Morgunblaðið - 27.06.1979, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. JÚNÍ1979
15
Járnbleriiverksmiðjan formlega tekin í notkun:
Járnblendiverksmiðjan að
Grundartanga var í gær form-
lega tekin í notkun að viðstödd-
um forráðamönnum verksmiðj-
unnar og starfsmönnum henn-
ar, fulltrúum Elkem Spieger-
verket og ýmsum gestum. Hófst
tilraunavinnsla í byrjun maí-
mánaðar eftir að straumur
hafði verið á ofninum í nokkra
daga, en í næsta mánuði er
ráðgert að fyrsti farmur af
kísiljárninu verði fluttur út.
Hjörtur Torfason stjórnar-
formaður íslenzka járnblendifél-
agsins sagði m.a. í ávarpi er
hann flutti við opnunarathöfn-
ina að nú mætti fagna nýju og
merku mannvirki á nýjum meiði
íslenzks atvinnulífs þar sem nú
væri að verða að raunveruleika
útgerð á orku íslenzku fallvatn-
anna. Sagði Hjörtur vera
fagnaðarefni hversu vel hefði
tekizt samvinna íslenzkra og
norskra sérfræðinga í þessu máli
og væri það báðum aðilum til
vegsauka. Þá gerði Hjörtur
Torfason grein fyrir bókfelli er
lagt var í hornstein verksmiðj-
unnar, en þar er að finna
upplýsingar um verksmiðjuna og
forráðamenn lands og sveitar, en
annað eintak af bókfelli þessu
sagði Hjörtur að varðveita ætti í
byggðasafni héraðsins.
Þessu næst lagði Ólafur
Jóhannesson forsætisráðherra
hornstein verksmiðjunnar og
múraði hann í vegg í ofnhúsinu
og naut hann við það aðstoðar
Eggerts G. Þorsteinssonar
stjórnarmanns í íslenzka járn-
blendifélaginu. Síðan flutti
Hjörleifur Guttormsson iðnað-
arráðherra ræðu og ræddi m.a. í
upphafi hennar um járnvinnslu
s fyrri öldum, t.d. rauðablástur
^kalla—Gríms og sagði að þráð-
urinn hefði nokkuð rofnað frá
hans dögum. Sagði ráðherra það
ekki óeðlilegt að um nýstárlegt
fyrirtæki sem þetta hefði staðið
nokkur styrr, en mætti rekja þau
viðbrögð m.a. til kunnáttuleysis
á sviði rafbræðsluiðnaðar og
risavaxin stærð fyrirtækja af
þessum toga.
Bar ráðherra síðan saman
nokkra þætti í uppbyggingu
Álversins í Straumsvík og
Járnblendiverksmiðjunnar.
Sagði hann Álverið reist alfarið
fyrir erlent fjármagn, vera í
útlendri eign og í veigamiklum
atriðum undanþegið lögum er
giltu um innlend fyrirtæki, með-
an að Járnblendiverksmiðjan
Verksmiðjusvæði lslenzku járnblendiverksmiðjunnar á Grundartanga
Mannvirki á nýjiun meiði
íslenzks atvinmilífs
— sagði H jörtur Torf ason
væri íslenzkt fyrirtæki að meiri-
Sluta og háð íslenzkum lögum og
ómsvaldi. Sagði hann Alverið
byggt án kvaða um mengunar-
varnir, þótt úrbætur væru nú í
sjónmáli, en Járnblendiverk-
smiðjuna vera háða ströngum
skilyrðum um mengunarvarnir
gagnvart innra sem ytra um-
hverfi.
Síðan ræddi ráðherra um
orkuverðið og sagði m.a.: „Samn-
ingar um orkuverð til langs tíma
hljóta að úreldast á skömmum
tíma við slíka þróun orkuverðs
sem nú hefur orðið, þrátt fyrir
vissa varnagla, en fyrirtæki er
náð hafa kostakjörum og að
slíkum samningum búa, hljóta
að uppskera nokkuð, svo fremi
að aðrar reksttarforsendur
bresti ekki. Ætti það m.a. að
gilda um þessa verksmiðju, sem
Járnblendið rennur úr ofninum
í sérstök ker til kælingar, áður
en það er sett í kvörnina.
hér hefur verið reist, vegna
samninga um orku, er taldir
voru hagkvæmir fyrir tveimur
árum, svo ekki sé minnst á eldri
orkusölusamninga, sem bundnir
eru án endurskoðunar um langa
framtíð. Að lokum ræddi Hjör-
leifur Guttormsson um samstarf
íslendinga og Norðmanna á
þessu sviði, sem hann taldi mjög
gott og sagði hann bíða fjölþætt
verkefni á sviði nýtingar inn-
lendrar orku, sem við hlytum að
leggja metnað í að leysa sjálfir í
eðlilegri samvinnu við viðskipta-
aðila og granna varðandi tækni-
þróun og markaðsmál.
Kristian Sommerfeldt
stjórnarformaður Elkem Spieg-
erverket flutti síðan ávarp og
færði Járnblendiverksmiðjunni
gjafir og að lokum talaði Sigurð-
ur Sigurðsson oddviti
Skilmannahrepps. Fagnaði hann
tilkomu verksmiðjunnar og
sagði að staðið hefði verið við
allt, sem lofað hefði verið í
Stjórnarformaður Elkem Spieg-
erverket, Kristian Sommer-
feldt, afhenti Ilirti Torfasyni,
stjórnarformanni íslenzka
járnblendifélagsins, gjafir við
athöfnina í gær.
sambandi við mengunarvarnir
og kvaðst hann vona að starfs-
menn verksmiðjunnar myndu
smám saman taka sér búsetu í
nágrenni Grundartanga. Gestir
þágu síðan hádegisverð í boði
verksmiðjunnar og skoðuðu
hana.
Frá aðalfundiíslenzka járnblendifélagsins:
Stofnkostnaðurinn yerulega
lægri en ætlað hafði yerið
AÐALFUNDUR íslenska
járnblendifélagsins var haldinn
að Grundartanga í gær og sátu
hann fulltrúar eigenda, fs-
lenzka ríkisins og Elkem Spieg-
erverket AS í Noregi. Fóru á
fundinum fram venjuleg aðal-
fundarstörf, lögð var fram
skýrsla stjórnar og reikningar
félagsins.
Stofnkostnaður fyrri bygging-
aráfanga verksmiðjunnar var í
upphafi áætlaður 320 milljónir
norskra króna, en heildarstofn-
kostnaður félagsins ásamt vöxt-
um og rekstrarfé á byggingar-
tíma 500 m.n.kr. sem svarar nær
32 milljörðum íslenzkra króna
miðað við gengi í árslok 1978. í
skýrslu Hjartar Torfasonar for-
manns stjórnar Járnblendi-
verksmiðjunnar kemur fram að
stofnkostnaður hefur reynst
verulega lægri, eða samkvæmt
mati við gerð ársreiknings 285
milljónir norskra króna, en
jafnvel er talið að hann verði
enn lægri eða kringum 280
m.n.kr. Fjármögnun
byggingarframkvæmda hefur
farið eftir gerðum áætlunum að
því frátöldu að lægri kostnaður
og seinni greiðslur en ráðgert
var hafa verulega minnkað
fjárþörfina á hverjum tíma.
í skýrslu stjórnarinnar segir
að meginhluti byggingarfram-
kvæmdanna við fyrri áfanga
hafi verið unninn á síðasta ári,
nema hvað lokið hafði verið í
ársbyrjun steypu undirstaða og
ofnhúss. Var því á árinu lokið að
mestu við aðrar byggingar, verk-
stæðishús, reykkæli, síuhús,
kögglunarhús, hráefnageymslu,
sigtunarhús, kísiljárngeymslu_og
baðhús auk hafnarkrana og
færibandaganga frá höfn og
milli framangreindra bygginga.
Samhliða byggingar-
framkvæmdum var unnið að
hafnargerð og lagningu
háspennulínu að Grundartanga.
Tókst að halda áætlun nokkurn
veginn hvað varðar byggingar-
hraða nema hvað dróst um 4
vikur að straumi var hleypt á
bræðsluofninn. Á árinu var
einnig unnið að áætlun síðari
byggingaráfanga, en gert er ráð
fyrir að síðari ofninn fari í gang
í september á næsta ári.
Nokkrar breytingar urðu á
stjórn félagsins og er hún nú
þannig skipuð: Hjörtur Torfason
var endurkjörinn formaður, Páll
Bergþórsson var kjörinn vara-
formaður og eru aðrir í aðal-
stjórn dr. Guðmundur Guðm-
undsson, Eggert G. Þorsteins-
son, dr. Rolf Nordheim, Leif
Kopperstad og Gunnar Viken.
Varamenn eru: Jósef H. Þor-
geirsson, Skúli Þórðarson,
Húnbogi Þorsteinsson, Þor-
steinn Vilhjálmsson, Jan Petter
Romsaas, J.K.L. Andersen og
Knut Nygaard.
Lokaorð Hjartar Torfasonar í
skýrslunni eru: Félagið ræður nú
yfir vel búinni verksmiðju með
hæfu starfsliði, sem byrjar
göngu sína við hagstæð skilyrði
á kísiljárnsmarkaði og stendur
vel að vígi um orkuöflun. Þessi
atriði og gengi framkvæmdanna
að Grundartanga, ásamt þeirri
þróun, er líklega má telja innan
járnblendiiðnaðarins, styrkja þá
trú, að félagið eigi sér öruggan
starfsgrundvöll, og þá einnig
nógu traustan til að standast
samdráttarsveiflu á markaðn-
um, ef til hennar kæmi.
Frá aðalfundi íslenzka járnblendifélagsins á Grundartanga í gær. Myndirnar tók Ólafur K. Magrnúsaon