Morgunblaðið - 03.09.1977, Qupperneq 10

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. SEPTEMBER 1977
10
í heimsókn á Eyrarbakka og Stokkseyri
Fráleitt að kenna
kaupgjaldinu um
öll þessi vandræði
Pálmar ásamt einum vinnufélaga sfnum í Hraðfrystistöðinni.
Vid trúum ekki
á lokun hússins
I HRAÐFRYSTIETÖÐ Stokks-
eyrar hitti Morgunblaðið fyrir
Pálmar Eyjólfsson sem m.a. er
þekktur fyrir orgelleik sinn í
Stokkseyrarkirkju síðustu ára-
tugi og tók hann tali f sam-
bandi við yfirvofandi atvinnu-
leysi á staðnum.
Ég held að starfsfólkið hér
trúi nú ekki að til lokunar
komi, þó svo menn ihugi auðvit-
að þann möguleika. Hér hefur
verið ágætis vinna að undan-
förnu og ekkert borið á hráefn-
isskorti, svo við verðum að vera
bjartsýn.
Hér eru nú starfandi um 70
manns og er það sá fjöldi sem
er vanalega starfandi á þessum
tíma, þegar skólarnir eru að
byrja, þannig að skólafólkið er
nú þegar hætt. Nú og á bátun-
um eru sjálfsagt yfir 50 manns.
Ef allt þetta fólk missti atvinn-
una vegna lokunar þýddi það
algera stöðnun hér á Stokkseyri
þar sem þetta eru uppundir
80% af öllu vinnandi fólki á
staðnum.
Annars höfum við verið mjög
heppin hér hvað atvinnu snert-
ir þar sem hér hefur undanfar-
in ár verið mjög stöðug vinna
þó úr dragi lítillega á haustin
en aldrei þó svo mikið að fólk-
inu hafi verið sagt upp, einung-
is eftirvinnan hefur fallið nið-
ur.
Að lokum Pálmar, hvernig er
verkalýðsfélagið ykkar? — Það
er nokkuð gott má segja, hefur
komið ágætis málum fram, t.d. í
sambandi við tryggingar og
fleira sagði Pálmar að lokum.
Algert reidarslag
fyrir byggðarlagið
— Það er fráleitt að kenna
kaupgjaldinu um þær aðstæður
sem nú eru að koma upp hér í
atvinnumálum Stokkseyrar,
það er að segja hin umtalaða
lokun hraðfyrstistöðvarinnar
sem reyndar er ekki komin til
framkvæmda ennþá, sagði
Björgvin Sigurðsson, formaður
Verkalýðsfélags Stokkseyrar,
er Morgunblaðið ræddi við
hann í vikunni.
Það er alveg ljóst að röng
stefna ríkisvaldsins er það sem
er að sigla frystiiðnaðinum í
strand.
Bezt væri fyrir alla aðila ef
frystihúsin gætu borgað hærra
kaup og fengið i staðin stöðugra
og betur þjálfað starfslið sem
afkastaði meira. Nú er uppi-
staðan í starfsliði hraðfrysti-
stöðvarinnar giftar konur sem
jafnvel eru í hlutastarfi og svo
þegar mest er að gera eru þetta
óvanir unglingar.
Ef til lokunar kæmi þýddi
það atvinnumissi fyrir um 80
manns hér í frystihúsinu og um
50 sjómenn sem eru á bátum
Hraðfrystistöðvarinnar, en þeir
myndu einnig stöðvast því þeir
geta ekki lagt upp neins staðar
annarsstaðar. Þá er ég mjög
hneykslaður á þeim vinnu-
brögðum að senda togarann
Bjarna Herjólfsson með aflann
til útlanda meðan hráefnis-
skortur er hjá okkur, en togar-
inn er nú eins og allir vita eign
almenningshlutafélags þar sem
hrepparnir Eyrarbakki,
Þorlákshöfn og Stokkseyri eru
stærstu eigendur. Það mætti nú
ætla að þessir sveitarstjórnar-
menn myndu hlutast til um að
hraðfrystistöðvar þessara staða
Eini kvennmaðurinn sem enn
er við störf hjá Hraðfrystistöð
Eyrarbakka.
Við erum
hér í smá
frágangi
ÞRATT fyrir að Hraðfrystistöð
Eyrarbakka hafi þegar lokað,
eru enn nokkrir starfsmenn
sem þar eru að ganga frá og
ræddi Morgunblaðið stuttlega
við þá.
— Við sem hér erum nú
verðum eitthvað áfram við ým-
iss konar frágang og siðan við
að mála og ýmislegt annað dútl.
Það má því segja að við erum
nokkuð heppin hvað það snert-
ir en auðvitað er hér einungis
um dagvinnu að ræða sem dug-
ir enganveginn til að fram-
fleyta heilli fjölskyldu.
Þessi stöðvun hússins er
geysilegt áfall fyrir byggðarlag-
ið í heild og það verður að gera
eitthvað hið snarasta ef ekki á
að fara mjög illa fyrir mörgum
hér, sem þurfa að sjá fyrir fjöl-
skyldum, en við vonum auð-
vitað að þetta taki fljótt enda og
full vinna hefjist bráðlega.
fengu nægt hráefni til vinnsiu
þegar það væri fyrir hendi.
Annars má segja að hér sé
aldrei stanz vegna hráefnis-
skorts, vinnan er nokkuð stöð-
ug þó að úr dragi stundum á
haustin en togarinn átti einmitt
að dekka þá tima.
Annars virðist sem ráðamenn
ætli sér að sýna verkafólki að
hækkað kaup þýði umsvifalaust
atvinnuleysi en þetta er algjör
Björgvin á skrifstofu verka-
lýðsfélagsins Bjarma á
Stokkseyri.
fjarstæða, launin eru ekki það
sem er að drepa frystihúsin.
í sambandi við það ákvæði í
atvinnuleysistryggingasjóðslög-
unum, að þeir sem hafa rétt til
að fastráða sig en gera það ekki
missi við það öll réttindi til
atvinnuleysisbóta, hafa lög-
fræðingar verkalýðshreyfingar-
innar lýst vantrú sinni á að
þetta ákvæði stæðist fyrir
dómsstólum.
— ÞETTA er algert reiðar-
slag fyrir alla sem að fiskiðnaði
hafa starfað hér á Eyrarbakka,
sagði Kjartan Guðjónsson, for-
maður Verkalýðsfélags Eyrar-
bakka, er Morgunblaðið ræddi
við hann í sambandi við upp-
sagnir starfsfólks og lokun
Hraðfrystistöðvar Eyrarbakka.
— Svona vinnubrögð er al-
gerlega ómögulegt að skilja,
hér hefur alltaf verið stöðug
atvinna utan þess að hráefni
hefur lítillega vantað á haustin.
Það er hreint alveg furðulegt
að á meðan bátar Hraðfrysti-
stöðvarinnar eru í slipp og geta
ekki verið við hráefnisöflun er
togarinn Bjarni Herjólfsson,
sem er eign Eyrbekkinga að
einum þriðja sendur á erlendan
markað. Að mínu mati hefði
hreppurinn átt að hlutast til um
að togarinn færi ekki út, en
hreppurinn er nú langstærsti
eigandinn af Eyrbekkinga
hálfu. En aðrir eigendur togar-
ans eru hlutafélög á Stokkseyri
og í Þorlákshöfn.
Við lokunina missa um 60
manns atvinnuna og aðeins
hluti þeirra hefur rétt á at-
vinnuleysisbótum vegna þess
að þær reglur, sem gilda um
úthlutin úr atvinnuleysistrygg-
ingasjóði, eru meingallaðar.
Einungis fast ráðið fólk getur
fengið úr sjóðnum en það er
einungis hluti af starfsfólkinu
auk þess sem þær konur sem
eiga maka sem vinna fyrir
meiri tekjum en 1500000 á ári
fá enga fyrirgreiðslu, þrátt
Kjartan Guðjónsson, formaður
verkalýðsfélagsins á Eyrar-
bakka.
fyrir að þær greiði alveg til
jafns við aðra í sjóðinn.
Þetta stopp þýðir einnig að
bátaflotinn legst að bryggju og
um fimmtíu starfsmenn missa
við það vinnu sína, en bátar
héðan geta ekki lagt upp neins
staðar annars staðar.
Annars hefur þessi lokun
frystihússins gífurlega víðtæk
áhrif hér utan þess að menn
missa atvinnuna. Menn voru
gjarnir að líta björtum augum á
þetta vegna komu Bjarna
Herjólfssonar en með þessu
slær óhug á allra sem hér búa.
En til dæmis um þá bjartsýni
sem ríkti með komu togarans
jukust nýbyggingar töluvert
mikið en nú stöðvast slíkar
framkvæmdir alveg.
Þá vil ég leiðrétta það sem
kom fram í fréttum varðandi
fund þann sem forráðamenn
frystihúsa héldu með formönn-
um verkalýðsfélaga þar sem
sagt hefur verið að fullt samráð
hafi verið haft um þessa lokun,
það er fjarstæða. Það sem kom
fram á fundum var það, að for-
ráðamenn frystihúsanna
kynntu þær aðgerðir sem kynni
að vera nauðsynlegt að gripa
til, hér var ekki um neitt sam-
ráð að ræða.
Það er því alveg ljóst að rikis-
valdið þarf að gripa í taumana,
og það sem ég tel vænlegast til
árangurs er að auka afurðalán
til útvegsins. En það furðulega
við þetta allt saman er að rikis-
valdið skyldi ekki hafa gripið i
taumana áður en allt fór í vask-
inn, á þessum stöðum sem
sjávarútvegur er allsráðandi í
atvinnulífinu.
Annars held ég að þessar að-
gerðir frystihúsanna víða um
land hafi verið fyrirfram skipu-
lagðar til þess eins að knýja
rikisvaldið til einhverra að-
gerða, svo sem fella gengið eða
eitthvað þess háttar.
Að lokum var Kjartan spurð-
ur að því hvað verkalýðsfor-
ystan teldi vænlegast að gera og
máium væri mú komið. — Það
eina sem nú er til bjargar, er að
til komi veruleg fyrirgreiðsla
frá hendi bankanna til frysti-
húsanna.
Kemur illa
niður á
mörgum hér
Hjördís Sigurðardóttir var
einn þeirra „starfskrafta" sem
misstu atvinnuna við lokun
Hraðfrystistöðvar Eyrarbakka.
Af því tilefni ræddi Morgun-
blaðið stuttlega við Hjördísi
þar eystra.
Fyrst var Hjördís að því
spurð hver áhrif þetta hefði
fyrir hana og starfsfélaga henn-
ar í fyrstihúsinu. — Ég er nú
það heppin að hafa fyrirvinnu
sem getur framfleytt okkur
báðum, en það er ekki svo með,
Hjördís við heimili sitt á Eyrar-
bakka.
alla sem þarna unnu. Þetta
kemur sér mjög illa fyrir sumt
af því starfsfólki. T.d. eru
nokkrar ekkjur sem hjá húsinu
störfuðu og nú hafa þær í engin
hús að venda nema sumar
þeirra sem rétt hafa á einhverj-
um atvinnuleysisbótum en það
eru aðeins fáar. Þá eru auðvit-
að margir heimilisfeður sem
missa vinnu við þetta og verða
að leita á náðir atvinnuleysis-
Framhald á bls. 22.
Jóhann Reynisson sveitarstjóri
á Stokkseyri á skrifstofu sinni.
Alger dauða-
dómur fyrir
byggðarlag-
ið ef Hrað-
frystihúsið
stoppar
— EF frystihúsið stoppar,
þýðir það algeran dauðadóm
fyrir alla byggð hér á Stokks-
eyri þar sem um 90% alira íbúa
starfa f einhverjum tengslum
við Ilraðfrystistöðina, sagði Jó-
hann Rcynisson, sveitarstjóri á
Stokkseyri, þegar Morgunhlað-
ið ræddi við hann vegna fregna
um hugsanlega lokun Hrað-
Framhald á bls. 29