Morgunblaðið - 29.05.1979, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29. MAÍ 1979
LANDBÚNAÐARMÁL í BRENNIDEPLI
Sverrir Hermannsson:
Stjórnarflokkamir sömdu
— engin frekari verðábyrgð
Það var samþykkt vantraust á
ríkisstjórnina á síðustu dögum
þin(?sins. Þingmenn Neðri deild-
ar lýstu því yfir með atkvæði
sínu, að þeir treystu núverandi
ríkisstjórn ekki til að hafa for-
ystu um að leysa þann bráða
vanda, sem bændur landsins
ei(;a nú við að glíma. Þegar
ríkisstjórnin leitaði eftir því á
Alþingi að fá umboð til að vinna
méð sínu lagi að lausn á vanda-
málum landbúnaðarins, og fór
fram á fjárhagsábyrgð í því
skyni, þá var þeirri málaleitan
synjað. Rækilegra vantraust er
ekki hægt að samþykkja á lands-
stjórn, en að hafna forystu
hennar í málefnum eins af aðal-
atvinnuvegum þjóðarinnar, sem
ofan í kaupið á við háskalegan
vanda að etja. Og nú hvarflar
Framsóknarmönnum vit af reiði
yfir því, að þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins skyldu greiða
atkvæði með vantrausti á ríkis-
stjórnina og stefnu hennar í
landbúnaðarmálum!
Hvað ber landsstjórn að gera,
sem Alþingi neitar um umboð til
að sinna málefnum aðalatvinnu-
vegar vegna úrræða- og stefnu-
leysis stjórnarinnar? Að sú
stjórn skuli ekki þegar í stað
víkja frá völdum er brot á
þingræðisreglum.
Samningur stjórnar-
flokka — ekki
frekari verðábyrgð
Það er að vísu fátt eitt, sem
núverandi ríkisstjórn hefir náð
samkomulagi um innan sinna
vébanda frá því að hún settist að
völdum. En þó vitum við nú um
einn samning sem hún gerði
með sér undir forystu Fram-
sóknarflokksins, sem oddviti
stjórnarinnar, og sérlegri for-
ystu núverandi landbúnaðar-
ráðherra. formanns Fram-
sóknarflokksins:
Ríkisstjórn ólafs Jóhannes-
sonar samþykkti s.l. vetur að
ekki yrði um frekari verð-
ábyrgð ríkissjóðs að tefla vegna
umframframieiðslu land-
búnaðarvara en lög mæia nú
fyrir um.
Örlög málefna landbúnaðar.
Sverrlr Hermannsson
er lúta að umframframleiðslu,
voru ráðin í ríkisstjórn, þegar
Framsóknarflokkurinn og
Alþýðuhandalagið féilust á þá
kröfu Alþýðuflokksins að rfkis-
sjóður tæki ekki á sig frekari
fjárskuldbindingar þess vegna
á árinu.
Sjálfstæðismenn höfðu heyrt
Alþýðuflokksmenn halda þessu
fram. Þetta reyndist sannleikan-
um samkvæmt. í sjónvarpsvið-
tali s.l. föstudagskvöld var þetta
staðfest af landbúnaðarráð-
herra, Steingrími Hermanns-
syni, nýkjörnum formanni
Framsóknarflokksins. Hann
lýsti því yfir, að samkomulag
hefði verið um það gert í ríkis-
stjórninni að ekki yrði um frek-
ari fjárskuldbindingar ríkissjóðs
að tefla vegna umframfram-
leiðslu landbúnaðarvara. Og ráð-
herrann bætti því við, að vegna
þessa samkomulags í ríkis-
stjórninni hefði hann ekki getað
gert tillögur á Alþingi um hina
margumtöluðu 3,5 milljarða. Það
hefði hins vegar ekkert verið við
því að segja þótt einhverjir
þingmenn gripu til þess ráðs. A
þetta hlustaði og horfði allur
landslýður. Hér höfum við fyrir
augum hin dæmigerðu Fram-
sóknarvinnubrögð, sem kommar
eru ævinlega fúsir að styðja,
þegar þeir höndunum undir
koma. Hin endemislega tvöfeldni
lýsir sér þannig:
Gert er samkomulag í ríkis-
stjórn. Ráðherra kann ekki við
að svíkja það sjálfur opinberlega
með því að leggja til að svo verði
gert á Alþingi. Þess vegna eru
fulltrúar stjórnarflokkanna í
landbúnaðarnefnd Neðri deildar
sendir út af örkinni til að gera
tilraun til þess að þingið sjálft
rifti gerðu samkomulagi í ríkis-
stjórn! Og þetta virðist vera gert
í trausti þess, að sjálfstæðis-
menn þori ekki annað en að
leggja þeim liðsinni. Það sem
meira er: Við erum kallaðir
afbrotamenn á síðum Tímans
fyrir það að hafa ekki viljað vera
handbendi Framsóknar og
komma í ríkisstjórn við að svíkja
þeirra eigið samkomulag!
Hefur forystan
Vakað á verðinum?
Formaður Stéttarsambands
bænda sagði í Útvarpinu á
dögunum, að þeir þingmenn, sem
ekki væru reiðubúnir að hjálpa
ríkisstjórninni í þessum sökum
væru vitlausir, viljalausir og
getulausir og væru marklegt að
drekkja þeim í Brúará! Látum
manninn, sem þetta mælir,
liggja milli hluta, en slík mála-
fylgja forystumanns bændasam-
takanna er bændastéttinni til
vansa og sorgar.
Veldur hver á heldur. Allir
hugsandi menn hljóta að varpa
fram þeirri spurningu hvort
forysta bændasamtakanna beri
ekki einhverja ábyrgð á því
hvernig nú er komið hag bænda.
Hefir forystan vakað á verðin-
um?
Hin raunalega staðreynd
málsins er sú að svo er ekki.
Allmörg ár eru liðin síðan séð
varð hvert stefndi um fram-
leiðslu búvara í meðalári um-
fram innanlandsþarfir. í tíð
fyrrverandi ríkisstjórnar var
oftsinnis vakin athygli á þessum
vanda, sem við blasti, og ykist
með hverju ári ef ekki yrði
breytt um stefnu. Má í því
sambandi benda á athugasemdir
með fjárlagafrumvörpum á ár-
unum 1976 og 1977. Fyrrverandi
ríkisstjórn vildi hefjast handa
um úrræði til úrbóta, en þær
tilraunir strönduðu á Fram-
sóknarforystu bændasamtak-
anna, sem síðan lamaði Fram-
sóknarforystu ríkisstjórnarinn-
ar í landbúnaðarmálum. Það er
ekki á góðu von þegar slík
forysta helzt í hendur, uppi og
niðri.
Stefnumörkun
sjálfstæðismanna
Sjálfstæðisflokknum er Ijóst,
að taka verður málefni land-
búnaöar nýjum og breyttum
tökum. Þennan vilja sinn hefir
flokkurinn sannað á Alþingi með
tillöguflutningi um nýja stefnu-
mörkun í málefnum land-
búnaðarins sem þingmenn
flokksins úr öllum kjördæmum
landsins fluttu undir forystu
Pálma á Akri.
Stefnumörkunin er byggð á
eftirfarandi grundvallaratrið-
um:
1. Treyst verði sjálfseignarábúð
bænda á jörðum og eignar-
réttur einstaklinga og sveit-
arfélaga á landi og hlunnind-
um verndaöur.
2. Unnið verði markvisst að
aukinni hagkvæmni í land-
búnaðinum ásamt fjölbreytni
í framleiðslu og fullvinnslu
búvara.
3. Landbúnaðinum verði búin
þau skilyrði, að unnt sé að
tryggja bændum sambærileg
lífskjör og aðrar fjölmennar
stéttir þjóðfélagsins búa við.
4. Framleiðsla landbúnaðaraf-
urða miðist fyrst og fremst
við það, að ávallt verði full-
nægt þörfum þjóðarinnar fyr-
ir neyzluvörur og hráefni til
iðnaðar. Auk þess verði tekið
fullt tillit til þjóðhagslegs
gildis þeirra atvinnutækifæra
annarra, sem landbúnaðar-
framleiðslan veitir.
5- Tryggð verði í megindráttum
núverandi byggð í sveitum
landsins. Komið verði í veg
fyrir miklar sveiflur í land-
búnaðinum, sem gætu valdið
óvæntri búseturöskun. í því
skyni verði m.a. nýttir allir
hagrænir möguleikar til at-
vinnu- og fræðslustarfsemi,
sem byggjast á nýtingu
lands-, vatns- og sjávargæða.
Iðnaður og þjónustustarfsemi
í sveitum verði aukin.
6. Sveitafólki verði með lögum
veitt sambærileg félagsleg
réttindi og þorri annarra
þegna þjóðfélagsins nýtur.
Aukið verði jafnræði í að-
stöðu til mennta og í þjónustu
opinberra aðila án tillits til
búsetu.
7. Gætt verði hófsemi í um-
gengni við landið og náttúru
þess. Tryggt verði, svo sem
tök eru á, að varðveitt séu
sérstæð náttúrufyrirbrigði,
gróður, dýralíf og hlunnindi.
Ollum verði gefinn kostur á
að njóta samskipta við
náttúru landsins og í því
skyni séð fyrir nægilega
mörgum opnum svæðum til
útivistar, þjóðgörðum og
tjaldstæðum.
Ekkert samráð við
sjálfstæðismenn
Sjálfstæðisflokkurinn ei*
nú.sem ávalt áður, reiðubúinn að
rétta landbúnaðinum hjálpar-
hönd til að leysa vandamál hans,
sem nú eru e.t.v. meiri en nokkru
sinni, og er þó ekki átt við
Á GAGNVEGUM
Gunnar Guðbjartsson:
Léleg
forysta
Geir Hallgrímsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins, sendir mér
tóninn í Morgunblaðinu 24. þ.m.,
með lítið virðulegum hætti.
í ummælum hans eru þrjár
staðhæfingar og allar rangar.
1. Fyrsta fullyrðingin er sú að
það hafi staðið á formanni Stétt-
arsambands bænda til samvinnu
við fyrrverandi ríkisstjórn um
lausn offramleiðsluvanda land-
búnaðarins, sem svo eru kölluð.
Þessu er því til að svara að vorið
1972 var lagt fram frumvarp á
Alþingi, sem m.a. fól í sér ráðstaf-
anir til að hafa tök á þessum
vanda. Ýmsir Sjálfstæðisflokks-
þingmenn lýstu sérstakri and-
stöðu sinni við stjórnunarákvæði
frumvarpsins og það dagaði uppi á
Alþingi.
Þess var óskað oft af Stéttar-
sambandi bænda að þessi mál
yrðu tekin til úrlausnar í forsætis-
ráðherratíð Geirs Hallgrímsonar
og síðast 2. desember 1977 var
ríkisstjórninni sent fullmótað
frumvarp um þetta efni, sem
samþykkt var á aukafulltrúafundi
Stéttarsambands bænda 30. nóv-
ember 1977. Það var ekki einu
sinni sýnt á Alþingi. Fullyrðing
Geirs Hallgrímssonar um þetta
efni er því ódrengileg og algjör-
lega ósönn. Það stóð aldrei á mér,
né stjórn Stéttarsambands bænda,
að taka á svokölluðum offram-
leiðsluvanda og leita lausnar á
honum og er sama hvaða ríkis-
stjóm hefur setið í landinu. En
fullyrðing Geirs Hallgrímsonar
sýnir ef til vill bezt hversu hann er
illa að sér um málefni bænda og
landbúnaðarins yfirleitt, og hefur
gert sér lítið far um að kynna sér
þau.
2. Geir Hallgrímsson segir að
ég hafi neitað að taka þátt í nefnd
til endurskoðunar framleiðslu-
ráðslaganna með fulltrúa frá
A.S.Í. og tafið störf þeirrar nefnd-
ar er fyrrverandi landbúnaðar-
ráðherra skipaði 26. maí 1976 til
að endurskoða og gera tillögur til
breytinga á framleiðsluráðslögun-
um.
Það er kapítuli sem vert væri að
ræða, sérstaklega bréf Geirs Hall-
grímssonar tii aðila vinnumarkað-
arins dags. 12. júní 1975, þar sem
hann lofar þeim aðstöðu til að
breyta framleiðsluráðslöggjöfinni,
án þess að hafa rætt það við
bændur. En sá kafli verður tekinn
til umræðu síðar.
Mótsögn er aftur á móti í því að
ég hafi neitað að 9tarfa í nefnd-
inni og samt tafið störf hennar.
Hið rétta er að nefnd þessi hóf
störf 24. september sama ár og
hún var skipuð. Það stóð aldrei á
mér að mæta til fundar frá því
nefndin var skipuð, ef ég var ekki
bundinn í öðrum störfum, þar
komu aðrar ástæður til. Hins
vegar komu fram á fyrsta fundi
nefndarinnar mótmæli frá full-
trúum vinnumarkaðarins gegn
efnisatriðum í skipunarbréfi
nefndarinnar og þeir létu bóka, að
þeir myndu ekki vinna samkvæmt
skipunarbréfinu. Þetta mun ég
sanna með útskrift úr fundargerð-
um síðar, ef véfengt verður. Á
þriðja fundi nefndarinnar 8. okt-
óber 1976, iögðum við fulltrúar
bænda fram í nefndinni tillögur
Gunnar Guðbjartsson