Alþýðublaðið - 03.08.1958, Blaðsíða 4

AlþýUub1a 8 i 8
Sunnudag'ar 3. ágúst 1958
Kirkjuþáttur:
Guðspjall dagsins:
(Lúk. 16,1—13).
\
\
V
s
s
V
s
s
s

Erfitt guðspjall
Ðæmisagan um rangláta
ráðsmannmn er saga um út-
smoginn fjárglæframann, —
svindilbraskara, svikara og
stórþjóf, sem lítið virðist
hafa til síns ágætís. Það er
engin furða, þótt menn hafi
spurt sjálfa sig í fullri ein-
Iægni, hvernig í ósköpunum
Jesús Kristur hafi látið sér
detta í hug að gera þennan
peyja að dæmi til lærdóms
fyrir lærisveina sína. — En
hvað um það. Þetta er ekki
eina skiptið, sem Jesús geng-
ur fram af oss m’eð hispurs-
leysi sínu.
Sjó^þurð.
Atvikið, sem dæmisagan
fjallar um, hefir að öllum lík
indum gerzt. Ef blöð hefðu
vérið gefin út í Jerúsalem á
Krists dögum, er ekki ósenni
legt, að sagt hefði verið frá
því með feitletruðum fyrir-
sögnum, og ekki dregið úr
hneykslinu. — Maður hefir
uhdir höndum eignir annars
manns, sem auðsjáanlega hef
ir rerið stóreignamaður, og
nú berst eigandanum til
eyrna, að ekki sé sem ráð-
vandlegast farið með eigur
hans. Hann hefir engin um-
svif. Reikningana á borðið,
og svo ferð þú þína leið. —
En ráðsmaðurinn deyr ekki
ráðalaus. Útlitið er svart, en
eitthvað verður til bragðs að
taka. Þetta er auðsjáanlega
maður, sem orðinn er afvan-
ur líkamlegri vinnu, og
,,megnar ekki að grafa“.
Kannske hefir hann aldrei
snert á reku eða öðrum slík-
iim verkfærum. Og ekki er
það notaleg tilhugsun, að
biðja ölmusu. Einhversstaðar
verður hann þó að fá hjálp.
þegar hann missir atvinnuna.
Aflað vina.
Vinalaus getur hann ekki
staðið úppi, og auðvitað er
auðveldast að afla þeirra með
því að gera eitthvað fyrir þá
að fyrra bragði. Og hann fer
til viðskiptavinanna, Heiðar-
leikinn er þeim ekki fjötur
um fót, fremur en honum
sjálfum. Einn skuldiar 100
Ijvartil af olíu, og sleppur
með að borga helminginn.
Annar skuldar 100 tunnur
hveitis og sleppur með að
greiða 80%. — Bærilegur af-
sláttur það. — Til þess að
dylja „svindlið“, eru reikn-
ingarnir falsaðir. — Með
þessu er núkið unnið. Nú
standa þessir menn í þakklæt
isskuld við hann, og ei*u vísir
til að veita honum atvinnu.
Að öðrum feosti kynni hann
líká að koma upp um, að þeir
hefðu borgað of lítið. Að hiiiu
leytinu er hann búinn að
stinga upp í þá, ef þeim dytti
í hug að vitna gegn'honum.
Tvírætt orðalag
í ísl. Biþlíunni- stendur, að
„húsbóndinn“ ' háfi hrósað
rangláta ráðsmanninum. Einn
þrjóturinn dáðist að öðrum.
„Þarna lék hann þokkalega á
mig“, hefir hann kannske
hugsað, „en kænn er hann það
má hann eiga“. En frumtext-
inn er tvíræður. Gríska orð-
ið, sem þýtt er með „Hús-
bóndinn,“ getur líka þýtt
„Drottinn“, og ef svo er í
þessu sambandi, segir guð-
spjallamaðurinn berum orð-
um, að Jesús sjálfur hafi fund
ið eitthvað hrósvert í fari
hins svikula braskara. Má þá
segja, að engum sé alls varn-
að. En hvað hefir þá Jesús
séð lærdómsríkt við þennarí
mann?
Hann er hygginn.
Hvað sem um rangláta ráðs
manninn má segja, er hann
skynsamur maður og raun-
hæfur á sína vísu. Hann at-
hugar í tíma, hvað sér megi
verða fyrir beztu, og gerir
sér fulla grein fyrir þvi, að
hann verður að hverfa frá
ráðsmennsku þeirra auðæfa,
er hann hafði haft undir
höndum. — Hann áttar sig
einnig á því, að meðferð þess
ara fjármuna muni ráða
miklu um það, hver framtíð
bíður hans. — Hann er með
öðrum orðum vakandi yfir
velferð sinni, þó að hugmynd
ir hans um rétt og rangt séu
hins vegar allfjarri sanni. —
Hann lætur sér ekki á sama
standa, hvorki um líðandi
stund né það, er við tekur.
Eru kristnir menn jafn-vrak-
andi?
Ráðsmenn yfir niammoní.
Hér á jörðinni hefur þú
hinn rangláta mammon und-
ir höndum, peninga og
fjármuni. — Mikið eða Ht-
ið eftir atvikum. Þú þykist
eiga þetta en í raun og veru
ertu aðeins ráðsmaður, sem
einhverntíma verður að yfir-
gefa jarðneska fjármuni, og
fara jafn-„nakinn“ útúr heim
inum og þú komst inn í hann.
Þú koma skuldaskilin við
þann er þér þar að þjóna.
Hvernig ráðsmaður hefir þú
verið?
Hin sanna au^Iegð.
Hin sanna auðlegð hvers
manns er það, sem hann á í
sjáJfum sér, Hvernig hefir
farið um sjálfan þig, sál þína
hjarta þitt í „viðureign“ þinni
við þína kynslóð? — Hefir
þú fallið fyrir þeirri freist-

Bíllinn
|
|
H
i
v
Garðastræti 6 — Sími 18-8-33
Til söíu
Wyllis jeppi 1957 eða í skiptum
fyrir Ford ‘55 eða Chevrolet ’55.
Bíllinn
Garðastræti, 6 — Fyrir ofan skóþúðina — Sími 18-8-33
jl
11
íngu. að verða svikull, ótrúr,
miskunnarlaus og óheiðarleg-
ur, eins og hirtn rangláti ráðs
maður, eða hefir þú vaxið svo
af viðskiptum þínum víð
heiminn, að óhætt sé að trúa
þér fyrir sannri auðlegð?
„Gjörið yður vini“.
Rangláti ráðsmaðurinn afl
aði sér vina — með sinni að-
ferð. Til þeirra ætlaði hann
að fara, er hann hyrfi frá
ráðsmennskunni. Jesús kennir
að oss sé ætlað að fara —
eftir dauðann — inn í hinar
„eilífu tjaldbúðir“, er hann
nefnir svo. — Mætum vér þar
vinum? Eða höfum vér breytt
þannig við mennina, að vér
kvíðum fyrir að sjá þá aftur
eftir dauðann, þegar allt ligg
ur opið fyrir í viðskiptum vor
um við þá meðan vér lifum
á jörðinni? Eða eigum vér
þann heiðarleika, falsleysi og
trúmennsku, að vér getum
kunnað við oss í því samfélagi
sem Jesús Kristur vill veita
oss? —Eigum vér það hjarta-
lag og það hugarfar, sem lað-
ar oss að honum eða hrindir
oss frá honum? Meðal allra
þeirra vina, sem vér eigum
von á að mæta í hinum eilífu
tjaldbúðum, er hann hinn
bezti og dýrðlegasti.
Jesús var mjög „veraldlegur“
Hann áleit ekki jarðneska
fjársjóði lítils virði. Hann
mat þá meira að segja svo
mikils, að hann taldi meðferð
þeirra geta átt sinn þátt i
andlegri velferð manna. Þeg-
ar vér lítum í verzlunarbæk-
ur, bankabækur, skattskýrsl-
ur og annað þess háttar, hugs
um vér oftast um peninga-
legan hagnað og gróða, en
hann spyr, hvernig manns-
sálin sjálf verði úti í þessum
viðskiptum. Hefir maðurinn
reynzt trúr? Hefir hann
þjónað Guði í viðskiptum
sínum við mennina ? Og auð-
vitað á hann hér ekki við
svonefnda auðkýfinga eina
saman, því að hver einasti
maður fjallar um einhver
jarðnesk verðmæti. Þú selyr
að minnsta kosti vinnu þína
og kaupir daglegar nauðsynj-
ar.
Enginn getur mútað Guði.
Það liggur við, að jafnvel
kristnir menn hafi stundum
skilið kenningu meistarans
þannig, að með heiðarleik í
viðskiptum eða trúmennsku
í starfi séum vér að múta
Guði, eða að minnsta kosti
að leggia inn hjá honum
sæmilega upphæð, sem ávöxt-
uð sé á himneskum banka.
Það er varasamt að treysta
slíku. Jesús kenndialdreineitt
þvílíkt. Það er ekki hægt að
spekúlera með sáluhjálp
sína. Hitt er annað, að heiðar.
leiki, trúmennska og
samvizkusemi, einnig í fjár-
málum, er vitnisburður um
það hjartalag og hugarfar,
sem ráðsmönnum yfir eign-
um Guðs er eiginlegt, svo
sannarlega sem þeir eru
hræsnislausir og einlægir í
gerðum sínum. Og hin ver-
aldlegu viðskipti við mennina
á jörðinni eru því eins konar
prófsteinn á það, hvort vér
viljum vera sannir þjónar
Guðs. í sannleika talað
stöndumst vér prófið aldrei
svo vel, að vér þurfum eigi að
treysta meira á náð Guðs en
vora eigin verðleika í þjón-
ustunni — og erum nær því
að vera í sjporum hins rang-
láta ráðsmanns, en vér vilj-
um viðurkenna með sjálfum
oss.
f f (Jakob Jónsson:,: ,.. '
og Garðaprestarnir
VERIÐ er að koma upp Prestbakka á, Síðu). Séra Pétur
byggðasafni fvrir Akranes og Stephensen (bróður séra Hann
nærsveitir, nánar tiltekið 'esar Stephensen, er áður get-
byggðina sunnan Skarðsheiðár.
Safnið verður að öðrum hluta
ur). Séra Stefán Stephensen
(sterkl. síðar prestur á Mos-
sjóminjasafn. Hefur byggða- felli í Grímsnesi). Séra Jón
safninu verið valinn staður í Benediktsson (fyrrnefndur, er
Görðum, gamla prestssetrinu, byggði Garðahúsið, síðar í
þar sem sóknarprestar á Akra-
nesi bjuggu hver aí öðrum í
aldaraðir, til ársins 1886.
Þar er gamalt steinhús.. all-
stór bygging, elzta steinsteypt
hús í landinu, reist af síðasta
sóknarprestinum, er sat í
Saurbæ á Hvalfjarðarströnd,
föður Helga bónda í Stóra-
Botni í Hvalfirði, afa Jóns
blaðamanns Helgasonar). Séra
Jón Sveinsson (er síðast þjón-
aði í Garðakirkju, föður Mar-
grétar konu Níelsar Krist-
Görðum, séra Jóni Benedjkts-j mannssonar á Akranesi og
sjmi. Húsið hefur verið lagað , þeirra systkina).
inni með tilliti til byggðasafns
ins og er hin æskilegasta
geymsla fyrir það.
í vissum tengslum við safn
þetta er turnbygging, 16 m.
Ennfremur er minningu
séra Þorsteins Briem ætlaður
staður í hinum nýreista helgi-
dómi í Görðum, þar eð turn-
var uppháflega bundinn
há, sem reist var á stæði gömlu naíni hans, með^ því að hef ja
kirkjunnar í Görðum, er stóð j kyíí£ingu hans á afmælisdegi
þar frá elztu kristni til ársins sara Þorsteins, er hann hefði
1896, ■ er hún var flutt inn í prðið ■ sjötugur, ef honum
sjálfan kaupstaðinn. Stendur i úefði enst aldur tiL Að sjálf-
hann þar sem kór kirkjunnar sögðu er hans minnst i
byggðasafninu.
Eg vil nú með línum þess-
um beina þeim tilmælum til
ættingja og afkomenda nefndra
sóknarpresta á Akranesi. að
við hér fáum að njóta fyrir-
greiðslu þeirra í því hugðar-
ir og minna á veru þeirra í | máli okkar, er að framan
Görðum. Nöfnin verða skráð ! greinir.
með upphleyptu 'letri á þar tilj Margt kemur til greina uni
valinn veggflöt í herberginu. val gripa í herbergi turnsins,
var.
Einni hæð turnsins er ætlað
það hlutverk að geyma nöfn
allra Garðapresta, sem þjón-
uðu i Garðakirkju, og ein-
hvern eða einhverja gripi, sem
varðveitzt hafa og þeim tengd
Gripunum verður komið fyrir
nálægt - nöfnunum og hver
þeirra skráður á nafn þess, er
átti. og sagt frá hverjum hlut
eftir beztu upplýsingum.
Margir þessara presta hvila
í Grafreitnum í Görðum, um-
hverfis helgidóm minninganna,
sem turninum er ætlað að vera.
Þessi turnbýgging var vígð af
biskupi landsins 11. júlí s.l.
Efst í henni er komið fyrir
klukku úr gömlu Garðakirkju.
Ennfremur verða settar upp
myndir af sóknarprestunum,
sem varðveitzt hafa og fáan-
legar eru. Þá höfum við hér
löngun til að mega varðveita
hluti frá þessum prestum, og
þá ekki síður konum þeirra á
sjálfu byggðasafninu, inni í
húsinu, sem stendur nákvæm-
lega á þeim stað, sem prests-
setrið, hefur alltaf verið, og
þetta fólk átti heimili sitt.
Sóknarprestar f Görðum,
sem koma frekast til greina í
þessu efni, eru nokkrir þeir
síðustu. Erfiðara mun um vik,
er lengra kemur aftvu’. Ég tel
hér: Séra Jón Grímsson (föð-
ur Ingibjargar, móður Gríms
Thomsen, og föður Gríms amt-
manns). Séra Hallgrím Jóns-
son (föður séra Sveinbjarnar
Hallgrímssonar, ritstjóra Þjóð
ólfs, Og séra Odds í Gufudal,
afa Odds Hallbjarnarsonar, rit-
stjóra á Akranesi, og Páls Hall
bjarnarsonar, kaupmanns' í
Reykjavík og þeirra syst-
kina). ■— Séra Hannes
Stephensen, þjóðfundar-
manninn landkunna frá 1851.
(Hann ’sat á Ytra-Hólmi, en
eðlilega nátengdur Görðum
eigi að síður). Séra Benedikt
Kristjánsson {síðar prests og
prófasts í Múla í Suður-iÞng-
eyjarsýslu og alþingisfor-
seta). — Séra Jón Þorvarðs-
ar í Vík í Mýrdal, báðir synir
Þorvarðar . Jónssonar í Holti
uhdir Hyjáf jöílúm* óg ■ síðari' á
en ekki eiga skiljanlega allir
hlutir þar heima. Eg læt ýkkur
um valið.
En hvað snertir byggða-
safnið í Garðahúsinu, er mikið
rýmra með muni. Þar er stað-
ur fyrir allt, svo að segja, er
snertir líf' og starf fólksins,
sem eytt hefur aevidögum á
þeim stöðvum, er safnið nær
yfir.
Eg treysti yður til hins
bezta.
Vinsamlegast sendið mér
myndir af fyrrgreindum prest-
um, sem ekki er getið í presta-
tali, er miðast við stofnun
prestaskólans 1847, ef til eru.
Þær munu endursendar, þeg-
ar búið er að taka eftir þeim.
Að öðru leyti mun ég einnig
taka á móti því, með fyrirfram
góðu þakklæti, er þér kunnið
að láta af hendi til varðveizlu
í Görðum, á þeim sögurika og
merkilega stað. — Yður öllum
kunnum og mér ókunnum, óska
ég alls góðs.
Með virðingu.
Jón M. Guðjónsson,
sóknarprestur..
NICOSIA, laugardag. Brezk
ar öryggissveitir hafa byrjað
einhverjar víðtækustu aðgerð
ir gegn hermdarverkamönnum,
sem gerð hafa ver.ið á þessu ári.
Hefur þjóðveginum milli Fama
gusta og Nicosia verið lokað
og öll þorp á austuhluta eyjar
innar erú vandlega rannsökuð.
Brezkur hermaður var skot
inn til bana í morgun og í þorpi
nokkru fundust bóndi ög kona
hans myrt. Hafði. maðurinn
verið skorinn á háls, en konan
verið barin til bana.
j-kj injp
•Ú-H