Morgunblaðið - 16.10.1983, Page 27

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. OKTÓBER 1983
27
október, en til hennar kom aldrei.
Þingmenn demókrata höfðu
reyndar margsinnis lýst því yfir,
að hún færi aldrei nema á einn
veg. Hún yrði felld.
Ronald Reagan, Bandaríkja-
forseti, tilkynnti á fimmtudag
hver yrði eftirmaður Watt í kjölf-
ar afsagnar hans sl. sunnudag. Sá,
sem varð fyrir valinu, er William
P. Clark, fyrrum aðalráðgjafi for-
setans í öryggismálum.
Þrátt fyrir væntanlega at-
kvæðagreiðslu kom afsögn Watt í
sjálfu sér ekki mjög á óvart. Hann
hafði verið beittur miklum þrýst-
ingi víða að ' ’-'ölfar óheppilegra
ummæk ..»ia fiann 21. september
um skipan nefndar, sem hafði það
verkefni að endurskoða málefni
kolanámuiðnaðarins. Sagði hann
nefndina skipaða „negra, konu,
tveimur gyðingum og fötluðum
manni".
Ummæli hans komu róti á hinn
almenna borgara í Bandaríkjun-
um, jafnt sem ráðamenn þjóðar-
innar. Var óánægjan síst minni í
röðum repúblikana en í flokki
demókrata. Þetta var ekki i fyrsta
skipti, sem Watt gerði sig sekan
um vafasamt orðalag og raddir,
sem kröfðust tafarlausrar afsagn-
ar hans úr embætti, tóku að heyr-
ast.
Watt er síður en svo sá eini í
hópi þekktra bandarískra stjórn-
málamanna á síðari árum, sem
hefur mátt líða fyrir klaufaleg
ummæli eða athafnir. Oft virðist
svo sem verið sé að hegna stjórn-
málamönnum fyrir eitt einasta
víxlspor, en þegar mál þeirra er
kannað nánar kemur iðulega í ljós
að þau eiga sér lengri forsögu.
Versta dæmið má líkast til
rekja til Earl Butz, landbúnaðar-
ráðherra í forsetatíð Gerald Ford.
Varð ráðherrann að segja af sér
1976. Þóttu ummælin svo svæsin,
að sum dagblöð sáu sér ekki fært
að hafa þau eftir á prenti.
Oröaskak
Embættisstörf Watt sem inn-
anríkisráðherra voru nokkuð
frábrugðin því sem gerist hjá
starfsbræðrum hans í öðrum lönd-
um. Öryggismál voru t.d. ekki á
hans könnu. Aðalstarf hans var
eftirlit með náttúrulegum auð-
lindum, þ.m.t. þjóðgörðum lands-
ins. Lenti hann ítrekað í orðaskaki
við andstæðinga sína vegna af-
stöðu sinnar og ákvarðanatöku,
ekki síst samtök umhverfisvemd-
arsinna.
Watt, sem er fæddur 31. janúar
1938 í Wyoming, er lögfræðingur
að mennt og kemur úr röðum
harðlínumanna innan Repúblik-
anaflokksins. Hann hafði ekki ver-
ið lengi í embætti er hann lenti í
útistöðum við umhverfisverndar-
sinna vegna ákvörðunar sinnar
um að leyfa einkaaðilum auðlinda-
leit á opinberum landsvæðum.
Hófust olíuboranir samhliða leit
að kolum. Þá var búpeningi beitt á
stór landsvæði, sem áður höfðu
verið friðuð, og skógarhögg var
hafið á ný á friðuðum svæðum,
umhverfisverndarsinnum til
óblandinnar gremju.
Á sama tíma lét Watt ítrekað
frá sér fara ýmis vafasöm ummæli
við öll hugsanleg tækifæri. Fyrst í
stað var ummælunum tekið sem
græskulausu gríni, en smám sam-
an varð mönnum það ljóst, að
Watt var alls enginn háðfugl.
Steininn þótti svo taka úr með
ummælunum þann 21. september
sl., sem síðan leiddu til afsagnar
ráðherrans. — SSv.
(Heimildir: AP, Time og Newsweek.)
innar. Hvar sem við förum að
vetrarlagi um byggðir í þeim lönd-
um, sem liggja hér fyrir sunnan
okkur og austan, er það ekki fátítt
að sjá vetrarumbúnað um gróður í
görðum og það jafnvel í ríkara
mæli en hér þekkist. Þar sem
nokkuð er tryggt að snjór leggist
snemma yfir og staðviðrasamt er
á vetrum, er minni hætta fyrir
viðkvæman gróður en þar sem
ríkjandi eru stöðugir umhleyp-
ingar, eins og við eigum við að búa
flesta vetur. Fannbreiðan er besta
vörn sem völ er á fyrir allan gróð-
ur, nema hvað tré geta brotnað ef
snjóþyngsli eru mikil. Menn læra
af reynslunni og sannast það m.a.
á þeirri aðferð sem nú er viðhöfð
við að búa ágræddar rósir fyrir
veturinn. Áður fyrr var algengast
að taka þær upp og gafa í jörð, en
nú munu flestir láta þær standa
kyrrar á sinum vaxtarstað, hrúga
upp að þeim hálmi og þar yfir hús-
dýraáburði eða mold, klippa ofan
af þeim þannig að þær standi ekki
hærra upp úr jörð en 40—50 cm og
hvolfa síðan yfir timburstokk. I
apríl eða maí að vori, er svo tekið
frá þeim og þær stífðar til viðbót-
ar um 20—30 cm, borinn að þeim
meiri áburður og brugðið yfir
plasttjaldi í stað kassans, þannig
að þær njóti alls þess yls, sem vor-
ið getur veitt þeim. Með þessum
hætti má lengja vaxtartíma þeirra
um nokkrar vikur og njóta blóma-
skrúðsins lengur en annars væri.
Hnoðrar og aðrar safaríkar
plöntur eru flestum jurtum við-
kvæmari, ef þær þurfa að standa
óvarðar á berangri í miklum frost-
um. Sé hvolft yfir þessar plöntur
jurtapottum og síðan mokað yfir
mold eða sandi, þá eru plöturnar
vel varðar til næsta vors. Einkar
hentugt skjól t.d. fyrir jarðar-
berjaplöntur eru samannegldar
kassafjalir sem mynda ris yfir
tvær eða fleiri plöntur. Er þægi-
legast að halda slíku vetrarskjóli á
sínum stað með bogum, gerðum úr
steypusteinum.
Mörgum er sárt um að missa
fallegar lúpínur í vétrarveðrum.
Þar gildir umfram allt að vatn
liggi ekki yfir beðinu. Þeir sem
eiga þess kost að afla þaraþöngla
ög leggja yfir beðin, ættu að gera
það og hvolfa þar yfir grasþökum.
Sjálfsagt er að leyfa stönglum
og laufi að liggja yfir veturinn og
hreinsa slíkt ekki úr beðunum fyrr
en að vori. Allur fallinn gróður er
skjól og vörn fyrir ræturnar sem í
moldinni bíða.
Ekki sakar að minna þá á sem
ræktað hafa í garðinum sínum í
sumar begoníur og dalíur og hafa
ekki ennþá tekið þær til vetrar-
geymslu, að slíkt má ekki dragast
lengur. Þá þarft að huga að svala-
kössum og kerjum, því nú þarf að
koma slíkum ílátum í vetrar-
geymslu, annars er hætta á að þau
ónýtist ef mold nær að frjósa 1
þeim.
Hyggindi sem í hag koma má
kalla það að taka nú mold 1 poka
og geyma til vorsáningar, einkum
fyrir þá sem eiga gróðurskála til
að rækta í. Um það skulum við
fjalla örlítið nánar í næsta þætti.
10-50%
afsláttur
á húsgögnum
Viö rýmum fyrir nýjum vörum og seljum næstu
daga meö 10—15% afslætti: Hillusamstæöur, til-
valdar fyrir barnaherbergiö, geymsluna, skrifstof-
una o.fl. Ennfremur eldhúsborö, stóla o.fl.
Nýborg:,®)
Húsgagnadeild, S. 86755.
Ármúla 23.

/ f f
AVOXTUNSf^y
VERÐBRÉFAMARKAÐUR
Af engu kemur ekkert
• i
íslendingar
Rétt ávöxtun sparifjár er besta
kjarabótin í dag.
Ávaxtið íslenzku
krónuna rétt!
Verðtryggð spariskírteini ríkissjóðs
Gengi 17.10. ’83
Ár Fl. Sg./100 kr Ár Fl. Sg./100 kr.
1970 2 16.223 1977 2 1.569
1971 1972 1 13.999 1 12.767 1978 1978 1 2 1.272 1.002 Óverðtryggð
1972 2 10.374 1979 1 866 veðskuldabréf
1973 1 7.859 1979 2 650
1973 2 7.547 1980 1 567 Ár 20% 40%
1974 1 4.916 1980 2 429 1 67,6 78,8
1975 1 3.836 1981 1 367 2 57,7 72,0
1975 2 2.845 1981 2 271 3 50,5 66,7
1976 1 2.584 1982 1 257 4 45,1 62,6
1976 2 2.140 1982 2 190 5 41,0 59,4
1977 1 1.876 1983 1 146 6 37,8 56,7
f >
Fjárfestið í
verðtryggðum
veðskulda-
bréfum
V______________4
Höfum
kaupendur
að óverðtryggðum
veðskuldabréfum
20% og 40%
Öll kaup og sala verðbréfa miðast við daglegan
gengisútreikning.
Ávöxtun ávaxtar fé þitt betur
ÁVÖXTUN Sf HfJ
LAUGAVEGUR 97 — 101 REYKJAVÍK
OPIÐ FRÁ10 — 17 -SÍMI 28815