Alþýðublaðið - 19.08.1931, Qupperneq 2

ÆbÞSÐUB&AÐie:
T B
Verkamannabústaðlr.
Svo langt er þó loksins kom-
ib iun frumvarp það, er fulltrú-
ar Alþýðuffokksins í neðri dieild
alþingis flytja um enduxbætur á
verkamannabústaðalögunum —
og sérstaklega miða að því að
gera kleift að fá lánsfé til verka-
mannabústaða og jafnframt að
auka tekjur byggingarsjóðanna,
auk fleiri nauðsynlegra Jagabóta,
— að það hefir nú verið sam-
þykt við 2. umræðu í deildinni.
Var þó dregið úr sumium ákvæð-
um þess að mun og sum feld
niður,. svo sem nú skal nánar
skýrt frá; en þrátt fyrir þaö er
mikil bót að frumvarpinu eins;
og það er nú, ef þaö nær fram
ab ganga á þinginu.
Tiilag ríkis oig bæjarsjóða og
kauptúna til byggingarsjóðanna
er tvöfaldað frá því sem nú er,
2 kr. á ári á íbúa kaupstaðarins
'eða kauptúnsins frá hvorrum. I
frv. var 3 kr. — Fjölskyldumað-
ur sé ekki útiíiökaður frá því
að fá íbúð samkvæmt verka-
mannabústaðalögunum, þótt hann
hafi yfir 4 þús. kr. árstekjur, ef
þar mn fram eru ekki nema 300
kr. á móti hverjum ómaga, sem
hann hefir fram að færa, enda
séu árstekjur hans ekki yfir 5500
kr. í frumvarpinu var: 500 kr.
á móti hverjum ómaga, umfram
4 þúsund kr„ upp í 6500 kr. tekj-
Viljann og vitið
vantar.
Þab er nú bersýnilegt, að
Framsóknarflokkurinn og íhalds-
flokkurinn ætla að láta þingið
Jíða hjá, án þess að gera nokkr-
ar hinar minstu ráðstafanir til
þess að bæta úr atvinnuleysinu,
sem er nú, og fyrirsjáanlegt er
að verði á komandi mánuðum.
Það er 'bersýnilegt, að þessa
flokka vantar gersamlega vilj-
ann til þess að gera nokkuð til
þess að bæta fyrir verkalýðnusn,
ef þeir halda að það kosti eigna-
stétt landsins eitthyað, og geta
þeir, sem fylgst hafa með gerð-
um síðasta þings, borið um að
þessi umhyggja fyrir stóreigna-
mönnunum kemur eins fram hjá
Framsókn eáns og hjá gamla í-
haldinu.
En það er meira en að þessa
flokka vanti viljann, þá vantar
■skilninginn fyrir þörfinni, og vit-
ið, eða réttara sagt þekkinguna
á því, að þeir með því að gera
ekkert eru að vinna landinu sem
heild tjón.
Eitt gagn hefir orðið að þessu
þingi, og það er aÖ það hefir
sýnt almenningi, að munurinn á
Framsókn og íhaldinu, þegar um
aðstöðu til verkalýðsins er að
ræða, er ekki svo ýkja-mikill.
ur hjá þeirn, sem hafa fyrir 5
ómögum eða fleirum að sjá. Felt
var úr frv., að greiddur skyldi
lóðaskattur í bæjuin og kaup-
túnum, er rynni til byggingar-
sjóða verkamannabústaða, 4 af
þúsundi fasteignamats, og einnig
að verkamannabústaðir skyfdu
andanþegnir fasteignagjöldum
fyrstu 5 árin eftir byggingu
þeirra. Önnur ákvæði frumvarps-
ins voru samþykt: Um að ríkis-
sjóður ábyrgist fulla upphæð
lána til verkamannabústaða, en
ikaupstaður eða kauptún sé í bak-
íábyrgð, í stað þess að helminga
ábyrgðina, því að með því móti,
sem nú er í lögunumi, er ógern-
ingur að fá lánin. Lánin megi
ftafca í erlendri mynt og gefa út
skuldabréf fyrir þeim. Veðréttar-
lánsákvæðunum er breytt, svo að
hægara verði að fá lán á þann
hátt út á húsin, og sérstök á-
ikvæði sett, um barnateikvelli við
byggingarnar, sameiginfeg þvotta-
nus o. s. frv., sem þart að vera
í lögumim. —
Nefndin, sem hafði haft málið
til meðferðar, ktofnaði þannig,
að Bergur og Sveinbjörn lögðu
til, að það af frumvarpinu nái
fram að ganga, sem nú er búið
að samþykkja, en Jón Ólafsson,
Einar Arnórsson og Lárus ætl-
uðu að svæfa málið.
Hvorn tveggja flokkanna vantar
viljann og vitið til þess að vinna
verkalýönum gagn.
Atvinnubóta-
tillögur.
I dag fer fram 3. umræða fjár-
laga í efri deild.
Jón Baldvinsson flytur tillögu
u:m fjárveitingu til atvinnubóta
í kaupstöðum og kauptúnum,
er skiftist þannig: 250 þús. kr.
sé varið til ríkisframkvæmda og
öðrutn 250 þús,. kr. í styrk. til
framkvæmda bæjarfélaga og
kauptúna, gegn tvöföldu framlagi
á móti, og verður þá atvinnu-
bótaféð samtals milljón kr. frá
báðum aðiljum. Jafnframt fjytur
hann tillögu um lánsnÖsToö rikis-
ins, við þau bæjar- og sveitar-fé-
lög, sem ekki álítast fær um að
teggja fram atvinnubótafé á móti
tilfagi ríkisins, og megi, þau lán
nema samtals alt að 250 þús. kr.
Tryggvi ráðherra flytur tillögu
um, að stjórninni sé fneimslað að
verja 300 þús. kr. til aðstoðar
sveitar- og bæjar-félögum við at-
vinnubætur, gegn tvöföldu fram-
Jagi þeirra á móti.
AtTinnnleysismálln.
í sumar kaus verkamannaféfag-
ið Dagsbrún nefnd í atvinnuleys-
ismálið. Sú nefnd stöð fyrir
skráningu atvinnulausra, er Dags-
brún og Sjómannafélagið stofn-
uðu til. Nefnidin gerði ýmsar til-
lögur um ýms verkefni, er nú
þegar væri hægt að byrja á.
Tillögurnar vioru sendar til al-
þingis og bæjarstjórnar Reykja-
víkur. Hvorugir hafa enn þá lát-
ið nefndinni neitt svar í té. Fyr-
ir nokkru síðan kaus Fulltrúa-
ráð verklýðsfélaganna 4 menn til
viðbótar Dagsbrúnarnefndinni.
Nefndinia skipa því sjö menn, og
eru þeir þessir:
Sigurður Guðmundsson, Stefán
Björnsson og Guðjón Benédikts-
son frá Dagsbrún, Jónína Jóna-
tansdóttir, Jón Axel Péturssion,
Sigurjón Á. Ólafssion og Stefán
J. Stefánsson frá Fulltrúaráðiniu.
Nefndin átti tal við fjárveit-
ingarnefnd efri deildar alþingis
í gær og skýrði fyrir henni nú-
verandi ástand og hörmulegt út-
lit og lagði fast að nefndinni, að
geria tillögur við 3. umr. fjárlag-
anma um verulegar fjárveitingar
til atvinnubóta. í annan stað að
mæla með tillögum þeim, er Jón
Batdvinsson ber fram í sama
augnamiði. Nefndin gerði hvorki
áð játa eða neita.
Atvinnuleysisnefndin mun
halda áfram störfum og tala við
rikisstjórn, bæjarstjórn (fjárhags-
nefnd) og heyria svör þeirra við
máfateitunum nefndarinnar. Þeg-
ar þau svör em fengin verða þau
tilikynt.
Loksins?
Advent Bay, 18. ágúst. U. P.
FB. Kafbáturinn Nautilus lagði af
stað héðan kl. 4 e.' h. til þess
að hefja norðurhaíarannsóknirn-
ar.
Jón Ólafsson
og atvinnnleysið.
Jón ólafsson sagði í gær í al-
þingisræðu, að þetta sé eitthvert
hið mesta góðæri o,g atvinnusum-
ar, sem verið hafi hér í Reykja-
vík um margra ára skeið, og
auk þess sé ódýrara að lifa hér
nú en undanfariö. Það sé ekkert
annað en lýddekur að tala lum
atvinnuleysi núna(l). Næsti liður
í ræðu bans var, að vinnulaunin
séu sv-o há og atvinnurekenidur
séu látnir greið-a svo mikið í
opinber gjölid, að þeir 'hafi hvorki
tekjur né eignir afgangs, sem
hægt sé að ieggja á, og líti út
fyrir að innan skamms standi
ekki einn einasti þeirra eftir
uppi(l). — Slikair ræður heldur
þessi útgerðarmaður, sem á all-
an sinn auð striti sjómanna og
verkamanna að þakka. Slíikar
ræður beldur bann á alþángi nú,
þegar hörmungar atvinnuleysisins
steðja að verkalýðnum.
Skildinoanessmálið og Jakok
Moller.
Jak-ob Mölter -er enn ekki hætt-
ur tilraununi sínum til að hefta
framgang sameiningar Skildinga-
nesis við Reykjavík að þessu
sinni. Enn á ný flytur hainn
breytingartillögur við fruimvarp-
ið, sem eru að ^ins til fiess
gerðar að reyna að tefjia fyrir
málinu, en sem skiftu að öðr-
um fcosti engu máli. Jakobi ferst
-eins og hans er von og vísa.
Hiann þykist vera með samein-
ingunni, -en vinnur á móti henní
eftir því sem honum er frekast
unt.
Síldveiðarnar á Siglnfirði.
Siglufirði, FB. 18. ágúst. Síld-
arverkun síðastliðið laugardags-
kvöld: Grófsöltun 41654 tn., sér-
verkun 56 368, samtals 98 022
tunnur. Ríkisbræðslan hefir á
sama tíma tekið á móti 74 000
máltunmum og hefir nú ekki und-
an að bræða, þrærnar fullar, og
skip urðu að bíða eftir því í gær,
að hægt væri að losa þau. Lítil
síld hefir komið inn síðan á liaug-
ardag, enda norðan bræla í gær.
Gott v-eður í dag og reknetabát-
ar komið inn í morgun með dá-
góðan afla.
Norðmenn, Danir og Finnar eru
taldir vera búnir að verka ná-
lægt 200 000 tn. utan línu. Marg-
ir Norðmenn farnir beim með
skip sín fullfermd. — SÖluhorf-
ur taidar afleitar, sérstaklega á;
saltsíld.
Dragnótaveiðar.
Það, sem eftir er af dragnóta--
veiðafrumvarpfnu, befir nú verið
afgreitt til efri deiildar alþiingis.
Við 3. umr. í neðri deiid gerðí
Pétur Ottesen enn tilraun til að
klípa úr því og flutti tillögu um,
að viðbótarleyfi tiil að veiða í
alt að tv-o mánuði í dragnætur
fram yfir það, sem nú er heim-
ilaðl í lögum, mætti að eins veita
fyrir báta, sem ekki eru stærri
en 35 smálesta. Hélt Pétur afar-
langa ræðu, en engum þótti leng-
ur taka að svara honum. Þeigar
Pétur þagnaði var gengið til at-
kvæða og tillaga han-s feld.
Ríkisskipin. Esja er á Akureyri,
en Súðin á Haganesvík.
Útvarpio\ í dag: Kl. 19,30: Veð-
urfregnir. KI. 20,15: Söngvélar-
hijómleiikar. Kl. 20,45: Þingfréttir.
Kl. 21: Veðurspá og fréttir. Kl.
2i,25: Söngvéiarhijómleikar (Kór-
söngur).