Morgunblaðið - 22.01.1974, Blaðsíða 5

Toyota Carina
Ljúfur eins og lamb að sjá,
þar til þú setur í gang
Margir urðu til að furða sig á skyndi-
legum vinsældum Toyota Carina þegar hann
var fyrst sýndur hérlendis. Hann virðist ekki
mikið frábrugðinn öðrum vönduðum
fjölskyldubílum.
En þegar betur er að gáð kemur í
Ijós, að undir sakleysislegu yfirbragði leynist
argasta villidýr. 102 hesta vél í ekki stærri
bíl, er einstakt út af fyrir sig. Auk þess er
veghæfnin einstök.
Öryggisbúnaður er á við það besta
sem þekkist.
Þægilegur svo af ber.
Við vitum að þetta hljómar eins og
grobb -ef þú þekkir ekki villidýrið frá Toyota.
1 lítri af bensíni nægir þér i [17,7 kml
á 60 km hraða og [15,6 kml á 70 km
hraða eigir þú TOYOTA CARINA.
Svo segir FDM, en það er félag
danskra bifreiðaeigenda. Þetta sam-
svarar 5,7 og 6,4 lítra eyðslu á
hundraðið.
Kominn á götuna og ryövarinn kostar Toyota
Carina 2ja dyra kr. 480 þús. 4ra dyra kr. 510 þús.
Var8 Samkvæmt gengisskréningu 20/1 '74
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 22. JANUAR 1974.
Steingrímur Davíðsson.
ef að lögum verður, er stökkljreyt-
ing gerð i fræðslumálum á landi
hér. Þær fáu breytingar, er til
bóta horfa, hefði sem fyrr segir
mátt fella inn í gildamh lög og
Hringsjá:
Horftofvíða vegu
reglugerðir. Flestar meiriháttar
breytingar eru hins vegar litt
skiljanlega vanhugsaðar. I frum-
varpinu er lagt til, að námstíminn
hvern vetur lengist um tvo mán-
uði, eða skólinn standi frá 1.
september til 31. maí, hvarvetna á
landinu. Þessi mikla lenging
skólavistar á nú sérstaklega við
strjálbýlið. Þetta er gert til að
jafna aðstöðu allra skölabarna til
náms. I klukkustundum reíknað
er það gert, en orka mun tvímæl-
is, hvort börnin i strjálbýlinu
græða á þéim jöfnuði. Þau börn,
er frá fæðingu hafa alizt i faðmi
náttúrunnar við leik og þroskandi
störf, munu tapa miklu, er þau
verða svipt samneyti við gróandi
lif vorsins, sölnandi gróður siðla
sumars, uppskeru vorarina, að
ógleymdum dýrunum gangandi
og fleygum. Þessi kynning er
börnunum meiri þroskagjafi en
tveggja mánaða innistaða i skóla-
stofum, hversu góð, sem kennslan
Framhald á bls. 24.
FRÆÐSLA OG UPPELDI . ..
Það er næstum með hálfum
huga, sem gamall maður, þótt
fengizt hafi við kennslu og upp-
eldi í meira en hálfa öld, tekur sér
penna í hönd til að rita nokkrar
línur um þessi mál, svo mjög hafa
viðhorf breytzt til þessara mála,
nú á síðasta áratug, þó að blessuð
börnin séu að fyrstu gerð söm og
fyrr, saklaus, ómótuð, sálir þeirra
óskrifað blað, eins og sumir orða
það.
Allt fram á síðustu áratugi 19.
aldar var hær eingöngu bænda
þjóðfélag á landi hér. Börnin ól-
ust upp í skauti náttúrunnar. Bú-
skaparannirnar kröfðust vinn-
andi handa, yngri sem eldri. 5—6
ára snáðinn vaktaði tún og engi, á
vorin, þegar fénaður sótti frekt i
nýgresið. Störfin þyngdust, þegar
árin liðu. Tiu, ellefu, tólf ára sat
drengurinn yfir og smalaði fénu.
Oft voru litlu stúlkurnar við sömu
störf, sbr. ,,Sáuð þið hana systur
mina, sitja lömb og spinna ull?"
Þessu lýsir og Jón Thoroddsen
fagurlega í sögunni Pilti og
stúlku. Þau Indriði og Sigriður
vöndust snemma við vosið. Þau
lærðu árvekni, skyldurækni, að
meta fegurð jurtanna og landsins,
fengu ást á dýrunum og umhverfi
þeirra. Ströng voru sum vetrar-
störfin og vinnutími langur, svo
lítill tími gafst til að iðka skrift og
lestur, en sá tími, er til þess
fékkst, var vel nýttur. Dyggðirn-
ar, er þau mundu í bernsku,
geymdu þau vel í minni og höfðu
þær að leiðarljósi allt sitt ævi-
skeið. Það var þeirra gæfa. „Þetta
er bara skáldsaga," segið þið. Já,
það er sönn skáldsaga, svo langt,
sem hún nær. A þeim tima, er
sagan gerist, var uppeldi barna á
flestum sveitabæjum þessu líkt.
Ömurleg fátækt og stundum
skefjalaus harka húsbænda ollu
of mörgum undantekningum frá
þvi almenna.
Fyrir og um siðustu aldamót
létu flestir bjargálna bændur
kenna börnum sínum og fóstur-
börnum, auk lesturs: skrift,
reikning, sögu og nokkuð í landa-
fræði. Færir menn fóru um sveit-
irnar og kenndu nokkrar vikur á
hverjum stað, en börn úr næsta
nágrenni sóttu námskeiðið. í
flestum kauptúnum, þótt fámenn
væru, varþá búið aðstofna barna-
skóla.
Snarasti þátturinn i fræðslulög-
unum frá 1907 var fræðsluskyld-
an, þ. e., að öll börn skyldu njóta
nokkurrar bóklegrar fræðslu,
jafnt þau, sem engan áttu að, eða
þá sárfátæka og þau, er til óðals
voru borin. Sveitarstjórnum var
skylt að sjá um þá skyldugrein
laganna. Undanþága, er lögin
heimiluðu, spillti fyrstu árin
árangri laganna.
Brátt þróuðust málin á þann
veg, að farkennsla var algeng í
hverju sveitarfélagi, f.vrstu fjóra
mánuði hvern vetur og seinna
sex. Þó að húsakynni á bæjunum,
þar sem kennt var, væru þröng og
kennslutæki fá og frumstæð, not-
aðist kennslan vel vegna þess, að
áhugamenn stunduðu starfið, og
börnin drukku í sig námsgrein-
arnar sem þyrstur maður svala-
drykk. Uppskeran eftir fjögurra
mánaða nám i þrjá til fjóra vetur
var oftlega eins mikil og sú, er
fékkst eftir sex mánaða nám i sex
til sjö vetur. Þetta er staðreyrid,
en ekki sögð sem mótmæli gegn
lengri skólagöngu og vaxandi
menntun. Breyttir þjóðlifshættir,
m.a. vegna búsetu meirihluta
þjóðarinnar i bæjum í stað sveita,
krafðist aukinnar skólafræðslu.
Sveitastörfin menntuðu börnin
ekki lengur, a.m.k. ekki nema lít-
inn hluta þeirra, og vegna vax-
andi fjölbreytni atvinnulifsins og
tækni, var nauðsyn aðbúa börnin,
hvar sem þau voru á landinu,
undir lengra nám í sérskólum.
Þetta var gert með fræðslulög-
unum 1946. Þau lög fyrirskipuðu
hvort tveggja: lengingu árlegrar
skólavistar barna og fleiri ára
skólaskyldu. Reynslan staðfestir
rétta stefnu, ágætan árangur. Sá
var þó ljóður á lengingu námstím-
ans, að farið var að „hýsa" börnin
of snemma, skólinn látinn byrja 1.
september. Þeim börnum, er voru
og eru svo lánsöm að fá sumar-
dvöl í sveitinni, er miskunnar-
laust smalað heim til þéttbýlisins
í ágústlok, svipt unaðssemdum
haustlitanna og komu fénaðar af
heiðum og fjöllum, bústins og sæl-
legs, lofandi frelsið á fjöllunum.
Ef lögin tækju meira tillit til upp-
eldis en ítroðslu mundi þetta eigi
gert. Þarna var lagabreytingar
þörf. Ef þessi galli hefði verið
burtu numinn úr fræðslulög-
unum frá 1946, og nokkrar aðrar
breytingar gerðar í samræmi við
skynsamlegar kröfur tímanna,
hefði grunnskólafrumvarpið ver-
ið óþarft.
Þetta er þriðja þingið, sein
grunnskólafrumvarpið liggur
frammi til umræðu og samþykkt-
ar, vonandi verður það enn
endurskoðað svo rækilega, að
samþykkt þess bíði næsta Al-
þingis. Þó að margt i frumvarpi
þessu lofi góðu, svo sem segir i 2.
grein og 43. gr„ þá er ekki um
mikla endurbót að ræða frá gild-
andi lögum, og framkvæmd
ákvæðanna veltur á reglugjörðum
og námsskrá.
Með grunnskólafrumvarpinu,
TOYOTA - 3. STÆRSTU
BÍLASMIÐJUR HEIMS
TQYOTA UMBOÐIÐ
« HÓFÐATÚNI2
8 SIMAR 25111 & 22716
TOYOTA