Alþýðublaðið - 01.05.1931, Blaðsíða 2

.9 ALÞÝÐUBLAÐIÐ _______,
6rænlanðsleiFanp'firiiiia«
Siver og einn og allir
í senn.
Jafnaðarm.enn hafa valið sér
vordaginn, sumardaginn, að há-
tíðisdegi. Það er af pví, að peir
finna gróandpí í hugsunum, sínum,
kenningum og störfum. Þeir
koma að hálfsköpuðu mannfélagi,
sem peireiga að leggja ogeruað
leggja síðustu hönd á. Þegar því
er lokið, er bundinn endi á eina
hina imarkverðustu hreyfingu,
sem sögur fara af, stjórnarbylt-
inguna miklu, sem hófst 1789
suður á Frakklandi og s-eni
skammsýnir sagnfræðingar telja
að löngu sé um garð gengin. í-
haldsflokkar álfunnar láta og
sama í veðri vaka, af pví að
hreyfingin er búin að vinna peim
mönnurn, s.em að peim flokkum
standa, pað gagn, sem hún getux.
En bylting pessi stendur yfir enn
og mun standa, unz verkamenn
allra landa eru búnir að rífa
hagsmuni sína upp úr svelli
hagsmunasaddrar íhaldssjálfum-
gleði.
Það eru föst rógmæli aftur-
haldsfiokka allra Landa, að jafn-
aðarmenn vilji ala á stéttaríg og
rífa ai,t af peim, sem eitthvað
eiga,, til pess að fá pað peim,
sam ekkert eiga. Og vilji peirra
manna, sem mikiö eiga, til pes-s
að mega halda pví og njóta pess
rígiaust, verður eitt bitrasta vopn
afturhaldsflokkanna. En hvorugt
er satt um jafnaðarme'nn. Þeir
vilja ekki ala stéttamun, peir
vilja pvert á móti eyða honum,
Og peir vilja ekki taka alt af
öllum, sem eitthvað eiga, og fá
pað peim, sem ekkert eiga, held-
ui' vilja peir taka pað, sem menn
eiga umfram parfir, og fá pað
peim í hendur, sem eru allslausir.
Það verður auðvitað ekki kom-
ist hjá peirri stéttaskiftingu, sem
af því leiðir, að peir, sem sömu
verktegundir vinna, hnappi sig
saman. En slík er ekki sú eigin-
lega istéttaskifting vorra daga.
Stéttirnar eru nú ekki nema tvær
Þeir, sem eiga umfram þarfir,
— kapítalistarnir, og peir, sem
ekki eiga fyrir pörfum, — öreig-
arnir.
Þegar stjórnarbýltingin franska
hófst var það borgarastéttin, iðn-
aðarmenn og kaupmenn, sem risu
upp gegn kúgun klerka og að-
als. Hvorug hinna síðarnefndu
stétta skildu hvaðan á þær ,stóð
veðrið, og pví urðu höfuð þeirra
að, f júka.
Orðtak stjórnarbyltingarinnar
mikiu var: Frelsi, jafnrétti,
bræðraiag, og það orðtak gerir
jafnaðarmannaflokkurinn að sinu.
Því miður var verkamanna-
stéttin svo kaghýdd langt fram í
ætt, að hún gat ekki reist sig til
iKiS:S að setja sitt mark á fyrstu
framkvæmdir ;stjórnarbyltingar-
inpar. Þó vantaði ekki raddir,
sem kváðu upp úr mcð það, hvað
géra þyrfti svo að stjórnárbylt- ‘
íngunni gæti lokið. Dufourny de
Villiers, Fouché, Collot d’Herbois
o. fl. heimtuðu að stjórnarbylt-
Sngin yrði gerð í þágu alls mann-
félagsins, svo að hver einasti
maður nyti góðs af, að pað yröi
bylting í págu beggja undirstétt-
anna, borgara og verkamanna, en
aldan var ekki nógu sterk. Eigin-
hyggja borgarastéttarinnar réði..
Árangur stjórnarbyltingarinnar
ivarð í fyrsta áfanga ófélagslegur.
Frelsið vgrð frelsi hins- einstaka
manns sem alveg sjálfstæðrar
veru til pess að gera það sem
hann vildi, hvað sem mannfélag-
inu ieið, en jafnréttið var í þvi
fólgið, að hverjum matmi var
trygður réttur til pes.s að róa -sér
á sínum bát og draga svo mikið
á hann sem hann gat, en gæti
hann ekkert dregið mátti hann
sökkva. Og bræðralagið var oklú
til nema á pappírnum.
Það var þes,s vegna að pegar
peirra hagsmunum var borgið,
feldu borgararnir að sér hend-
urnar, og hendur verkamanna
urðu úr pví að halda áfram
stjórnarbyltingunni fyrir hags-
munum allra, eins og febrúar-
byltingin og kommúnistabylting-
in 1871 sýna. Og verkamenn
Leggja annan betri skilning í orð-
in freisi og jafnrétti heldur en
aðalupphafsmenn stjórnarbylting-
arinnar gerðu. Frelsið er frelsi
hvers einstaks manns til pess að
verða það sem hann getur og
hefir hæfileika til, án pess að
baga með pví aðra eða þröngva
neitt kosti annara. Það er það
freisi, sem er samrýmanLegt pví
að vera vera, sem lifir í félags-
skap, sem bygður er á sambandi
manns vi'ð menn, félagsskap, sem
eins og allur rétt gerður félags-
skapur hefir hagsmuni hvers eins
og allra í senn að markmiði.
Það er ekki nóg að einum vegni
vel og öðruni illa, eða að öll um
vegni vel nema einum, og ekki
heldur að afkoma heiidarinnar sé
reikningslega góð. Það verður
öllum að vegna vel, og það þvi
fremur, sem vist hvers einstaks
nianns í mannfélaginu er pving-
uð. Sú kenning, sem franskur rit-
höfundur einu sinni setti frani, að
pær þjóöir séu fátækar par sem
alþýðan lifi við góð kjör, en
hinar ríkar,- par sem alþýðan lifir
við suit, er margbúin að sanna
það sjálf að hún sé röng, en pó
er máttur hennar enn ekki með
öllu horfínn. Enn pá heyrist pað
úr ýmsum áttum, að pað sé allra
meina bót, ef iðnaðarfyrirtækjum
gengur ilia, að lækka kaup peirra
manna, siem vinna. Það er. eins
og allir séu ekki búnir að átta
sig h pví, að rétt eins og ekki er
hægt að bæta úr mögulegum
vandræðum útgerðarinnar með
því að kynda minna undir kötJ-
unum og íneð pví að bera minni
olíu á vélarnar, eins er ekki hægt
að bæta úr vandræðum iðnrekst-
ursins með pví að láta hina
vinnandi stétt hungra.
Einkaskeyti til Alþýðublaðsins.
Óðni, 30. apríl ki. 3,14.
. Ágætt veÖur. Það fer vel um
fluguna. Munum koma að ísrönd-
(inni í nótt. Siglt verður meðfram
ísröndinni til að leita að vök
ti.1 að fljúga frá Ýtarlegt skeyti
var sient til Angmagsalik. Svar er
enn ókomið. Engin sjóveiki. Allir
í góðu skapi. Flugan er útbúin
fuiikomnum loftskeytatækjum,
sem eykur mjög öryggi leiðang-
ursmanna. Erum komnir 91 sjó-
milu.
Erlendur Vilhjálmsson.
Sídustu fregnir:
Skeyti sent frá Óðni 30. apríi
kl. 7,20- e. h.
Samkvæmt fregnum frá Ang-
magsalik hafa Courtauld og prír
aðrir farið frá bækistöðvum sin-
um, kölluðum Lemon base camp,
Það er þjóðfélagið þar sem
hverjum einum og öllum í senn
vegnar vel, en ekki reiknings-
Lega vel stætt þjóðfélag í skiLn-
ingi vorra daga, sem jafnaðar-
mienn berjast fyrir. Ekki pjóðfé-
lag par sem þeir, er nú bera of
litið úr býtum, eiga að setjast
að krásunum og éta þær upp,
en hinir, sem nú sitja yfir gull-
inu, skuli hrekjast út í yztu
myrkur hungurs og harðréttis.
Það er vinnandi pjóðfélag allra,
‘par sem allir bera nægilegt úr
býtum og par sem stéttaskifting
vorra daga i auðvaldsstétt og
öreigastétt ekki getur verið til
húsa. Og pví þjóðfélagi getur
og ekki annað en vegnað reikn-
ingslega vel.
; Það er gróandi í pessari félags-
hugsun, og því minnast jafnaðar-
menn hennar sérstaklega pegar
sól hækkar gang á heiðum vor-
degi, pegar er ilmur úr grasi.
Gudbr. Jónsson.
Tll kaupisaaifiiia.
Stjórn verkamannafélagsins
„Dagsbrúnar" skorar á kaupmenn
í Reykjavik að loka búðum kl. 1
í dag — 1. maí — og reynast
þannig ekki eftirbátar stéttar-
bræðra peirra í Hafnarfirði.
BóKœentafélag
fafnaðarmaDna.
Almanak alpðu.
Bókmentaf élag j af na ða rmanna
skipar einn virðuiegasta siessinn
í frelsisbaráttu íslenzkrar alþýðu.
Byrjunarstarfið, reynslustörfin
fyrsta árið, hafa svo giftusamiiega
tekist, a'ð pær hugþekku vonir,
stofnunar félags þessa, hafa síður
er jafnaðarmenn gerðu sér vegna
aem er 65 gr. 38 mín. norðl
breiddar og 38 gr. 38 mín. vestl.
lengdar, með sleða í áttina tii
annarar bækistöðvar, Loe Caimp
Station, á 67. gr. 03 mín. norðl.
br. og 41. gr. 49. m. vestl. I.
Á væntanlegu morgunfiugi inn
yfir ísinn verður flogið til Tasiu-
sak og sennilega ient á hörðum
snjó. Svæðið hefir verið afmark-
að. Þar verður tekið benzín og
flogið til Lemon base camp, sam
er við Sermelikfjörð. Þar er líka
afmarkað svæði til pess að lenda
á. Þar verða tekin matvæli og
flogið með pau í áttina til Ioe
camp. Á peirri leið eru þeir fé-
lagarnir Courtauld, Watkins, Rey-
nold og Chapmann, sennilega á
leið til Lemon base að sækja vi§t-
ir. Verður varpað vistum niður
til peirra með fallhlif.
Erlendur Vilhjálmsson.
en svo verið fyrir borð bornar.
Síðari ársbók félagsins er Al-
manak alþýðu.
Við fyrstu sýn verður manni ó-
sjálfrátt að óska pess, að efni
bókarinnar og andi allur sé i
fullu samræmi við hinn prýði-
lega einfalda ytri frágang rits-
ins, og við nánari kynni rætist sú
ósk í fyllsta máta.
Það er efnt, loforðið, sem skráð
er á fyrstu ietursíðu um að efn-
ið sé „gagnlegur fródleikur hamki
íslenzkri vinnustétt ás'amt ijmsu
til skemtunar.“
Almanak er ársritið kailað, og
má vera, að nafnið sé heppiliega
valið, og pað er gott með þeirri
skýringu, er útgáfustjórnin gefur,
að pví sé ætlað „að ieiðbeina
alpýðu manna um, hvað tíiman-
um Líður í þjóðfélagslegri merk-
ingu og menningarlegum efnuim“
Það væri ærin ástæða til að
gera hér allítarlega grein fyrir
efni ritsins vegna jiess, að pað
/gr enn í alt of fáría manna hönd-
um. En vegna rúmsins í blaðinu
verður að eins að láta sér nægja,
að geta efnisskrárinnar að
nokkru.
Á fyrstu síðum Almanaksins
eru prýðilega fagrar myndir af
Marx og Engels, teknar eftir
höggmyndum, er voru á listsýn-
ingu í Berlín í haust. Þá er og
mynd af fána vorum, sarnein-
ingarmerki alþýðu, og síðan hefst'
'lesmálið: Dagatal 1930 og 31,
Alpjóðasöngur jafnaðarmanna,
iag og ljóð, Ályktun um 1. maí,
Rau'ða tvístirnið, Marx og Engels
(H. H.), Allsherjarping ísl. al-
þýðu, afar nauðsynlegt yfirlit um:
störf og ályktanir og samþyktir
síðustu verklýðsráðstefnu og Al-
þý'ðusambandsþings. Þá er lítil
^rásögn, sem nefnd er Þjóðnýt-
ing, og því næst sú ritgerðin,
sem tvímæialaust vekur mesta at-
hygii og er sérkennilegust. Nafn
ritgerðarinnar er: „Hafa trúar-