Morgunblaðið - 08.06.1983, Síða 14

46
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 8. JÚNÍ 1983
Karlakór Reykjavíkur
Tónlíst
Jón Ásgeirsson
Karlakór Reykjavíkur hélt sína
árlegu tónleika fyrir styrktarfé-
laga í síðustu viku og var efn-
isskráin létt og skemmtileg. Það
sem gaf tónleikunum sérstakan
blæ var einsöngur Kristjáns Jó-
hannsonar. Kristján virðist enn
vera að bæta við sig og var söngur
hans yfirvegaður og fallega út-
færður, t.d. í Sjá dagar koma eftir
Sigurð Þórðarson. Allsherjar
Drottinn, eftir Franck, Póstekill-
inn frá Lonsjúmo, eftir Adam og
La Dansa, eftir Rossini, voru öll
sungin með miklum tilþrifum,
enda var Kristjáni fagnað vel af
áheyrendum. Svona eins og til að
halda venjuna hófust tónleikarnir
á tveimur skandinavískum söngv-
um og þriðja lagið var svo Sumar-
nótt eftir Árna Thorsteinsson.
Sumarnótt er fallegt lag og mjög
vel raddsett, enda var Árni gott
tónskáld. Söngur kórsins var góð-
Kristján Jóhannsson.
ur í þessum lögum. Á eftir einsöng
Kristjáns frumflutti kórinn nýtt
lag eftir söngstjórann, við kvæði
eftir Kristján Röðuls, er heitir
Samspil. Lagið er nokkuð sundur-
laust en góðir kaflar í því. Næsta
lag var einnig frumflutt í gerð
fyrir karlakór. Það er eftir Jónas
Tómasson, við kvæði eftir Stein-
unni Sigurðardóttur og heitir
Þekkirðu tímana. Lag Jónasar er
fallegt, nokkuð laust í gerð, en
hugljúf tónsmíð. Eftir hlé söng
kórinn tvö lög eftir Brahms, hinn
klassíska söng ferjudráttarmanna
á Volgu, kór úr Ævintýrum
Hoffmanns eftir Offenbach og að
síðustu Vínarvalsa eftir Johann
Strauss. Kórinn söng þessi lög vel
en fyrir undirritaðan var Vöggu-
vísan eftir Brahms og ferju-
mannasöngurinn best fluttu lögin.
í heild voru tónleikar kórsins
einkar glaðværir og átti Kristján
Jóhannsson stóran þátt í að gera
þessa tónleika eftirminnilega
skemmtilega.
Páll P. Pálsson á mjög gott með
að draga fram það létta og
skemmtilega í tónlistinni, enda
ríkti mikil glaðværð í söng kórs-
ins, sem naut góðrar aðstoðar
Guðrúnar A. Kristinsdóttur
píanóleikara.
Jón Ásgeirsson.
Misjafnlega
máð fingraför
Hljóm-
plötur
Sigurður Sverrisson.
Bubbi Morthens
Fingrardr
Steinar hf.
Hin svonefnda „acoustic" tón-
list, þ.e. órafmögnuð, hefur aldr-
ei höfðað til mín, nema þá
kannski eitt og eitt lag. Því verð
ég að segja Bubba Morthens það
til hróss, að mér hefur tekist í
fyrsta sinn — og það án teljandi
erfiðleika — að hlýða á
„acoustic“-plötu hans endanna á
milli mörgum sinnum. Reyndar
eru rafmögnuð hljóðfæri notuð á
þessari plötu líka, en allt yfir-
bragð hennar er með fyrrgreind-
um hætti, þ.e. „acoustic".
Það er þess virði, að staldra
aðeins við og renna yfir feril
Bubba Morthens frá því hann sló
fyrst í gegn fyrir rúmum þremur
árum með plötunni ísbjarnar-
blús. Síðar sendi hann frá sér
sólóplötuna Pláguna og nú
Fingraför. Auk þessa gaf hann
út breiðskífu með Utangarðs-
mönnum, aðra sex laga, auk
safnplötu, sem m.a. hafði að
geyma nokkur eldri laga Utan-
garðsmanna og upptökur, sem
ekki höfðu áður verið þrykktar á
plast. Ofan á allt þetta er hann
forsprakki hljómsveitarinnar
Egó og sá flokkur sendi frá sér
tvær stórar plötur á síðasta ári.
Alls eru þetta sex breiðskífur,
auk safnplötu og sex laga plötu.
Hreinasta undur hvað maðurinn
afkastar.
Og í afköstunum leynist
kannsi innst inni veikasti punkt-
urinn á þessari nýjustu sólóplötu
hins óumdeilanlega foringja ís-
lenskrar dægurtónlistar í dag.
Mér finnst nefnilega í sumum
laganna, að um endurtekningar
sé að ræða frá ísbjarnarblúsn-
um. Kannski er það að vissu
leyti eðlilegt þegar horft er til
þess að yfirbragð þessarar plötu
er um sumt svipað og önnur hlið-
in á þeirri frumraun Bubba.
Lagið Lennon finnst mér ég
endilega hafa heyrt áður og þá á
ísbjarnarblúsnum, hugmyndin
er a.m.k. sú sama.
Þótt Bubbi sé auðvitað alltaf
hann sjálfur finnst mér stundum
örla á greinilegum áhrifum héð-
an og þaðan og ekkert við það að
athuga. Dylan-daunninn er
skammt undan í laginu Afgan og
í tveimur öðrum lögum finnst
mér sterk tengsl við annars veg-
ar Arlo Guthrie og hins vegar
Leon Redbone. Það kann að vera
að mér skjátlist, en ég held ekki.
Samvinna Bubba og Megasar
hefur eðlilega vakið feikilega at-
hygli, enda tekst hún frábærlega
á þeim tveimur lögum sem Meg-
as syngur. Fatlafól hefur glumið
linnulaust í útvarpinu, en Heil-
ræðavísurnar hafa ekki slegið
eins í gegn. Ég fer hins vegar
ekki ofan af því að vera Megasar
á þessari plötu gefur henni
stórkostlegt gildi. Það er jafnvel
að hann skyggi á Bubba sjálfan.
Bubbi hefur um langt skeið
verið okkar besti textasmiður. Á
Fingraförum finnst mér honum
hins vegar hafa fatast listin ei-
lítið. Boðskapurinn er alltaf til
staðar, en framsetning hans er í
sumum tilvikum mjög stirður í
textunum. Ég held það hefði ekki
sakað að láta einhvern renna
yfir textana og sníða stærstu
nibburnar, af því ég veit að
Bubbi leggur sjálfur allan sinn
metnað í verk sín. Metnaðurinn
er kannski blundað ögn að þessu
sinni.
Hvað um það, Fingraför er um
margt sannfærandi plata þótt á
stundum séu lögin dálítið keim-
lík innbyrðis. Söngurinn hjá
Bubba er aftur á móti sá besti
frá honum á plötu og blæbrigðin
ótalmörg í lögunum tólf. Ég ætla
mér ekki að tína út einstök lög
að þessu sinni, læt öðrum það
eftir.
Ekki er hægt að skilja við
plötuna án þess að geta umslags-
ins. Ég held ég megi segja, að
sjaldan hafi eins vel tekist til
með gerð umslags hér á landi, og
hefur sá þáttur í plötubransan-
um þó tekið stakkaskiptum á
undanförnum árum.
Leikhópurinn fri Folketeatret í Kaupmannahöfn.
Berlín 1932
Leiklist
Jóhann Hjálmarsson
Þjóöleikhúsið:
Gestaleikur frá Folketeatr-
et í Kaupmannahöfn.
LILLE DU - HVA’NU?
eftir Preben Harris.
Kveðja til framtíðarinnar
frá fjórum leikurum og ein-
um píanóleikara.
Byggt á verkum Kurt Tuch-
olsky.
Leikmynd og búningar:
John Lindskov.
Dansahöfundar: Solveig
Östergaard.
Leikstjóri: Preben Harris.
FOLKETEATRET í Kaup-
mannahöfn hefur lengi átt góð
samskipti við Þjóðleikhúsið.
Um gagnkvæmar heimsóknir
hefur verið að ræða. Meðal þess
sem Folketeatret hefur sýnt
hér er leikrit eftir Soya árið
1958 og sama ár fór Þjóðleik-
húsið með Gullna hliðið eftir
Davíð Stefánsson til Kaup-
mannahafnar.
í tilefni 125 ára afmælis
Folketeatret (reyndar í fyrra)
nýtur það gestrisni Þjóðleik-
hússins og kemur hingað með
verk eftir Preben Harris sem
byggt er á textum eftir þýska
rithöfundinn Kurt Tucholsky.
Leikritið er í kabarettformi og
á að gerast í Berlín 1932.
Kurt Tucholsky fæddist í
Berlín 1890. Hann var snemma
virkur í andófi gegn nasisma,
samdi fjölmargar blaðagreinar
þar sem hann deildi hart á
þróun mála í Þýskalandi. í bók-
um hans er skopið að mestu
ráðandi, en einna best tókst
honum upp í vísnatextum sem
urðu vinsælir og eru til marks
um áhrifamátt slíkra hluta.
Höfundar eins og Wolf Bier-
mann hafa til dæmis ýmislegt
lært af Tucholsky. En ekki má
gleyma stærstu fyrirmyndinni:
Bertolt Brecht. Tucholsky var
sviptur ríkisborgararétti 1933
og bækur hans bannaðar og síð-
an brenndar. Eymdartilvera
fjarri átthögum varð til þess að
hann kaus að fremja sjálfs-
morð 1935 í Gautaborg.
Preben Harris er mjög hrif-
inn af Tucholsky, kallar hann
„einn af framsýnustu höfund-
um sögunnar". Harris telur
tíma Tucholskys minna á okkar
tíma: „Háð hans og skilningur
á eigin tíð, miðlar ótalmörgu
um okkur sjálf og okkar vanda-
málaríku tið — og það þó svo
hann hafi látist fyrir bráðum
50 árum.“
Harris er að sjálfsögðu að
ávarpa danska landa sina þegar
hann fullyrðir að margt sé líkt
með samfélagi nútímans og
Hitlerstímunum í Þýskalandi,
talar um „hráar hugmyndir"
Hitlers sem reyndust „góð sölu-
vara meðal almennings, sem
varð sífellt úrræðalausari". Ég
legg ekki dóm á þessi orð og
ekki heldur hvort íslendingar
eigi að taka þau til sín, en lík-
legt er að svo sé af því að Þjóð-
leikhúsið á hlut að máli um
flutning verksins hér.
Ádeila Tucholskys er bundin
þeim tímum sem hann lifði,
hitti beint í mark í Þýskalandi
á fjórða áratugnum. Sýning
Folketeatret verkar aftur á
móti á undirritaðan fremur
sem heimild en lifandi ádeila.
Vissulega eru varðnaðarorðin
þörf því að fátt vitum við um
hvað framtíðin ber í skauti
sínu. Ég efast samt um að þessi
kabarett nálægt Unter den
Linden í Berlín hafi skotið
áhorfendum skelk í bringu,
fyllt þá ugg um komandi tíma.
Skemmtigildið er það sem
mestu skiptir. Ágætir leikarar
Folketeatret gerðu líka sitt
besta til að kæta áhorfendur
með kabarettblöndu sinni.
Verkið var fagmannlega unnið,
snyrtilega er kannski rétta orð-
ið. Preben Harris leikstýrði
sjálfur, leikarar voru Troels
Munk, Holger Perfort, Bende
Harris og Ole Möllegaard. Poul
Erik Christensen lék á píanó.
Hér var á ferð kabarett í
gamalkunnum stíl sem fékk
okkur til að minnast hinna
ógnvænlegu tíma í samfélagi
valdsiirs, en einkum skoplegu
hliðanna sem vissulega eru alls
staðar og alltaf með líkum
hætti.