Morgunblaðið - 27.02.1974, Qupperneq 20

20 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. FEBRUAR 1974
öryggi, sem einkennt hefur
stjórn Reykjavíkurborgar um
langt skeið undir samhentri
forystu Sjálfstæðisflokksins,
eins og vöxtur, viðgangur og
þróun höfuðborgarinnar ber
ljósast vitni um.
Það er lítill vafi á því, að
Reykvíkingar munu þjappa sér
saman um það, að hér verði
VARIN BORG gegn sundrung,
ósamlyndi og hrossakaupum
pólitiskra trúða, sem ýmist
segja já, já — eða nei, nei.
Farsæl, ábyrg og skynsamleg
stjórn Sjálfstæðisflokksins á
hinum ótalmörgu málaflokkum
hinnar ört vaxandi höfuðborg-
ar, sem allir eru að mínu viti
jafn þýðingarmiklir og mikils
háttar, er bezta tryggingin fyrir
því, að í borginni riki i framtíð-
inni hið góða og eftirsóknar-
verða andrúmsloft, sem ein-
kennt hefur lifið í Reykjavik á
undanförnum áratugum og
fætt hefur af sér vaxandi vel-
megun og þróun á öllum svið-
um borgarlífsins. Ogþað er ein-
mittþessi staðreynd, sem víkur
sundrungunni og kommúnist-
unum til hliðar og tryggir enn
við næstu kosningar til borgar-
stjórnar að Reykjavík verði vel
varin borg.
Jakob V.Hafstein
lögfræðingur.
Jóhannes Proppé:
Aðstaða fyrir
áfengissjúklinga
ER ég samþykkti að verða í
framboði í prófkjöri Sjálfstæð-
isflokksins í Reykjavík við
væntanlegar borgarstjórn-
arkosningar, var það vegna
þess, að ég eygði möguleika á
að fylgja eftir því aðal áhuga-
máli minu, að vinna að mál-
efnum þess fólks, sem væri á
hraðri leið með að eyðileggja líf
sitt og sinna nánustu með of-
notkun áfengra drykkja.
Borgin gerir stórt átak í því
að hjálpa þeim, sem ekki eru
færir að hjálpa sér sjálfir, bæði
vegna ofnotkunar áfengis og
annarra sjúkdóma. En því
miður hefur lítið verið gert af
því að koma til móts við þá, sem
enn eru einhvers megnugir til
að hjálpa sér sjálfir.
Alltof mörg heimili eru ofur-
seld hörmungum áfengissýk-
innar, bæði beint og óbeint. Þvi
miður hefur alltof fáum skilist,
að hér er um sjúkdóm að ræða,
sem þarf að meðhöndla eins og
hvem annan hættulegan sjúk-
dóm, t.d. berkla eða krabba-
mein.
Nauðsynlegt er, að hér væri
komið á fót, t.d. innan borgar-
spítalans, aðstöðu til að veita
slíkum sjúklingum skyndihjálp
og i framhaldi af því ætti þetta
fólk kost á endurhæfingu, sem
gæti gert það aftur að nýtum og
heilbrigðum borgurum, sem
hefðu ánægju af að lifa lifinu
án áfengis.
Élg tel mig bezt geta unnið að
þessum málum og annarra
borgarmálefna, innan þess
flokks, sem ég hef mest álit á,
Sjálfstæðisflokksins.
Jóhannes Proppé,
deildarstjóri.
Loftur Júlíusson:
Ný fiskiskip —
betra athafnasvæði
FYRIR innfæddan Reykvíking
eins og mig, sem búsettur hefur
verið hér í Reykjavík s.l. 54 ár,
er afar auðvelt að tjá sig um
málefni höfuðborgarinnar í
fáum orðum. Með sanni má
segja, að ég hafi séð tímana
tvenna, þ.e. þegar Reykjavík
var aðeins smábær á mínum
unglings- og uppvaxtarárum, og
það, sem hún er í dag. Þegar
mér verður litið yfirþetta tima-
bil, verður mér á að segja við
sjálfan mig, að hér hafi gerst
hreint kraftaverk, sem ekki
hefði getað gerst nema með sér-
staklega góðri, samhentri og vel
skipulagðri stjórn borgarmála,
með forystu Sjálfstæðisflokks-
ins í fararbroddi öll árin. En
þar hefur flokkurinn haft á að
skipa framúrskarandi forystu-
mönnum í borgarstjórastöðum.
Með sanni má segja, að strax
uppúr striðslokum hafi hin
mikla uppbygging höfuð-
borgarinnar hafizt af fullum
krafti, sem staðið hefur sam-
fleytt framá þennan dag, og
mikilsverð verkefni óleyst
framundan. Má þar til nefna
t.d. hið nýja skipulag fiski-
hanarinnar í vesturhöfninni og
athafnasvæði þar um kring
varðandi þjónustu skipanna og
fleira. En merki þess, að verkið
er nú þegar hafið, er hið nýja,
myndarlega frystihús ís-
bjarnarins, sem hafin er bygg-
ing á f norðurenda vesturhafn-
arinnar.
Að ég minnist sérstaklega
hér á Reykjavíkurhöfn fram-
yfir aðrar stórframkvæmdir á
öllum sviðum á stórborgarsvæð-
inu, er vegna þess, að mér er
málefnið afar hugleikið þar
sem ég hefi um 30 ára skeið
stundað sjómennsku, flest árin
á togurum héðan frá Reykjavík.
Enginn er sá hlutur til, sem
er allfullkominn og ekki má
betrumbæta og laga. Varðandi
framtiðarskipulag hafnarinnar
í heild, og um framkvæmd
fiskihafnar í vesturhöfninni,
ber að leggja áherzlu á að full-
gera hafnar- og vörugeymslu-
svæðið við Sundahöfn til at-
hafna fyrir flutningaskipin
okkar, og við Sundahöfn þarf
að koma upp fullkominni þurr-
kvi fyrir stærri skipin okkar og
fullkominni þjónustu varðandi
þau. í framhaldi eða samhliða
því, að rýmkað verði til í vestur-
höfninni þannig að hið nýja
skipulag þar nái tilgangi sínum
sem fyrst.
Hinir nýju skuttogarar
okkar, sem nú er farið að gera
út frá Reykjavík, og þeir sem
koma á næstunni, og minni
fiskiskip af ýmsum stærðum og
gerðum, kalla á stærra og betra
athafnapláss og fullkomnari
þjónustu, sem reiknað er með í
fyrrgreindri áætlun.
Ekki má heldur gleyma smá-
bátaútgerðinni héðan frá Rvk.,
sem fer vaxandi, sjá verður
henni einnig fyrir öruggu
skipalægi og þjónustu.
Eitt er það tnál, sem mikið
hefur verið rætt um innan
borgarstjórnar og utan, en það
er öflun neyzlufisks fyrir borg-
arbúa. Það er slæmt, að ekki
skuli vera til ætur fiskur í fisk-
búðum borgarinnar stóran
hluta af árinu, og fisksalar
neyddir til að hætta störfum
vegna erfiðleika á öflun fisks-
ins, nema með ærinni fyrirhöfn
með langtúrum í fjarlæg fiski-
þorp úti á landi. Þessum málum
þarf að kippa í lag sem fyrst, og
eru vel framkvæmanleg ef rétt
er haldið á málunum.
Ég tel, að með hinu nýja
skipulagi vesturhafnarinnar,
opnist möguleiki fyrir opnum
fiskimarkaði, sem ég tel tima-
bært að komið verði á fót, sam-
hliðaöflugri fiskvinnslu, á svip-
aðan hátt og þekkist i hafnar-
borginni Hull á Englandi, þar
sem saman fer stórverzlun og
fiskiðnaður. Reykjavík er ört
vaxandi borg og þéttbýlt henn-
ar nágrenni, þar sem fæða þarf
marga munna.
Að endingu vil ég óska fæð-
ingarborg minni, sem mér
þykir vænt um, allrar blessunar
í framtiðini, og að hún megi
njóta gæfu til að vera áfram
stjórnað af stórhuga og fram-
sýnum atorkumönnum um
ókomna tíð, en ekki að falla í
hendur á sundurlausum
vinstriflokkamönnum, sem
alltaf stýra í sitthvora áttina.
En orðtak sjómanna er: það er
aðeins einn skipstjóri á skip-
inu, og hann einn ræður stefn-
unni.
Loftur Júlfusson,
skipstjóri.
Olafur Jensson:
Jafnrétti
borgaranna
A UNDANFÖRNUM áratugum
hefur uppbygging Reykjavikur
farið ört vaxandi. — Ný fbúða-
hverfi rísa, sem kalla á aukna
þjónustu og framkvæmdir af
hendi borgarinnar, svo sem
gatnagerð, vatnsveitu, hita-
veitu, skólabyggingar, íþrótta-
og leiksvæði, dagvistunarstofn-
anir o.fl.
Samtímis verður að hyggja að
ýmsum öðrum mikilvægum
þáttum í þágu borgaranna eins
og til dæmis atvinnumálum,
fræðslumálum, heilbrigðismál-
um og málefnum ungra sem
aldinna svo eitthvað sé nefnt.
Traustur og samhentur
meirihluti sjálfstæðisflokksins
í borgarstjórn hefur leyst þessi
mál á farsælan hátt með tilliti
til hagsmuna heildarinnar fyrir
augum. — En það er einmitt
megin styrkur Sjálfstæðis-
flokksins, að innan hans vé-
banda er fólk úr öllum stéttum
þjóðfélagsins með margar skoð-
anir á hlutunum. Þetta tryggir,
að öll sjónarmið koma fram,
þegar á að taka afgerandi
ákvarðanir og tryggja þar með
best jafnrétti borgaranna í
stjórn borgarinnar.
Á næstu árum verður vöxtur
Reykjavíkur enn hraðari en
hingað til og stærri og viða-
meiri verkefni bíða úrlausnar.
Heill og farsæld Reykjavíkur
í framtíðinni byggist á hag-
sýnni og einhuga stjórn borgar-
málanna. — Það er aðeins á
færi eins flokks — Sjálfstæðis-
flokksins — að mynda slíka for-
ystu undir öruggri stjórn okkar
unga og framsýna borgarstjóra,
Bírgis ísleifs Gunnarssonar.
Ólafur Jensson,
stórkaupmaður.
Ottar P. Halldórsson:
Nýir bygging-
arhættir
ÞAU mál, er mér eru hugleikn-
ust á sviði borgarmálanna, eru
byggingamálin, en þau eru tví-
mælalaust meðal mikilvægustu
málaflokka borgarmálanna.
Málaflokkur þessi er víðtæk-
ur og snertir önnur borgarmál-
efni á margvíslegan hátt.
Borgarskipulag er að sjálfsögðu
eitt af veigamestu undirstöðum
byggingamálanna, sé höndum
til skupulags kastað, er þess
ekki að vænta, að höfuðborgar-
svæðið byggist upp með þeim
hætti í framtíðinni, sem æski-
legt væri.
Reykjavík hefur frá stríðslok-
um vaxið og þanizt út með ótrú-
legum hraða. Á síðustu 10 árum
hafa mjög fjölmenn fjölbýlis-
húsahverfi sprottið upp, bæði í
Árbæjarhverfi og Breiðholti.
Sú spurning hlýtur oft að
hvarfla að, hvort ekki sé löngu
tímabært, að gerð verði ýtarleg
félagsleg könnun á sambýlis-
háttum borgaranna í þessum
nýju hverfum. Þetta er að mín-
um dómi þeim mun brýnna, að
islendingar hafa afar litla
reynslu af því að búa í þéttbýli
af þessu tagi. Varðveizla gömlu
Reykjavikur er mál, sem oft
ber á góma og sýnist sitt hverj-
um, sem vonlegt er. Ég hygg, að
erfitt muni reynast að finna
algilda reglu, sem geti veitt
svör við þvi, hvað skuli varð-
veitt og hverju skuli farga. Ég
tel hins vegar, að leggja eigi
áherzlu á að varðveita gamla
miðbæinn í öllum aðalatriðum
og setja beri srangari reglur
um nýbyggingar þar en verið
hefur.
Hin öra tækniþróun í bygg-
ingariðnaði erlendis undanfar-
in ár hefur ekki enn náð hingað
til lands nema að óverulegu
leyti. Má heita, að sú byggingar-
aðferð, sem hér er almennt við-
höfð, sé sú hin sama og var
fyrir 30 árum. Margt bendir þó
til þess, að breyttir byggingar-
hættir ryðji sér tilrúmshérá
landi á næstu árum. Er mikil-
vægt, að byggingarsamþykktir
sér á hverjum tima þannig úr
garði gerðar, að þær standi eðli-
legriþróun ekki fyrirþrifum.
En hvað sem öðru líður hljóta
fjármálin að hafa afgerandi
þýðingu í málefnum borgarinn-
ar. Borgarbúar eiga heimtingu
á því að hinir kjörnu fulltrúar
þeirra sýni ýtrustu hagsýni í
ráðstöfun þeirra fjármuna, sem
þeim er trúað fyrir. Það er aug-
ljóst, að fjármunir eru og verða
ævinlega takmarkaðir. Þar af
leiðandi er jafnan nauðsynlegt,
að forgangsraða þeim málum,
sem æskilegt er, að séu fram-
kvæmd, eftir mikilvægi, og þá
séu ekki sízt langtímasjónarmið
höfð í huga.
Óttar P. Halldórsson
verkfræðingur.
Páll Gíslason:
Eflum frjálst
æskulýðsstarf
Þegar efnt er til prófkjörs, er
von að spurt sé, hver séu þau
mál, sem frambjóðandi telur að
leggja beri áherzlu á.
Ég vil leggja fram 5 stutta
punkta:
I. Ég tel það óheillavænlega
þróun, sem orðin er í tíð núver-
andi ríkisstjórnar, að ríkisvald-
ið með ráðuneytin og „stofnan-
irnar“ dragi til sín fram-
kvæmdastjórn á fleiri og fleiri
málaflokkum í stað þess að fela
stjórn þeirra mönnum, sem eru
í nánara sambandi við verkefn-
in hver á sínum stað. Þetta á
ekki hvað sízt við um fræðslu-
mál, heilbrigðismál, löggæzlu
auk ýmissa félagsmála. Jafn-
framt hefur ríkið dregið til sín
fjármagnið frá sveitarfélögun-
um og allt of stóran hluta tekna
þjóðfélagsþegnanna í heild.
Þessari þróun þarf að snúa
við. Skýrari mörk þarf að draga
i hlutverkaskiptum rikis og
bæja og auka hlut hinna síðar-
nefndu.
Tekjustofna sveitarfélaga
þarf því að treysta að sama
skapi á kostnað ríkisins.
2. E5tt af megin verkefnum
borgarstjórnar er að skapa at-
vinnuvegum borgarbúa sem
bezt skilyrði til vaxtar og
þroska. Borgin þarf þvf að veita
þeim þá fyrirgreiðslu, sem
hægt er, en jafnframt gera þær
kröfur til þeirra, að umgengni
sé góð.
Við alltof mörg fyrirtæki hér
í borg er þannig umhorfs, að
maður gæti haldið, að rusla-
haugur væri. Aðhald það, sem
frystihús Iandsins hafa nú
fengið, hefur reynzt vel, svo að
umhverfi fjölmargra þeirra er
nú til fyrirmyndar. Sama ætti
að geta orðið víðar.
3. Aðal áhugasvið mitt hefur
lengi verið æskulýðsstarf, Hér i
borg er mikið og vel unnið að
þeim málum, en öllum er ljóst,
að mikið verk er og verður
alltaf þar fyrir höndum. Mark-
miðið er, að öll börn og ungl-
ingar geti fundið tómstunda-
starf við sitt hæfi, sem forði
þeim frá „slysum“ á þeim
erfiðu þroskaárum. Hér er
slysavörn betri en nokkur
björgun.
Meginstefna borgarstjórnar
tel ég, að eigi að vera sú, að ef la
hina frjálsu æskulýðsstarfsemi,
en varast að borgin taki að sér
með launuðum starfskröftum
framkvæmd einstakra þátta
starfsins. Bæði verður þetta
óeðlilega kostnaðarsamt og svo
dregur ósjálfrátt úr framtaki
borgaranna, þegar þeir eiga
þannig að keppa við fjármagn,
sem þeir hafa greitt til borgar-
innar með útsvörum sínum.
Hver króna, sem varið er til
frjálsrar æskulýðs- og íþrótta-
starfsemi, margfaldast þar
fyrir framtak einstaklinga, en
vafasamt hvað kemur út úr
fjöldastarfsemi á vegum
borgarinnar.
4. Borgarfulltrúa er ekkert
mannlegt óviðkomandi. Hann
þarf að taka afstöðu til hinna
ólíkustu mála. Er hann þá
aðeins fulltrúi borgaranna f
heild, en ekki neinnar einstakr-
ar stéttar. Ég vil þó leggja
áherzlu ámikilvægi heilbrigðis-
mála í borginni.
Bætt aðstaða fyrir umönnun
þeirra, er langrar dvalar þurfa
á sjúkrahúsi, og aukin þjónusta
heimilislækna eru þeir þættir,
sem brýnast er að leysa.
5. AS lokum: Hvemig sem
úrlit prófkjörs verða, er þó eitt
mikilvægast, en það er; að
Reykvfkingum takist enn að
tryggja ábyrga og styrka stjórn
borgarinnar með meirihluta
Sjálfstæðisflokksins undir for-
ustu Birgis Isleifs Gunnarsson-
ar borgarstjóra.
Páll Gfslason læknir.