Alþýðublaðið - 18.08.1920, Blaðsíða 2

2
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Afgreiðsla
Islaðsins er í Alþýðuhúsinu við
lagóifsstræti og Hverfisgötu.
Sími 988.
Auglýsingum sé skilað þangað
æða í Gutenberg í síðasta lagi ki.
10, þann dag, sem þær eiga að
koma í blaðið.
Hvers vegna?
Hvers vegna hefir íslandsbanki
til þess unnið, að hann væri Iagð-
ur niður, og Landsbankinn láta
taka við seðlaútgáfuréttinum og
viðskiftum bankansf
í fyrsta iagi af því, að hann
hefir margbrotið af sér öll lög,
bæði með því sem einu nafni er
nefnt „gullmálið" (hann hefir að-
eins 3/4 miijón í gulli til trygging-
ar á annan tug miljóna í seðlutn)
og í öðru lagi hefir hann einnig
brotið af sér öll lög með því að
vera ófær til þess að „yfirfæra“
peninga til útlanda, sem hann,
eins og eðlilegt er, er skyldugur
til að lögum.
Hvers vegna er rétt að taka
seðlaútgáfuréttinn af íslandsbanka?
Það er rétt að gera það afþví,
að íslandsbanki, með því að iána
Fiskhringnum þriðjung af veltufé
sínu (sem er sama og sparifé al-
mennings), hefir skapað peninga-
kreppu þá sem nú er. Og ofan á
þetta bætist, að bankinn hefir með
því að auglýsa erlendis óinnleys-
anleik seðla sinna, komið slíku
óorði á peningamál íslendinga, að
óséð er ennþá hvenær lánstraust
landsinanua erlendis bíður þess
bætur. Þetta tiltæki, að auglýsa
seðlana var algerlega óþarft, og
sannar eitt af tvennu, að banka-
stjórnin hafi gert það til þess að
spilla lánstraustj íslands erlendis,
eða þá að hún hefir lítið meira
vit á fjármálunum en fjósamaður
uppi í sveit.
Hvers vegna er nauðsynlegt að
Landsbankinn sé látinn taka við
ísiandsbanka?
Meðal annars af því, að ekki
dugar að eiga það á hættu, að
íslandsbanki, í þeirri kreppu sem
hann er í, fari nú á næst-
nnni að ganga að viðskiftamönn-
um sínum, tii skaða fyrir viðskifta-
Iffið í heild sinni, en aðeins tii
gagns fyrir hluthafa bankans, og
kannske ekki einu sinni það, því
hver veit hvað þeir finna upp á
þegar þeir eru orðnir „nervösir"
sem hafa fjármálavit á borð við
fjósamenn í sveit.
Mjólkin.
Öllum hugsandi mönnum er
það áhyggjuefni, hve mjólk er
hér dýr, og dylst engum, að eitt-
hvað verður að hafast að til þess,
að reyna að lækka verðið, svo
almenningi sé þó, að minsta kosti,
fært að kaupa mjólk handa börn-
unum.
Fyrir stríðið kostaði mjólk, ef
eg man rétt, 22 aura líterinn, nú
kostar hún 100 aura Uterinn.
Verðið nærri fimmfaldast. Mörg-
um er spurn, er þetta nauðsynleg,
er hér ekki um okur að ræða, er
ekki Mjólkurfélagið að nota sér
neyð manna?
Því er ekki auðsvarað. Kúga-
eigendur bera því við, að skepnu-
höld séu ill, heyskapur rír vegna
kals í túnum, hagar ómögulegir,
maís og annað útlent fóður hafi
stígið í verði o. s. frv. í fáum
orðum búskapurinn er í megnasta
ólagi og ekkert vit í honum eins
og hann nú er rekinn. Ekki vegna
þeirra sem reka hann, heldur
vegna búskaparlagsins. Hér er
alt of mikið hokur á ferðinni, að
því er virðist, og verður ekki á
annan hátt betur úr því bætt, en
að bærinn sjálfur taki að sér
mjólkurframleiðsluna að einhverju
eða öllu leyti.
Það er kunnara en frá þurfi að
segja, að bærinn á nóg landrými
og handhægt til þess að reka
stórt kúabú. Auðvitað kostaði
það allmikla fyrirhöfn og peninga,
en þegar frá liði mundi það sann-
ast, að búskapur í stórum stíl
mundi borga sig miklu betur, en
eins og hann nú er rekinn, jafn-
vel þó ekkert mætti að honum
finna nú.
Auðvitað yrði að ráða dugleg-
ann ráðsmann og áhugasamann
til þessa verks, sem hefði næga
þekkingu og vilja til þess að reka
búið dyggilega. Og hann yrði að
; hafa tiltölulégá óbundnar hendur.
En fyrsta sporið í rétta átt er
það, að bæjarstjórnin taki þetta
mál þegar til athugunar og skipi
nefnd dugandi manna í það. Sam-
vinna ætti að nást við Mjólleur-
félag Reykjavíkur. Og skil eg
ekki annað en það sé fúst til-
þess að gefa upplýsingar og
skýrslur um reynslu sfna, því eftir
þvf er sumir félagar þess hafa
látið sér um munn fara, er þeim
ekkert kærara en það, að bærinn
taki við búskapnum. Hafa jafnvel
trú á, að það blessaðist betur.
Ef að venju lætur, mun langur
tími líða unz þessu verður komið
iríkring, jafnvel þó því vérðíSvel
tekið samstundis. Því væri langt
að býða eftir því, að mjólkin
lækkaði í verði og sé jjeg ekki
annað ráð til þess, að ungbörn
verði ekki hungurmorða, en að
bærinn taki upp það ráð, að
kaupa mjólk og selja hana eftir
seðlum undir verði.
Auðvitað liggur það í hlutarins
eðli, að rannsaka þyrfti nákvæm-
lega áður, en slíkt spor væri stigið
og hvort sem er, hvort verð
Mjólkurfélagsins er ekki of hátt,
hvort ekki væri hægt að selja
mjólkina ódýrari. í bæum út um
land er hún helmingi ódýrari, eða
meira en það.| Og má f sjálfu sér
merkilegt heita, ef búskapurinn
er það dýrari hér en annarsstaðar.
Skyldi ekki orsökin vera einhver
önnur ? I. J.
0m daoimuig Tegrnn.
ICveibja ber á hjólreiða- og
bifreiðaljóskerum eigi slðar en kl.
9 í kvöld.
Yavfærinn náUngi. Tveir menn
voru að tala saman og var annar
þeirra með sparisjóðsbók í hönd-
unum, sem hann sagðist eiga í'
83 aura, og var óráðinn í hvort
hann ætti að taka það út eða
ekki. Þá segir hinn strax: >Taktu
það út ef það er í eystri bank-
anum.«
Iínattspyrnu háði U. M. F'r
Akureyrar nýlega við skipsmenn
al tveimur enskum skipum
sigraði þá með 9 : i. Aðgangur
að leíkjunum kostaði 15 aur3'