Morgunblaðið - 19.06.1974, Blaðsíða 6

ánægju af starfinu, búinn að vera
við þetta svo lengi.
— Já, hér hefur verið gott að
vinna og ég vil hvergi annars staðar
vera Maður hefur lika kynnzt mörgu
góðu og skemmtilegu fólki gegnum
starfið og haft gaman af. Ég hafði
alltaf gaman af samkeppni milli
kaupmannanna, er þeir voru að
spyrja mig hvað hinn eða þessi hafði
tekið mikið kaffi hverju sinni Ann-
ars hefur sjaldnast verið timi til að
stoppa lengi á hverjum stað, því að
allir þurftu að fá sitt nýja kaffi á
réttum tlma." Með það er Ólafur
rokinn, léttur á fæti þrátt fyrir 66 ára
aldur. því kaffið þaf að komast i
búðirnar.
„ÉG ÆTLAÐI upphaflega aðeins að
vinna hjá Kaffibrennslunni i viku við
útkeyrslu, en sú vika er nú orðin að
41 ári" sagði Ólafur Þ Guðmunds-
son bilstjóri hjá Kaffibrennslu Kaab-
er, er við náðum i hann í nokkrar
minútur milli þess, sem hann þeytt-
ist um bæinn með nýbrennt og
malað Kaaberkaffi Ólafur er mörg-
um Reykvikingum að góðu kunnur
enda daglegar ferðir hans með kaffi
i verzlanirnar trygging fyrir þvi að
'það kaffi, sem á boðstólum er. sé
glænýtt
„Þær voru eitthvað um 40 verzl-
amrnar, sem ég keyrði út í fyrsta
árið, en nú sé ég um helmingin af
verzlununum i Reykjavík og eru um
100 á minni könnu i dag Ég man
hér áðúr fyrr, er ég fór alltaf á sama
tima í búðirnar, að konurnar i hverf-
inu fóru ekki út í búð til að kaupa
kaffið fyrr en eftir að ég var búinn að
koma
— Hvað heldur þú, að þú sért
búinn að fara margar ferðir með
kaffi í búðir í Reykjavik?
— Það hef ég ekki mínnstu hug-
mynd um Ég var lika með Hafnar-
fjörð á minum snærum i 1 5 ár og
það eina sem ég get sagt um þetta,
er að ég er búinn að slíta út 7 bílum,
þann tima, sem ég hef unruð hjá
fyrirtækinu
— Þú hefur greinilega haft
wOkkar kaffi
hefur alltaf
verið af
beztu gæð-
um,semvöl
hefurveriðá”
Átjándi júní var merkisdagur fyrir
Ólaf Hjartarson hjá O. Johnson og
Kaaber í gær voru nefnilega liðin
f50 ár frá þvi að Ólafur hóf störf hjá
i fyrirtækinu, þar sem hann starfar
' enn við ýmis skrifstofustörf, en hann
lét af starfi verksmiðjustjóra hjá
kaffibrennslunni eftir 44 ár fyrir 6
árum, er hjartað gaf honum merki
um að timi væri kominn til að hægja
aðeins á ferðinni Ólafur er 75 ára
að aldri, fæddur i Reykjavik 10.
ágúst 1898 Hann hefur alið allann
sinn aldur i höfuðborginni, enda
kominn af Reykvikingum i marga
ættliði Við hittum Ólaf að máli i
höfuðstöðvum Kaaber i Sætúni og
spjölluðum stuttlega við hann um
þá hálfu öld, sem hann hefur starfað
hjá fyrirtækinu og spurðum hann
fyrst, hver hefði verið aðdragandinn
að þvi að hann réðst til kaffibrennsl-
unnar.
— Ég var verzlunarmaður á þeim
tima og hafði verið i 12 ár Byrjaði
13 ára hjá fyrirtækinu Zoéga, sem
var með stóra verzlun og var þar við
ýmis störf i 10 ár Þá verzlaði ég
sjálfur i 1 ár, er ég fór að vinna hjá
verzluninni Geysi. Eftir að hafa starf-
að þar i 1 ár bauðst mér starf við
kaffibrennsluna, sem Kaaber var þá
að setja á stofn og þar hóf ég störf
18 júni 1924
— Byrjaðir þú strax sem verk-
smiðjustjóri?
— Ég held við verðum að segja
það, þvi að ég var eini starfsmað-
urinn
— Hvernig var tækjakosturinn?
— Brennsluvélin var þýzk og
hingað kom með henni danskur
maður til að sjá um uppsetninguna
og kenna mér á hana, en honum lá
nú svo mikið á að komast heim, að
hann fór úr landi svo til á samri
stundu eftir að uppsetningunní lauk.
— Hvernig komstu þá inn í starf-
ið?
— Ég vissi nú ekkert um kaffi,
þegar ég byrjaði þarna, annað en
það, að ég hafði verzlað með það
Kaffibrennsluvélin var ákaflega gott
og vandað tæki Hún var kynt með
koksi og framleiddi heitt loft, sem
kaffið var brennt víð Um leið og
kaffið brenndist, hreinsaðist úr því
KAFFIBRENNSLA
0.J0HNS0N & KAABER H.F
Spjallað við
Ólaf
Hjartarson,
sem var
verk-
smiðjustjóri
kaffi-
brennslunar
í 44 ár
allt kusk, allt sem var léttara en
kaffið. Ég komst undireins upp á
lagið með það að vita hvenær baun-
in var orðin hæfilega brennd. en það
er liturínn, sem segir til um það
— Hve mikið var magnið sem
framleitt var til að byrja með?
— Það var nú ekki nema einn
sekkur, sem er 60 kg Úr þvi fást 48
kg af tilbúnu kaffi, því að kaffið
léttist við brennsluna Þegar það
kom úr vélinni var það malað og
pakkað i 5 kg poka og þannig var
það selt Á þeim tima var ekki mikil
sala i tilbúnu kaffi, þvi að fólk keypti
baunirnar mest hráar og brenndi
þær heima hjá sér Þetta breyttist þó
fljótt, þvi að sölumennirnir hjá okkur
voru ákaflega duglegir við að fá
kaupmenn til að reyna nýbrennt og
malað kaffi frá okkur Einkum var
það Gido Bernhöft, sem þar skaraði
fram úr, en hann var þá sölumaður
hjá 0 Johnson & Kaaber
— Þetta hefur verið algert braut-
ryðjendastarf hjá ykkur
— Já, það má segja það Það var
reyndar önnur kaffibrennsla á þess-
um timum, en eigendur hennar
lokuðu fljótlega, þegar við byrjuð-
um, þvi að við vorum með betra
kaffi og fallegri pakkningar. Við
byrjuðum fljótlega að pakka í 1/4
kg poka úr pergamenti og þá var
bundið fyrir hvern poka með segl-
garni. Þetta var óneitanlega allt ákaf-
lega frumstætt hjá okkur svona til að
byrja með. Ég var eins og áður sagði
eini starfsmaðurinn og sá um
brennsluna, mölunina og pakkning-
una, en siðan fór strákur á reiðhjóli
með böglabera framaná með kaffið i
búðirnar
— Fóruð þið ekki fljótlega að
auka framleiðsluna?
— Jú, kaffið frá okkur öðlaðist
fljótt vínsældir og framleiðslan jókst
jafnt og þétt. Ég var í brennslunni i
44 ár og þegar ég hætti i nýju
verksmiðjunni við Tunguháls gat
dagsframleiðslan komist upp í 1 00
poka eða 6 tonn Þess má til
gamans geta, að fyrsta vélin brenndi
bara 1/2 poka i einu og var þrjú
korter að þvi Nú er þetta allt orðið
svo fullkomið, að mannshöndin
kemur hvergi nálægt kaffinu í verk-
Ólafur Hjartarson í fyrstu kaffibrennslu Kaaber,
sem var til húsa í Hafnarstræti 3 og var stofnuð
1924.
smiðjunni. Það kemur úr tönkunum
beint inn i brennsluna, þaðan í
mölunina og svo i pökkunarvélina
— Það hefur komið fljótlega að
þvi að þið þurftuð bila við út-
keyrsluna
—- Eftir þvi sem framleiðslan
jókst fyrstu árin fengum við fleiri
stráka á hjólum og 1 928 voru þeir
orðnir 4. Þá fengum við fyrsta út-
keyrslubilinn, sem vakti mikla at-
hygli í borginni vegna þess að hann
var á þremur hjólum Þetta fannst
fólki hið mesta furðutæki og alls
staðar, þar sem billinn stanzaði
safnaðíst að honum múgur og marg-
menni. Upp frá þvi fjölgaði bilakosti
fyrirtækisins ört og þar með voru
kaffistrákarnir hjólríðandi úr sög-
unni Það var Kristinn Símonarson,
sem var með þríhjólabílinn.
— Hversu lengi notuðuð þíð
fyrstu brennsluvélina?
— Hún var í notkun í 1 2 ár. en
þá var hún lika alveg úr sér genginn
Þá fengum við nýja og miklu full-
komnari vél og fluttum einnig úr
Hafnarstrætinu i nýtt húsnæði upp i
Höfðahverfi Sú vél brenndi 1 poka í
einu, en hún hreinsaði kaffið miklu
betur. Hún gekk lika fyrir koksi og
brennsluaðferðin var sú sama i
Höfðahverfi vorum við i 10 ár þar til
við fluttumst hingað í Sætún í
stærra húsnæði og með stærri og
betri vél, sem brenndi tvo sekki i
einu og var ekki nema 15—20
minútur að þvi Hitagjafinn i þeirri
vél var olia en brennsluaðferðin var
sú sama Þá var dagskammturinn
kominn i 40—50 sekki
— Hvað var starfsliðið orðið þá?
— Við vorum orðnir 4 karl-
mennirnir og stúlkurnar voru átta og
unnu aðallega i pökkuninni Þá var
mikið að gera hjá okkur og mikíl
eftirvinna unnin Það var ekki óal-
gengt að við ynnum tvöfaldan
vinnudag Eftirspurnin var þá orðin
það mikil og erfitt um vik að fá nýjar
og afkastameiri vélar Árið 1 967 var
svo nýja verksmiðjan á Tunguhálsi
tekin i notkun og þar er að finna
fullkomnustu og beztu tæki, sem völ
er á Þau brennslutæki hreinsa
kaffið svo vel, að það er ekkert nema
kjarninn, sem fer í kvörnina
— Var Kaaberkaffið sem þú
framleiddir fyrir hálfri öld jafn gott
og það kaffi, sem framleitt er i dag?
— Okkar kaffi hefur alltaf verið af
beztu gæðum, sem völ hefur verið
á Hins vegar er hráefnið i dag betra
en það var og kaffið miklu betur
hreinsað. Það er orðinn mikill mun-
ur á, frá þvi að ég var með fyrstu
koksvélína Þá var kaffið geymt í
pakkhúsinu og maður þurfti að fara
þangað og sækja sekkinn, bera
hann á bakinu upp i brennsluna,
setja hann þar á gólfíð og skipta
honum i tvennt Siðan að moka
kaffinu upp í vélina og fylgjast með
brennslunni, en það gerði maður
með því að taka út sýni með reglu-
legu millibili og skoða litínn. Þegar
kaffið var svo orðið nægilega
brennt, losaði ég vélina, malaði það
og pakkaði Nú kemur mannshöndin
hvergi nærri
— Þegar þú nú litur yfir 50 ára
starf, hvað er þér efst í huga?
— Það eru góðir og dugmiklir
húsbændur, sem oftast unnu allra
manna mest og þeír voru alltaf harð-
ir á þvi að öll framleiðslan væri T
flokks og var alveg Ijóst, að það sem
lengi á að standa, það þarf vel að
vanda Ég á einnig góðar minningar
af samstarfsmönnum, sem unnu
með mér i áratugi Nú vinn ég hér
hálfan daginn í bezta yfirlæti við
ýmis skrifstofustörf, því að það er
nóg að gera á stóru heimili
:A/ikan er orð-
in að 41 ári”
Hraðsamtal við
Olaf Guðmunds-
son kaffi-
keyrslumann
hjá Kaaber