Morgunblaðið - 27.06.1979, Page 18

18 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. JÚNÍ 1979
Samningur í fiskveiði-
deilu Breta og EBE?
Luxemborg, 26. júní. Reuter.
PETER Walker landbún-
aðarráðherra Bretlands
Japan:
sagði í dag á fundi með
landbúnaðarnefnd Efna-
hagsbandalags Evrópu, að
hann ætti von á því að
samkomulag tækist með
Bretum og bandalaginu í
fiskveiðideilu þeirra í
september eða október n.k.
Talsmaður bandalagsins
sagði, að þessi yfirlýsing
Walkers kæmi að öllum
líkindum í veg fyrir frekari
skærur Breta og landbúnað-
arsérfræðings bandalags-
ins, Finns Olavs Gunde-
lachs, en hann hefur verið
mjög gagnrýninn á afstöðu
Breta. Hins vegar var haft
eftir Gundelach í dag, að
hann teldi þá afstöðu Breta
að neita að veita bandalags-
ríkjunum auknar veiði-
heimildir innan lögsögu
sinnar vera lagabrot sem
ekki væri hægt að líta fram-
hjá.
Töldu margir sérfræðing-
ar að með þessu væri
Gundelach að hóta Bretum
málsókn þrátt fyrir orð
Walkers og er Walker var
að þessu spurður, svaraði
hann: „I sporum Gunde-
lachs sparaði ég mér óþarfa
lögfræðikostnað."
Þetta gerðist
27. jiíni
1978 — Fyrsta pólska geimfaran-
um skotið á braut.
1976 — Eanes hershöfðingi kos-
inn forseti í fyrstu forsetakosn-
ingum í Portúgal í hálfa öld.
1960 — Brezka Somaliland sam-
einað Sómalíu.
1958 — Rússar skjóta niður
bandaríska herflutningaflugvél
sem villtist á leið frá Tyrklandi til
írans.
1946 — Grikkir fá Tylftareyjar af
Itölum.
1944 — Bandamenn taka Cher-
bourg, Frakklandi.
1940 — Rússar gera innrás í
Rúmeníu.
1877 — Rússar sækja yfir Dóná í
stríðinu gegn Tyrkjum.
1806 — Buenos Aires gefst upp
fyrir fámennu brezku liði
(Frakkar taka borgina aftur í
ágúst.)
1801 — Kaíró gefst upp fyrir
brezku liði.
1795 — Landganga brezks liðs í
Quiberon til stuðnings uppreisn á
Bretagne.
1743 — Orrustan um Dettingen.
1697 — Ágúst kjörfursti af Sax-
landi tilnefndur konungur Pól-
lands.
Afmæli. Karl XII Svíakonungur
(1682—1718) — Charles Stewart
Parnell, írskur þjóðernisleiðtogi
(1846-1891) - Helen Keller,
bandarískur mannvinur (1880—
1968).
Andlát. James Smithson, vís-
indamaður, 1829.
Innlent. Fyrsta gufuskipið,
„Thor“, kemur til íslands 1855 —
d. Arngrímur Jónsson lærði 1648
— Fyrsti ríkisráðsfundur hér á
landi 1921 — Gerðardómssamn-
ingur íslands og Norðurlanda
undirritaður á Þingvöllum 1930 —
Þingvallafundur 1861 — 1885
(„Öxar við ána“ fyrst spilað) —
Tónlistarfélag Reykjavíkur stofn-
að 1932 — Viðskiptasamningur við
Bandaríkin 1942 — Geir Hall-
grímsson biðst lausnar 1978 — d.
Arnljótur Ólafsson 1873 — síra
Þorsteinn Pálsson 1873 — Pétur
Magnússon ráðherra 1948 — f.
Þórarinn Björnsson skipherra
1903 — Jörundur tæmir tukthúsið
og kemur á fót lífverði 1809.
Orð dagsins. Trúarbrögð mín
eru einvörðungu mitt mál og
skapara míns — Mohandas
Gandhi, indverskur þjóðernissinni
(1869-1948).
Veður
víða um heim
Akureyri 12 léttskýjað
Amsterdam 19 skýjaó
AÞena 30 heiðskírt
Barcelona 26 skýjað
Berlín 24 skýjaö
BrSsel 20 rigning
Chicago 24 heiðskírt
Frankfurt 23 skýjað
Genf 25 léttskýjað
Helsinki 21 skýjað
Jerúsalem 28 léttskýjað
Jóhannesarborg 17 heiöskírt
Kaupmannahðfn 20 skýjað
Lissabon 27 léltskýjað
London 18 rigning
Los Angeles 26 skýjað
Madríd 31 heiöskírt
Malaga 26 léttskýjað
Mallorca 29 skýjað
Miami 29 skýjaö
Moskva 25 heiðskírt
New York 24 heiðskírt
Ósló 16 skýjaö
París 25 skýjað
Reykjavík 10 léttskýjaö
Rio De Janeiro 31 skýjað
Rómaborg 30 léttskýjað
Stokkhólmur 22 skýjað
Tel Avív 29 léttskýjað
Tókýó 32 skýjaö
Vancouver 26 léttskýjað
Vín 28 skýjað
Innflutningur hval-
afurða takmarkaður
Tokyo, 26. júní. AP.
JAPANSKA viðskiptaráðuneytið tilkynnti í dag, að Japanir hcfðu ákveðið
að banna allan innflutning á hvalaafurðum frá löndum, sem ekki cru f
Alþjóða hvalveiðiráðinu, frá og með 5. júlí n.k.
Talsmaður ráðuneytisins sagði, að þetta bann væri í fullu samræmi við
tilmæli ársfunda Alþjóða hvalveiðiráðsins 1977 og 1978. Japanir fluttu á
síðasta ári inn 6030 tonn af hvalaafurðum frá löndum, sem ekki eru í Alþjóða
hvalveiðiráðinu, en árið áður fluttu þeir inn alls 7323 tonn frá sömu löndum.
. Moi. Knstján.
W. Graham Claytor Jr. flotamálaráðherra Bandaríkjanna flytur ræðu sína við yfirmannaskiptin í kafbátaleitardeild Varnarliðsins á
Keflavíkurflugvelli i gær. Honum til hægri handar er hinn nýji yfirmaður Donald W. Avery Jr. en William L. Vincent sem verið hefur yfirmaður
deildarinnar undanfarið ár situr honum á vinstri hönd.
Flotamálaráðherra Bandaríkjanna:
„Varnarstöðin í Keflavík er
í framlínu hins frjálsa heims”
„VARNARLIÐIÐ í Keflavík
gegnir lykilhlutverki fyrir varn-
ir Atlantshafsbandalagsins og
starfsmenn þess sinna þvf allir
mjög mikilvægum störfum.
Varnarliðið er í framlfnu hins
frjálsa heims“, sagði bandarfski
flotamálaráðherrann W.
Graham Claytor Jr. meðal ann-
ars f ræðu sem hann flutti við
yfirmannaskipti f kafbátaleit-
ardeild Varnarliðsins á Kefla-
víkurflugvelli í gær. „Það er
gott til þess að vita“, sagði
Claytor, „að hér á fslandi skuli
vera svo gott lið úrvals manna
og flugvéla. Það er enda mjög
mikilvægt þar sem þetta eru
ekki neinar æfingabúðir; þið
eruð staddir hér í framvarðar-
Iínunni“.
Claytor kom hingað gagngert
til þess að vera viðstaddur yfir-
mannaskiptin, en yfirmaður sá
sem lét af störfum, William L.
Vincent að nafni, mun fara til
Brunswick í Maine fylki í Banda-
ríkjunum en í hans stað hefur
verið skipaður Donal W. Avery
Jr.
Varnarmálaráðherrann sagði í
ræðu sinni að Varnarliðið væri
hér vegna þess að þjóðir Banda-
ríkjanna og íslands mætu frelsi
og sjálfstæði sitt mjög mikils.
Ríkisstjórnir beggja landanna
hefðu af þeim sökum gert með sér
samning vegna hernaðarlegs
mikilvægis landsins sem fæli í
sér að hér væri staðsett varnarlið
til þess að tryggja sínar eigin
varnir og Atlantshafsbandalags-
ins. Ein forsenda stofnunar
Atlantshafsbandalagsins, sem
bæði löndin voru stofnaðilar að,
hafi einmitt verið að árás á eitt
þeirra jafngilti árás á þau öll.
„ísland og Bandaríkin eiga
margt sameiginlegt", sagði Clayt-
or ennfremur. „Lýðræðishugsjón-
in á sér þannig langa sögu á
íslandi þar sem er elsta þjóðþing
í heimi.
Þá eiga nær öll Atlantshafs-
bandalagsríkin það sameiginlegt
hversu N-Atlantshafið er stór
þáttur í lífi þeirra. Á friðartím-
um sem grundvöllur vöruflutn-
inga og viðskipta, á stríðstímum
sem lífæð milli Evrópu og
N-Ameríku, eins og sannaðist
best í síðari heimsstyrjöldinni.
Helsta hlutverk bandalagsins er
því að tryggja þessa lífæð.
I lok stríðsins voru Sovétríkin
fyrst og fremst landríki með
tiltölulega veikan flota, en í dag
er Sovéski flotinn orðinn sá
stærsti í heimi og þessi mikla
flotauppbygging ógnar mjög ör-
yggi Islands. Vegna landafræði-
legrar stöðu íslands er það nokk-
urs konar hlið sem rússneski
björninn þarf að fara í gegnum til
að komast út á Atlantshafið. Á
sama hátt og ísland gegndi mik-
ilvægu hlutverki fyrir Banda-
menn í síðari heimsstyrjöldinni
til að ráðast gegn kafbátum
nasista, yrði það einnig mikil-
vægt vörnum Atlantshafsbanda-
lagsins ef styrjöld brytist út„.
Hann sagði að N-Atlantshafið
væri Sovétmönnum mikilvægt
svæði og það svæði myndi raunar
alltaf verða mikilvægt svo lengi
sem þjóðir þyrftu á samgöngum á
sjó að halda. En gífurleg flota-
uppbygging Sovetmanna ógnaði
hins vegar öryggi hins frjálsa
heims. Atlantshafsbandalagið
hefði tryggt þetta öryggi þau 30
ár sem það hefur starfað.
„Atlantshafsbandalagið hefur á
þessum 30 árum breyst úr von í
veruleika sem tryggir frið og
öryggi þeirra 500 milljóna manna
sem búa í þessum heimshluta og
er þannig árangursríkasta frið-
arbandalag sem þekkist í sög-
unni“, saðgi Claytor.
W. Graham Claytor var skipað-
ur varnarmálaráðherra af Carter
Bandaríkjaforseta í febrúar 1977,
en áður hafði hann um nokkurra
ára skeið verið forstjóri „South-
ern Raylway System" járn-
brautafélagsins sem hefur höf-
uðstöðvar í Georgíu. Áður hafði
hann verið starfandi lögfræðing-
ur um alllangt skeið, en á stríðs-
árunum var hann í hernum og gat
þess m.a. í ræðu sinni á Keflavík-
urflugvelli í gær að hann hefði
fyrst komið til Islands þegar
Bandaríkjamenn tóku við vörnum
landsins af Bretum árið 1941.