Alþýðublaðið - 16.07.1931, Blaðsíða 2

B
ÆbÞXÐUB&AÐIÐ
r
"lié
Rannséknarar á sjálfa siff*
kosKiIr af „Framsóknar&i«ffl©kkss8iiii!a
Alþingi haía verið sendar at>
hugasemidir ut af kosningunni í
Biskupstungnahreppi í Árnes-
sýslu, og í annan stað kæra frá
ílákoni í Haga út af kosningunni
í Barðastrandarsýslu. Hiafa |>eir
Sigurður Guðnason, Kvk, tun-
boðsmiaður Einans Magnússónar
og Fielix GuÖmundssonar vi'ð
kosninguna í Básikupstungna-
hreppi, og séra Eiríkur Þ. Ste-
fánsson á Torfastöðum, umboös-
roaöur Lúöviks Xoröáais, ritaö
þær athugasiemdir í kosninga-
fundargeröina: 1) Að kjörsikrá
hafði íaldrei' legið framrni s; I.
vetur hrep.psbúurn íii sýnis, svc
,aó þeir, isem ranglega höfðu
fallið niður af kjörskrú, gátu ekki
gert athugasemdiT við það í tíima.
2) Engin aukakjörskrá hafði ver-
ið samin, isvo að mönnum þeim,
siem búnir voru að. vera heilt
ár í sveitinni og að öðru leyd
bar að .standa á kjörskrá, var
bægt frá kosningu. 3)Lykilinn
vantaði að atkvarðakassanum og
var því ekki hægt að læsa hon-
um. Einnig var kjörbókin ekki
til staðiar. 4) Kjörstjórn' var ekki
kosin fyrri en á kjördegi. 5) Þá
benda þeir á, að það sé a. m. k.
óviðeigandi, að frambjóðandi sé
í kjörstjórn og þó sérstaklega
aö hann sé oddviti hennar (svo
sem Jörundur Brynjólfsson var i
Biskupstuugnahreppi). 6) Að kos-
ið hafði verið ',fyrir fram hjá
tveimur mönnum, bæöi settum
hreppsstjóra og hinum skiipiaða
hreppsstjóra (Jör. Br.).
Hákon kæTÍr um þrent: 1) Að
Bergur sýslíumaður hafi undii:-
ritað vottorð „in blanco“, þar
sem hann votti, að þessi eða
hinn alþingiskjósandi standi á
kjörsikrá og hafi afsalað sér kosn-
ingarrétti á kjörstað sínum. Hafi
þessi óútfyltu vottorð síðan verið
send „trúnaðarmiönnum viðkom-
andi sýslumanns til afnota eftir
l'.örfum", og skyldu þeir útfylla
vottorðin með nöfnum óg heim-
ilisföngum þieirra manna, sem
óiskuðu að .kjósa á öðrum kjör-
stab en þar, sem þeir voru á
kjörskrá. 2) Að um Árna Þor-
grimsson af Barðaströnd hafi
verið gefin út tvö slík vottorð.
3) Að Jón Arason frá Svet'neyjum
hafi kosið á Patreksfirði .imeð
vottorði sýslumanns um, að hann
stæði á kjörskrá í Flateyjiar-
hreppi, en svo hafi , reynst, að •
hann hafi ekki veirið þar á kjör-
skrá.
Bæði þessi mál komu fyrir al-
þiing í gær við rannsókn kjör-
bréfa þingmanna. Andimælti Berg-
ur því, að kærur Hákonar væru
á rökum, reistar og kvað Jón
Arason hia.fa verið á kjörskrá í
því ’ kjörskráreintaki, isem legið
hafi hjá sér. Jörundiur færði það
til, að kjötbókin hafi veriið í láni
hjá landsstjórninm frá í fyrra og
að annár imaður hefði verið sett-
ur hneppsstjóri og til að sirin^
fyrirframatkvæðagr&iðslu á með-
an hann hefði sjálfur verið fjar-
verandi.
Samþykt var að taka giida
kosningu allra þingmannanna, en
margir kváðu sjálfsagt að vísa
kæTunum jafnfnamt til kjörbréfa-
nefndar. Hínr vegar mæltu sum-
ir „Framsióknar'-flokkismenn gegn
þvi, aó kjoTDreianexna væri idtm
rannsaka kærurnr.r. «
Héðlinn bg Jón Baldvinsison
kváðiu sjilfsagt yéria að öll slik
imál séu rannsöku'ð. Jafnframt
vakti Jón Báldv. athygli á því, að'
stjórnin hafði ekki orðið við til-
mælum, siem hún fékk í vor frá
stjórn Alþýðusambands íslands,
um að hún gæfi út bráðábirgða-
lög um, að samdar skyldu nýjar
kjörskrár. Sökum þess, að rílris-
stjórnin fékst ekki til að verða
við því þjóðheillaráði og rétt-
lætiskröl'u, hafa kjörskrárnar yf-
irlieitt verið mehigallaðar og
margir sviftir kasnmgarrétti í Vor
af þiéim sökiim.
Lagði Jón Baldv. til, að athuga-
■semdunuin • uni kosninguna í
Biskupstungnahrieppi væri vísað
til kjörbréfanefndar. Var það
samþykt rneð 17 atkv. gegn 16.
Einnig var siamþykt með 26 at-
kv. gegn 16 að vísia kæru Há-
konar til kjörbréfianefndar.
En nú kom athyglisverðasti
þátturinn í ineðfer'ð þessara mála
í þingin.u.
Kjörbréfanefndin var ■ kosin
nokkru síðar, og voru kosnir í
hania: Sveinn í Firði, Magnús
Torfason og Biergur Jönsson, af
lista 1 „F;ramsóknar“-fl., Magnús
Guðm. og Pétur Magnússon af
'lista íhaldsmanna. Þ. e.: „Fram-
sólmarflokkurinn íkýs Berg og
Magnús Torfason til aó rannsaka
kœrur út af kosningu peirra
sjálfra, skipiar þá rannsóknara á
sijálfa s,iig.
Alþingi.
Þessir þingmenn voru í gær
í sameinuðu þingi kosnir til áð
Merial í efri deild, og var kosið á
tveimur liístum: Guðmundur í Ási,
Einar Árnason, fyrrv. ráðherra,
Ingvar Pálniason, Páll Hermanns-
son, Magnús Torfasion, Halldór
Stieinsson, Bj-arni Snæbjörnsson
og Jiakob MöLler.
Al þ ýðu f 1 o k’k.sfu! I trú arnir tóku
ekki þátt í kosningunni, þar eð
þeir höfðu ekki atkvæðaimagn til
að komia Alþýðuflokksmanni tupp
í efri ideild á eigi'n atkvæðuim.
Eims og kunnuigt er eiga lands-
kjörnu þingmennirnir einnig sæti
í efri deild: Jón Baldvinsson, Jón-
as Jónsson, Jón í Störadal, Jón
Þorlák.sson, Pétur Magnússon og
Guð .n Lárusdóttir.
í efri ideild er þannig 1 Alþýðu-
flokksmaður, 6 íhaldsmienn og 7
„Framsóknar“-fiokks:menn, er. :
neðr: deiid 3 Alþýðuflokksmenn,
9 íhaldsmenn og 16 „Framsókn-
arflokksmenn.
Forsieti sameinaðs þings var
kösinn Ásgei'r Ásgeirsson, vara-
forsieti Þorieifur í Hólum og
skrifarar Ingólfur Bjarnarson og
Jón Auðun. Fórseti n-eðri deildar
var kosinn Jörundur Brynjólfs-
son, fyrri varaiorseti Ingólfur og
Eauar varaforseti Halldör Stefáns-
son, skrifarar Bernharð Stefáns-
son og Magnús fyrrum clósent.
Fórseti efri deildar var Gu'ðmuncÞ
ur í Ási kosinn, fyrri varaforseti'
Ingvar Pálmias.on og annar vara-
forsieti Pál.l Hermannsson, skrifar-
Ur Jón í ÍStóradal og Pétur Magn-
Eitt hið þýðingarmesta atriði
við húsabyggingar, vegalagning-
ar og önnur miannvirki er að
velja í þiau gott byggingarefni.
Á seinni árum hefir notkun stein-
síeypu farið mikið í vöxt og er
það gott, því göð stieinsteypa er
ágætt byiggingarefni.
, En steinsteypan, sem' notuð
hefir verið hér á landi, er mjög
lélieg og stafar það sérlstaklega
af tvennu. 1 fyrsta lagi kunna ís-
lendingar valls ekki að blanda
stieinsteypu; en hér er ekki rúm
til að rita um það; og í öðru
lagi virðast ekki Islendingar hafa
skilning á að velja rétt efni í
steinsteypu.
Víðást á Lslandi er ekkert um
að velja, þar er ekkert til niema
blágrýti og er það ákjósanlegt
jefni í isteinisteypu til vegagerðar
o. s. frv. En í kringuim Rieyfcja-
vík er mikið af grágrýti og hefir
það af þiekkingarleysi verið not-
að næstum eingönigu, í igötur, hús
og fleitia.
Mér vitanlega hefir aldrei verið
rannsakað hvaðia styrkleika „ulti-
ma'te compresisive ,strength“, hið
íslenzka blágrýti og grágrýti hef-
iir, en nú er sanmarLega tímii til
þess kominh. Nokkuð má faria
eftir erlendri reynslu á þessum
sömu bergtegundum, og sam-
kvæmt henni tel ég víst að grá-
grýti sé að (minsta kosti þniöjun.gi
veikara en blágrýti.
Alomfönt er nú reiknað í Banída-
ríkjunum,að góð steinisteypa, sem
gterð er úr hlágrýti eða granite
þoii („safie workilng compressive
stress“) ifjrá 56 til 63 kg.- :'pr.
cm.8 (800 to 900 )bs pr. □ inch).
,í Reykjavík er notað næstum ein-
göngu grágrýti í steinsteypu, og
iSityrkleiki steypunnar er reikniað-
ur 40 kg. pr. cm,2 fyrir „beztu
s:teypu“ og enn þá minnd í lé- ,
legri siteypu, alt niður að 25 kg.
Við kosningu forseta saim'einaðs
þirigs gneiiddu fulltrúar Alþýðu-
flokksins Jóni Bak!v:r.‘:;;y::i at-
kvæði. Við hinar kosningarnar
skiluðu þeir auðum seð'ur:.
Lhaldsmenn greiddu Jóni Þor-
lákssyni atkvæði við kosningu,
forsteta '&ameinaðs Jiings, en
Miagnúsi Guðm. sem varaforseta
þess, nema einn þeirra skiLaði þá.
auöum seðli. M. G. fékk og 8
atkv. til að verða neðri
deilriar, en Miagnús f. dösent 1,
Við vaxiaforsetakjör n. d. Sikiiuðu í-
haldsmenn auðium seðlum, en:
tveir „ F ramsókn ar“-f I okk smeirn
greiddu Bernharði atkv. sem, fyrri,
varaforseta, en einn sem öÖrum
varaforseta. í efri deild greiddu
íhalidsmenn Halldór Steinissyni:
atkv. við íorsetakjör og 5 af þeinii
greiddu Guðrúnu Lárusd. atkv.
siem: fyrri, variaforseta, en skil-
uðu allir auöum sieðlum þegar
anniar varaforseti var kosinn.
þegar grágrýti er notað og þegar
kák og fáfræði er almiént víð
blöndun steinsteypu.
Af þiessu leiðir að gólf, bitar,
veggir o. s, frv. þurfa í fiestum
tilfelilum að 'vera að min'stsi
'kosti þriðjungi þykkari en þörf
er á, ef blágrýti væri notað og
blöndun steypunnar vönduð. Það
er eðlilegt að steinhús séu dýr
hér í. bænum þegar þiau eru bygð >
á þennan hátt. Hér er hægt að
spara stórfé við byggingu stein-
húsa, ef rétt efni er notiað og
réttar vinnuaðíflerðir.
Blágrýtið er þétt og drekkur
rnjöig lítið vatn í sig, en grágrýtið
er afar-holótt og drekkur mijög
mikið vatn í sig. Þaðj, sem mest
, skaðar .steinsteypu, er vatn, þegar
það nær (að' ganga inn í isteypuna,
og flestir rnuiui kjóisa að hafa
steinhúsin endingargóð og vatns-
þétt, heldur en lítt varanleg og
full af naka, en það er ekki
unt að stieinhúis verði vatnsþétl,
þegar gx'ágrýti er notað í steyp-
una. Það ter mjög auðvelt að gera
steinstieypu vatnsþétta, sem blá-
grýti eða granite er notuð í, og
hefir Bandaríkjamönnum itekist að*
blanda steynsteypu svo, að hún
er vatnsþétt, þótt hún sé 20
mietra niðri í vatni. Þótt ekkert
tillit sé tekið til þess, hve styrk-
leiki grágrýtis er lítill, þá ætti
sú staðreynd, að það drekkur í
sig vatn, að vera nóg til þess, að
það væri alls ekki notað í stein-
stéypu, sem verður fyrir áhrifum
veðurs.
Blágrýtið er mjög haldgott
geign sliti og er talið a'ð vera í
öllum himum mentaða heimi á-
gætis bergtegund til götu- og
vega-gerðaT. Aftur á imóti er grá-
grýtið sérstaklega haldlaust og er
hyergi notað til vegagerðar það
siean ég veit til, nema á ísliandi.
ússon.
Ilágrýtf og grágrýti.
pr. cm.2 Og er þetta, víst fullhátt,