Morgunblaðið - 27.11.1973, Síða 29

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 27. NÖVEMBER 1973
MAIGRET OG SKIPSTJÓRINN
Framhaldssagan
eftir Georges Simenon
Jóhanna Kristjónsdóttir
þýddi
1
1. kapituli
Ungastúikan meðkúna
Þegar Maigret kom til Delfzijl
dag nokkurn í maí, vissi hann
aðeins fátt eitt um það mál, sem
hafði orðið til, að hann var
kominn til þessa litla bæjar í
norðurhluta Hollands.
Prófessor við háskólann I
Nancy, Jean Duclos, var á fyrir-
lestraferð um Holland. í Delfzijl
bjó hann hjá einum kennaranum
við stýrimannaskólann, sem hét
Popinga. Nú hafði þessi Dopinga
verið myrtur og enda þótt pró-
fessorinn hefðiekki beinlínis ver-
ið ásakaður fyrir morðið, var þess
þó farið á leit við hann að fara
ekki úr bænum og vera til reiðu
fyrir hollenzk yfirvöld, ef ástæða
þætti til.
Meira vissi Maigret eiginlega
ekki — ekki miklu meira að
minnsta kosti. Jean Duclos hafði
sent tilkynningu til háskólans í
Nancy, og þar hafði stofnunin
gengist fyrir því, að snjall maður
frá frönsku rannsóknar-
lögreglunni yrði sendur á staðinn
til að kanna málið.
Maigret hafði orðið fyrir valinu,
og hann hafði reyndar ekki haft
svo mikið við hina hellenzku
starfsbræður sína að segja þeim
frá komu sinni fyrirfram.
Frá Jean Duclos hafði hann
fengið hálfruglingslega skýrslu
svo og lista yfir það fólk, sem að
einhverju leyti gæti komið við
sögu.
Hann kynnti sér þennan lista
áður en lestin nam staðar á
stöðinni í Delfzijl.
Conrad Popings (sá myrti) 42
ára gamall, fyrrverandi skipstjöri
en síðan kennari við sjómanna-
skólann í Delfzijl. Kvæntur. Barn-
laus. Talaði reiprennandi ensku
og þýzku og allsæmilega frönsku.
Lisbeth Popinga, eiginkona
hans, dóttir rektors ménnta-
skólans í Amsterdam. Siðfáguð
kona, svo að af þótti bera. Mjög
gott vald á frönsku.
Any Van Elst, yngri systir
Lisbeth Popinga. Var í nokkurra
vikna heimsókn í Delfzijl. Hefur
nýlega lokið doktorsprófi I lög-
fræði. 25 ára. Skilur frönsku, en
talar hana ekki vel.
Wienandsfjölskyldan, býr í
húsinu við hliðina á Popinga-
hjónunum. Carl Wienand er
stærðfræðikennari við sjómanna-
skólann. Þau hjónin eiga tvö
böm. Kunna ekki stakt orð í
frönsku.
Beetje Liewens, 18 ára bónda-
dóttir, sem hefur fengizt við
ræktun á sérstöku kúakyni.
Hefur tvívegis dvalizt í Frakk-
landi. Talar skínandi góða
frönsku.
Ekki var mikið á *þessu að
græða. Alltjent sagði þessi nafna-
listi honum ekkert að sinni. Hann
kom beint frá Paris og hafði
ferðin með lestinni tekið upp
undirsólarhring.
Delfzijl bærinn ruglaði hann í
riminu við fyrstu sýn. Á leiðinni
hafði hann brunað í gegnum
túlipanalandið Holland, þar sem
blómaakramir breiddu úr sér, svo
langt sem augað eygði. Hann
hafði farið í gegnum Amsterdam
og þar var hann kunnugur svo og
Drenthe.
Hér kom hann svo inn í um-
hverfi, sem átti ekkert sameigin-
legt með hollenzku póstkortunum
og einkenni bæjarins voru mun
norrænni en hann hafði gert sér í
hugarlund.
Þetta var smábær, þar sem voru
í mesta lagi tfu fimmtán götur og
þær voru lagðar f allegum rauðum
múrsteinsflögum, sem var raðað
kerfisbundið um allar göturnar,
og minnti einna helzt á eldhús-
gólf. Lág hús, flest einnig byggð
úr rauðum múrsteini og skreytt
tréverki hvers konar í skrautleg-
um litum.
Þetta minti einna helzt á leik-
fangaland — kannski sérstaklega
vegna þess að bærinn var
umlukinn af síki, sem lá utan um
hana eins og hringur. Á sfkinu
voru raufar hér og hvar, en þeim
mátti loka fyrirvaralaust, þegar
sjólag var vont.
Uti fyrir var mynni Ems-
árinnar, og síðan tók við Norður-
sjórinn. Minnti á langt silfurhvítt
band. Skip voru lestuð á
bryggjunni. Mörg stór skip lágu
við bryggjurnar, en einnig
smærri bátar af öllum möguleg-
um gerðum og stærðum.
Sólin skein f heiði. Stöðvar-
stjórinn bar snotra húfu með
appelsínugulu kaskeiti, sem hann
tók af sér af kurteisi við þennan
gest.
Beint á móti járnbrautar-
stöðinni var kaffihús. Maigret fór
inn og þorði varla að fá sér sæti.
Gólfið var bónað, svo að það gljáði
eins og spegill, en þar var
heimilislegt og þægilegt andrúms-
loft eins og á einkaheimili. Blöð-
um var snyrtilega komið fyrir í
blaðagrind. Húsráðandinn sat við
eitt borðið og drakk öl með tveim-
ur viðskiptavinum, en hann reis á
fætur til að taka á móti Maigret.
— Talið þér frönsku? spurði
Maigret.
Maðurinn hristi höfuðið.
Vandræðaleg þögn.
— Gefiðmér bjórglas... bier!
Þegar hann hafði fengið sér
sæti við borð, dró hann litla
miðann upp úr pússi sfnu. Hann
hvarflaði augum á neðsta nafnið,
benti á það og sagði nokkrum
sinnum:
— K Liewens...
Mennirnir þrír tóku tal saman.
Svo stóð einn þeirra upp og gaf
Maigret bendingu um að koma
með sér. Þetta var digur vingjarn-
legur maður með húfu á höfðinu.
Þar sem lögregluforingjanum
hafði ekki unnizt tími til að skipta
í hollenzka peninga og ætlaði að
borga með frönskum 100 franka
seðli, endurtók veitingamaðurinn
nokkrum sinnum:
— Á morgun... morgun.. .
Hann mátti sem sagt bara koma
á morgun og borga! Það var engu
líkara en hér væri hann,
gesturinn, þegar tekinn inn í litla
þorpssamfélagið. Yfir öllu var
þægilegur, nánast sakleysislegur
andi. Án þess að segja nokkuð
fylgdi maðurinn honum um
göturnar. Til vinstri var kofi með
ýmsum verkfærum, ankeri og
baujur lágu við dyrnar og úti á
stéttinni. Ögn fjær sat netamaður
og gerði við f mestu makindum.
I bakaríinu var líka selt sælgæti
og glugginn svignaði undan hin-
um dýrlegustu sætindum af öllu
tagi.
— Þér ekki tala ensku?
Maigret hristi höfuðið.
— Ekki þýzku?
Aftur hristi Maigret höfuðið og
maðurinn gafst upp. Þegar þeir
höfðu gengið götuna á enda, voru
þeir eiginlega strax komnir út í
sveit, við blöstu fögur engi og
grösug, svo langt sem augað
eygði. Nokkurn spöl f burtu sást á
húsþak, lagt tígulsteini.
— Liewens . . .! Sælir herra
minn!
Og Maigret hélt áfram eftir
veginum, er hann hafði reynt að
gera manninum skiljanlegt, að
hann væri honum einkar þakklát-
ur fyrir aðstoðina, sem hann hafði
veitt þessum bláókunnuga manni
og gengið með honum í stundar-
fjórðung til þess eins að vísa
honum til vegar í greiðaskyni.
Iliminninn var blár og loftið
tært. Maigret gekk fram hjá há-
um timburstafla, þar sem komið
hafði verið fyrir eikarstofnum,
mahogni og teak, sem voru á hæð
við hús.
Þarna lá bátur bundinn. Börn
hlupu um í galsa og léku sér. Svo
gekk hann einn síns liðs um það
bil kílómetra vegalengd. Engin og
akrarnir voru umgirt hvítu gerði,
og þar voru kýr á beit.
Ekkert var í rauninni eins og
hann hafði búizt við, og þegar
hann nálgaðist bóndabæinn, var
hann einnig langt frá öllum hug-
myndum, sem Maigret gerði sér
um bóndabæi.
Þetta var nýbyggt, glæsilegt
stórhýsi og stór garður með lit-
fögrum blómum f kring. Við
hliðið stóð kvenhjól.
Ilann leitaði árangurslaust að
dyrabjöllu. Hann kallaði en fékk
ekkert svar. Hundur kom og neri
sér vingjarnlega upp við hann.
Vinstra megin við húsið var
langt hús með mörgum litlum,
skipulegum gluggum, en þar voru
engar gardínur. Þetta hefði ann-
ars sem hægast getað verið íbúð-
arhús, svo vel var það málað og
snyrtilega útlítandi.
Ilann heyrði baul innan úr hús-
inu, svo að Maigret gekk stíginn
milli blómsturbeðanna, unz hann
kom að opinni hurð.
Þetta var fjós, en jafn snyrti-
legt og ibúðarhús. Það var byggt
úr rauðum múrsteini. Allt virtist
vélvætt þarna og keðjur og furðu-
tæki á hverju strái, sem Maigret
hafði ekki hugmynd um, hvaða
tilgangi þjónuðu.
Inni var rökkvað. Kýrnar voru
úti á beit að einni undanskilinni,
sem lá í básnum sínum.
Ung stúlka kom í áttina til hans
og spurði á hollenzku, að hverju
hann væri að leita.
— Eruð þér ungfrú Liewens?
— Já. Eruð þér franskur?
Hún leit öðru hverju í áttina til
kýrinnar. Um varir hennar lék
veikt, en dálítið kaldhæðið bros,
sem Maigret skildi ekki strax
Einnig varðandi Beetje Liew-
ens var raunveruleikinn allt
annar en þær fyrri hugmyndir,
sem hann hafði gert sér. Beetje
Liewens var klædd i há gúmmf-
stígvél, og grænan kjöl, en hann
var að mestu hulinn undir hvítum
kirtli.
Ilún var rauðbirkin í andliti,
kannski einum of. Bros hennar
var undur heilbrigt og blátt
áfram. Hún hafði stór skærblá
augu og rautt hár.
VELVAKAIMDI
Valvakandi avarar I aima 10- I
100 kl. 10.30—11.30. M j
mánudagi til löatudaga.____j
• Hálkan á götum
borgarinnar
Agnes Davfðsson, Akurgerði
38, Reykjavík, skrifar:
„Við, sem erum fótgangandi,
kvíðum fyrir vetrinum vegna
ófærðar á gangstéttum hér í bæn-
um. Mig langar til að vekja at-
hygli á þessu, þótt það hafi verið
gert áður, því að mér finnst það
ver mjög aðkallandi, að eitthvað
sé gert til úrbóta fyrir okkur eins
og þá sem eru akandi.
Þegar snjórinn er kominn er
farið af stað með veghefla og göt-
ur ruddar fyrar bílaumferð. Um
leið er snjónum oft rutt upp á
gangstéttar, svo að þar verður
hættulegt eða ómögulegt að
ganga. Það er skiljanlega erfitt að
fjarlægja snjóinn, strax og hann
er fallinn, en er ekki hægt að fara
með litla sköfu á gangstéttirnar
og r.vðja þar göngubrautir?
Þá ætti líka hver og einn að
ryðja stéttir fyrir framan hús sitt,
og ættu allir að vera skyldugir til
aðs sjá svo um, að greiður gangur
sé að húsum þeirra, og að komið
sé í veg fyrir hálku á stéttum og
tröppum.
Er nokkurt ákvæði urn þetta í
lögum hér eins og víða erlendis?
Ef svo er, væri ekki úr vegi að
ganga betur eftir því, að lögin séu
haldin.
Að minnsta kosti er ástandið
slæmt. Hvað skyldi það hafa kost-
að mörg beinbrot og önnur
meiðsli, eða þá innisetu hjá fólki,
sem langar til að hreyfa sig og fá
sér ferskt loft?
Agnes Davfðsson."
Velvakanda er ekki kunnugt
um, að nein lög eða reglugerðir
séu gildandi um það, sem Agnes
minnist á hér að framan.
# Nafngiftir skipa.
Theodór Einarsson á Akra-
nesi skrifar:
„Það tíðkast viða að láta skip
heita mannanöfnum, og er það
gert í heiöursskyni við þá, sem
verið hafa áberandi í þjóðfélag-
inu,
Ekki er langt síðan Reykviking-
ar eignuðust glæsilegan skuttog-
ara, og gáfu honum nafnið Bjarni
Benediktsson, til heiðurs minn-
ingu þess ágæta rnanns.
A Akranesi hafa útgerðarmenn
keypt skip og skírt þessi óskabörn
sin ýmsum nöfnum. Ennþá hafa
þeir þó harkað af sér að láta skip
heita Pétur Ottesen. Pétur var
gæfumaður i lífinu og ég er viss
um að það skip, sem bæri nafn
Péturs Ottesen yrði happaskip.
í leiðinni má geta þess, að ef
útgerðarfélag það, sem ætti skip
með þessu nafni, þyrfti á fjár-
hagsaðstoð að halda, þá myndi
áreiðanlega enginn bankastjóri
voga sér að neita Pétri Ottesen
um lán.
Þökk fyrir birtinguna,
Theodór Einarsson.“
0 Aldurstakmark á
sveitaböllum.
„Ilúsmóðir á Suðurlandi"
skrifar bréf, þar sem hún kvartar
undan þvi, að nú sé farið að taka
alvarlega ákvæði um aldurstak-
mark á sveitaböllum á Suður-
landi. Hún segist eiga 15 ára dótt-
ur, sem hún hafi stöku sinnurn
leyft að fara á þessi böll. Nú ný-
lega hafi hún farið á ball, en orðið
ftá að hverfa, vegna þess að búið
var að hækka aldurinn upp i 16
ár, en fram að þessu hafi hún
fengið aðgang að slíkum manna-
mótum. Húsmóðirin segist áliia.
að það sé foreldranna en ekki
löggunnar að passa krakkana, og
á hún þá líklega við, að foreldrar
eigi að ákveða, hvort unglingar
fái að fara inn á dansleiki eða
ekki. Nú er það svo, að það er ekki
lögreglan, sem ákveður aldurstak-
mörk, heldur löggjafinn í land-
inu. Lögreglan er ekki annað en
framkvæmdaraðali, sem hefur
vissar reglur til að fara eftir. Hús-
móðirin segir, að dóttir hennar
hafi orðið að hanga fyrir utan
dansstaðinn meðan ballið stóð yf-
ir, og hafi hún ofkælzt og verið
koniin með 39 stiga hita næsta
niorgun. Hún segir, að krakkarnir
séu áreiðanlega verr settir með að
þurfa að hanga utan dyra
skemmtistaðarins en innan
þeirra. þótt þau hafi e.t.v. ekki
náð tilskildum aldri.
Það verður nú að segjast alveg
eins og er, að krakkar, sem eru
ekki skynsamari en svo að þeir
hafa ekki vit á að koma sér heim i
stað þess að nopraúti í kuldanum
við skemmtistað. sem þeir fái
ekki aðgang að. væru betur komn-
ir undir pilsfaldi móður sinnar en
„ude pa livets vej“.
Vonandi fyrirgefst Velvakanda
afskiptaseniin.
0 Sjónvarpiðog
Súgfirðingar.
Kristinn Jensson á Súganda-
firði skrifar bréf, þar sem hann
kvartar undan þvi, að sjónvarps-
sendingar komist ekki til skila
þangað vestur.Kristinn segir, að i
27 daga (sennilega á árinu) hafi
ekkert sézt i sjónvarpinu, en þá sé
júli-mánuður að sjálfsögðu ekki
talinn með. Kristni finnst ósann-
gjarnt, að Súgfirðingar séu látnir
greiða sama afnotagjald af sjón-
varpi og aðrir landsmenn. þar
sem þeir fái ekki það sama fyrir
gjald þetta og þeir. Þegar
sjóvarpssendingar falli niður. séu
heldur ekki endurteknir þeir dag-
skrárþættir, sem um er að ræða.
Sérstaklega sé þetta bagalegt,
þegar um sé að ræða framhalds-
leikrit og -þætti.
29
Ingólfur Davfðsson
Ljóðabók
eftir
Ingólf
Davíðsson
KOMIN er út ljóðabók eftir
Ingólf Davíðsson, er nefnist „Veg-
ferðarljóð". I bókinni eru 140 ljóð
um margvísleg efni, ástarljóð og
ættjarðarkvæði.
1 kynningu útgefanda, sem er
Leiftur, segir m.a.: „Ingólfur Dav-
íðsson er athyglisverður maður og
ekki allur þar sem hann er séður.
Hann lítur í kringum sig, hvar
sem hann er staddur, og veitir
athygli því, sem fyrir augu ber“.
Ávarp hans til lesenda er:
„Villtu lesa mín vegferðarljóð,
viljugur reka nýja slóð,
hleypa gandi um loft og láð?
Leiðin er urðarblómum stráð."
Ragnar Asgeirsson
Annað
bindi af
Skruddu
KOMIÐ er út annað bindi af
Skruddu Ragnars Asgeirssonar i
stóraukinni og endurbættri út-
gáfu.I Skruddu er safn þjóðlegra
fræða i bundnu og óbundnu máli
úr öllum sýslum landsins. Safnaði
Ragnar þessu efni saman á ferð-
um sfnum um landið sem ráðu-
nautur Búnaðarfélags íslands.
í þessu öðru bindi eru sögur og
frásagnir úr Húnavatns-. Skag-
fjarðar-, Eyjaf jarðar-, Þingeyjar-,
Múla-, Skaftafells- og Rangár-
vallasýslum.
Bókin er yfir 300 bls. að stærð.
Útgefandi er Skuggsjá.