Morgunblaðið - 07.09.1972, Blaðsíða 16

|0 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUÐAGUR ?. SEPTEMBER 1972
Cfagaf-an di H krvtkutW&y'kjavlk
Pr«m'kvB9mda9tjóri HaraWur Sv«msaon.
Rítstjórar Matjhías Johaon'ösawiy
Hyjólifur Konráö Jónsson.
AJBtoSarritstjóri Styrmir Gurvrwraaon.
RrtS'tfóm«rf:u+ltrúi Þiorbjöm Guðmundsaon
Fréttastjóri Björn Jóharvrvaaon
AugAýsingéatjÖri Ámi Garöar Kristinsaon
Ritstjórn og aifgraiðsia Aðaiswsati 6, slrni 1Ó-100.
Augíýsingar Aðabtreati 0, aími 22-4-60
Áakrrftargjoiy 225,00 kr á rrránuði irvnanlarvds
I fausaaöTu 15,00 Ikr eirvtakið
¥ Tm allan heim er fólk harmi
^ lostið vegna morðanna í
Munchen. Síðustu daga hef-
ur þessi vestur-þýzka borg
verið tákn einingar og glað-
værðar. Þar hafa komið sam-
an íþróttamenn frá flestum
þjóðlöndum og háð keppni í
anda friðar og bræðralags
allra þjóða. Olympíueldurinn
hefur lýst vonum fólks frá
öllum heimsálfum um betri
heim, frið og góðvild í stað
styrjalda og manndrápa.
í einu vetfangi hefur þess-
um stað verið breytt í víg-
völl. Augu heimsins beinast
ekki að drengilegri íþrótta-
keppni, heldur blóðbaði, af-
leiðingu hinna grimmilegustu
ofbeldisverka. Arabísku
skæruliðarnir, sem réðust
inn í Olympíuþorpið árla á
þriðjudagsmorgun myrtu þá
þegar tvo ísraelska íþrótta-
menn og sjö aðrir og einn
vestur-þýzkur lögreglumaður
féllu síðar um daginn í við-
ureign lögregtunnar og skæru
liðanna.
Samúð fólksins er nú hjá
ísraelsku þjóðinni og að-
standendum þeirra, sem létu
lífið í þessum átökum. En það
er ekki aðeins ísraelska þjóð-
in og vandamenn fórnarlamb
anna, sem orðið hafa fyrir
áfalli við þennan skelfilega
atburð. Þetta er áfall fyrir
Olympíuleikana og Araba-
þjóðirnar hafa beðið mikinn
álitshnekki.
Olympíuleikarnir hafa átt
að sýna einingu þjóða heims,
þar sem átök, togstreita og
rígur þjóða í milli hefur orð-
ið að víkja fyrir drengilegri
keppni. Ýmsir hafa þó fyrst
og fremst litið á leikana sem
innihaldslitla skrautsýningu.
En ódæðisverkin í Munchen
benda þó til þess, að þeir
gegni mikilvægu hlutverki í
samskiptum þjóða. Hryðju-
verk eru framin nær daglega
og fórnarlömb þeirra eru ófá.
En andúðin á þessum sein-
ustu glæpaverkum skærulið-
anna er svo sterk um heim
allan vegna þess m.a., að um
leið hefur verið vegið að
þeim hugsjónum, sem liggja
til grundvallar olympísku
leikunum.
Olympísku leikarnir hafa
misst gildi sitt um leið og þeir
verða vettvangur pólitískra
átaka. Yitaskuld hefur örlað
á slíku fyrr, þó að ekkert
þessu líkt hafi áður gerzt.
Engu að síður er það von
manna, að olympísku leik-
arnir haldi áfram að gegna
því hlutverki, sem þeim var
upphaflega ætlað. En hætt
er við, að þessi atburður
dragi úr trú manna á, að það
sé unnt.
Á hinn bóginn eru þessir
glæpir óneitanlega mikið
áfall fyrir Arabaríkin. Jórd-
anía er eina Arabaríkið, sem
skorið hefur upp herör gegn
starfsemi þessara skæruliða-
hreyfinga. Öfgafyllstu hreyf-
ingar Palestínuskæruliðanna
hafa færzt í aukana að und-
anförnu með sífelldum mann
drápum og ofbeldisaðgerðum.
Engum dylst, að þessar að-
gerðir hafa fremur veikt mál-
stað Araba í deilu þeirra við
Israel en hitt.
Flestum eru enn í minni
morðin á flugvellinum í Tel
Aviv, þegar skæruliðasam-
tökin fengu leigumorðingja
til þess að vega saklausa,
óbreytta borgara. Skærulið-
arnir, sem frömdu ódæðið í
Múnchen, kenna sig við
svartan september og hafa
oftsinnis áður komið við sögu.
Þetta eru samtök öfgamanna,
sem byggja skoðanir sínar á
kenningum Marx; þau stóðu
að morðum fimm Jórdana í
Vestur-Þýzkalandi eigi alls
fyrir löngu og komu einnig
við sögu í skotárás á jórd-
aniska sendiherrann í London.
Að undanförnu hefur
margt bent til þess, að af-
staða Araba til átakanna,
sem lengi hafa staðið fyrir
botni Miðjarðárhafs, væri að
mildast. Það eru fyrst og
fremst öfgafyllstu arm-
ar skæruliðahreyfinganna,
sem staðið hafa fyrir þeirn
ofbeldisverkum og mannvíg-
um, er heimurinn hefur öðru
hvoru orðið vitni að. Araba-
ríkjunum hlýtur að vera
kappsmál, að þessum hryðju-
verkum linni.
Engum vafa er undirorpið,
að atburðirnir í Múnchen
hafa enn aukið á andstöðuna
gegn málstað Araba. Fólk um
allan heim gerir nú þá kröfu
til þessara ríkja, að þau beiti
áhrifamætti sínum til þess að
koma í veg fyrir frekari of-
beldisaðgerðir skæruliðasam-
takanna.
Friðelskandi menn hafa
lengi staðið máttvana gagn-
vart síendurteknum flugvéla-
ránum, mannránum og morð-
um hryðjuverkasveita. Með
engu móti hefur reynzt unnt
að koma í veg fyrir þessi of-
beldisverk. Arabaríkin hafa
ein möguleika til þess að
draga úr styrkleika eða út-
rýma þessum skæruliðasam-
tökum. Almenningsálitið í
heiminum knýr á um aðgerð-
ir í þessum efnum.
HARMLEIKURINN í MUNCHEN
Qlafur G. Einarsson;
Um breiðu bökin
FRÁ því skattsikrár komu út hafa
orðið talsverðar umræður um skatta
mál, nokkurs konar framhald um-
ræðna frá í vetuir, þagar frumvörp
ríkisstjórnarinnar um tekjuskatt og
eignaskatt og tekjuistofna sveitarfé-
laiga voru til umræðu á Alþingi.
Ennþá greinir menn á um, hvort
breytinigar á skattkerfinu hafi orðið
til bóta. Þcs.si ágreiningur er þó til
muna minni en var í vetur, enda
ligigja nú sönnunargögnin fyrir.
Veilurnar í þessu flaustursverki
stjórnarinnar blasa nú við öfflum.
Þessar veilur eru hrópandi megin
þorra gjaldenda, en koma sér óneit-
anlega vei fyrir suma.
Ríkisstjómin hefur þegar viður-
kennt mistök þau, sem hún gerði, er
þetta nýj'a skattkerfi var þvingað
í gegn um þingið á sl. vetri, með
því að gefa út bráðabirgðalög, er
lina nokkiuð skattbyrði aldraðra. Af
þessum bráðabirgðalögum guima nú
stjórnarliðar og segja þetta sýna
manndóm og huigrekki, sem ekki eigi
sér hliðstæðu hér á landi. Stórum
mennilegra hefði verið hjá stjómar-
flokkunum að viðurkenna þetta
strax i vetur, áður en frumvörpin
urðu að lögum, svo rækilega var
þeim bent á, hverjar aifleiðingarnar
yrðu af þessari iagasetningu. En þá
trúðu þeir engu, skutu sér aöeins
bak við Reiknistofnun Háskólans og
tölvuna. Eða vissu þeir e.t.v. hvað
þeir voru að gera? Ástæða er til að
ætla að svo hafi verið, a.m.k. að þyí
er varðar Alþýðubandalagsmenn.
Þeirra hugsjón er hér sem annars
staðar að koma öMiu í siem mest öng-
þyeiti. Það er sá jarðvegur, sem
kommúnisminn þrífst bezt i. Og það
er óneitanlega þægilegt fyrir þá að
geta svo síðar kennt Framsóknar-
fliokknum um alla vitleysuna.
En það var fjölmargt fleira en
þetta atriði, sem ástæða var til að
leiðrétta strax með bráðabirgðalög-
um, fyrst augu þeirra stjórnarliða
opnuðuist ekki í vetur sem ieið. En
xneina má ekki lleiðrétta nú, þá verð-
usr ekkert öngþveiti.
f grein í Mbl. fyrir nokkru spyr
Þórður Jónsson á Látrum, hvort rétt
sé reiknaður hjá sér skattur á hliunn-
indi, sem eru i eigu utansveitar-
manna. Því er flljótsvarað, að rétt er
reiknað. Við umræður á Alþingi i
vetur var stjórnarliðum ítarlega
bent á, hvað myndi gerast með iög-
festingu 4% aukaiskatts á slík hlunn-
indi. Á það var ekki hlustað og það
er ekki hluistað enn, þótt nú liggi það
ljóst fyrir, að maður, sem á hliunn-
indi í öðru sveitarfélagi en hann býr
í, verði fyrir beinu fjárhagsiegu
tjóni af þeirri eign sinni. Þetta fæst
ekki leiðréít vegna þess, að hér er
verið að þjóna hugsjón kommúnista.
Með ákvæðum í skattalögum er
framkvæmd ódufbúin eignaupptaka,
þrátt fyrir ákvæði stjómarskrár um
friðhelgi eignaréttarins. Þetta legigja
Framsóknarmenn blessun sína yfir.
Forsætisráðherra sagði í umræðum
um óskylt mál, að sér kæmi ekkert
við, hvað lög segðu um það tiltekna
atriði, hann færi eftir eigin réttlætis-
kennd og samvizku við afgireiðsilu
málisins. Ut af fyrir sig var þetta
hreystilega mælt, ekki sízt af lagapró-
fessor. En hvað segir hann um fraim-
angreint atriði? Nú er tækifæri til
að beita sér.
f sjónvarpsþætti Ólafs Ragnars
Grímssonar fyrir nokkru, þar sem
rætt var um skattamál, kom mangt
kynduigt fram.
Þar var, m.a. af stjórnanda þáttar-
ins, beitt hinni þaulreyndu aðferð
kommúnista að ala á óánægju i garð
ákveðinna hópa í þjóðfélaginu og
ekki hikað við að beita hreinum
bliekkinguim. Stjórnandinn laigði sig
mjög fram um að sýna og sanna, að
þeir menn, sem búa í góðum húsum,
gireiði minnst allra til hins opinbera.
í þessum tillgangi sýndi hann mynd
frá Amarnesi i Garðahreppi, án þess
þó að nefna, hvaðan myndin væri.
Um leið og einstök hús bar fyrir
auigu, nefndi hann upphæð opinberra
gjalda húseigenda, á annan hátt varð
þetta ekki skilið. Þarna voru ein-
gönigu nefndar lágar tölur, frá kr. 3
Ölafur G. Einarssnn
þúsund til kr. 75 þúsund. Þesis var
gætt að nefna ekki þann hóp gjald-
enda i þessu hverfi, sem greiðir frá
kr. 500 til kr. 1200 þúsund í opinber
gjöld. Hér var sem saigt beitt bliekk-
ingum í ákveðnum tiligangi.
í Garðiahreppi er meðaltal opin-
berra gjalda á hvern gjaldanda urn
kr. 103,500.—. Eí Arnarnes er athuig-
að sérstakiiega, er meðaltal opin-
berra gjaildenda þar kr. 204,300,—,
eða um 97% hærra en meðaltailið i
hreppnum. Hér eru allír gjaldendur
taldir, húseiigiendur, unglingar og
aðrir.
Ef athuguð eru opinber gjöld eig-
enda þeirra húsa, sem sýnd voru í
nefndum þætti, kemur i l'jós að með-
ailtail opinberra gjalda þeirra er kr.
329,000,— Auk þessa greiða þessir
menn fastieignagjöld, sem nema allt
að kr. 52.000,— á húseign.
Með þvi að nefna töliu.r einis og
þær, sem nefndar voru í þessuim
sjónvarpsþætti, er verið að blekkja
í áikveðnum tiilganigi. Og það er víta-
vert, að mieðlirmur útvarpsráðs Skuli
fá aðgang að sjónvarpinu til þess
að stunda þessa iðju sína, þótt hann
eigi að öðru leyti lof Skilið fyrir rögg-
sama sitjóm sjónvarpsþátta.
Að sjáliflsögðu íinnst í þessu hverfi
sem öðrum menn, sem bera ótrúlega
lág gjöld. Það, út af fyrir sig, skal
ekki reynt að verjia. Hins vegar tel
ég sllíkt stafla fremur af veiliuim í
skattkerfiniu en af skattsvikuim. Þess-
ar veilur í skattkerfinu hefur nú-
verandi ríkis.stjórn efcki leiðrétt,
hvað sem veldur, þrátt fyrir þá yfir-
lýstu stefnú að flytja byrðarniar yfir
á breiðu bökin. Það, að íella niður
persóniuskattana, leysir ekki ailan
vandann, eins og fj ármáiaráðherra er
sífel'lt að klifa á.
En íj ármálaráðherra befur bent á
ráðið til þes's að ná til þessara breiðra
baka, sem greiða Mtið til hins opin-
bera. Það á að beita ákvæðum 4.
mgr. 23. gr. laga um tekjuistofna
sveitarfélaga, en þar segir, að heirn-
i'lit sé að ákveða þeim, sem vinna við
eigin atvinnureksitur, tefcjur, eins öig
ætla má að þeir hefðu haft við sams
konar störf hjá öðrum. Þetta ákvæði
er einstakt í islenzkri löggjöf og á
hvergi heima nema i einræðisríkjum,
þar sem réttur þegnannia er algjör-
lega fyrir borð borinn. Það vekur
því furðu, að f jármálaráðherra skuil'i
setja traiust sitt á þetta ákvæði, þótt
hamn hafa orðið að rétta upp hönd
með því á þingi til þess að þókwast
þeim, sem raunveruilegia ráða þessu
þjóðfóliagi í dag.
Hér er skattþegn algjörlaga varn-
arlauis .gagnvart misvitruim skatt-
yfirvöldum. Þar stoðar ekkert þótt
hann sanni að hann hafi tapað á at-
vinnurekstri símum þetta árið, hon-
um má áætla tekjur eins oig hann
hafii unnið hjá öðrum við hlliðstæð
störf.
Annars verður að benda fjármála-
ráðherra á, að þetta ákvæði á aðeins
við um tekjur til útsvars, og það er
sveitarstjórn, sem ákvörðun tekur,
hvort ákvæðinu er beitt.
Það er því nokkur trygging fyrir
skattþegnana að ákvæði þessu
verði efcki beitt, þar scm fjármálaráð-
herra hefur engin ráð yfir sveitar-
stjórmum og segir þeim ekki fyrir
verkuim.
Fjármálaráðherra sagði í nefindum
sjónvarpsþætti, „að með hinum nýju
skattalögum befði verið komið í veg
fyrir að breiðu bökin, atvinniuifyrir-
tækiniu, yrðu skattlitil eða skat.tlaus,
en það hefði orðið ef viðreisnarlögin
hefðu giHt.“ Víst er það rétt, að ríikis-
Framh. á bls. 23