Alþýðublaðið - 20.02.1931, Blaðsíða 2

2
ALPtÐUBLAÐIÐ
Ritstjóri Morgunblaðsins.
Hver verður það?
Skattafrnmvörp
stjórnarinnar.
Ekki færri en 6 skatta- og tolla-
friraivörp, ,sem öll eru stjórnar-
fnimvörp, hafa verið lögð fyrir
alþingi, en ekki eru þau að því
skapi- ágæt, sem þau eru mörg,
enda hefir Magnús Guðmundsson
lagt sinn skerf til þeirra, því
að þeir Halldór Stefánsson hafa
tekið 5 þeirra saman i samein-
iingu, en fjármá laráðherrann sett
á þau ánnsigli stjórnarinnar.
Tvö þessara frumvarpa fluttu
þedr Halldór og Magnús á síð-
asta þingi. Annað er um tekju- og
eignar-skatt, þar sem skattstigan-
um er halddð óbreyttum, eins og
hann er nú. Hitt er verðtolls-
frumvarp þeirra. Er frumvarpið
í aðalatriðum eins og það, sem
þeir fluttu í fyrra. Hvort tveggja
eru kákbreytingar, sem gera það
mikla ógagn að festa hina raftglátu
skatta- og tolla-löggjöf enn meir
i sessi með því að klessa á hana
nýju ártali. Þriðja frumvarpið er
tollalagafrumvarp, þar gém geng-
isviðaukinn, sem upphaflega var
að eiins settur til bráðabirgða og
síðan hefir verið framlengduT til
bráðahirgða, er festur til fram-
ar, með því að fella hann úr
gildi í orði kveðnu, en hækka
tollana sem honum nemur. Þessu
frumvarpi fyt^ja tvö önnur, um
vitagjald og um afgreiðslugjald
af aðkomuskipum (breyting á
SCgum um aukatekjur ríkissjóðs).
Er það efni þeirra beggja að
festa gengisviðaukann á' sama
bátt í þeim gjöldum, hækka
stofngjöldin svo sem honum nem-
ur.
Loks er írumvarp um bifreida-
skatt. í stað hestorkuskattsins,
sem nú er; en hann hefir Ólafi
Thors og fleirum þótt koma full-
mikið niður á einkabifreiðurn.
Hafa þeir Magnúis Guðm. og
Halldór samið frumvarpið sam-
kvæmt ósk Einars ráðhierra. Sam-
kvæmt því er ætlast til, að skatt-
urinn verði þrenns kfonar. Fyrst
er benzínskattur, sem auðviitað
kemur megt niður á þeim bifreið-
um, sem mest eru notaðar, en
miinst á( skrautbifreiðum ein-
stakra burgeisa. Er skatturinn á-
kveðinn 6 aurar af hverju kíló-
grammi af benzíni, sem er með-
altal af benzínskattinum sam-
kvæmt „litla, Ijóta frumvarpinu“,
sem Ólafur Thors flutti fyrir
sjálfan sig árið 1927 og stóra
Ijóta frumvarpinu, sem hann flutti
fyrir fjármálaráðherrann á síð-
asta þingi. Sú afturför er þó frá
því frumvarpi, að þar var á-
kveðið, að skatturinn skijldi end-
urgreiddur af því benzíni, sem
sönnur væru færðar á að notað
væri tii annara véla en bifreiða,
en samkvæmt þessu frv. er fjár-
málaráðherra að eins leijft að
setja slíkt ákvæði í reglugerð.
Er ekki óiíkLegt, að Magnús Guö-
mundsson hafi hugsað sem svo.
að þá væri hæguránn hjá að taka
benzínskattinn af vélbátum Jíka,
ef íhaldið kæmist einhvern tíma
til valda. Það gæti þá gert það
með einfaldrá reglugerðarbreyt-
ingu.
Ánnar hluti bifreiðaskatts sam-,
kvæmt frumvarpinu er 1 kr. inn-
flutmngsgjald af hverju kg. af
hjólabörðum og gúmmíslöingum á
biifreiðar. Þráðji hlutinn er þunga-
skattur af bifreiðum, som aðal-
lega eru gerðar til fólksflutn-
imga, 6 kr. árgjald af hverjum
100 kg. af þunga bifreiðanna. Af
tvíhjólabifreiðum (mótorhjólum)
sé árgjaldið 20 kr. af hverri bif-
reið.
Svoina líta þá skattafrumvörp
stjóraaránnar út.
Úr umræðum.
Við 1. umræðu í neðri deild
um verðtollsfntmvarpið benti
Haraidur Guðmundsson á, að
tollamiT eru samkvæmt því
hækkaðir um 230 þúsund krónur.
miðað við fjárlagafrmnivarp
stjómarinnar (v'erðtollurinn sam-
kvæmt frumvarpinu verði þeim
mun hæ'rri en verðtoilurinn, sem
tnú er, og vörutollurinn saman-
lagðir, en hinum nýja verðtolii
er ætlað að koma í þeirra istað),
og að hækkimin er mjög af
handahófi. T. d. er tollurrinn af
leir- og gler-vörum (borðbúnaði ■
almennings) og af nýjura e’ggjum
hækkaður upp í ,211/2% af iinn-
kaupsverði. Tollur af smjörlíki
er hækkaður um h. u. b. 200% ■
miðað við verölag í fyrra, toll-
ur af algengum skófatnaði um
rúmléga 200%, af kartöflum um
meira en 300% og af salti um
h. u. b. 100%. Samkvæmt skatta-
f.rumvörpum þessum verður t. cj.
tollur af sykri meir en þrefalt
hærri rniðað vib verð heidur en
af gullskrauti og gimsteinum- Af
gimsteinum og guilvarningi verð-
ur hann 311/2% af innkaupsvérði,
en af sykri er hann um 100%
nú, og í tollalagafrumvarpinu er
iagt ti’l, að hann haidiist óbreytt-
!ur. Benti H. G. á, að slikar tolla-
álöguri á nauðsynjar almenning&
verði áreiðanlega ekki til þess
að lækka dýrtíðina í landinu, 'eins
og „Timinn“ hafi þó verið að
boða, að „Framsóknar“-flokkur-r
inn vildii vinna að. '
Kvaðst H. G. bráðlega muni
ieggja fram frumvarp um tekju-
og eigna-skatt, líkt því sem hann
tflutti í fyrra, frumvarp um breyt-
ing'ar á toilalögum og breytinga-
tillögur við verðtoilsfrumvarp
st jórnarinnar.
. \
Karlakór Reykjavíkur. Sópran.
alt, tenór og bassi. Æfing í dóm-
Srilrkujnrú í kvöld kl. 8l/a e. m..
Esja fór kl. 12 á miönætti frá
VestmanrLaeyjum,. Hún kom hing-.
(að' í dag fyrir hádegi, en kemst
ekki inn í höfn vegna veöurs og
iiggur því á ytri höfninni.
Eiins og kunnugt er geisar mikil
deila nú hjá íhaldinu út af rát-
stjórn Morgunblaðsins. Eru ýmsir
tiilnefndir sem ritstjóraefnj
blaðsins, svo sem Jóhannes
Birkiiand, séra Ástvaldur Sigur-
björn Gislason, Árni frá Múla
o. fl. o. fl. Mun Alþýðu'bflaðið
bitrta iýsingar á ýmsum helztu
umsækjenduin um ritstjórastöð-
uua. Birtast hér þær tvær fyrstu.
1. Jrihannes Birkiland.
Maður þessi er ritstjóri biaös-
ins Framtíðin; hann 'er gáfuimað-
ur, en ekki gæfumaður. Hann vill
koma miklu góðu til leiöar, en
kemiur aldnei neinu til leiðar og
þá helzt illu, ef það er nokkuö.
Gæti hann því sagt eins og Páli
postuli: „Hið góða, sem ég vil,
o. s. frv.“ Birkiland vill útrýma
blaðaskömmum og gerir það eftir
fyrirsögninni: „Með illu skab ilt
út drífa.“ Hann skrifar því svæsn-
ari blaðaskammir en nokkur ann-
ar, sem í blöð ritar, til þess að
reyna á þann bátt að útrýma
blaðaskömmum.
Birkiland var í miklu áliti hjá
íhaidinu þar til hann varð Árna
frá Múla eiinu sinni samferða á
Esjunni austan af landi. Þá sá
Árni’ aö Jóhannes þjóraði ekki og
þá þar með að hann var eng-
inn heldri maður og sagði frá
þessu. Það eru þó ýmsir íhalds-
menn, sem vilja fá nafn Birki-
iands á Morgunblaðið, bara til
þess að reyna (eftir þvi Sem á
undan er gengið) að sjá hvernig
j>að tæki isig út aö hafa greindan
mann fyrir ritstjóra blaðsins.
2. Séra Astvaldur Sigunbjðni
Siislason.
prestur, og þó ekki vígður. Hefir
marga kosti tii að bera, er gera
hann hæfan sem ritstjóra Morg-
unblaðsins. Hann hefír fallið oft-
ar en nokkur annar við prests-
kosningar hér á landi, og hefir
þó drotni til dýrðar ekki sótt
nema um feitustu brauðin, En
hann hefir við hvert fallið staðið
þess stæltari upp aftur, og ætti
þetta að vera ómetanlegur kostur
fyrár aöalrátstjóra flokks, er hefir
fengið jafnmörg áföil og íhaids-
flokkúránn upp á siðkastið.
Séra ÁstvalduT er kvongaður
þingmanni, svo það ætti að gera
hoinum auðveidara aö fylgjast
með þingmálunum, enda þá ó-
þarfi að kauþa nema eitt eintak
af Alþi'ngistíðindum, og eru þar
5 krónur sparaðar. Er líka vert
að minnast sliks, því nú er ekki
lengur hægt fyrir íhaldsflakkinn
aö grípa til örlætis hinna grei'ð-
viknu riddara Stefáhs Th. Jóns-
'sonar á Seyðisfir.ði né Sæmundar
Halidörssonar í Stykkishólmi.
Meðal margvíislegrar ágætrar
istarfse'mi séra Ástvaldar er.
hversu hann hefir reynt að bæta
upp hve lélega prestastétt lands-
ins hefir unnið að útbreiðsiu
krástindómsins í landi voru, þar
sem þó hverir og heitar laugar
ættu að vera mönn/um dagleg á-
miinning um betra lífemi og
bendiing um, að þar sem hvera-
vatnið sýður á yfifborðjnu muní
vera heitt þegar neðar dregur.
Rétt er að minnast þess, að ait
þetta mikla starf séra Ástvaldar
í tuttugu og fimim ár til þess að
bæta úr því, sem prestastétt
landsins hefir látið vangert, hefir
hann gert íslendingum að kostn-
aðarlausu, því Danir hafa borgað
honum — ait þangað til g sum-
ar ,eins og sjá má á hógiátum en
eðlilegum umikvörturaum i
„Bjarma“. En öins og víst er, að
maðúrinn lifir ekki af einu saim-
an brauöii, eins er vist að séra
Ást\ aldur Lifir ekki á því að fara
með guós orð fyrir ekki neitt.
Hann þarf ains og aðrir rnenn
.rúgbrauð og magarin (og frans-
brauð og Flóa-smjör á helguro
dögum). Verður að teljast ilia
gert af þeim dönsku, ef þeir eru;
ekki búnir að lagfæra þetta; er
vonandi búið að þvi, þó í kyr-
þey hafi farið.
Þiegar á alt er litið, og einnig
ú það, að séra Ástvaldur er
prýðilega rátfær maöur og hefir
ágæta æfingu í að skráfa nafn-
lausar nLðgreinar, þá er ekki að
furða þó töluvert stór hópur af
þeim, sem landsfund ihaldsins
sitja, heimti að hann verði gerðirr
að rátistjóra Morgunblaðsins.
Loks má það til telja, sem
sönnun fyrár blaðamannskosturo
séra Ástvaldar, að stjóra Ung-
verjalands hefir orðið svo frá sér
numin yfir b I a ð aniensku ko stum
hans ,að hún sæmdi hann tiltölu-
lega virðulegu heiðursmerki fyrir
að hafa skrifað grein um Ung-
verjaland upp úr Salómonsens
Konversationslexikon.
Frægur aflamaður.
ÁsmunduT Jönasson frá Reykj-
'arfirði í Arnarfirði dró síðast iið-
ið sumar á fjórum múnuðuro
(frá miðjum apríl til miðs ágnsts)
741/2 skippund af fiski á handfæn
um borð í skútunni Geysi frá
Bíldudal (skipstjórá Krástján Áma-
son). Af þessum fiski mun hafa
faráð 150—200 fiskar í skippund-
ið, svo fiskatalan, sem hann hefir
dregið, mun vera 11—15 þúsund-
ir. f fyrra dró Ásmundur 62
skippund á samia skipi.
Næturleeknir
er í- nótt Daníel Fjeldsteð
Pó’St. 7. Sími 272.