Morgunblaðið - 24.05.1981, Qupperneq 16

56
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. MAÍ 1981
Viötal: Anders Hansen
Myndir: Emilía B. Björnsdóttir
Stóðhestastöð Búnað-
aríélags íslands á
Litla-IIrauni við Eyrar-
hakka er stofnun, sem
ekki er sífellt í f jölmiðl-
um, og eðli starfseminn-
ar vegna verður árangur-
inn fremur áratugi en ár
að koma í ljós. Þrátt
fyrir það má með nokkr-
um rétti fullyrða, að starf-
ræksla Stóðhestastöðvar-
innar, sé nú eitt af því
merkasta, sem er að ger-
ast í íslenskri hrossarækt.
Verði árangurinn eins
KÓður og vonast er til,
ok nú er útlit fyrir, er
þess að vænta að islenskir
hestamenn muni njóta
>?óðs af, í formi betri
hesta á reiðKötum fram-
tíðarinnar. Blaðamaður
oj? ljósmyndari Morgun-
hlaðsins lögðu leið sína
austur að Litla-Hrauni í
vikunni, þar sem Þorkell
Bjarnason hrossaræktar-
ráðunautur Búnaðarfé-
lajjsins sýndi stöðina og
útskýrði starfsemi hennar.
Stofnuð árið 1973
Þorkell sagði að Stóðhestastöðin
hefði tekið til starfa árið 1973.
Ákveðið hefði verið að nýta hús er
ríkið átti að Litla-Hrauni, þar sem
áður var rekið kúabú í tengslum við
Vinnuhælið. „Við ákváðum að not-
ast við það sem til var,“ sagði
Þorkell, „í stað þess að fara þá leið
að byggja allt upp frá grunni. Við
vorum að vísu ekki fyllilega ánægð-
ir með aðstöðuna hér, og erum ekki
enn, en það er skoðun mín að
hefðum við ekki farið þessa leið
væri Stóðhestastöðin enn ekki kom-
in á laggirnar. Við skoðuðum
nokkra staði, sem taldir voru koma
til greina, en eftir nokkra athugun
varð það að ráði að hefja starf-
rækslu stöðvarinnar hér við Eyrar-
bakka."
Kosturinn við staðinn sagði Þor-
kell að hefði fyrst og fremst verið
sá að lítið kostaði að koma starf-
seminni af stað. Húsakynnin væru
nokkuð góð, og tún ágæt, en ókost-
irnir væri á hinn bóginn þeir að
erfitt væri með alla aðstöðu utan
dyra. Kæmi þar margt til. Hellu-
steypan á Litla-Hrauni er með
starfsemi sína nánast undir hest-
húsveggnum á Stóðhestastöðinni,
og því væri aðkoman að stöðinni
önnur en æskilegt væri, og þrengsli
einnig mikil, nánast ekkert rými ef
frá væri talið lítið tamningagerði
og svæði sem unnt er að hleypa
folunum út í.
Engin sýningaraðstaða, er því
nafni geti nefnst, sé á staðnum, og
því hafi verið brugðið á það ráð að
aka hestunum upp að Selfossi, þar
sem árleg vorsýning hefur verið
haldin tvö undanfarin ár. Áður var
reynt að hafa sýningarnar á Litla-
Hrauni, en sakir þrengsla þar og
lélegrar aðstöðu sagði Þorkell að
ekki hefði verið unnt að hafa
sýningarnar þar áfram.
Hefur Renjfið þokkalega
„Þetta hefur gengið alveg þokka-
lega,“ segir Þorkell, er við spyrjum
hvernig honum sýnist árangurinn
vera. — „Næg reynsla er þó tæplega
komin á starfsemina ennþá," bætir
hann við, „en ég get þó ekki sagt
annað en að við erum ánægðir með
hvernig til hefur tekist, og bjart-
sýnir á framtíðina. Skoðanir voru
mjög skiptar um ágæti stöðvar af
þessu tagi í upphafi, og margir því
beinlínis andvigir að henni yrði
komið á fót. Nú heyrist mér sem
þessi gagnrýni heyrist ekki eins
mikið og áður, og jafnvel margir
þeirra sem áður lögðust gegn stöð-
inni, telja hana nú hafa öðlast
tilverurétt. Þetta verður okkur
óneitanlega hvatning til að halda

stóðhestar
á fóðrum
í vetur
stóðhestastöðinni við Eyrarbakka
sem nú hefur starfað í átta ár
Páll B. Pálsson á stóðhestinum öngli á Kirkjubæ. öngull er mjög efnilegur foli,
rauöblesóttur eins og flest hrossin i Kirkjubæ. og hefur erft flesta kosti
stofnsins þar, bæði byggingu og hæfileika.
Þorkeil Bjarnason sýnir blaðamönnum nokkra hestanna.
áfram, en engum er það þó eins
ljóst og okkur sem við þetta störf-
um, að of snemmt er að kveða upp
lokadóm um hvernig til hefur
tekist. — Slíkt er raunar aldrei
unnt þegar ræktunarstarf er ann-
ars vegar, þar koma alltaf upp ný
og ný vandamál með hverri kynslóð,
sem þarf að fást við á hverjum
tíma.“
Velja folöld
til stöðvarinnar
Þorkell segir, að sérstök kynbóta-
nefnd starfi við Stóðhestastöðina,
og hefur hún yfirumsjón með
starfseminni. Auk hrossaræktar-
ráðunautarins, Þorkels, eru í nefnd-
inni fjórir menn, einn úr hverjum
landsfjórðungi. Af Suðurlandi er
Þorgeir Sveinsson á Hrafnkels-
stöðum, af Vesturlandi Leifur Jó-
hannesson í Stykkishólmi, Páll Pét-
ursson á Höllustöðum er fyrir
Norðlendingafjórðung, og loks er í
nefndinni Ingimar Sveinsson á Eg-
ilsstöðum, af Austurlandi.
Á Stóðhestastöðinni eru nú 55
folar að sögn Þorkels, þar af fimm
veturgamlir, folöld frá t fyrra.
Þorkell segir að áhersla sé lögð á að
velja folöld til stöðvarinnar, þar
sem æskilegast sé að geta fylgst
með uppvexti og þroska folanna frá
byrjun. Þessi aðferð veldur því að
ekki verður mikið farið eftir hæfi-
leikum foianna, en meira er lagt
upp úr útliti og ætterni. „Við förum
sannast sagna nær eingöngu eftir
ætt folanna" segir Þorkell, „og séu á
ferðinni stórættaðir hestar, reynum
við að fá þá hingað, eftir því sem
svigrúm er til hverju sinni. Einnig
kemur fyrir að við veljum folöld
beint úr stóði, en slíkt hefur ekki
gefist vel, þó undantekningar séu
þar á. Gildi ræktunarinnar segir
því ótvírætt til sín, og væri nú
annað hvort eftir það mikla starf
sem lagt hefur verið að baki í
hrossarækt hér á landi síðustu
áratugi.“
Þorkell sagði, að ýmist keypti
Stóðhestastöðin folana sem þangað
eru valdir, eða þá að þeir væru í
eigu einstaklinga og hrossaræktar-
sambanda. Þá er sú leið farin að
eigendur greiða lágmarksgjald
fyrir fóðrunina, en fá tamningu
ókeypis. Á móti áskilur stöðin sér
allan rétt til að dæma hesta úr leik
ef þeir eru ekki taldir standa undir
þeim kröfum er til þeirra verður að
gera. Þar geta fjölmörg atriði
komið til, er ákveðið er að vana
fola, svo sem léleg bygging, skortur
á ganghæfileikum, taugaveiklun,
stundum ber á slægð og margt
fleira mætti nefna. „Viljinn er hins
vegar erfiðari viðureignar," sagði
Þorkell, „það hefur marg sýnt sig
Reynt er að láta folana fá
eins mikla hreyfingu og unnt
er, og eru þeir meðal annars
látnir hlaupa um i tamninga-
gerðinu við hesthúsin. Hér
hafa nokkrir þeirra brugðið á
leik i svöiu mailoftinu.