Morgunblaðið - 28.07.1974, Blaðsíða 5

fyndist. VitaS er af heimildum. a8
menn lögSu ýmsir leiS slna um
England eSa frland á ferSinni
hingaS út. höfSu þar veturvist eSa
tóku sér þræla. Slfk viSdvöl hlýtur
aS láta einhver merki eftir sig I
fornminjum, menn hafa haft meS
sér einhverja hluti frá þessum
löndum, ránshluti eSa annaS, sem
þeim hafa keypt, og vitaS er. aS á
vlkingaöld voru mikil verzlunar-
viSskipti milli Noregs og frlands.
Allmargir Irskir forngripir finnast
meSal vlkingaaldarminja I Noregi
og tilvist þeirra er skýrS meS
verzlunarferSum milli landanna.
Á vfkingaöld stofnuSu norrænir
menn borgir á frlandi og rlki á
eynni Mön. Þvl er ekki nema eSli-
legt, aS allmiklar samgöngur hafi
veriS milli þessara landa. Þau
samskipti láta eftir sig þessar fáu
minjar, þrjár smábjöllur úr bronsi,
ensk sverS og blýmet meS (rsku
skrautverki, og þar meS er vlst
nær allt upptaliS af þeim hlutum,
en Ifklegt má telja, aS hin borg-
hlöSnu steinbyrgi, fjárborgir og
fiskhús, beri Irsk einkenni.
Paparnir. sem Ari talar um f
fslendingabók aS veriS hafi hér. er
norrænir menn komu, virSast ekki
hafa látiS eftir sig aSrar minjar en
þær, sem Ari hafSi spurnir af og
nú eru týndar, bækur, bjöllur og
bagla. Þrátt fyrir skipulegar rann-
sóknir virSist ekki ætla aS auSnast
aS finna áþreifanlegar minjar um
þessa frsku einsetumenn, sem
héldust e'kki viS hér innan um
heiðna menn. Og þótt hingað
muni hafa komið sitthvaS af
frsku fólki út á vfkingaöld,
þrælar eða frjálsir menn. þá
virðist það fólk ekki hafa lát-
ið eftir sig margt áþreifanlegra
minja f menningu þjóðarinnar.
Vera má, að eitthvaS eigi eftir að
koma f Ijós viS nánari rannsóknir,
sem rétti hlut frska kynstofnsins,
en hans verSur enn harla IftiS vart
f fornminjum.
HefSum viS engar ritaðar heim-
ildir um upphaf íslandsbyggðar og
ættum aS styðjast eingöngu við
fornminjar f landinu við að skýra
upphaf þjóðarínnar yrSi útkoman f
fáum orðum þessi: Hingað komu
norrænir menn, einkum frá Vest-
ur-Noregi, á sfSara hluta vfkinga-
aldar. Þeir komu að óbyggðu
landi, námu láglendi og dali víðast
hvar og settut sums staðar að
uppi á hálendinu. Hús þeirra voru
af norrænni gerS, áhöld, skartgrip-
ir og vopn einnig og grafsiðir
norrænir. Þeir voru heiðinnar trú-
ar eins og aðrir Skandinavar á
þeim tfma, en f lok vfkingaaldar
kemur kristni f landið, grafsiðir
breytast og byggingarhættir
smám saman. Séreinkenni nýs
þjóðlffs f nýju landi taka smám
saman að koma f Ijós, en norræn
menning lifir enn f landinu og
norræn tunga.
Þetta væru í stuttu
máli svar fornleifanna.
Þær styðja I meginat-
riðum frásagnir Ara og
annarra höfunda forn-
irtanna. Hitt er svo
annað mál, að forn-
leifafræðin er þess
sjaldnast umkomin að
skýra frá eða styðja rás
einstakra atburða. Þær
fræða okkur ekki um
það, hvort hann hét
Ingólfur eða eitthvað
annað, bóndinn, sem
fyrstur settist að í
Reykjavík, eða hvort
maður lifði hér á vík-
ingaöld, sem Egill hét
og orti dýr kvæði.
Fornleifafræðin er hin
þögla frásagnargrein,
hlutirnir segja aðeins
lítið eitt af því, sem við
vildum spyrja að. f því
birtist kannski einkum
hið dulúðuga seið-
magn þessarar fræði-
greinar.
Fjósið í Gröf í Öræfum, sem fór í eyði 1362. — Ljósm.: Gfsli
Gestsson.
Malthlas
Jochumsson:
Ingolfur
Himinfjöll, földuð mjöll,
fránu gulli brunnu.
„Fram til sjár" silungsár
sungu, meðan runnu.
Blóm á grund, glöð í lund,
gull og silki spunnu,
meðan fuglar kváðu allt, sem kunnu.
Lýsti sól stjörnu stól,
stirndi á Ránar klæði,
skemmti sér vor um ver,
vindur lék í næði.
Heilög sjón! hló við Frón:
Himinn, jörð og flæði
fluttu landsins föður heillakvæði.
Blíð og fríð frelsistíð!
Frægur steig á grundu,
Ingólfur Arnarbur,
iturhreinn í lundu.
Disafjöld hylltu höld,
heill við kyn hans bundu.
Blessast Ingólfs byggð frá þeirri stundu