Morgunblaðið - 05.02.1975, Blaðsíða 4

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 5. FEBRUAR 1975
LOFTLEIÐIR
BILALEIGA
CAR RENTAL
21190 21188
LOFTLEIÐIR
Ferðabílar hf.
bilaleiga
Vetrarfrí
Lokað í febrúar.
Annast allar*
raSlagnlr
og viðgerðir
Hver
er
kosturinn?
Hann er sá, að það er
1. Þéttir
2. ‘ Sjálfvirkur hreinsari
Sem þýðir:
betri ending, betri kæling
minni bensíneyðsla,
aukið öryggi.
Reynið næst Autolite
þ jónsson & co
Skeifunni 17 Sími 84515.
Vaxandi vandi
Augu almennings eru að opn-
ast fyrir viðblasandi staðreynd-
um efnahagsvandans og afleið-
ingum þess, að þjóðin hefur um
árabil eytt mun meiru en hún
hefur aflað. Jafnframt býður
mönnum í grun, að enginn
stjórnmálaflokkur geti hvft-
þvegið sig af ábyrgð á heima-
þætti verðbólgusköpunar og
eyðslu umfram aflafé, þó
hlutur þeirra sé að vfsu ólfkur f
því efni. Og það, sem meira er
um vert, allur þorri þjóðar-
innar gerir sér nú grein fyrir
því, að viðhorf og þrýstingur
heildarinnar á stóran hlut f
höfuðsökinni.
Verðmætasköpun og gjald-
eyrisöflun, sem að meginhluta
til er háð aflabrögðum og verð-
lagi sjávarafurða á heimsmark-
aði, krefst varúðar, framsýni og
fyrirhyggju. Sveiflur f afla-
brögðum og verðlagi sjávar-
afurða eru ekki ný sannindi,
sem nú skjóta óvænt upp kolli,
miklu fremur Iangtfma
reynsla, sem auðvelt var að
draga lærdóma af. Nauðsyn
þess að geyma fyrningar frá
góðæri til samdráttartfma, að
eiga gilda vara- og verðjöfn-
unarsjóði, segir nú til sfn á ný,
e.t.v. f rfkara mæli en nokkru
sinni fyrr.
Þjóðin hefur um mörg
undanfarin ár mætt mikilli
hagsæld, bæði f aflabrögðum og
verðlagi sjávarafurða. 1 stað
þess að búa f haginn fyrir
heildina, til að mæta tfmabil-
um eins og þvf, er nú gengur
yfir, var eytt án fyrirhyggju,
svo ekkert er eftir til að mæta
hinum mögru árunum. 1 lok
vinstri stjórnar áranna var tóm-
ur gjaldeyrisvarasjóður, tómir
verðjöfnunarsjóðir, tómir fjár-
festingarsjóðir, tómur rfkis-
sjóður og hrikaleg skuld^söfn-
un sú arfleifð, sem eftir var
skilin. En deilur um fortíðina,
hvers sé sökin, eru ekki tfma-
bærar f dag og leysa raunar
engan vanda. Það, sem veltur
fyrst og fremst á, er að skapa
samheldni og samstöðu þjóðar
til að mæta vaxandi vanda af
einurð og viljafestu. Þegar á
reynir getur þjóðin bezt sannað
og sýnt, hver hún er f raun og
veru.
Afstaða flokkanna
I ræðu og riti um efnahags-
mál undanfarið virðist fátt á
milli bera, ef grannt er skoðað,
f viðhorfi og afstöðu einstakra
flokka og stjórnmálamanna.
Eðli vandamálanna og úrlausn-
ir eru ekki ágreiningsefnið,
heldur meira og minna til-
gangslausar og ótfmabærar
ásakanir um orð og afstöðu á
liðnum tíma. 1 raun má segja,
að forystumenn allra fslenzkra
st jórnmálaflokka, nema Al-
þýðubandalagsins, hafi viður-
kennt aðsteðjandi vanda, eðli
hans og stærð, og nauðsyn
skjótra og raunhæfra við-
bragða. Forystumenn Alþýðu-
flokksins og Samtaka frjáls-
lyndra og vinstri manna hafa í
því efni talað mjög á sama veg
og talsmenn rfkisstjórnarinnar,
þótt í stjórnarandstöðu séu.
Afstaða Alþýðubandalagsins
kemur þó engum á óvart. Erfið-
leikar og samdráttur f þjóð-
félaginu eru að þess mati æski-
legur starfsvettvangur. Það
hefur alltaf talið pólitfska afia-
von meiri f gruggugu vatni öng-
þveitis en f heilbrigðu and-
rúmslofti batnandi lífskjara.
Það hefur alltaf talið erfiðleika
og tilheyrandi óánægju æski-
legan jarðveg fyrir öfga sfna,
sem fáir lfta við á tfmum jafn-
vægis og velgengni. Alþýðu-
bandalagið hefur algjöra sér-
stöðu meðal fslenzkra stjórn-
málaflokka. Þessa sérstöðu hef-
ur þvf tekizt sæmilega vel að
fela og dylja, en nú er hún
ótvfræð, auðsæ öllum, sem sjá
vilja.
En hætt er við að kommúnist-
ar reikni dæmið skakkt. Við
brögð almennings eru með öðr-
um hætti en þeir gerðu ráð
fyrir. Almenningur er
þroskaðri og hefur heilbrigðari
dómgreind en þeir vilja vera
láta. Asakanir hans á hendur
stjórnvöldum nú eru fremur á
þann veg, að þau hafi gert of
lítið og of seint. Og hann mun
fremur meta þor og þrek til að
mæta erfiðleikunum en póli-
tfskan loddaraleik.
ORÐ í EYRA
Lífsmörk
Þar kom að því að lifsmark
sást með þjóð vorri og var ekki
seinna vænna eftir þúsund ára
búsetu í þvísa landi og rúmlega
það. Snillíngar og séní hafa fest
á filmu lífshætti þeirra vor-
manna íslands sem neita að lifa
prógrammeruðu lífi einsog það
heitir á góðu máli framtíðarís-
lendínga.
Myndarlegt og glæsilegt
æskufólk, vel snyrt og klætt og
afbragðs vel máli. farið, sýndi
sauðsvörtum almúganum, sem
vinnur einsog maskínur frá 9
til 5 og sefur aðallega á nött-
unni, hversu fánýtt er kapp-
hlaupið við klukku og verkefni.
Best að hafa allt á sama stað,
einsog Egill Vilhjálmsson sagði
að visu fyrir margt laungu, og
láta alla krónómetra standa. —
Og að sjálfsögðu er ekki glóra í
því að sóa dýrmætum persónu-
leika sins í að glápa á imbakass-
ann, hlusta á útvarp eða giugga
í blöð. Betra að hafa plötur, og
svo getur maður alltaf komist í
fjölmiðla hjá minútuþrælonum
sem eyða auronum sinum í slík-
an þokka.
Annars sáust lífsmörkin viða
i téðu listaverki. Ósjaldan brá
fúlskeggjuð framtíðarvera
fingrum i makka sinn og má
mikið ef það útaffyrir sig ber
ekki vott um lífsmark og fram-
takssemi ónefndra lífvera. Þó
ekki væri fyrir annað ber verk-
ið nafn með rentu.
Og mikið hlakkar maður nú
til þeirra tíma þegar svokall-
aðri kjarnafjölskyldu, borgara-
legri og úreltri, hefur verið
sundrað í eitt skipti fyrir öll en
kjarnafólk í hópsambýli, étandi
kjarnfóður i kjarnaeldhúsum í
klukkulausum þéttbýliskjörn-
um, verður kjarninn úr þjóð-
inni.
Það getur auðvitað hver með-
alfæðíngarhálfviti skilið að það
er greinilega stórum náttúr-
legra líf að föndra við leður og
dútla við glymskratta en sækja
sjó, smíða hús, leggja vegi eða
elta styggan ásauð útum allar
þorpagrundir.
Og þó enn hafi ekki séðst
mikið lífsmark með þeim snill-
Ingum sem pródúseruðu filmu-
bút með því nafni þá eru vor-
menn nútímans aldeilis ekki af
baki dottnir. Enda ekki úr nein-
um söðli að detta.

Alyktanir um frœðslumál
frá Bandalagi kvenna
AÐALFUNDUR Bandalags
kvenna í Reykjayík, haldinn
dagana 6. og 7. nóvember 1974,
ályktar eftirfarandi:
1. Aðalfundurinn skorar á
borgarráð og fræðsluráð
Reykjavíkurborgar að hraða
sem auðið er framkvæmdum til
úrbóta á þvi vandræðaástandi
sem nú ríkir í mataræði barna
og unglinga á grunnskólastigi
og vill í því sambandi benda á
eftirfarandi:
1) Komið verði á mjólkursölu
\?AÐ ER 6ÚIP AÐ BANNA MÉR
AQ SKRIFA W)fc RÉR
BÖBB / 0?T/
ÞAO VÆR'l L'lKA ÖPARFA FYR'iRHÖFN 7
EG MUNDI EKK) GLEYMA ÞVÍ
\/ÍKH \0
Sf&^úND
■rz*- ?í'
til ungmenna í öllum skólum á
grunnskólastigi.
2) Komið verði á sölu á brauð
samlokum með hollu áleggi í
öllum skólum á grunnskólastigi
og hætt sölu á sætabrauði.
3) Athugun verði látin fara
fram á því, hvort ekki geti verið
heppilegt að nota i þessu skyni
til bráðabirgða færanlegt hús-
næði þar sem húsnæði er ekki
þegar fyrir hendi.
2. Aðalfundurinn ítrekar
fyrri áskorun sína til hæstvirts
Alþingis og ríkisstjórnar að
beita sér fyrir þvl, að allir iðn-
skólar landsins verði gerðir að
rikisskólum með fullkominni
verknámskennslu. Jafnframt
beinir fundurinn því til sömu
aðila, að þeir hlutist til um það,
að verknámsmenntun verði
gerð jafn eftirsóknarverð og
aðrar menntabrautir
3. Aðalfundurinn itrekar enn
áskorun slna frá fyrri fundum
til Barnaverndarnefndar
Reykjavíkur, að hún láti birta
stuttar, gagnyrtar áminningar
um löglegan útivistartíma ung-
menna I fjölmiðlum, aðallega
sjónvarpi og útvarpi. (Dæmi:
Foreldri, veistu hvar barnið
þitt er núna, klukkan er...?).
Jafnframt fer bandalagiðþess á
leit við barnaverndarnefnd, að
hún hlutist til um það, að sett
verði upp I Strætisvagna
Reykjavikur spjöld með áminn-
ingum um útivistartima ung-
menna svo og ýmis hegðunar-
mál.
4. Aðalfundurinn vill enn á
ný áminna forráðamenn barna
um þá miklu hættu, seirt börn
um stafar af hinni sívaxandi
umferð. Jafnframt skorar fund-
urinn á forráðamenn barna og
lögreglustjóra að herða á eftir-
liti með útivist barna og hvetur
dómsvaldið til róttækra að-
gerða í þessum efnum, t.d. með
því að beita sektum ef þurfa
þykir, sbr. 44. gr. reglugerðar
um vernd barna og ungmenna.
5. Aðalfundurinn itrekar
fyrri áskorun sina til lögreglu-
stjórans í Reykjavík að breyta
gildandi reglum um ökuskir-
teini þannig, að þau verði að
endurnýja árlega frá 17 ára
aldri til tvitugs og verði þá
hverju sinni veitt með sömu
skilmálum og eins árs skírteini
eru veitt nú.
6. Aðalfundurinn skorar á
forráðamenn sjónvarps að
hefja sem fyrst tilraunir með
skólasjónvarp og að taka aftur
upp tungumálakennslu, þar
sem vitað er að mikill áhugi er
á tungumálakennslu í sjón-
varpi.
7. Aðalfundurinn skorar á
fræðsluyfirvöld að auka
fræðslu um skaðsemi tóbaks-
reykinga (t.d. með myndasýn-
ingum) og sjá um að þessi
fræðsla verði stöðugt í gangi.
Jafnframt beinir fundurinn þvi
til sömu aðila að vera vel á
verði gagnvart neyslu fikni-
efna.
8. Aðalfundurinn beinir
þeirri áskorun til hæstvirts
Alþingis og rikisstjórnar að
hraða sem auðið er afgreiðslu
„frumvarps til laga um heimil-
isfræðaskóla", sem legið hefur
fyrir Alþingi siðan 1973.