Alþýðublaðið - 10.11.1931, Blaðsíða 3

Frú Ciirie,
síem ásáriit manni sínum fann
fyrst radíum.
Neð8njarðar|árn«
brasstir-
Ein bezta samgöngubótin, í
stórborgum erlendis eru ne'ðan-
j arðar-j árn br autirnar, er ganga
eftir göngum, sem grafin eru
undir húsin og göturnar. Eru þá
jafnframt járnbrautarstöðvar ne'ð-
anjarðar og er farið niður til
]>eirra og aftur upp frá þeim í
geysistórum lyftivelum.
í Lundúnum er nú verið að
auka neðanjarðarjáfnbrautir og
byggja nýjiar járnbrautarstöðvar
neðánjarðar, en aðrar verða lagð-
far niður í samræmi viö það, sem
umferðarþörfin hefir breyzt síð-
asta, ártuginn. En þetta er dýr
vinna, því hver mílufjórðupgur
kostar um 18 miljónir króna.
Óeiiðír í Man»jArín.
Símfnegn hermir, að kínverskir
hermenn, er sumir telja að hafi
þegið mútur frá Japönum og
fengið frá þeim vopn og sfeot-
færi til þess að koma af stað ó-
eirðum, hafi ráðist á lögreglu-
stöðina í Tientsin og barist þar
við kínverskt lögreglulið. Ætla
sumir, að tilætlun Japana hafi
verið sú, að miklar óeirðir yrðu,
og fengi þieir þá sjálfir átyllu
tii að taka borgina hernámi; en
sú fregn kemur frá Lundúnum.
Árásarmenn biðu ósigur og marg-
ir þeirra féllu.
Rikard Dix, kvikmyndahetjan
fræga, er nú giftur Winifred
Coe í Yuma í Arizona. Blöðin
segja að hann hafi verið í þrjár
vikur að fá hana til þess að eiga
sig.
«fcPSÐUBfeÆÐIÐ
X>coooooooooc<xxxxxxxxxxxx
Beztu egipzkia cigarrettunar í 20 stk. pökk-
um, sem kostar kr. 1,20 pakkinn, eru
Soussa
Cigarettur
frá Nieolas Soasse fréres, CalrO.
Einkasalar á ísiandi:
Tébaksverzlnn l--Sands b.
>oooooooooocxxxxxxxxxxxx:
:xx>ooooooooo<x>oooooooooo<
Vetrarfrakkar
fyrir fullorðna og unglinga. Vetrarhanzkar, peysur,
legghlífar, treflar. Mest úrval. Lægst verð.
Sýning
Kristínar Jónsdóttur.
Það væri ástæða til að taka
ómildum tökum, þegar maður vill
dæma um verk þessarar lista-
konu, þar sem hún heör staðið
á bak við svo marga ómilda
dóma um aðra undir sömu kring-
umstæðum.
En þó mér virðist hún að þessu
leyti síður en flestir aðrir ís-
lenzkir listamenn verðskulda
vægð, þá skal hér gengiÖ fram
hjá vægðarleysi hennar og hún
látin njóta fullkominnar sann-
girni sem listakona og vel það
og virða henni um leiÖ til vork-
unnar, að hún er kona. Sýning
hennar nú í símabyggingunni
nýju er áreiðanlega þess virði
að henni sé gefinn gaumur. Hún
sýnir þar 44 málverk, og virðist
meiri hluti þeirra vera frá síð-
asta ári, eða mjög nýr að minsta
kosti.
Það, sem einkum gerir þessa
sýningu frábrugðna fyrri sýning-
um hennar, er meiri léttleiki lit-
anna en áður, án þess aÖ mynd-
irnar vanhagi um neitt af þeim
krafti, sem einkendu málverk
Kristínar áður, og sem er sjald-
gæfur I kvenlegri list. Myndirn-
ar eru yfirleitt raunverúlegri en
áður og er það mikið gleðiefni.
Þær era listrænni og tamdari.
Áður kom oft fyrir, að Kristín
notaði þunga rauðgula eða gul-
græna liti birtumegin á fjöll í
fjarska, sem fjarlægðin er búin
að bláma meira en svo, að slífet
geti gengið án þess að fjallið
flytjist við það nær manni úm
helming eðlilegrar fjarlægðar
sinnar og vel það og raski þann-
ig perspektiviskri byggingu
myndarinnar. Nú gætir þessa
hvergi að heita má. — Jú, í
myndinni Engey og Akrafjall nr.
20 á sýningunni era þessir gömlu
litir enn þá. En þeir era sem sagt,
sem betur fer, að hverfa. Hress-
andi hreinleiki hins íslenzka him-
ins er að vinna sigur í lands-
lagsmyndum Kristínar. Myndin af
Þingvalliavatni nr. 3 er gott dæmj
upp á þennan nýja léttleika og
fínleika í .litameðferðinni, er sam-
rýmist kvenlegri tilfinningu fyrir
því fagra í náttúrunni. Sfeaði ann-
ars með svo glæsilega mynd, að
hún er ekki eins traust eða vei
bygð og hinar myndirniar yfirleitt.
1 henni er of mikil togstieita milli
tveggja ólíkra afla: Hengilsins
vinstra megin og hríslunniar
hægra megin í myndinni, sean
framfeallar óróa, er samrýmist
efeki veðurblíðunni. Meðferðin á
þeirri mynd minnir annars full
mikið á Ásgrím, — er að eins
kraftminni (kvenlegri).
Ekki er í þessari mynd frekar
en í t. d. Nikulásargjá nr. 6
eða yfirleitt í hinum myndun'um
gerð næg grein fyrir, að þetta
sé t. d. hraun eða mosi, sem mál-
að er. Pensiilinn er ekki dreginn
þannig, eða litirnir settir á þann-
ig, að þeir myndi svip hins ó-
hrekjanlega lifandi mosa, eða sér-
einkenni hraunsins. Þetta er sam-
setningur lita — að vísu oft fal-
legur samsetningur —, sem sfeap-
ar áhrif og minnir þá, sem landið
þekkja og vita að þarna á að
vera hraun og mosi, á, að þetta á
það að tákna. Þetta er stefna ótal
fleiri en Kristinar Jónsdóttur í
málaraiist nútímans, og á út af
fyrir sig rétt á sér eins og flestar
aðrar stefnur, þó sá, sem þetta
skrifar, aðhyMist meiri siannleika
— meiri sannanir á eðli og formi
þeirra efna, sem máluð era. Ann-
að atriði er líka mjög varhuga-
'vert í málverkum Kristínar. Hún
leggur mjög oft litina á með
penslunum eins og þegar maður
t. d. rissar yfir eitthvað með blý-
anti eða sfeefur af með hníf. Lit-
irnir koma því ekfei fram í iniem-
um hljómmiklum flötum, heldur í
einlægum krókastígum. Gras má
t. d. oft mála með þessari aðferð
án þess að safei, — getur jafnvel
verið ágætt, en sanda og fjöli
ekki og því síður milt loft eða
heiðan, himin. Það verður auð-
vitað að beita penslunum á mis-
munandi hátt, eftir því hvaða efni
er málað.
Málverkið af Stefáni heitnum
skólameistara líkar mér ekki. Af
hverjum myndin er þekkir að
vísu hver maður, sem á annað
borð hefir séð Stefán — eða
mynd af honum. En litirnir í
hörandinu eru of dauðir og svip-
urinn of þreytulegur, svo að
meira líkist líki en áhugaríkum
gáfumanni sem Stefán var. Stil.1-
ingin er aftur á móti viðkunnan-
leg og fötin eru að sumu leytj
skemtilega máluð, þó þau gætiu
að vísu alveg eins verið stálvara
eáns og vefnaðarvara. Betri er
myndin Tvær systur nr. 2, en
auðsjáaniega er Kristín ekki and-
litsmyndamálari.
Bezta málverkið á sýningunni
er Á Kaldadál nr. 15. Sú mynd
er verulega vel máluð, traust og
fallega bygð og sómi fyrir höf-
und hennar. Með óvenjulega
styrkri kunnáttu og valdi finst
manni að málarinn hafi haldið í
taumiana á þessari ótömdu, mikil-
fenglegu náttúru og skipað henni
og neytt hana til að sitja og
standa svona — nákvæmlega
svona — ekki að hreyfa hinn
minsta vöðva án leyfis, þangað
til hún var bundin í hina sterku
fjötra listarinnar.
Kristínu hefir tekist upp meó
þessa mynd, og ætti Landið að
eignast hana. Litirnir era þó hér
með látlausiastia móti, en Mnur
og bygging myndarinnar og öll
samstiMing litanna hefir ■ megnað
að skapa einmitt þetta bundna
— volduga — kalda, samhMða
hinu dularfulla — töfrandi létta
og frjálsa, sem býr í íslenzku
öræfunum.
Hvanniagjá nr. 12 er og fialjeg
mynd, vel og traustlega bygð og
mettuð vermandi fögnuði hins ís-
lenzka blíðsumardags. Þá er
Bolabás nr. 5 fallega bygð. Hesta-
gjá nr. 4, Botnsúlur nr. 8 o. fl.
mætti nefna sem dæimi upp á
góðar myndir, og þar er erfitt
að finna málverk, sem sé reglu-
lega ilia gert, þó þar fljóti arnir
ars lélegt innain um, s. s. Öxarár-
foss nr. 13, enda vill slíkt tii
hjá meiri máluram en Kristinu
Jónsdóttur. En vanrækt skial að
teija upp þær myndir, enda er
hér roeira um það vert, hváð
hægt er a‘ð benda á og telja upp