Alþýðublaðið - 22.08.1931, Blaðsíða 2

r
I
AbÞSÐUB&AÐlÐ
Jón Baldvlnsson
kemur fi veg fiyrir verzlnnarbrazk fihaldsins
fi efiri deild.
íhaldsmenn sleppa sér.
Þrenn Alþýðuflokksmál
iögtekin á sama áegi.
Um 300 pús. kr. árlega til verkamannabústaða.
í neðri deild hafði fjárhags-
nefndin til meðferðar frv. um
fjáraukálög 1929. Lagði nefndin
til í einu hljóði, að frumvarpið
yrði samþykt óbreytt. Skrifuðu
undir þetta íhaldsforkólfarnir Ól-
afur Thors og Magnús Guð-
mundsson. Þegar roálið kom til
efri deildar greiddi Jón Porl. því
þegar atkv. við 1. umræðu. En
þegar málið kom til 2. umr. fóru
að heyrast raddir um það, að
þeir myndu vilja að vísu sam-
þykkja þetta, en að þeir vildu fá
einhver fríðindi fyrir hjá stjórn-
inni fram yfir það, er þeir fengu
hjá Framsókn fyrir framlengingu
verðtollsins og samþykt fjárlaga.
En hvorttveggja þetta ætluðu
þeir að fella, að því er þeir
sögðu fylgismönruum sínum hér í
Reykjavík og Moggi lét drýg-
indalega yfir. Var og yfirlýst af-
staða Alþýðuflokksþingmannanna
til beggja þessara mála. M. a.
lýsti J. Bald. því fyrirfram yfir
í e. d. og H. G,. í n. d„' að þeir
myndu greiða atkv. gegn verð-
tollsfrv. og fjárlögunum. Voru
og bæði þessi mál samþykt gegn
atkv. jafnaðarmanna.
Við umræður um Iandsreikn-
inginn 1929 lýsti Jón Baldvims-
son þessu verzlunarbraski íhalds-
ins, og kvaðst því mundi sitja
hjá atkvæðagreiðslu að þessu
sinni og ekki gefa íhaldsmönnum
enn einu sinni aðstöðu til þess,
að verzla með atkvæði sín, því
vafalaust myndu þeir heimta fyr-
ir þetta einhver þau mál felú,
er alþýðunni kæmi verst, svu
sem hugarfar þeirra væri til
slikra mála. Hefðu þeir íhalds-
mennirnir látið undir höfuð
leggjast, að nota þessa aðstöðu
stjórnarandstæðinga efri deildar
til þess, að knýja fram hjá Fram-
jsókn breytimgar á kjördæmaskip-
uninni. Jafnvel hefði foringi í-
haldsins, Jón ÞorL, lýst því yfir
við stjórnarskiftin í dag, að
Sjálfstæðismönnum hefði ekki
þótt rétt að hefja þær aðgerðir á
þessu sumarþingi, svo sem þeim
hefði verið auðvelt með því að
fella fjárlög og verðtol! og knýja
fram nýjar kosningar, þótt þeir
hefðu verið búnir að láta digur-
barkalega áður en þing kom
saman og í byrjun þings.
Urðu þeir æfir íhaldsmennirnir
út af þessurn orðum J. Bald.,
einkum Pétur Magn., sem verður
að taka aftur og éta ofan í sig
sum stóryrði, er hann viðhafði í.
byrjun ræðu sinnar. Höfðu þeir í-
haldsmenn reitt sig á, að geta
fyrirkomið ýmsum nauðsynjamál-
um, er jafnaðarmenn stóðu að
á þinginu, og voru að því komin
að ná samþy.kki þingsins, fyrir
það, að hjálpa Framsókn til að
samþykkja þessi gömlu fjárauka-
Iög, sem flokksmenn þeirra í
neðri deild, M. G. og Ó. Th.,
höfðu lagt til að samþykt yrðu
óbreytt.
Þegar á alt er litið, er því von
til þess, að íhaldsmenn séu gram-
ir.
I gær voru þrenn Alþýðu-
flokksmál samþykt á alþingi og
lögtekin.
1. Verkamannabústaðalögin
bætt.
Frumvarp Alþýðuflokksins um
endurbætur á verkamannabú-
staðalögunum var samþykt í ef'ri
deild eins og neðri deild gekk
frá því, svo sem nánar var rakið
hér í blaðinu á miðvikudaginn
var. Eru þar gerðar nauðsynlegar
ráðstafanir til þess að unt sé að
fá lán til bygginganna, með því
að rikið ábyrgist lánin að fullu,
en bæjar- eða sveitar-sjóður sé
í bakábyrgð fyrir þeim, og fíeiri
ákvæði sett til þess að auðvelda
öflun lánsfjár. Framlag ríkis og
bæjarfélaga tii byggingarsj'óð-
anna er tvöfaldað og ómaga-
mönnum gert unt að njóta góðs
af lögunum, þótt árstekjur þeirra
séu nokkuð yfir 4 þús. kr.
2. Einkasala á tóbaki.
Þá var samþykt frumvarp Al-
þýðuflokksins urn einkasölu rík-
isins á tóbaki. Ágóðinn af rekstri
hennar, sem annars hefði lent hjá
örfáum heildsölum, skiftist að
jöfnu milli byggingarsjóða verka-
mannabústaða og Byggingar- og
landnáms-sjóðs sveitanna. Hlutur
byggingarsjóðs verkamannabú-
staða á hverjum stað um sig sé
að tiltölu við íbúafjölda bæjar-
ins eða kauptúnsins, eins og rík-
istillagið til þeirra.
Einkasalan byrjar um næstu
áramót. — íhaldsmenn lögðust á
mátí frumvarpinu eftir því, sem
þeir gátu, og að lokum reyndi
Magnús fyrrum dósent að fá því
frestað um eitt ár að einkasalan
kæmi. Tillögur hans voru feldar,
og hagur beildsalanna varö að
lúta fyrir hag byggingarsjóðanna.
3. Slysatryggingarlögin bætt.
Slysatryggingarfrumvarpið var
einnig samþykt (í efri deild) með
þeim endurbótum, sem Alþýðu-
flokksfulltrúunum tókst áður að
fá samþyktar í neðri deild.
Auk dagpeninga þeirra, er slas-
aður maður fær, skal greiða
læknishjálp og 2/3 hluta lyfja-
og u m bú ða-k o s tn a ö ar. Fingur-
mein og handarmein, sem menn
fá við þá vinnu, sem kunn er að
því að vera hættuleg á þann hátt
(sjómensku, fiskvinnu, slátur-
húsavinnu o. s. frv.), skulu bóta-
skyld, ef orsakir meinsins verða
raktar til hennar.
Viðbótargrieiðsla dánarbóta
vegna barna þeirra ‘manna, er
deyja af slysum, er tvöfölduð,
úr 300 og 600 kr. í 600 og 1200
kr.
Sjómenn á róðrarbátum og vél-
bátum undir 12 smálestum skulu
tryggingarskyldir, enda þótt þeir
stundi sjómensku styttri tíma en
imánuð í senn (svo sem áður hef-
ir verið miðað við) og flutnings-
bátamenn jafnt og fiskimenn.
Stjórnendur aflvóla við jarð-
vinslu skulu tryggingarskyldir.
Þeir, sem vinna að tryggingar-
skyldri vinnu, t. d. í verkstæð-
um, stoulu tryggingarskyldir jafnt
fyrir því, þótt þeir séu færri en
5 og hvort sem aflvélar eru not-
aðar þar að staðaldri eða ekki,
en við það hefir tryggingarskyld-
an verið miðuð hingað til.
Lögtaka þessara þriggja mála
eru sigrar til hagsbóta fyrir al-
þýðuna.
Styttlng vinnutfma
h]á stúlkuna er vinna í hrauðsnlubúðum.
Eins og kunnugt er, hafa und-
anfarið gilt þær reglur hér í
bænum, að brauðsölu- ög mjólk-
ur-búðir væru opnar til kl. 9 á
kvöldin og auk þess á sunnu-
dögum. StúlkuT þær, er vinna
í brauðsölubú ðunum, hafa snúið
sér til bæjarstjörnar og óskað
eftir því, að þessum búðum yrði
lokað eins og öðrum búðum í
bænum. Heilbrigðismálanef'nd
fékk þetta erindi til áthugunar og
hefir hún nú loks lagt það til,
að brauðsölubúðum yrði lokað
eins og öðrum sölubúðum kl. 7
á kvöldin, og þær hafðar opnar
á helgidögum og sumardaginn
fyrsta og 2. ágúst kl. 9—11 ár-
degis og 3—4 síðdegis, eingöngu
til sölu á brauði, kökum, mjólk
og rjóma. Á síðasta bæjarstjórn- |
arfundi komu þessar tillögui; til j
Dettifoss kom að vestan í nótt. j
athugunar. Hreyfði St. J. St. því
á fundinum, að sjálfsagt væri að
loka þessum búðum kl. 11 á
helgum dögum svo búðarstúlk-
urnar væru lausar við vinnu frá
hádegi á sunnudögum, en eftir
tillögum heilbrigðismálanefndar
myndu búðarstúlkurnar ekki geta
um frjáls höfuð strokið síðari
hluta helgra daga. Lagði hann
til, að félt yrði niður það á-
kvæði í tillögum nefndarinnar,
að búðirnar mættu hafa opið kl.
3—4- síðdegis. Þessi tillaga var
samþykt með 7 gegn 1 atkv.
Hafa því fengist fram þau sjálf-
sögðu ákvæði, að brauðsölu- og
mjólkur-búðum verður lokað kl.
7 að kvöldi á öllum virkum dög-
um og alla helga daga nema á
morgnana kl. 9—11 árdegis.
Gi/llir fer á veiðar í dag.
Að Selfjallaskála.
Berjaferðir Alþýðubiaðs
ins.
Eins og sagt var hér í blaðinu
í gær verður farið í berjaheiði að
Selfjallsskála á morgun. Er þar
nóg af berjum í hraiuninu. Fyrsta
ferð er kl. 10 f. h., en síðan
verður farið á hverjum klukku-
tíma. Fargjöld eru kr. 1,00 hvora
leið fryir fólk yfir 12 ára aldur,
en 75 aurar fyrir börn á aldrinum
4—12 ára. Ekkert kostar fyrir
börn yngri en 4 ára. 700 manns
tóku þátt í berjaferðunum s. I.
sunnudag. Setjið nýtt' met , á
rnorgun! Snúrð ykkur til vöru-
bílastöðvarinnar við Kalkofnsveg,
því þaðan er farið.
Fjárlðyin afgreidd.
í gær voru fjárlögin endanlega
samþykt við lokaumriæðu í neðri
deild alþingis. Fjárveitingar til
verklegra framkvæmda eru ekki
nema fjóröi hluti þess, sem ríkið
hefir látið vinna fyrir hvert síð-
ustu ára, og að meðtalinni heim-
ildinni til atvDinnubótaframlagsins
og pví fé, sem bœjar- og sveit-
ar-félögum er œtlad ad leggja á
móti pví, er þetta fé til samans
ekki helmingur á við það, sem
varið befir verið árlega -nú í
nokkur ár til ríkisfræmkvæmda.
Nú í atvinnuleysinu eru þær
minkaðar svona geysilega. Þó
sagði Hannes á Hvammstanga,
pð í fjárlögum þessum sé rnjög
sómasamlega veitt til verklðgra
framkvæmda.
Nógu margir íhaldsmenn