þetta flytur hann ásamt Eðvarð Sigurðssyni. Geir Ilallgrimsson tók þátt í umræö- unni um málið og iýsti yfir stuðningi við það efnislega og grelndi frá þeim rannsóknum, sem þegar hefðu farið fram á vegum Reykjavíkurborgar. Sagði Geir í ræðu sinni að stofn- kostnaður slíks fyrirtækis kæmi til með að verða mjög mikill og meginvandinn, sem við væri að etja, væri fjáröflun til þess að standa straum af stofnkostnaði. I»á sagði Geír einnig í ræðu sinni, að ekki mætti búast við að slíkt fyrirtæki skilaði mikl- um arði í fyrstu, en þjóðhags- legur ávinningur að stofnun þess og starfrækslu væri aug- ljós. í framsöguræðu simni með ■málinu gerði Magmús Kjartans- son grein fyrir frumvarpinu, en það miðar að því að komið verið á fót hlutafélagi, sem hafi það að markmiði að kanna að- stæður til að koma upp og starf- rækja þurrkví í Reykjavík og stuðla að því að siíku fyrirtæki verði komiið á fót. Sagði Magnús að fyrirmyndin væri sótt til frum varps, sem flutt hefðd verið af ríkisstjórninni um stofnun hluta félags til þess að kanna hugsan- iliegan rekstur ol'íuhreinsunar- stöðvar. Maignús benti á í ræðu sinni, að hér væri engan veginn um nýtt máil að ræða og hefði þvi fyrst verið hreyft á Alþingi af Gisila Jónssyni alþingismanni ár- ið 1943 og segja mætti að allt frá árinu 1945 hefði meira og minna verið unndð að könnun þess, þótt nokkur hægagangur hefði verið á því undanfarin ár. Þörfin fyrir slíkt fyrirtæki færi hins vegar stöðugt vaxandi, þair sem skipa- stóll landsmanna hefði vaxið mtkið, og ennfremur væri hugs- anilegt að auka mjög þjónustu við erlend skip. Margt benti þvi til þess, að unnt væri að reka fyrirtæki þetta á hagkvæman hátt, auk þess sem það myndi skapa öðrum fyrirtækjum mjög aukin verkefni. Geir Hallgrímsson lýsti yfir ánægju Sinni með það, að mái þetta kæmi nú til umræðu á Al- þingi og kvaðst þegar við fyrstu umræðu koma með nokkrar ábendingar, sem hann vonaði að þingnefnd sú, er fjallaði um mál- ið, tæki tdil aithugunar. Geiir sagðist geta tekið undir þær röksemdir, sem fram hefðu komið í ræðu Magnúsar Kjart- anssonar um nauðsyn þurrkvíar- byggingar, en til viðbótar mætti nefna, að Ijóst væri að núverandi dráttarbrautir gætu ekki tekið við nema hluta þeirra viðgerða, sem þörf væri á að gera á is- lenzkum skipum. Hluti skipanna leitaði svo til annarra landa til Viðgerða, bæði vegna þess að þar fengást oft fljötari afgreiðsla og stundum ódýrari. Þannig flyttist úr landi vinna, sem hægt væri að framkvæma hérlendis, og auk þess myndi svo með starfrækslu þurrkvíar vera urant að sirana við- gerðurn á erlendum skipum, en eftir þeim væri nokkur eftir- spurn. Þá yrði það einnig að teljast mikilvægt fyrir öryggi sigl'inga í Norður-Atlantshafi, ef hér væri fuillkomin þurrkvi. Geir Hali/grímisson sagði, að spyrja mætti að því, hvort sú miikla uppbygging, sem orðið hefði á dráttarbrautum og skipa- smiðastöðvum hérlendis á und- anfömum árum væri ekki nægj- anleg? Svo væri ekki. Ef eðii- leg framþróun yrði í sigiinga- og fiskveiðimálum þjóðarinnar, myndu stöðvar þessar ekki anna eftirsipurn viðgerða, og auk þess gætu þær ekki firamkvæmt sum- air þær viðgerðir, sem unnt væri að framkvæma, ef þurrkví kæmi til. Geir sagði, að Reykjavík væri margra hluta vegna eðliiegur staður til þess að byggja þar þurrkví. Þar ættu flest stærri sfcipin sina heimahöfn og þar væri ennifremur mest uim sigling ar erlendra skipa. Auk þess væru þar staðsettir þeir iðnaðar- og tækniimenn sem silíku fyrir- tæki væru nauðsynlegir og fyrir Lágmarksupphæð skattfrjáls spari- fjár verði hækkuð JÓN Skaftason lagði í gær fyrir Alþingi frunn arp til breytinga á lögum um tekjuskatt og eigna- skatt. Leggur þingmaðurinn til með frmnvarpi sínu, að lág- marksuppliæð skattfrjáls spari- fjár umfram skuldir verði hækkuð úr 200 þús. kr. í 600 þús. kr. 1 greinargerð sinrai með frum- varpinu segir flutninigsmaður: Með lögum nr. 41 14. apríl 1954 va.r í fyrsta skdpti ákveðið um skattfrelsi spairifjár. 1 22. greim þeirra laga er m.a. sagt, að undaraþegnar eignaskatti og framtaiisiskyldu séu innistæður i bönkum, sparisjóðuim og lögleg- um inniánisdeildum félaga, eftár þar tilgreindum reglum. í B-lið 22. greinar segir, að innstæður skattgreiðenda, er ekki skuldi meira en 120 þús. kr. samtais, séu skattfrjál'sar, enda séu þær skuldiir fasteignaveð- Framhald á bls. 23 Geir Hallgrímsson lægi að aðstaða til byggingar þurnkvíar væri ágæt við Geigju- tanga. Þá sagði þimgmaðurinn að einnig yrði að gera sér grein fyr- ir þeim m'ikla vanda, sem væri byggingu slikis mamwirfcis sam- fara. Við því mætti búast að fyrirtækið myndi ekki gera meira en að standa undir rekst- urskostnaði fyrstu árin, þannig að stofmkostnaður yrði að fást tryggðuir þegar í upphafi með framlagi, sem lagt væri fram án þess að eiga von á hagnaði a.m.k. fyrstu árin. Geir vék síðan að þeám könn- unum, sem farið hefðu fram á máli þessu af hálfu Reykjavikur borgar, og sagði, að þær hefðu bæði verið á verklega sviðinu og ennfremur beinzt að fjáimagns- könmun. Gemgið hefði verið út frá þvi, að framilag rikisins myndi nema 40% stofnkostnað- ar, en ýmis rök mæltu þó með þvl að hægt yrði að felda þessa framkvæmd undir ákvæði um 75% stofnfjárfram 1 ag ríkissjóðs, eins og til hafnargarða og dýpk- ama. Þá hefðu eininiig komið fram ábendingar um tekjuöflun- arleiðir, m.a. frá hafnarstjóran- um í Reykjavik, að iagt yrði gjald á öll sikip, sem væru stærrú en 100 brúttórúmlesitir. Gjald þetta yrði iranheimt einu sirand á ári og væri t.d. 10 kr. á hverja brúttórúmíliest. Myndu tekjur af þessu nema rúmilega 9 millj. kr. á ári og yrði þessi tekjutstofn hinn mikiivægasti fyrir fyrdr- tækið. Þær raransókndr, sem væru nú etst á dagskrá, væri jarðvegs- raninisókn á staðnum, sem helzt kæmi tiii greina og hefði Haíraar- stjórn ledtað til Orkustofnunar- innar efti.r aðstoð við þær. Þá lægi einniig fyrdr að gera sér- fræðilegar áætllanir og tillögur um rekstur sliks fyrirtækds og hefði í þeim efnum verið óskað eftir aðstoð Iðnlþróunarsjóðsins og erarafremur hefðu svo farið fram viðræður við iðnaðarráð- herra og iðnaðarráðuneytið, sem hefðu tekið mjög jákvæða afstöðu tdl málsins og heitið því stuðrainigi. Geir sagðist ekki eiga von á því að Iðraþróunarsjóður gæti stiutt þetta fyrirtæki fjárhags- Framhald á bls. 23 Samskipti við Færey- inga verði efld Þingsályktunartillaga á Alþingi EYJÓLFUR K. Jónsson og fimm aðrir alþingismenn úr öllum stjómmálaflokkum hafa lagt fram tillögu til þmgsályktunar á Alþingi um samgöngur við Fær- eyjar. 'Er með tillögunni lagt til að Alþingi álykti að fela ríkis- stjóminni að vinna að því að samgöngur milli íslands og Fær- eyja verði sem beztar. Jafnframt verði keppt að því að efla sam- skipti við Færeyinga bæði á sviði viðskipta- og menningar- mála. Tilbúnar tölur um tekjur bændastéttar — og reynt aö gera samanburð við viðmiöunar- stéttirnar sem óhagstæðastar í GÆR kom frumvarp ríkis- stjórnarinnar um breytingu á lögum um stofnlánadeild land- búnaðarins og fl. til 1. uniræðu í neðri deild, en frumvarpið hafði áður hlotið samþykki í efri deild. Mælti Ingólfur Jónsson fyrir frumvarpinu, en það stendur í tengslum við frumvarp, sem rík- isstjómin hefur flutt um lífeyris- sjóð fyrir bændur. í umræðum, sem urðu um stofnlánadeildina og launakjör bændastéttarinnar, upplýsti land búnaðarráðherra, að tölur þær sem einn Framsóknarþingmanna, Stefán Valgeirsson, hefur nefnt sem launatekjur bænda, væru ekki frá Hagstofu íslands fengn- ar, eins og þingmaðurinn hafði sagt, og rakti ráðherra ítarlega í ræðu sinni þær rangfærslur, sem þingmaðurinn hefur farið með, og birtar hafa verið í dag- blaðinu Tímanum, og sagðar þar fengnar frá Hagstofunni. Sagðist ráðherra hafa leitað eftir upp- Iýsingum frá Hagstofunni um mál þetta, og væri nauðsynlegt að leiðrétta staðhæfingar þing- mannsins. Síðan gerði ráðherra samam- burð á þeim tölum, sem Hagstof- an hefur reiknað út, og þeim töl- um sem Stefán Válgeirsson nefndi og sagði að væru frá Hag- stofunni. Má þar nefna sem dæmi að árið 1967 sagði Stefán Ingólfur Jónsson að meðaltekjur kvæntra bænda hefðu verið 95 þús. kr., en hið rétta var 194 þús. kr., árið 1968 121 þús. kr. — rétt 197 þús. kr., og árið 1969 149 þús. kr. — rétt 233 þús. kr. Þá sagði ráðherra að þiragmað- urinn hefði ennfremur hagrætt tölum er hann fjallaði um tekjur viðmiðunarstétta bænda, þ.e. sjó manna, verkamanna og iðnaðar- rnsmna til þess að reym-a að láta líta svo út að munurinn væri enn meiri bændastéttinni í óhag. Má nefna sem dæmi, að Steifán sagði að árið 1965 hefðu tekjur þess- ara stétta verið 248 þús. kr., en tölur Hagstofunraar eru 199 þús. kr., árið 1966 289 þús. kr. að sögn Stefáns, en tala Hagstofunn ar 246 þús. kr., árið 1969 277 þús. kr. að sögn Stefáns en 269 þús. kr. samkv. tölum Hagstofunnar. Sagði ráðherra að ekki væri nema eðlilegt, að óhagstæður samanhurður fyrir bændastétt- iraa kæmi út, þegar þessi aðferð væri viðhöfð. Sannleikurinn væri hins vegar sá, að á árunum 1962—1969 hefði bændur vantað 13,2% til þess að ná lauraum við- miðuraarstéttanraa, en til saman- burðar mætti geta þess að á ár- unum frá 1954 til 1960 hefði þá skort að meðaltali 22,7%. Væri þetta athyglisvert, ekki sízt vegraa þesa erfiða árferðis, sem verið hefði undanfarin ár. Sagði ráðherra að erfitt væri að rök- ræða við þingmaran, sem færi með tölur sem hann segði fegnar hjá opinberum stofnunum, á þennan hátt. Stefán Valgeirsson svaraði ræðu ráðherira og viðurkenndi að hann hefði aðeiras fengið eina af tölum eir hann nefndi hjá Hag- stofunni, og taldi að Tíminn hefði ranglega eftir sér haft. Síðar í ræðu sirani sagði hann þó að ekk- ert mark væri tafeandi á tölum Hagstofunnar og því ekki hægt að nota þær og stakk síðan upp á því að skipuð yrði nefnd til þess að kanna mál þetta, og stakk upp á sjálfu/m sér sem einum nefndarmanraannia. Eyjólfur K. Jónsson í greinargerð sinni með tillög- unni segir: Fregnir hafa borizt af því, að breytingar kunni að verða á Fær eyjaflugi. í sambandi við þær breytingar er nauðsyndegt að tryggja, að ferðir miili íslands og Færeyja verði sem örastar og beztar. Flugsamgöngurraar und- anfarin ár hafa leitt til aukinna samskipta milli Færeyinga og ís- lendinga, en samvinraa þjóðarana bæði á sviði viðskipta og menn- ingarmála mundi geta orðið Is- lendingum og Færeyinguim til margvíslegs gagns. Tíðar samgöngur milli íslands og Færeyja eru frumskilyrði þess, að samvinna og viðskipti geti aukizt með eðlilegum hætti, Þess vegna er rétt, að ríkisstjórn in beiti sér fyrir samvinnu við færeysk og dönsk stjórnarvöld, og eftir atvikum stjómarvöld annarra þeirra þjóða, sem hags- muna eiga að gæta varðandi sam göngur við Færeyjar, til þess að tryggja sameiginlega hagsmuni af örum og góðum samgöngum milli laindanna. Ekki er vansalaust, hve lítil samskipti íslendinga og Færey- inga hafa leragst af verið. Verð- ur frerraur að telj a það sök íslend inga en Færeyinga, að efeki hef- ur tekizt nánara samband milli þjóðanna. Bæði eru íslendingar fjölmennari en Færeyingar, en auk þess eru Færeyingar í þjóð- braut, er haldið er frá íslandi til Evrópulanda. Er tímabært, að ís- lendingar sýni í verki vilja sinn til náraari samskipta við Færey- inga.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.