Morgunblaðið - 06.08.1972, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. ÁGÚST 1972
14444
25555
14444 25555
22-0-22-
RAUÐARÁRSTIG 31
’ BÍLALEIGA
CAR RENTAL
n 21190 21188
Op/ð
frá kl. 9—22 a!la virka daga
nema laugardaga frá kl. 9—19.
Bílasalinn
við Vitatorg
Simi 12500 os 12600.
Einangrun
Góð plasteinai qrun hefur hrta-
teiðmstaðal G.02S tíl 0.03C
Kcal/mh. “C. sem er verulega
ininrw hitaleiðni, en flest ðnn-
or einangrunarefrrí hafa. þar á
meðaf gierult, auk jgess sem
plasveinangrun tek jr ná ega eng-
■n rakó eðe vatn í sig. Vatns-
drægni margra annarra emangr-
unarefna ger»r þau, ef svo ber
ondir. að mjðg lélegri einangrun
Vér hófum fyrstir allra, hér á
íandi, framleiðslu á einangrun
úr píast. (Polystyrene) og fram-
leiðum góða vixu með hag
stæðu verði.
REYPLAST HF.
Armúla 44. — Sími 30978.
Sr. ÞórirStephensen-.
HUGVEKJA
Umferðarreglurnar og lífið
I>etta er mesta umferðarhelgi ársins.
Flestir, sem þess eiga kost, taka sér ferð
á hendur til að njóta útivistar, skemmt-
uinar eða einhvers annars, siem hugiann
dregwr. En yfir þessiu öMu hvílir dökkur
skuggi. Hornum valda uimferðarsJysin,
sem aidrei hafa verið eins mörg og í ár.
Lítið vantar á, að þaiu séu þegar orðin
eins mörg og þau urðu allt sl. ár. Menn
spyrja sjáífa sig, hvað valdi. Ein af meig
inorsökunum er siú, að umferðarreglum
ar eru ekki virtar sem skylidi. Sérstak-
lega er talað usn of hraðan akstur, ölv-
un og annað ábyrgðarleysi. í langfiest-
um tilvikum er verið að brjóta reglur,
sem allir kunna. Fáfræði er því ekki um
að kenna, mifcLu frekar hinu, sem ég
nefndi: áhyrgðarleysi. Rætur hins mikla
meins ná þvi dýpra en mairgur ætlar.
Þær standa djúpt í uppeldi og sáliarlífi
þjöðarinnar.
Lífið þekkír flelri og annars konar
vegi en þá, sem við ökum um landið
okkar þessa helgi og endranær. Við
Iíkjum Iífinu sjálfu oft við ferð og töl-
um um lífsveginn. Slík Mking nær vel
því, sem hún á að lýsa, og við getum
haldið herini áfram og taiað um umferða
regiurnar, sem gilda á lífsveiginum. Við
eigum þar við boðorðin 10, sem við þekkj
um öll, tvíþætta kæriieiksboðorðið um að
elska bæði Guð og náungann meira en
okkur sjálf, og síðast en ekki sízt Gullnu
regluna: Aiit, sem þér viljið, að aðrir
menn gjöri yður, það skuluð þér og þeim
gjöra.
Mörguim hefuir fundizt þessi boðorð
vera strönig fyrirmæli og hefta verulega
frelsi manna til athafna og gleðiríks
lífs. Það er siagt: „Þú skalt . . . “ og „Þú
skalt ekki . . .“ Þetta er að visu strangt
orðaliag, en á bak við það býr kærleikur
Guðs til okkar mannanna. Hann veit, að
væru boðorðin þurrkuð út, mundi fara
á lifsveginum líkt og á þjóðveiginuim, ef
allar umferðarreglur væru afnumdair.
Boðorðin eru umferðarreglur lífsins sett
ar þvi af Guði. Hann veit, að röng
breytni leiðir okkur til ills á einhvem
hátt. EUi hann elskar okkuir og vill þess
vagna að við breytum rétt og víh með
boðorðunum forða frá árekstrum og slys
um í samskiptum okkar mannanna. Ef
við þvi bugsum hlutina til enda, finnum
við, að boðorðin verða aldrei raunveru-
leg hindrun fyrir okkur, heldur rauinhæf
hjálp til betra lifs.
Það er eins með boðorðin ag umferðar
reglumar. Við vitum, hver þau eru, en
samt eru þau meina og minna brotin í
daglegu lífi. Þar er því ekki fáifræði
um að kenna, mikiu frekar þvi, sem ég
nefndi áðan: ábyrgðarieysi. Auk þess er
innra með hverjum manni eiginleiki,
sem oft setur sig upp á móti utan að
komandi boðum og bönnum. Það er eig
ingimi hans og sjálfshyggja. Maðurinn
hefiur svo sterka tilhneigingu til að setja
sjálfan sig í miðpunkt, í húsbónda- og
dómarasæti breytni sinnar og framkomu
án þess að hugsa til þesis, hver sé vilji
Guðs, eða hvaða tillit honum beri að
taka til annama.
Mér verður oft hugsað til visunnar
hans Káins:
„Af langri reynslu lært ég þetta hef:
að láta Drottín ráða meðan ég sef.
En þagar ég vaki, þá vil ég sjálfur ráða
og þykist geta ráðið fyrir báða.“
Þarna er lýst á giamansaman hátt, þvi
sem okkur hættir öllium til. Mesta og
erfiðasta lifsbaráttan er oftast sú, að
temja sinn innra mann, fá hann til að
skilja kærleika og réttsýni Guðs og
þreifa á þeirri fairsæid, sem hlýðnin við
hann ieiðir tH, en sjá jafnframt og skifja
þær ógöngur, sem taumlaiuis sjálfshyggja
leiðir út í.
Enginn vafi er á þvi, að uppeldi ein-
staklingsins getur haft mikil áhrif á
þessa hiuti. Uppeldi útrýmir að vísu
aldrei eðlisilægum eiginleikum, sem eru
æði misjafnir í einstaklingunum. En alls
staðar er hægt að hafa áhrif til góðs, ef
tekst að beita réttum aðferðum. Við get-
um minnzt hins fomkveðna máltækis:
„Fjórðunigi bragður til fósturs". Það sýn
ir þá reynslu kynslóðamna, að stóran
hluta af framkomu og breytni má rekja
til uppeildisáhrifa heimilisins, sem fóstr
aði einstakSnginn.
Nú á döguim er mjög kvartað undan
aigaleysi í þjóðlífinu. Fólk vill ekki
beygja sig undir reglur og fyrirmælii,
unglíngarnir taka of lítið tillit til vilja
foreildranna ,og því fer oft illa og upp
korna vandamál, sem erfitt er víð að
etja.
Reynsla mín af unglingavandamáluim
segir mér, að of rnargir uppalendur hugsa
of seint um það að kenna bömunum að
láta á móti sér, gera þeim skiijanlegt, að
eigin vilji verður oft að lúta ýmsu öðru
sem bæði er skynsamliegra einstaklingn
um og hollara heildinni. Það er t.d. aJ-
gengt, að meðan bömin eru lítil fá þau
að fara næstum hvað sem þau vilja, ef
um er að ræða skemmtanir við þeirra
hæfi oig peningar eru tiii að veita þeim
þær. En svo, þegar bömin komaist á þann
aldur, að skemmtanirnar fara að bjóða
upp á hættur, sem foreldrarnir vilja
vikja írá bömuim sínuim með þvi að
banna hlutina, þá er það yfirleitt orðið
of seint, af því að barnið var ekki þjálf-
að í því fyrr að neita sér um slíka hliuiti.
— Þessi er orsökin til rnargra erflðra
mália, þar sem heimilin bera því við, að
þau ráði ekki yfir börmum sínum leng-
ur.
Ábyrgðarlaysi gagnvart eigin fram-
komu og virðingarleysi fyrir umíerðar-
reglum lifsins, hvort heidur er á þjóð-
veginum eða lifsvaginum sjálfum, á sér
svipaðar orsakir. Við förum svb oft ekki
nógu vel rmeð þanrt efntvið, sem okkur
er fenginn í hendur með hinni uppvax-
aindi kynslóð. Þess vagna breytir hún
ekki nógu skynsamlega, þegar lífið ætl-
ast til ábyrgrar afstöðu.
Fyrir nokkrum árum voru við vegi
iandsins skilti, siem á var letrað: „Akið
eins og þér viljið, að aðrir aki.“ Þairna
er GuUna reiglam yfirfærð á umferðina
og þetta bendir okkur á, að þær regiur,
sem Guð hefur sett lífinu í heild, ei-u
naiuðsynlegar á öIIutti sviðum þess, og
því er það líka nauðsynlagt, að virðing
og hlýðni við þær síist inn í liíf hvers ein
asta einstaklings með uppeldi hans, þann
ig að Ijóst sé, að þær veiti bleisisun inn
í hetódarTíf einstaklimganna þó, þær boði
mótlæti auigmabliksins. — Hvað ungur
nemur, gamall temur. — Slíkt miun
skapa traustari og ábyrgðarmeiri þegna.
Þrjár nýjar kennslu
bækur í íslenzku
ÞKIVR kennslubækttr í
íslenzkn eru komnar út hjá bóka
útgáfunni Valfell, en sú hókaút-
gáfa sendl frá sér fyrstu bókina
i fyrra seni nefndist „íslenzka i
gagnfræilaskíila, 3- og f- bekk-
ur.“
Nýju bækumar eru allar eftir
Gurmar Finmbogason cand. mag.
og heita „Ritvör", „Listvör" og
„Málið mitt“ og eru þær allar
svipaðar að lerngd eða um 160
biaðsiður. „Málið er að
noklkru leyti saimin upp ,úr bók
þeírri sem út kom i fyrra, en
er heldur léttari, og sagði höf-
undur á funli með baða,mönnum
að hann teldi bókina eámkum
heppilega til kennslu í ýmsum
sérskólum. Bókinni væri ætlað
að vera leiðsögn i íslenzkri
tumgu, málfarslegúm þáttum
hennar og skyidum atriðum.
„Listvör" er einkum ætlað að
vera Ieiðsögn í skriflegum þátt-
um íslenzkrar tungu og kenn-
ir hún ritgerðasmíð og veitir
þjálfun í stafsetningu. Væntír
höfundur þess að hún komi að
góðum notum á fyrsta námsári
i menntaskólum, verzlunarskól-
um, kennaraskólum, framhalds-
deildum og annars staðar þar
sem nemendur hafa þegar góða
undirstöðu í islénzkri tungu.
„Ritvör" er svipuð að efni og
„Listvör", en heldur léttari og
efni hennar einfaldara og auð-
unnara. Er hún einkum ætluð
sérskólum og sumum deildum
framhaldsskóla.
Um nöfrtin „Listvör“ og „Rit
vör“, sagði höf. að það fyrra
kæmi fyrrr í Sólarljóðum en hið
síðara væri nýyrði. Endingin vör
væri sú sama og 1 kvertmanns
nöfnum saii enda þanmig, en um
30 sfik nöfn eru þekkt. Vör er
kvenmyndin af vörður, þ.e. sá
sem vemdar eða er vemdaður,
og því mætti sikýra niöfn bókamna
þaimig að „Ritvör" væri ætlað að
standia vörð um ritað mái og
„Listvör" einrvig, en hún væri við
feðrrnari en sú fyrri og næði yfir
fleiri þætti ritlista.r.
Tvö vélhjólaslys
í Hafnarfirði
TVÖ SI.YS urðn með dags niilli-
bili í umferðinni í Hafnarfirði
með þeim hætti, að piltur á vél-
hjóii lenti i árekstri við bifreið.
Fyrra slysið varð um hádegið
á mánudag með þeim hætti, að
bifreið var ekið út á götuna i vag
fyrir pilt ú vélhjóii, sem var á
leið frá Hafnarfirði til Reykja-
vikur. Slasaöist hann talsvert
mikið og var fluttur í sjúkrahúis.
í fyrradag um kl. 15.30 varð svo
sams konar slys á Norðurbraut
í Hafnarfirði, en pitturinn á véi-
hjólinu slasaðist ekki alvarlega.
Hann var með öryggisihjálm á
höfði og kann hjálimurinn að
hafa hlíft hofium við alvarlegri
meiðslum.