Alþýðublaðið - 09.07.1958, Page 5

Miðvikudasur
1958
Alþýðublaðið
Pröfastar á þins'i
klettur, undir honum er talið,
að kofi þairra bræðra hafi stað-
ið. Þeir komu til Drangeyjar
árið 1028 og dvöldu þhr í þrjú
ár. Sund Grettis úr Drangey til
Reykja var mikið afrek og
naundu fáir vilja eftir ieika við
sömu kringumstæður. Svo seg-
ir í sögunni: „Býst Grettir nú
til sunds ok hafði söluváðar-
kuf3 ok gyrðr í brækr. Hann
lét fitja saman fingrna. Veðr
var gott. Hann fór at áliðnum
degi ór eyjunni. Allóvænligt
þótf: Illuga ufn hans ferð. Grett
ir iagð.st nú inn á fjörðinn, ok
var siráumur með honum, en
kyrrt með öllu. Hann sótti fast
sundit ck kom inn til Reykja-
ness, Jþá er sett var sólu. Hann
gekk til bæjar at Reykjum ok
fór í l'aug. því at honum var
kalt orðit nökkut svá, ok bak-
aðist ífa' nn lengi í lauginni um
nóttína ok fór síðan í stofu.
Þar var mjök heitt, því at eldr
hafði verit um kveldit, ok var
lítt rokin stofan. Hann v'ar móð
ur mjök 07 sofnaði fast. Lá
harm þar allt á dag fram.“
Ef ég man rétt, kvað Stephan
Gr. þessa vísu á leið út í Drang-
ey. beg'ar hann kom í heimsókn
til íslands árið, sem hann „átti
gott“:
„Mörg er sagt, að sigling glæst
sjást frá Drangey mundi.
Þó ber Grettis höfuð hæst
úr hafi á Reykjasundi.“
Áður hafði Stephan G. ort
hið stórsnjalla hetjukvæði, 111-
ugadrápu, sem lýkur á þessa
leið:
, Dauðinn varð leiðin að ljós-
inu, sanninn.
Lífið varð blettur á hetjunni,
manninum!
Skap hans þann dug og þá
djörfungu gaf honum,
drengskapinn lífselskan níddi
ei af honum.
— Sloppinn við þulu um æfi-
leið öfuga,
Illugi á söguna stutta, en
göfuga.“
Margt er að skoða í Drangey
og tíminn líður 'fyrr en varir.
Sumir hafa enn ekki lokið sér
af til fulls, þsgar flauta farar-
stjói'ans gellur. En tónn flaut-
unnar er eins og boð frá Ágúst-
usi keisara, og allir hlýða mögl-
unarlaust.
Þegar við leggjum frá Drang
Framfiaid á 7. síðu
ABEINS VIKA er liðin síSán
áýju uinferðaíögin gtngu í gildi.
ijítil reyns.'a er því fengm al'
peim. Þó sér maður ekki að bii-
síjórar hafi breytt um akstur
■amkvæmt lögunum, að minnsta
kosti ekki innanbæjar. Þa5 kem
ar varia fyrir að bilstjóri neini
siaðar þegar hann ekur inn á
aðaibraut eða yfir hana eins og
iijntim ber þó tvímælalaust
skyiila til.
A.Ð ■ ViSU - munu nú - flestir
haía látió sstia steinuijos á b.ílá
sina eða iáta gera við þau, ssm
oiluð voru, en stefn-ulWsin eru
-ícið not'uð, narna á þeirn biium,
sem ha-fa þau sjáifvirk. Hvort
-veggja er þetta slæmt. Hins
vegar virffist hámarksliraði ekki
hafa aukizt irmar. bæjar og' er
það gott. —
VEGFARENDUR fara gang
andi því síður eftir nýju lögun-
um og ákvæðum þeirra. Þeir
ana alveg eins og áður út í um-
ferð og hugsa með því að hjálpa
vitunum með bendingum til þess
en það virðist ekki bera neinn
árangur nema 'rétt meðan á því
' stendur. I þessu efni stendur
reykvískur almenningur langt að
! baki almenningi í borgum- er-
; lendís.
| VIÐ EIGUM eftir að læra
* fjölda margt í sambandi við um
ferðamálin. Við munum geta
! lært það, meðal arniars vegna
1 þess að það' er yfirleitt andstætt
okkur að hlíta föstum sameigín-
legum reglum, en við verðum
IiONA, s:;m ekki komst aS
hái .an frá börnum sín.um fékk
sysiur sína tii þsib aff fara fyrir
iig í haúaverziun til þ-ess að
kaupa, haíö á barn. Systirin
-wyþ.i hatiinn ,en þsgar til kom.
reyndist hann ekki hæfur og.
var sirax farið í verzlunina til
þess að s-kila honum aftur. Vitan
j cga sá;c ekkert á hattinum, ea
kaup.'naðurinn sagði þvert nei,
hann tæki aldrei aftur barna-
: hatta.
KAUPMÁB'URÍNN sagðist
; ekki-skipta barnahöttuni og ek-kí
taka þá aftur v.egna þass að sum -
, arið væri búið. Það voru skrítin
rok. í fyrsta lagi. kemur þaö
iireínt' ekkert málinu við hvoft
: sumri er lokið eða ekki. Og i
; öðru lagi ýirðíst eitthvað bogið
samt að læra og þ-ví dýrkeypt- j við tímasky'n kaupmannsins, því
ari verður sá lærdómur fyrir ! að allur aihienningur stendur i
okkur sem við þrjóskumst leng- ■ þeirri trú, að sumarið sé ný-
ur. Þetta á sérstaklegá við um byrjáð. Hér er ekkj um neitt
Fyrsta vika nýju urnferð-
arlaganna.
Ekkert hefur breytzt.
Náraii reynist erfiít.
líattakaupmaðúr. sem
þarf að endurskoða v.erzi-
unarreslur sínar.
umferðamálin. Það þýðir held
ur ekki neitt fyrir löggjafann að ! og smásm.uguleg
setja lög og reglur ef þeim- er ! mið.
ekki framfylgt.
annað að ræða en auðvirðilégt
gróðasjónar-
HVAÐ eftir ánnað hef ég f.eng
i ið bréf um styrfni kaupmanna
1 — og ég hef raunar áðu-r minnst
á það mál. Það getur komið fyr-
VITANLEGA kaupa systurn-
ar aldrei framar í þessari búS,
og hel.dur ekki nein kunningja-
kona þeirra, því að segja mætti
mér að konur ræddu. annað eins
i ir að viðskiptavinur kaupi hlut | og þetta 'sín á milli, þegar þær
j eða eitthvað í búð, sem hann j hittast. Það er því mjög vafa-
geti ekki þá verið hárviss um j samt sjónarmið, sem þessi kaup-
að komi honum að því gagni, | maður 'héfur. Hann hlýtur að
sem hann. ætlaðist til. Þá þarf | tapa á því. Hann ætti að endur-
að fá að skila honum aftur. Mik J skoða reglurnar, sem hann: fer
ill fjöldi kaupmanna veitir líka ; eftir í verzlun sinni.
þessa sjálfsögðu þjónustu, en !
nokkrir gera það ekki.
Hannes á horninu.
( Bréffakassinrij
i ð ; 43 r e t t i s b aé 1 i • ^ .
VÆRI ekki ástæða, fyrir okl
ur íslendinga, að stinga við fót.
um og athuga okkar gang, þeg
ar svo bar undir að flest, ef ekki
öll, nágrannaríkj okkar upp-
kefja raust sína í kór og for-
dæma aðgerðir okkar ýmist be-
' um og þungum orðum eða ó
1 beinlínis? Þannig er nú ástat
fyrir okkur í landhelgismálun-
j ’J.ÍTi'.
Mér mun verða svarað fram..
j angreindu því, að nú verð; þjóð
; in öll að standa á rétti s.ínum
l.sam einn niaður, hjáróma rödd
negi ekki heyrast. Þannig er
,varað, þegar þjóð anar út í
;tyrjöld. Og þannig er talað,
þegar etja á þjóð út í aðrar
ífærur. Þess háttar „þjóðarein
'ngu“ virði ég að vettúgi.
Ég spyr: Kviknar engin »run
icmd með neinum „ábyrgum
;tjórnmálamanni“ um að ein-
hver villa hafi slæðzf in.n í
kannski annars rétt reiknað
iæmi, þegar okkar vinveittu
nágrannar standa í hring í
kringum okkur og gera ýmist
að mótmæla, til alls búnir á að
Lítiá, eða láta sér um munn fara
athugasémdir, sem fela í sér- ó-
tvíræða fordæmingu á aðgerðir
okkar þó að ekki sé af persónu
legum hita talað? Til dæmis um
3Íðar nefnda viðhorf.ð ér af-
staða Dana, formælenda Færey
inga, er fyrir munn forsætis-
r-áðherra síns,,.tala um. það sem
fjarstæðu að gera svonefndar
„ein'hliða ráðstafanir" í land-
helgismálum.
Hér hlýtur að hafa 'síæð.zx
villa inn í reikning okkar ís-
lendinga. Efc þá u!mi nokkuð
annað að gera, fyri.r okkur, en
finna villuna —• hún liggur
'< raunar í augum uppi — og leið-
rétta hana sjálfkrafa á meðan
;ími er til? Er ekki „betra að
stígá í eldinn en standa í hon-
,im?“
í þessari smágrein, sem ekki
iiefur verið unnt að reisa á
grunni heimildarannsóknar,
verður að sjálfsögðu ekkj unnt
að svara framangreindum spurn
ingum til neinnar hlítar, — að-
altilgangurinn með henni er að
reyna að vekja þá unnhugsun
og þá umræðu er til slíkra
svara leiði. Að því nharki gæti
það og væntanlega miðað að !
bæta fáeinum athugsemdum
við sjálfa spurninguna.
Það er vitanlegt, að um ófvr-
irsjáanlega framtíð byggist af-
kc.ma þjóðar okkar á fiskveið-
úm, en fiskveiðarnar á því, að
m.ðunum verði ekkí spillt með
ofveiði. Þar fyrir er það engan j
veginn sjálfsagður hlutur að
við þurfum tólf mílna fiskveiði
landhelgl, — en ég skal ckki
rengja að það geti verið nærri
sanni. Og það skal tekið fram
hér, til að afstýra rangfærslu,
að ég álít sjálfsagt að þjóðin
standi sem einn maður bak við
kr'öfuna um tólf mílna land-
helgina. Það er annað, sem ég
véfengi: Réttur okkar tij siálf-
dæmis um umbyltandi útfærslu
fiskveiðilandhelginnar.
Þótt ábúandj jarðar, sem ligg
ur að afrétti, græddi á því að
flytja landamörkin um éinn
kílómetra út á almenninginn,
gæti hann ekki gert það nema
með samþykki þeirra bænda,
sem. afréttinn nytja ásamt hon-
i um. Hvernig ætti strandríki að
geta fært landhelgismarkalínu
út á alme.nning hafsins án sam.
þykkis þeirra, sem þann almenn
ing hafæ nytjað undanfarið? Jú,
það er unnt með einu móti: —
valdbeitingu. Yfirlýsing um
sjálfdæmi af hálfu ríkis, sem
ekki er þess megnugt að beita
vald.:, hlýtur annað hvort aö
vera: óvitaháttur eða tilræði.
Það telst til óvitaháttar, af
hálfu smáríkis; að skáka í skjóþ
stórveldis 'sem ætlar sér aS
hafa smáríkisins not. Og þegar
svo stendur á sem hér, að að-
alandstæðingurinn er stórveldi
sjálfur og næsti nágranninn,
liggur þá ekkj í augum uppi aS
það eru meiri en lítil not, sem
„súper“-stórveldið ætlar sér að
hafa af okkur, éigi það, fyrir
okkar saklr, að ganga í berhqgg
við það stórveldi — sem, ofan
á allt sáman, er kannski mikil-
vægasti b.andamaðúr þess? Jafn
vel öll þessi mótmælandi ríkja-
þyrping. í hervarnabandalagi
við það! Hvaða firn eru það,
sem við ætlum að láta ,,súper“-
stórveldið fá fyrir þann greiða
að knésetja öll sín vinarík' iil
þess að við getum notið þeirrar '
vanmetakennclaránægju að ná
því með illu. sem við hef&rn
litlu eða fmrm síðn- '7on um yð
geta fengið með góðu?
Sé þaS í raun ffi veru ósk ís-
lenzku þjóðaritmar a8 verncla
hagsmuni sína eftir beztu getm,
þá er það vitanlega ekki ré+f.a
aðferðin »ð fara ofbeldisleiðina.
fíer þar hvort tvegsia til, að
þjóð okkar vantar með öllu bo>3
magn til slíks (nema meiriihg-
:n sé að kaupa sér bolmagnið
crrwn þv{ að ..forskrifa sig“) og
hitt, að ekkert er okkar her-
valdslausa . og f jármagnsrýra
r)irpra.rí]?j; rriikiSýægara en • a'ð
þjóð.rna venii=t af öllum yfir-
gangi í viðskiptum hver við
aðra. Qjafnaðaraðferð af hálfu
ísíenz'ka ríkisins er. að eðli
sínu, hættulegast» tilræði, sem
hugsaz.t getur. við eigið öryggj.
— í fyrsta lagi ■ vegna þess, .að
það miðar ýfirleitt að því að
r;t- n'^ur varnrrnar gegn hnefa.
réttinum í samfélagi þjóðanna.
í ,öðru lagi, ,af því, að gagnvarf
kraftalausu ríki, sem sjálft .,ge£.
Framhald á 3. siða.