Morgunblaðið - 04.08.1973, Page 20

20
MORGÖNBLAÐIÐ — LAUGARDAGUR 4. ÁGÚST 1973
- UMFÍ
Kramhald af bls. 22.
mneiwiíifélögi'm hafa stefnt að.
Að þessu s:n«i munu sumajr-
ítátiðir þessar viðast hvar falla
niður, vegna samþykktar skógar
varða Skógræktar ríkisms, um
að löka þeim syæðum, sem þeir
bafa umráð yfir, fyrir samkomu
lhia.]di um verzlunarmannahelig-
ina. Má þar nefna vinsæl hátiða
svæði, s. s. Vaglaskóg, Atlavák,
Laugarvatn o. fl.
UMFÍ harmar þessa afstöðu
og einhliða samþykkt skógar-
varða, enda hafa ungmennafélög
«n. sem fyrr er sagt, eimbeitt sér
að þvi að bæta samkomuhald, og
t«8ið skipuiag og stjórn heppi-
legna þessum stöðum um vinsæi-
ar ferðamannahelgar en skipu-
iagslaust rangi fólks i stórum
hópum, sem ekkert eir gert fyr-
ir. t>á má geta þess, að bættu
samkomuhaldi fylgir aukinn og
dýr útbnúaður, sem félögin hafa
fjárfest í á unðanförnum árum,
en liggur nú að þessu simni ónot-
aður og engum til gagns.
UMFÍ óskar þess e'ndregið, að
almenmt samkomuhald fái að þró
ast á skipulegan hátt fyrir fram
tak frjálsra félagshreyfinga í
landinu, og samstarf megi tak-
ast við foirráðamemm þessara
samkomusvæða um skipulagn-
ingu þessara mála í framtíðinmi.
Forráðamenn ungmennafélag-
anna telja þessa ráðstöfun spor
aftur á bak.
— Aftur heim
Framhald af bls. 16.
ing Vestmannaeyimga hafa af eðM-
legum ástæðum blandazt húsnæðis-
mái úti í Eyjum.
Fyrir liggur að 300 til 400 hús
hafa gjöreyðilagzt af voldum eld-
gossins. Þeir, sem misst hafa hús
sin vilja auðvitað hafa alveg frjáls-
ar hendur um framtíðaráform sin í
þessu sambandi, hvort þeiir vilja
óyggja Þar að nýju, kaupa hús eða
leigja. Tilgamgslaust er að halda því
fmm að ekki beri að stuðla að hús-
byggimgum í Vestmannaeyjum fyrr
en öll hús, sem þar eru uppistamd-
andi, séu fuMsetin.
Samkvæmt 43. gr. reglugerðar um
Viðlagasjóð ber sjóðnum að stuðla
að því að byggð rísi aftur í Vest-
marmaeyjum svo fljótt sem unnt er.
Þröng sjónarmið í þessu sambandi
duga ekki. Ef nauðsynlegt revnist,
ber sjóðnum ótvíræð skylda til að
verða við óskum um fyrirgreiðslu í
sambamdi við aukningu húsnæðis í
Eyjum, hvort heldur er fyrir málli-
göngu ráðamanna byggðarlagsims
eða samkvæmt tilmælum eimstakl-
inga, sem misst hafa hús sín, en
ætla sér búsetu áfram í Eyjum.
Þann tel ég vera tilgamg 43. gr.
reglugerðar um Viðlagasjóð.
— Fornsagna-
þing
Framhald af bls. 10.
Kurt Schier talar ágæta ís-
lenzku, en hann hefur komið
til Islands tvisvar áður. Hann
var hér í fyrra og vann þá
vdð undirbúnóng að útgáfu
fyrsta bindis íslenzkra ævin-
týra á þýzku í bókaflokki,
sem hamm vinnur að.
Schier sagði, að mikill
áhugi væri fyrir fornsögun
um meðal stúdenta sinna í
Múnchen, enda væru nú með
honum á Islandi hópur stúd-
enta frá Múnchen og Vín.
Sagði Schier, að þau ætluðu
að ferðast um landíð þegar
ráðstefnunni væri lokið.
Schier bætti því við að lok-
um, að Reykjavík væri ákjós
amlegasti staður fyrlr ráð-
stefnu af þesu tagi. Ekki væri
hægt að sk.lja Islendingasög-
urnar til fullnustu án þess að
koma hingað og sjá landslag
og staðhætti.
Eyvind Fjeld Hallvorsen
Orðabók háskólans
er frábær
Eyvind Fjeld Hallvorsen
1 prófessor í norrænum fræð-
um við háskólann í Osló, er
: Islendimgum að góðu kunnur,
enda hefur hann oft dvalizt
hér á íslandi um lemgri eða
■ skemmri tíma. Segist hann alilt
af kuruia jafn vel við siig hér
uppi á „Sagaöye", eins og
Norðmenn kaila ísland oft.
Hallvorsen segir, að hann
’ hafi fyrst dvalið á íslandi ár-
ið 1956, en það ár var Vík-
i ingafundurinin á íslandi. Hann
f sagði, að honum litist mjög
i ,val á Reykjavík, sem m ðstöð
fomsagna. Það mætti segja,
| að borgin væri þegar orðin
' það, þar sem sum merkustu
S hartdritanna eru komim „heim
ti.1 íslands". — En það eru
ekki aðeins fomsögurnar ykk
ar, sem eru merkilegar. Mér
finmst Orðabók háskólams,
ven*a einhver merkilegasta
, stofnun, sem tíl er á Norður-
i löndunum, og þeir menn, sem
j hafa byggt orðabókina upp,
hafa unnið frábært starf, sem
: aldrei verður hægt að meta.
j Ekki taldi Hallvorsen, að
neitt nýtt kæmi fram, á þess-
aori fornsagnaráðsteínu. En
: það sem kæmi fram á ráð-
stefnunni ætti ef til vlll eftir
að hafa mikáð að segja í rann
sóknum á fornritumn í fram-
tíðinim. Þá sagði hanm, að það
sem sér fyndist merkilegast
við fomsagnarannsóknir um
þessar mundir, væri að ungt
fólk, og þá sérstaklega í Ame
riku, sýndi nú mikinn áhuga
fyrir fomsogum og þá ektoi
sázt íslendingasögunum.
Uniga fólkið væri nú farið að
viðurkenna þessar sögur, sem
perlur heimsbókmenntanna.
Og margir þeirra ungu manna
og kvenna, sem nú legðu
stund á fomSögurannsóknir
teldu, að betri uppbygging á
bókum fyndist vart, og þar
bæru íslendingasögurnar af.
Að lokurn sagði Hallvorsen,
að hann væri farinn að hiakka
tia ferðariminar um slóðir
Njálu. Hann hefði reyndar
ferðazt um þær slóðir áður,
en ekk: komizt að Bergþórs-
hvoli fyrr.
Barbel Djrmke
Vantar fleiri
íslenzkukennara
Doktor Barbel Dymke er
kennari við háskólann í Mun-
chen. Þar kennir hún islenzku
og aðrar norrænar greinar.
Hún kom til íslamds árið 1959
í fyrsta skcptí og dvaldi þá í
tvö ár við íslenzkunám í Há-
skóila Islands. Þegar hún fór
heim til Þýzkalands héit hún
áfram námi í norrænum fræð
um í Múnchen og endaði
námsferill hennar með því, að
hún va/rði doktorsritgerð, sem
fjaUaði um Heine og Island.
Þessi doktorsritgerð kom út á
ísienzku 1972 undir nafninu
„Áhrif Heine á ísienzkar bók-
menntir".
Dymke sagði, að hún vaari
með 10 manna hópd, sem hefði
komið á þingið frá Miinchen
og Vín. Sjálf kenndi hún nú
íslenzku, íslenzka sögu og
farnsögurnar við háskólann í
Múnchen. Um þessar mundir
væru fimm manns við nám í
nútíma íslenzku í Múnchen og
væri það allt fólk, sem áður
hefði dvalizt á Islandi. Þá
væru frrnrn að læra fom- og
nútímaislenzku.
Áhugi fyrir íslenzkunáml
hefur farið vaxandi i Suður-
Þýzkalandí, sagði Dymke, en
okikur vantar tilfinnanlega pró
fessora tiJ að kenna íslep.zk-
una. Við höfum mjög gott
bókasafn með hundruðum ís-
lenzkra bóka.
Dymke sagði, að ekki væri
hægt að hugsa séx betri stað,
en Reykjavík sem miðstöð
norrænna bókmennta. Um leið
og vísindamenn kynntust hin-
um merka bókmenntaarfi
þjóðarinnar, þá kynntust þeir
lifandi máli íslenzku alþýðunn
ar, sem líkist svo mikið fom-
íslenzkunni.
Ulf Zaehariassen
Gleymið ekki
handritagjöfinni
Ulf Zachariassen frá Færeyj
um, var svo til nýkominn á
fornsagnaþ'ngið er við hitt-
um hann. Hann komst ekki
til íslands. fyrr en á fimmtu-
dagsmorgun, og varð hann
því af fyrstu fyrirlestrunum.
Ulf sagði, er við spjölluðum
við hann, að hann starfaði nú
sem visindalegur bókavörður
við Landsbókasafnið í Þórs-
höfn. Sem aukastarf hefur
hann á hendi kennslu við
Fróðskaparsetur Færeyja.
Nám sitt stundaði hann mest
í Kaupmannahöfn, en einnig
var hann eitt ár í Reykjavik.
1 Færeyjum hefur hann lagt
mikla stund á rannsóknir á
færeyskum fombókmenntum,
og var meðal annars meðút-
gefandi á frægasta miðaldar-
handriti Færeyinga „Sauða-
bréfinu".
Áhuginn á norrænum fræð-
um, var liður í pólitískri róm-
an-tík í Færeyjum, sagði Ulf,
og því miður virðist það vera
liðinn tími. Mér finnst að
áhuginn fyrir okkar góðu og
merku bókmenntum sé ekki
eins mikiil og áður. En þetta á
kannski eft'r að breytast.
Hann saigði, að það væri
eðlilegt, að Reykjavik væri
miðstöð fomsagna, þar sem
sögumar hefðu að mestu ver
ið skrifaðar á íslandi. — Þið
íslendingar megið ekki
gieyma eánu, sagði hann, það
er handritagjöf'n frá Dön-
um. Þetta er stórkostleg gjöf
og engir aðrir en Danir hefðu
gert það, t. d. hefðu Norð-
menn og Svíar ekki gert þetta.
Ég vona, að íslendingar
gleymi því aidrei, að Damir
hafí afhent þeim handritin.
Þetta er svo til eini arfur ís-
ienzku þjóðarinnar frá iiðn-
um táma, en þessi bókaarfur
er einhver merkasti aríur,
sem um getur.
— Kristin áhrif
Framhald af bls. 12.
lliðarnir" eftir Per Olof
Einquiist. Sú bók vakti feiki-
legar umræður á sránium tíma.
Enquist vann að mörgu leyti
visindadega að þvi verki, með
viOræðum og samtölum við
þá sem höfðu venið í búðun-
um, váð verði þar og eimmág
við flóttamennina sjálfa. Ég
var á ÍsCandl', þegar þessir
menn voru seirndir aftur til
Rússiiamids, i stríðsi!iokim. En
ég veiit að þá var mikill hiitd
i mönmum í Svíþjóð. Efnt tdtt
mótmælaifunda og farnar
hlysfarir og hvaðeina. Sumár
sem unnu gegn þesisari heim-
sendinigu fólkscins þá fanmst
bókin of köM og hlutla.uis og
fannist húm gefa ramiga hug-
mynd um hvað þetta fólk
hugsaði um örlög sán i Rúss-
landi.
— Hvaða sænisk'ir höfundar
eru aifikvæðamesitíir mú?
— Ég vedit varla, hvort þar
ber eimn höfuð yfir aðra. Í
Ijóðagerð höfum váð enigan
eáignazt á boirð við Gunnar
heitin EkeUöf, en nefna má þó
Tomas Tranströmer, sem er
ekki stórframfeiðandi, en það
sem frá hontum kemur er
vandað. Af eldri skáldsagna-
höfumdum ernj þeir enm á lífi
Eyvimd Johmson og Harry
Mairtinsson, en llíftið hefur
komlið frá þeim hin siðari ár.
Vert er að geta um Hans
Granlid, sem skri'far skáld-
sögur og svo þá nafnama
Enquiilst og Sundmamn, sem
áður er að vikið.
— Hefur þú fengizt við
þýðimigar úr fiei.ri tungumál-
um en íslenzku ?
— Nei. Að því teyti er ég
sérfræðingur, segir Hallberg
og brosiT. Bn vegaia starfs
miímts hef ég affitíof Mitiren tíma
aflögu. Og ég hef Mtið þýtt
aif Ijóðum, þó smávegliis eftir
Snorra Hjartars'on. En Ijóða-
þýðömgar eru erfiðar við-
fangis og örðugt að gefa rétta
hugmynd. Éig vil reyndar geta
þess að i Lundi er ungar
rmaður að undirbúa útgáfu á
þýðimgiuim eftir umg isienzk
ljóðsikáiM og auk þess verður
í bókiirmi vænm kaflli með
ljóðum efitir Stein Steinarr.
Það er auðveWiara að koma
sTnkum ljóðasöfnum á fram-
færi en ijóðabókum efitir einn
höfund. ÖM bókasöifn kaupa
svona ljóðaisöfin. Og margir
námsmenn, þeim fiilrenist þeir
fá beitra yfirKt en eifJa. Og
sKk Ijóðasöfn gera g-ott gagn
í ýmisum niáimsfíiokkum.
Anmars er l'amgt frá því að
Sviar þýði reóg úr öðrum mál-
um. Við stöndum t. d. Norð-
mömniuim lian.gt að baki. Vi ð
gieturn ekki, Sviar, státað af
mikílu á því sviði.
Þegar ég hóf kenmslu á sín-
uim tíma var sddiyrði, að
kennarar hefðu Jesdð íslenzku.
Nú hefur þetita breytzt með
öðru og efcki gerðar jafin
mlikliar kröfur að þessu íeytd.
Nýjiar námisileið’r og kennisilu-
aðferð'r hafa komið tii. Til-
vonandli kemnaæar eíga að
lesa baimabækumar og vita
talsyert um kv’kmyndiir, Það
er ekki lögð jafnmikil áiherzla
á sögulegu hliðina. En þó
lesa margir íslenzku og tHvi-st
islenzku sendwkeanarainna hef-
ur örvandi áhrif. Ég vorea að
við eignutmsit smátt og smáitt
miemn, sem fá áhuga á að
þýða úr íslenzku og þar geta
sendikerenairam'r orðið til
ómetanlegrar hiálpar.
Ég spurð: Hail'Iberg, hvort
hamn hefði hrt.t vin sinn, Lax-
ness, en hann kvaðisit búast
við að þeir Mttusst nú um
helgiina. Hann sagðliisit bæði
í vor og nú hafia komið með
ýmis handrit, sem harnn hefði
haft að l'áirei, en Landsbóka-
safniið væri að korna sér upp
handritadeild helgaðri verkum
Laxness og síðar yrði þar
væntamtega bæiit inn í bréfa-
safni hans.
—■ Biitt skemmtiilegasta
handirit, sem ég haifði i fór-
uim mínum, var „Heiilðdn", sem
siðar varð að „Sjálfstæðu
fólki". En „Heiði-n" er ákaf-
lega frábrugð'n endantegri
gerð sögunnar og ég veit að
HalCdór iStur á þeitta handrit
sem aligeirt uppkast. Nú orðið
verit ég að HaiBdór gefur
Landsbókasafminu handrit sín
jafnóðum og er sjálfsagt að
láta þetitá a!W safnast á einn
stað, þar sem vel er um það
hiirt.
h.k.
— Ferðaspjall
Framhald af bls. 17.
klukkustundar ferð. Vonandi
eignast Húsvikingar bráðlega
hentugan bát til slíkra
skemmtiferða og sjóstanga-
veiði. Það er ekkd vansalaust
hve við Islendingar erum bún
ir að snúa baki við sjónum
til skemmtiferðaiaga og kom-
inn tími til að við gerum þar
nokkra bragarbót, þá erum
við a.-m.-k. laus við ryk á
vegum.
Ég held, að ég hafi nú
sýnt atl rækiiega fram á það,
að Húsavík er tilvaiin mið-
stöð til að ferðast um þessi
náttúrufögru héruð og von
andá að þessar línur verði
þe.im heimamönnum til ein-
hvers framdráttar, þeir' eiga
slikt skilið fyrir sánn lofs-
verða dugnað.
Félagsheimilið Skúlagarð-
UR 1 Kelduhverfi verður rek-
ið sem veitingastaður í sumar
og er verulegur fengur að því
ekki sizt vegina þess, að þar
getur ferðafól'k komizt í sóma
samlegar snyrtingar, sem eru
heldur fágætt fyrirbæri í þess
um iandsihluta. 1 því sambandi
vil ég beina mjög eindregitnni
fyrirspurn til ferðaskrifstof-
anna, sem halda uppi hópferð
um fyrir útlenda ferðamenn
til Austurlands, þeir hirða
hana, sem eiga: „Telji'ð þið
það raunveruliega virðingu
ykkar samboðið að halda
uppi ferðum um þetta iands-
svæði, þar sem ér ekki ein
einasta snyrting fyrir almenn-
ing á leiðinni frá ReykjahMð
austur að Hlöðum við Lagar-
fljótsbrú, 180 km. vegalengd.
Finnst ykkur það ekld vera
Iheldur niðuriægjandi starf
fyriir teiðsögumemmna ykkar
í þessum ferðum að þurfa
sumar eftir sumar að kvabba
á tveim'ur heimftum og einum
skóla að koma fa rþegum ykk-
..ar ta nauðþurfta?" Svör
ykkar verða birt í þessum
ptstium um leið og þau berast.