Alþýðublaðið - 18.04.1931, Page 2

B
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Verkalýðnrinn mótmælir.
Áfram með þingstorfin.
(Einkaskeytí til Alpýðublaðsins.)
Norðfirði, 17/4. Fjölmennur
borgarafundur, er alþýðufélögin
boðuðu í gærkveldi, samþykti í
einu bljóði að víta þingrofið,
skorað var á stjórninia að leggja
þegar niður völd og þingmeiri-
hluta að halda fast við kröfur
sínar um áframhaldandi þing-
allrar íslenzku þjóðarinnar, sem
skapar 3—4 ára atvinnu fyrir
fjölda verkamanna, lækkar raf-
magn til Ijósa og suðu og skapar
yfirleitt birtu og yl í híbýlum 42
þúsunda manna, er byggja frjó-
sömustu bygðir fslands — Suður-
og Suðvestur-landið. Þetta mál,
Sogsvirkjunin, hefir og verið eitt
af aðaláhugamálum jafnaðar-
manna og sem Alþýðublaðið hefir
barist fyrir af fremsta megni í
5—6 ár gegn styrfni og vantrú
stóra- og litla-íhaldsins, en nú er
stóra-íhaldið því fylgjandi, sem
er gott, hvernig svo sem á þeim
snúningi stendur, en það kamur
ekki málinu við.
JafnáÖarmenn berjast nú fyrir
sínum kröfum, ekkert af þesisum
málum eru inál fhaldsflokksins.
Hann hefir elt alþýöukröfurnar,
og er það gott. En Framsókn-
arflokkurinn berst gegn þeim, og
því er það, að sameina'ðar fy)k-
ingar verkalýðsins standa nú í
öpinni baráttu gegn höiiuim.
Enginn skal halda )>að, að jafn-
aðarmenn láti hlut sinn fyrii'
neinum; þeirra er alt að vinna,
— hinna er öllu að tapa — eða
að öðrum kosti að slást í hópinn.
—- Stóra ihaldið hefir tekið
þann kostinn að elta. —
Gott og vel — meðan það er —.
Framsóknar-íhaldið spyrnir á
móti. Það skal tapa og velferð-
armál verkalýðsins sigra.
Þingmenn jafnaöarmanna og
stjörn Alþýðusambands fslands
hafa áreiðanlega styrk samtak-
anna að baki í þessari baráttu.
Eins og Alþýðuflokkurinn íslenzki
fer nú að í baráttu sinni fyrir
hagsmunum alþýðu, eins hafa
jafnaðarmannaflokkar allra landa
farið að meðan þeir voru litlir
og gátu ekki annað'en þrýst mál-
um sínum fram gegn meirihlut-
anum.
Stéttabarátta verkalýðsins á
þúsund vopn, og eitt af þeim er
Jjetta, sem nú blikar á lofti í
styrjöld þeirri, er geysar.
Niður með íhald og afturhald
—- hvar sem það birtist.
Fram til sigurs, íslenzkur verka-
lýður! undir merkjum Alþýðu-
bands íslands.
Líttu hvorki til hægri né vinstri
en haltu steinunni beint að settu
marki:
Sigri samtaka pinna.
**
störf. Frunmrælandi var Jónas
Guðmundsson. Enn fremur sam-
þykti fundurinn tillögu um að
víta hlutdrægan fréttaburð /t-
varpsins vegna atburðanna, er nú
eru að gerast. Fáir Framsöknar-
menn sóttu fundinn og enginn
hélt uppi vörn fyrir stjörnina.
Fréttaritari.
TiUapn sem tfndist-
í byrjun alþingis kom fram —
fyrst allra þingskjala frá einstök-
um þingmönnum — tillaga frá
fjórum „Framsóknar“-flokksþing-
mönnum, Magnúsi Torfasyni, Lár-
usi, Jörundi og Hannesi, um að
lækka dagkaup þingmanna á
þessu þingi um 10% eða úm
rúmlega liálfa aðra krónu á dag.
Átti þetta víst að sýna, hve
sparnaðarandinn væri ríkur í
þeim. Lagði Jörundur síðan til, að
tvær umræður yrðu um tillögu
þessa í neðri deild, áður en hún
færi til efri deildar. Var það
látið afskiftalaust og talið sam-
. þykt. Þetta var 25' febrúar. En
svo kynlega brá við, að síðan
hefir aldrei verið minst á þá
tillögu framar í þinginu og Jör-
undur aldreí tekið hana á dag-
skrá. Lítur út fyrir, að þeir fjór-
menningarnir hafi týnt þessu
„sparnaðar“-skjali sínu.
Þetta átti nú vist að heita
sparnaður, jafnvel þótt hann færi
ekki lengra áleiðis. En nú er
„Fram&ókn" ekki að horfa :
kostnaðinn, þegar „Framsóknar“-
stjórnin gerir harðvítugustu til-
raun til að ónýta svo að segja
lalt starf alþingis í tvo mánuði, og
flokksmenn hennar á alþingi,
j>ar á meöal þeir fjórir, sem
komu með týndu tillöguna, segja
ekkert við því, nema já og amen.
Lýðveídi.
Krafa AlþýðUflokksins um aö'
gera fsland að lýðveldi svo fljótt
sem auðið er, er nú rædd um
land alt. Hefir valdaránstiiraun
„Framsóknarflokks'Astjórnarinnar
með tilstyrk konungs gert nauð-
syn þessarar kr'öfu miklu skýrari
fyrir mönnum. Berast nú hingað
fregnir, bæði frá verklýðsfélögun-
um og mönnum utan þeirra um
land alt að land vort verði gert
að lýðveldi nú þegar. Síðustu at-
burðir hafa gert 'það mjög ljóst,
hversu hættulegt það er, að er-
lendur konungur hafi áhrif á mál
vor. Hvenær sem vera skal get-
ur hann og einhverjir óráðvandir
einkabraskarar afnumið þingræði
okkar, elzta þingræ'ðið, og gert
tilraun ti! að kúga þjóðina undir
einveldi og harðstjórn. - Al-
J)ýðan skilur þetta. - Því er ]>að
hún, fyrst og fremst, sem berst
gegn valdaráni Tímamanna, því
að hugsjónir hennar allar og
frelsisvonir byggjast á lýðræði.
Hift ©u pistta.
Djúpur olíubrunnur.
Dýpsti olíubrunnur í heimi er
skamt frá Bakersfield í Kaliforn-
íu. Hann er 9700 fet á dýpt.
Bogoljubow,
einhver frægasti taflmaður, sem
nú er uppi, er nú í Danmörku og
mátar Dani af miklu kappi.
Mánsii viidð ár
Dagsbrún.
Á síðasta fundi Dagsbrúnar
var manni vikið úr félaginu. Það
er unglingspiltur, ættaður vestan
af ísafirði, sem heitir Eggert Þor-
bjarnarson. Kom hann hingað í
haust og gekk skömmu síðar í
Dagsbrún.
Tildrögin til þess að honum
var vikið úr félaginu eru sem hér
segir:
Á' næst síðasta fundi Dagsbrún-
ar, um tólf-leytið, kom fram til-
laga um að fresta umræðum um
sendisveinamálið, er hreyft hafði
verið á fundinum utan dagskrár
Var sú tillaga, samþykt með eins
eitkvæðis meirihluta; en af þvi
einhverjar raddir heyr'ðust um að
skakt mundi talið, sþurði fundar-
stjórinn (ól. Friðr.) hvort at-
kvæðagreiðslan væri rengd, og
þegar tveir menn úr félaginu
Sparta sögðust gera það, lét hann
atkvæðagreiðslu fara fram á ný.
En hún fór á sömu leið og hin
íyrri. Heyrðust nú enn raddir um
að skakt væri talið og lét fundar-
stjóri greiða atkvæði í þriðja'
sinn. Töldu nú rnargir atkvæðin,
sem greidd voru, og fór enn á
sömu leið, að samþykt var að
fresta málinu, og gat nú enginn
vafi leikið lengur á því, að rétt
hefði verið talið.
Ætlaði Ól. Friðr. nú að segja
nokkur orð um atvinnuleysismál-
ið, er næst var á dagskrá, en
þá komu eitthvað sex eða átta
menn úr félaginu Spörtu fram
úr sætum sínum og byrjuðu að
syngja fyrir framan fundarstjóra-
sætið, svo ekki heyrðist hvað
Ólafur sagði. En er söngnum var
lokið hóf ólafur á ný ræðu sína,
en þá byrjaði söngurinn jafn-
skjótt aftur. Gekk nú þannig um
stund, að ólafur byrjaði jafnan
ræðu sína jafnskjótt og söngn-
um létti, en þá byrjuðu þeir
Spartverjar þegar aftur á nýju
lagi. Sungu þeir margoft Al-
þjóðasönginn og ýms önnur jafn-
aðarmannalög, en eftir hér uim
bil hálftima gáfust Jreir upp á
þessu og gengu syngjandi af
fundi, og hélt Ólafur þá ræðuna,
er þeir höf'ðu ætlað að varna
honum að halda.
Við söngæfingu ]>essa bar
einna mest á sex mönnum, og er
einn þeirra ekki meðlimm' í
Dagsbrún, en sennilega þeim
mun betri félagi í Spörtu, úr því
hann áleit viðeigandi þó hann
væri að eins gestur á Dagsbrún-
arfundinum, að aöstoö|a félaga
sína í því að spilla fundarfirði.
Um framkomu þessara Spart-
verja þarna á fundinum þarf ekki
að orðlengja. Hver einasti verka-
maður sér þegar í stað, að fé-
lagsskapnum er stór hætta bú-
in ef ekki er fundafrelsi, og að
enga fundi er hægt að halda, ef
að nokkrum mönnum leyfist með
söng eða öðru að hindra um-
ræður.
Menn þeir, er frömdu fundar-
spjöll þesisi, höfðu bókstaflega
ekkert sér til málsbóta, því það
gat ekki verið æsingamál, hvort
máli eins og sendisveinamálinu,
sem hvort eð var ekki varð ráðið
til lykta á þeim fundi, var frest-
að eða ekki.
Þar sem þetta var ekki í fyrsta
skifti að Spartverjar hafa gert
spell á Dagsbrúnarfundi og ekkí
varð annað séð en að tilgangur-
inn væri eingöngu sá, að gera
alt fundarhald ómögulegt, varð
ekki hjá því komist að geTa
minst einn þessara manna íélags-
rækan, og lagði stjórnin þvi til
að Eggert yrði vikið úr félaginu..
Hreppafíiitningur.
Ásamt öðrum þingfréttum í
blöðunum nýlega var getið frum-
varps þeirra Jóns Baldvinssonar
og Erlings Friðjónssonar um að
afnema fátækraflutning með lög-
um.
Væri það þarft verk og drengi-
legt að hverfa frá þe&sari venju,
sem svo lengi hefir varað, og
sem ekki virðist hafa annað til
stuðnings en heimskuna og aðr-
ar siðferðisveilur. Það er glæsi-
legur vottur um menningu og
manndóm, að slíkt frtimvarp er
flutt, og enn þá glæsilegra ef
það er stutt af þingi og þjóð.
Víðsýni í siðferðismálum lyftir
einstaklingi og þjóð fremur en
nokkuð annað.
Mun flestum, sem að því
hyggja, verða ljóst hve þungt;
það er mörgum þeim, s,em fyrir
því verða, að vera fluttur
hreppaflutningi. Ekkja með börn
sín, aldraður faðir eða móðir,
sem mist hafa aðstoð sína.
Hugsanlegt er að örðugleika
kenni í sorg eftir fráfallinn ást-
vin, þegar við bætist handtaka
af hálfu hins opinbera, eins og
eftirr drýgðan glæp. Að ótalinni
ýmsri ónærgætni sveitastjórna
gagnvart lúutaðeigendum, þegar
alt fémætt er gert upptækt og
fólkinu skift niður á bæina eins
og dýr væru.
Hræðileg er saga íslenzkra
þurfamanna.
I