Alþýðublaðið - 28.08.1931, Blaðsíða 2

AhÞXÐUBfeAÐlÐ
Merkilegt
nefndarálit.
Pað er spaugiiegt að sjá alt
pað imioldviðri, sem Mgbi. og Vís-
ir þyrla upp úit af samþykt fjár-
aukalaganna f. árið 1929 og
]andsreikninganna fyrir það ár;
þykir því rétt að birtia álit fjár-
hagsnefndar neðri deildar í þessu
máli, en það hljóðar svo:
„Nd. 177. Nefndarálit
um frv. til Ijáraukaiaga fyrir ár-
ið 1929.
Frá fjárhagsnefnd.
Nefndin hefir borið frumvarp-
ið saman við tillögu endiurskoð-
unarmianna landsredfcmnígsins
1929. — í frumvarpimu er leitað
aukafjárveitingar á öllu því, er
endurskoðunanmenn gera tillög-
ur um, og leggur nefndin til, að
frumvarpið verði samþykt ó-
breytt.
Alþingi, 1. ágúst 1931.
Halldór Stefánsson,
form., frsm.
Magnús Guðmundsson,
fundaskrifari.
Ólafur Thors.
Bernh. Stefánsson.
Steingrímur Steinþórsson. “
Menn taki vel eftir því, að öll
nefndin leggur til, „að frumvarp-
ið verði sampykt óbreytt“, ,og
undiir þetta skrifa aðalforinigjar
íhaldsins, þeir M. G. og Ó. Thors.
Hvað siegja Mgbl. og Vísir um
þetta ?
Þeir Ijúp eiBS og horfir.
Morgunbiaðið segir í gær, að
sjálfsitæðismenn hafi borið fyrir
brjósti atvinnumálin á síðiasta
þingi. Sogsmálið var eiitt þeirra.
í upphafi þings báru sjálfsitæð-
ismenn í efri deild ifram frv.
um virkjun Sogsins. Málinu var
vísað til nefndar, sem Jón Þor-
láksson átti sæti í; þetta var 24.
júlí. En 14. ágúst gerði Jón B,ald-
vinsson fyrirspurn tii nefndar-
innar um það, hvað þessiu máli
liði. 5 dögum seinna kom nefnd-
arálit frá Jóni Þorlákssyni og
upplýsitist þá, að múlinu hafði
aldrni veriö hreyft í nefndinni
allan tímann frá 24: júlí til 18.
ágúst, örfáum dögum fyrir ping-
slit. Slikur var áhugi Jóns Þor-
lákssonar fyrir þessu merkilega
máli.
Anniað dæmi um frambomiu
sjáifstæðisimanna í atvinnumál-
unum, er þe-ir, að sögn Mgbl.,
bera fyrir brjósti1: Við fjárlögin
í efri deild bar Jón Baldvinssion
fram tillögu um 250 þús. kr.
framlag úr ríkissjóðd og aðra til-
lögu um 250 þús. kr. framlag
gegn tveim þriðju frá bæjar- og
sveitar-félögum, hvorttveggja til
atvinnubóta. Jón Þorláksson og
fleiri íhaldsmenn greiddr
atkv. gegn pessum tillögum á-
samt Fmmsóknarmönnum og
sýndi með því hug sinn til þess-
ara nauðsynjamála.
Verklýðsmálin
á Vesfjörðum.
Átökin efla þróttinn. Verkfallið
í Súðavík síðastliðið vor efldi
mjög félagið þar og hið sama
má segja um félagið Baldur á
ísafirði. Sjóimiannafélag fsfirðinga
hefir einnig starfað vel í vor og
bætt stórlega við félagatölu sína.
Hnífsdalur er ágætlega „organi-
seraður“.
Hannihal Vcddimarsson.
Á þessu vori bættist Bíldiudal-
pr í hópinn með fjölment félag,
nýtt félag var stofnað í Bolunga-
vík og deild úr Verklýðsfélagi
Sléttuhrepps að Sæbóli í Aðalvík.
Öll þessi nýstoínuðu félög hafa
gengið í Alþýðusambandið. f
Bolunigavík var launakúiguniin
komin á svo hátt stig, að ekki
var lenigur við vært fyrir verka-
lýðinn. Kaup karla var 70 aurar
á klst. og kaup kvenna 50 aur-
ar. Svipiað þessu var kaupgjald-
ið orðið í Súgandafirði og Ön-
undarfirði, en það eru einu þorp-
in á Vestfjörðum, þar sem engin
verklýðsfélög starfa. — Það er
því auðvelt að sýna fram á það,
að verklýðsfélögin veita félögum
sínum ókeypis fæði, eins og
fyndinn Alþýðuflokksmaður
sagði í vor. Þá er það og
reynzla, að fiskverð er alls stað-
ar lægst þar, sem kaupið er
lægst, en þar, sem verklýðsfélög
eru og halda uppi kaupi, er fisk-
verðið hærra, þó félögin hafi
ekkert gert beinlinis til að hafa
áhrif á það.
Verklýðsfélögin hafa jafnvel
haft áhrif á kaupgjald í öðrurn
bygðarlögum. Þannig hækkaði
kaup í vor á Flateyri, Suður-
eyri og Bolungavík skönrmu eftir
að félögin höfðu samið urn kaiup-
hækkanir á Paitreksfirði', Hnífs-
,dal, laafirði og í Súðavík.
Það samningsatriði, sem verka-
lýðnum gengur lakast með að fá
aitvinnuriekendur til að halda, er
kaupgreiðslian vikulega. Er ekki
sýnilegt anniað en krefjast verði
7 o/o dráttarvaxta af kaupi, sem
ekki greiðist reglulega siamkvæmt
landslögum og samningum félag-
anna. Mætti það e. t. v. verða til
þiess, að slik vanskil yrðu minna
eftirsóknarverð í augum vinnu-
kaupenda.
Félöigin þurfa fjölbreyttiara
starf en verið hefir, enda eru
verbefnin óþrjótandi. Þiað, sem
næst liggur fyrir í ölllum sjóþorp-
unum á Vestfjörðum er að koma
verzlunar- og atvinnu-málunum
sem allra fyrst skipulögðum und-
ir yfirráð verkalýðsins sjálfs.
Starf félaganna verður því á
næstunni um alla línu vesturvíg-
stöðvannia: Stofnun samvinnufé-
laga sjómanna og kaupféliags-
sikapur verkamanna.
Þá eru húsmæðismálin í ósiæmi-
Jegu ásitandi í flestum stjóþorpum
vestanliands, og muniu hin lélegu
hreysi vera ærið kostnaðarsöm
sveitasjóðunuim. Það mál verður
að sjálfsögðu ekki leysit á viðun-
andi hátt fyr en verkalýðurinn
er þess megnugur að reisa sjálfur
verkamannabústaði eftir þörfum
hvers þorps. Bókasiafn alþýðu
mieð vistlegum lestrarsal þarf að
yera í hverju þorpi, og er hverju
verklýðsfélagi vorkunnarlaust að
komia upp slíku húsi. Að því væri
miikil framför í menniimgarlegu
tilliti. Sjómenn og verkamenn í
vestfirzkum sjóþorpum ganga at-
vinnulausir alt af nOikkurn tíma
haust og vor, nfl. í vorvertíðiar-
lok og að afloknum síldartíma,
auk þess isiem langir kafliar eru
oft endranær, þegar lítið er að
geria hjá ýmsum. Væru þesisir
tímar notaðir til að' koma upp
bóikasiafnsskýli jnieð lestrarsal,
ætti það að reynast auðvelt verfc.
Ég lít svo á, að stéttafélög
verkalýðsins á landi og sjómann-
anna eigi að skapa nýja og þrótt-
uga alþýðumenniingu. Og því
verður ekki neitað; að félögin
hafia nú þegar víða glætt miarg-
vísleg menningarskilyrði í ís-
lenzkum sjávarþorpum.
Ef alþýðan reynist samtökum
sínum trú og notar þau til hins
ítrastia á rétatn hátt í efnalegii
og tmenniingarlegri þróunarbar-
áttu, þá má hún vera bjartsýn á
friamtíðina, hvað sem öllum
kreppum líður.
Hannibal Valdimarsson.
Til íslands
ætlaði hann.
Flugmaður einn á Nýja Sjá-
landi ætliaði að fljúga þ.aðan til
Engliands með því að fara uim
Jiapan, Alutaeyjar, Kanada,
Grænland, ísliand og Færieyjar.
Var hann kominn til Katsuna í
Japan og ætlaði að fara að taka
sig upp til þies® að fljúga til To-
kíó, höfuðborgarinnar í Japain, er
hann varð fyrir því óláni að reka
sig á dufl og hrauí þar véliina
og meiddist mikið sjálfur. Var
hann tekinn úr vélinni meðváitund-
arlaus.
Hann er nú farinn aftur til
Nýja Sjálands, en ætlar að byrja
á nýjan Iieiik jafnskjótt og hann
er fullgróinn sára sinna. Maður
þessi heitir F. C. Chichestier.
Berjaferðir
AEpýðublaðsins.
Á sunnudaginn verður farið upp
að Selfjallsskála við Lögberg, eins
og síðasta sunnudag ef veður Ieyf-
ir. — Verða nú helmingi fleiri
bifreiðar í gangi en á sunnudag-
inn var, og er því þess að vænta,
að gott lag verði á heimilutningi
fólksins.
Ferðum verður hagað eins og
undanfarið og fargjaldið er hið
sama.
Sildarfréttir.
Siglufirði, FB. 27. ágúst. Rek-
nietaveiði ágæt þessia viku og
jöfn. Snurpinþtaskip mörg hætt,
en þau, sem halda áfram, afla
vel. — Ríkisbræðslan hefir tek-
ið á móti' 100 000 máltumnum. —
^kilrúmU einum armi þrónma bil-
aði á dögunum og tafði losun
lítils háttar. Hefir nú verið gert
við bilunina. — Söltun í gær-
kvieldi: 42 575 tn.. grófsaltað,
68 014 sérvenkað. Skemdir í síld
einkasölunnar af sólsiuðu eru ekki
fullrannsakaðar enn. Virðast ekki
miklar, ien valda þó fyrirhöfn og
óþægindum.
Árni Friðriksson fiiskifræðing-
ur fliutti hér erindi um síldarátu
í gærkveldi að tilhlutun einka-
sölunnar og leiðbeindi mömnum
að þekkja algengustu átutegund-
irniar’ Hann hefir dvalið hér mán-
aðartíma við átu- og síldar-rann-
sóknir. Fór í diag suður til
Reykjavíkur í flugvélinni.
Tveim leikhúsum
breytt i kvikmyndahús.
Nýlega hefir enn í viðbót tveim
leikhúsum í Vínarborg verið
breytt í kvikmyndahús. Þessi
leikhús eru Johann Strausis-leik-
húsið og Renai ssance-leikh úsii'ð.
Hvorttveggja þessi leikhús hafa
verið vel rómuð, en leikhúsaöldin
er að líðia hjá.
Wilkfns.
Hann er ekki af baki dottinn.
NRP 27. ágóst FB.
Samkvæmt skeyti til norska
Morgunblaðsins hefir Wilkins ekki
gugnað á að framkvæma fyrætlan-
ir sínar, þrátt fyrir óhöppin, Hyggst
Wilkins munu leggja bráðlega aft-
aftur af stað norður á bóginn.
Kappsiglinyin.
Brúarfoss, þér frægð á vinn
fram um bneiðan marvöllinn.
diauðhræddir við dugnað þinn
Danir herða róðurinn.
J.