Morgunblaðið - 21.10.1975, Qupperneq 27

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 21. OKTÓBER 1975
39
— Grundartangi
Framhald af bls. 2
hvaða aðgerða við grípum. Núna
vinna aðeins á Grundartanga 30-
40 menn af 60 á vegum verktak-
ans, allir aðrir hafa lagt niður
vinnu og menn hafa tekið tæki sin
úr vinnunni vegna vanskila."
Verktakinn, Jón V. Jónsson,
sagði við Morgunblaðið, að þessar
árásir og óhróður um vanskil sln
væru komin á það stig að hann
hefði falið lögfræðingum slnum
að kanna málið. „Það gæti farið
svo, að ég yrði að fara I hart,“
sagði Jón. Hann 'Sagði að allt tal
um vanskil væru uppspuni, menn
hefðu fengið bæði laun, greiðslur
fyrir vinnuvélar og varning með
betri skilum en venjulega tlðk-
aðist fyrir stórverk. „Þeir menn
hafa blásið upp þetta moldviðri,
sem ég hafði ekki lengur þörf
fyrir né vélar þeirra og ég hafði
sagt þeim upp. Ég vinn að verk-
inu núna með mlnar vélar, minn
mannskap og nokkrar leiguvélar
og allt gengur samkvæmt áætl-
un.“ Sagði Jón að lokum, að þeir
menn, sem teldu sig vera I verk-
falli, væru það ekki, búið væri að
segja þeim upp og þeir yrðu ekki
endurráðnir. „Þeir hafa allir
fengið sitt,“ sagði Jón V. Jónsson
að lokum.
Hrygningar stofn
Framhald af bls. 40
herra að halda tvær ráðstefnur
um skýrslu Hafrannsóknastofn-
unar: annarsvegar ráðstefnu inn-
lendra aðila, sem hér ættu hlut að
máli, fiskifræðinga, útvegs-
manna, sjómanna, fiskvinnslu-
aðila og hagfræðinga, hinsvegar
ráðstefnu fiskifræðinga frá þeim
þjóðum sem fiskveiðihagsmuni
ættu á hafsvæðunum umhverfis
okkur. Einn helzti þáttur slfkra
ráðstefna væri kynningarstarf-
semi.
Nánar segir frá umræðum um
þessi mál á Alþingi á þingsfðu á
bls.38 f dag.
Aðrir fiskstofnar eru ekki
taldir f eins mikilli hættu og
þorskurinn. T.d. er talið að hvorki
ufsinn né karfin séu ofveiddir
enn, og cnnfremur má auka
spærlingsveiðar margfalt á við
það sem nú er. Þá kemur fram f
skýrslunni, að humarstofninn er
að ná sér vel á strik aftur, og auka
má veiðar á hörpudiski, en rækju-
stofninn f Isafjarðardjúpi og f
Arnarfirði er þegar fullnýttur og
vel það. Þá kemur fram f
skýrslunni, að fslenzka sumar-
gotssfldin virðist vera að dafna
vel á ný, en hins vegar er ekki
hægt að segja neitt um veiði
næsta árs, fyrr en að afloknum
leiðangri Árna Friðrikssonar f
nóv. og des. n.k. Skýrsla Hafrann-
sóknastofnunarinnar er birt f
heild f opnu blaðsins f dag.
— Banaslys
Framhald af bls. 40
lézt Halldór klukkustund eftir
að komið var með hann en
stúlkan var flutt flugleiðis til
Reykjavíkur og liggur hún
mikið slösuð á gjörgæzludeild
Borgarsjúkrahússins. Piltarnir
tveir I Mercedes Benz-bllnum
liggja á sjúkrahúsinu á Akra-
nesi, töluvert slasaðir, en ekki
eru þeir taldir vera I lífshættu.
Þyrla frá varnarliðinu flutti
stúlkuna frá Akranesi til
Reykjavlkur, og var hún feng-
in fyrir milligöngu Slysavarna-
félags Islands. Þyrlan lenti á
Iþróttavellinum á Akranesi og
var hann upplýstur með bíl-
ljósum. Félagar úr SVFI á
Akranesi sáu um það.
— 11% aukning
Framhald af bls. 1
löndum I vetur, framleiðsla mun
aukast I Vestur-Evrópu á ný og
hún mun aukast ennþá meir I
Japan og Bandaríkjunum, segir I
skýrslunni. Þannig er þvl spáð að
almenn uppsveifla byrji á næsta
ári og muni að lokum ná til Bret-
lands og Italíu.
Hins vegar er talið, að mikið
atvinnuleysi, sem hefur verið I
iðnaðarlöndum, muni aðeins
minnka smátt og smátt. Það sem
talið er að ráða muni úrslitum um
væntanlegan afturbata eru ráð-
stafanir sem gerðar hafa verið I
flestum löndum gegn verðbólgu á
undanförnum mánuðum.
I Vestur-Þýzkalandi er sagt að
eftirspurn erlendis frá aukist og
útflutningur muni aukast um 7%
á næsta ári. Verðbólgan á þessu
ári verði 6% og jafnmikil á næsta
ári.
Tala atvinnulausra hefur verið
yfir ein milljón á öllu árinu og
ekki er búizt við breytingu á þvl
fyrr en I árslok 1976. Þrátt fyrir
allt er sagt að'rauntekjur Vestur-
Þjóðverja hafi aukizt verulega.
Viðræður eru hafnar um nýja
kjarasamninga og verkalýðsfélög
krefjast 6—8% hækkunar.
— Sænskir
Framhald af bls. 1
sænsku stjórnarinnar gegn slld-
veiðunum.
Sagði I mótmælum sjómann-
anna, að Islendingar virtu ekki
viðlits þær takmarkanir, sem
N orðausturatlantshafsfiskveiði-
nefndin hefur sett á slldveiðar I
Norðursjó og að Islenzka rlkis-
stjórnin leyfi íslenzkum bátum
takmarkalausar veiðar þar.
Þess má geta, að sjálfir ætla
Svlar að fara fram á að síldveiði-
kvóti þeirra I Norðursjó verði
aukinn um 10 þúsund tonn.
— Altalað
Framhald af bls. 1
ekkert hefur heyrzt frá sovézkum
yfirvöldum. Hins vegar er búizt
við að Leonid Kantorovich, sem
hlaut Nóbelsverðlaunin I hag-
fræði, fái að fara til Stokkhólms
til að taka við verðlaunum slnum.
I bréfi til vegabréfaskrifstofu
Moskvu biður Sakharov um Ieyfi
til að fara I tólf daga ferð frá 3.
desember og segir: „Þessi ferð er
alþjóðlega mikilvæg og þess
vegna bið ég um skjót svör.“
Hann bað einnig um að Yelena
kona hans fengi að fara með
honum. Hins vegar kvaðst hann
ekki fara ef eitthvað benti til þess
að hann fengi ekki að snúa aftur.
Frétt Berlingske Tidende um
að Sakharov verði vísað úr landi
er höfð eftir heimildum I vitna-
leiðslunum sem kennd eru við
hann og lauk I Kaupmannahöfn I
gær.
Blaðið segir að þar með hljóti
Sakharov sömu örlög og Nóbel-
skáldið Alexander Solzhenitsyn
sem varð að fara úr landi 1974.
Berlingske Tidende segir að yf-
irvöld I Sovétríkjunum hafi
ákveðið að reka Sakharov þótt
þau viti að með honum muni
berast mikilvæg vlsindaleg
vitneskja til útlanda.
Sakharov hefur töluverða
þekkingu á kjarnorkumálum,
segir blaðið, en hún er orðin
nokkuð úrelt og yfirvöldin vilja
taka þá áhættu að láta hann fara
úr landi til að losna við hann þar
sem hann er sameiningartákn
andstæðinga stjórnarinnar.
Blaðið segir að þrjár ástæður
búi á bak við ákvörðunina: (1)
úthlutun friðarverðlauna Nóbels
til Sakharovs, (2) gremja
sovézkra yfirvalda vegna þess að
þau verða að gera upp við sig
hvort þau skuli leyfa honum að
fara til Óslóar I desember og taka
við verðlaununum og (3) afdrátt-
arlaus stuðningur hans við vitna-
leiðslurnar I Kaupmannahöfn.
Frétt Berlingske Tidende
kemur ekki heim við nýlega yfir-
lýsingu gamals samstarfsmanns
Sakharovs, prófessor Benzion
Wul. Hann sagði að veiting friðar-
verðlauna Nóbels hefði engin
áhrif haft á stöðu Sakharovs
gagnvart sovézkum yfirvöldum
eða frelsi hans til að stunda vís-
indastörf.
Wul á sæti I sovézku visinda-
akademíunni og lýsti þessu yfir á
blaðamannafundi Þann fund
héldu sovézkir menntamenn sem
fóru til Danmerkur I boði vináttu-
félags Danmerkur og Sovét-
rlkjanna.
— Niðurstaða
Framhald af bls. 1
fyrir það tlmabil, sem réttarhöld-
unum var ætlað að fjalla um.
Meirihluti vitnanna hefur samt
sem áður veitt trúverðugar upp-
lýsingar um eigin reynslu á árun-
um 1965—1975 I flestum tilvikum
með nákvæmum upplýsingum um
stað og stund þeirra atburða, sem
um var fjallað. Þessum mjög um-
fangsmiklu upplýsingum mun
verða haldið til haga og komið á
framfæri við alþjóðlegar stofn-
anir og aðra þá, er áhuga hafa.
Á grundvelli þeirra upplýsinga
sem vitnin hafa veitt telur
nefndin það hafa verið sannað,
að skoðanafrelsi og skoðana-
tjáning sé heft I Sovétríkjunum,
að frjáls hegðun fólks leiði af
sér ofsóknir á mikilvægum svið-
um daglegs Hfs, eins og til dæmis
hvað snertir atvinnu, húsnæði og
menntunaraðstöðu,
að ferðafrelsi innanlands sem
utan og frelsi til að flytjast úr
landi sé alvarlega heft,
að trúfrelsi sé verulega skert,
að nlðzt sé á sovézkum þjóðar-
brotum og lífsvonir kæfðar á
mikilvægum sviðum, einkum
meðal þeirra þjóðarbrota, sem
hafa verið svipt þjóðlegum yfir-
ráðasvæðum slnum, eins og t.d.
tatarar á Krlmskaga og Volgu-
Þjóðverja, og
að I Sovétríkjunum er fólk I
fangelsum, vinnubúðum og I geð-
veikrahælum, svipt frelsi sínu, oft
við ómannúðlegar aðstæður, fólk,
sem ljóslega verður að teljast
pólitískir fangar. Vitnin hafa
haldið fram mismunandi tölum
um fjölda þessara fanga. Nefndin
telur fullnægjandi upplýsingar til
að meta þessar tölur ekki hafa
komið fram.
Réttarhöldin hafa veitt nefnd-
inni rlka ástæðu til að efast um,
að Sovétrlkin virði þau grund-
vallarsjónarmið, sem koma fram I
hinum alþjóðlega sáttmála um
borgaraleg og stjórnmálaleg rétt-
indi, sem Sovétríkin staðfestu
árið 1973 og I Helsinki yfirlýsing-
unni frá 1975, sem einnig var
undirrituð af Sovétrlkjunum, sér-
staklega hvað snertir kaflann,
sem fjallar um virðingu fyrir
mannréttindum og mannfrelsi,
þar með talið skoðanafrelsi,
tjáningarfrelsi og trúfrelsi fyrir
alla, án mismununar vegna kyn-
þáttar, kynferðis, tungumáls eða
trúarbragða. Þar er þvl enn-
fremur lýst yfir, að aðildarrlkin
„muni vinna að og efla I fram-
kvæmd borgarleg, stjórnmálaleg,
efnahagsleg, félagsleg,
menningarleg og önnur réttindi
og frelsi, sem öll eiga rætur að
rekja til sjálfsvirðingar mannsins
og eru nauðsynleg fyrir frjálsa og
fulla þróun hans“.
Nefndin vill benda á tvo næstu
kafla I Helsinki-yfirlýsingunni:
„Innan þessa ramma munu
aðildarrlkin viðurkenna og virða
frelsi einstaklingsins til að játa og
iðka, einn eða I samfélagi við
aðra, trú sína I samræmi við eigin
samvizku. Aðildarrlkin, sem hafa
þjóðarbrot innan landamæra
sinna, munu virða rétt fólks
slíkra þjóðarbrota til jafnræðis
fyrir lögunum, munu veita þeim
fullt tækifæri til að njóta I raun
mannréttinda og mannfrelsis og
munu, að þessu leyti, vernda laga-
legan rétt á þessu sviði.“
Nefndin vonar, að undirskrift
Sovétstjórnarinnar undir Hel-
sinki-yfirlýsinguna hafi I för með
sér, að skerðing mannréttinda,
eins og fram hefur komið I réttar-
höldunum, muni ekki eiga sér
stað I framtíðinni og nefndin
tekur þvl undir með friðarverð-
launahafanum Andrei Sakharov I
áskorun hans til Sovétstjórnar-
innar um almenna sakaruppgjöf
fyrir pólitíska fanga, og telur það
vera fyrsta skrefið til að full-
nægja ákvæðum Helsinkiyfirlýs-
ingarinnar.
Nefndin telur einnig, að komið
hafi fram, að þeir sáttmálar sem
þegar hafa verið gerðir tryggi
ekki nægilega rétt pólitískra
fanga. Nefndin telur þvi, að þörf
sé á sérstökum, alþjóðlegum sátt-
mála til að vernda pólitíska fanga
um allan heim.
Erling Bjöl, Michael Bour-
deaux, Cornelia Gerstenmeier,
Eugene Ionesco, Framtisek
Jonough, Haakon Lie, Zinaida
Schkovskoy, A. Shtromas, Victor
Sparre, Z. Stypulkowski, S.
Swianiewicz, Simon Wiesenthal.
— Hverjir
Framhald af bls. 2
I blaði sem Vaka hefur gefið út
segir um frambjóðanda Vöku til
flutnings aðalræðu á fullveldishá-
tlð: „Jón Baldvin Hannibalsson er
skólameistari Menntaskólans á
ísafirði, forseti bæjarstjórnar ísa-
fjarðar og varaþingmaður Vest-
firðinga. Jón Bladvin vakti
óskipta athygli á Alþingi I fyrra-
vetur fytir ómyrkan og tæpi-
tungulausan málflutning. Þess
vegna er það Vöku sérstök
ánægja að hann hefur fallizt á að
halda ræðu á hátiðarsamkomunni
1. des. um stjórnkerfi landsins og
refilstigu þess.
Mál dagsins krefst órags mál-
flytjanda, sem tekur á efninu af
þeirri dirfsku og ferskleika, sem
nauðsynlegur er ef umræðan á
ekki að leysast upp í þröngsýnt
sérhagsmunakjams á stirðnuðum
og úreltum sjónarmiðum."
Morgunblaðinu hefur borizt
blað Vérðandi, vinstri sinnaðra
stúdenta I Háskóla Islands, þar
sem kynnt er framboð Verðandi
til kosninganna I Háskólanum
n.k. miðvikudag.
Verðandi leggur til að dag-
skráin 1. des. verði helguð hug-
takinu. kreppu fyrr og slðar, án
sérstaks ræðumanns.
Framboðslistinn er skipaður
eftirtöldu fölki:
1. Sólrún Gfsladóttir sagnfræði-
nemi. 2. Kolbeínn Árnason jarð-
eðlisfræðinemi. 3. Skúli Thorodd-
sen lögfræðinemi. 4. Ivar Jónsson
þjóðfélagsfræðinemi. 5. Skafti Þ.
Halldórsson fslenzkunemi. 6.
Kristfn Ástgeirsdóttir í alm. bók-
menntasögu. 7. Stefán Hjálmars-
son, alm. bókinenntasaga.
— Alþingi
Framhald af bls. 38
eða annarra ástæðna. Jafnframt
mundu falla niður þær skoðanir,
sem nú er skylt að framkvæma
við umskráningu. Sparnaður
þessi mundi ekki einungis koma
fram hjá þeim opinberu stofnun
um, sem hlut eiga að máli (lög-
reglustjórum, bifreiðaeftirliti og
þinglýsingadómurum), heldur
einnig hjá eigendum ökutækj-
anna, svo og öðrum, t.d. vátrygg-
ingafélögum. Breytt skráningar-
kerfi mundi og auðvelda viðhald
ökutækjaskrár og skýrsluvéla-
vinnu, og draga úr hættu á mis-
skráningum. Með breytingunni
mundu falla niður þau auðkenni á
ökutækjum, sem leiða af skipt-
ingu landsins I skráningarum-
dæmi. Gert er þó ráð fyrir þvf, að
hver lögreglustjóri haldi áfram
skrá yfir ökutæki I umdæmi sínu,
auk þess sem allsherjarspjaldskrá
verður haldin, svo sem nú er, og
unnin I skýrsluvélum.
— Viðræður
Framhald af bls. 40
fræðingur, Þórarinn Þórarinsson
alþ.m., Guðmundur H. Garðars-
son, alþ.m., Einar B. Ingvarsson,
aðstoðarmaður sjávarútvegsráð-
herra, Már Elísson, fiskimála-
stjóri, og Jón Jónsson, forstöðu-
maður Hafrannsóknastofnunar-
innar. Þá mun Niels P. Sigurðs-
son sendiherra I London, bætast I
nefndina ytra.
I forsæti fyrir brezku viðræðu-
nefndinni verða Roy Hattersley,
aðstoðarutanríkisráðherra, og
Stephen Bishop, aðstoðarráð-
herra I landbúnaðar- og fiskimála-
ráðuneytinu brezka.
— Kjartan
Framhald af bls. 2
staðar fyrir listaverkanefnd
Kópavogs með fullar hendur
fjár að kaupa myndir. Þeir eru
svo frumstæðir þar suðurfrá, að
þeir hafa vlst ekki ennþá heyrt
getið um prósentuhlutfallið
milli menningar og útgerðar —
eða var það fótbolti?“
' Kjartan segir síðan að það sé
meira en tímabært að hefja op-
inberar umræður um Listasafn
tslands, að huga að breytingum
á lögum þess og endurskoðun á
stjórnskipan þess allri. Kjartan
tjáði Morgunblaðinu, að honum
virtist bréf sitt til ráðherra yfir-
leitt hafa mælzt vel fyrir I röð-
um myndlistarmanna. Að vísu
kvaðst hann enn ekki hafa hitt
samnefndarmenn slna þrjá I
ráðinu en hann ætti von á svip-
uðum viðbrögðum þaðan. Þeir
væru komnir I safnráðið með
nokkrum öðrum hætti en hann
— kjörnir af samtökum mynd-
listarmanna sjálfra en hann
hefði verið skipaður af hálfu
rlkisins og ætti þannig auðveld-
ara með að skella hurðum og
fara.

VARMAL-ofninn er gerður úr stálrörum og áli,
og framleiddur með nýtísku aðferðum, sem
tryggir gæða framleiðslu og lágt verð.
VARMAL-ofninn
hefur 3/8“ stúta,
báða á sama enda
og má snúa ofninum
og tengja til hægri
eða vinstri að vild.

HÁTEIGSVEGI 7 -REYKWVÍK - PÓSTHÓtF 5091 - SÍMI 21220