Tíminn - 17.09.1965, Blaðsíða 5

FÖSTUDAGUR 17. september 1965
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Aug-
lýsingastj.: Steingrlmur Gíslason. Ritstj.skrifstofur i Eddu-
húsinu, símar 18300—18305 Skrifstofur, Bankastræti 7 Af-
greiðslusíml 12323. Auglýsingasími 19523 Aðrar skrifstofur,
sími 18300. Askriftargjald kr. 90.00 á mán innanlands — í
lausasölu kr. 5.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f.
Olfusborgir
S.l. sunnudagur var merkisdagur í baráttusögu ís-
lr~ rar verkalýðsstéttar. Þá var formlega vígt og tekið
í 'iun hið sameiginlega orlofs- og hvíldarheimili
ve amanna og kvenna. Á frjóu landi við heitar æðar
undir fjalli fyrsta landnámsmannsins er risin húsa-
borg, fyrsti áfangi hins mikla orlofsheimilis. Þetta heim-
ili eru verkalýðsfélögin sjálf að reisa undir forystu Al-
þýðusambands íslands og með nokkrum styrk ríkisins.
Hér er um að ræða mikið velferðarmál verkalýðsstétt-
anna og menningarmál þjóðarinnar allrar.
Grundvöllurinn að þessari framkvæmd var lagður
1956, er samþykkt var á Alþýðusambandsþingi tillaga
forseta ASÍ um að hefja undirbúning að byggingu or-
lofsheimilis verkalýðsfélaganna. Vinstri stjórnin, sem
þá sat að völdum, tók málinu af miklum myndarskap
og lagði eina milljón til framkvæmdarinnar á fjár-
lögum næsta árs. Síðan hefur framkvæmdin notið ríkis-
styrks, sem þó hefur síðustu ár verið hlutfallslega
miklu minni en hið myndarlega framlag í upphafi. Her-
mann Jónasson, þáverandi forsætisráðherra, lét ASÍ 1
té skák af landi ríkisins skammt frá Hveragerði.
Stærsta skerfinn hafa verkalýðsfélögin þó lagt fram
sjálf, bæði með framlögum einstakra félaga og úr sam-
eiginlegum sjóðum,
Orlofsheimilið hefur hlotið fagurt nafn eftir stað-
háttum, og aðstaða er þarna að ýmsu leyti hin bezta.
Það er einlæg von allrar þjóðarinnar, að verkamenn og
konur eigi þarna góða hvíldardaga í framtíðinni og
njóti þessa átaks vel í sókn sinni til betra lífs og hærri
menningar.
i örði og á borði
Morgunblaðið ræðir um frámtíð Háskóla íslands í
forystugrein í gær og segir m.a.:
„Á þetta er bent vegna þess, að rík þörf er á að
bæta aðstöðu Háskóla íslands til þess að rækja hlutverk
sitt svo sem vera ber. Það þarf að fjölga til /mikilla
muna kennslugreinum, fjölga kennurum við háskólann,
byggja nýjar byggingar o.m.fl. En þetta verður ein
ungis gert með stórauknum fjárframlögum til æðstu .
menntastofnunar þjóðarinnar. Hér á landi eru aðeins
10% af hverjum aldursárgangi, sem ljú'ka stúdents-
prófi, og hluti þess hóps lýkur aldrei háskólaprófi. Hér
er um að ræða töluvert minni hóp en í nágrannalöndum
okkar, og annars staðar en^iér mundu slíkar tölur vekja
ugg og þykja hinar ískyggilegustu“.
Ástæða er til þess að vekja athygli á þessum orðum,
sem eru áreiðanlega 1 tíma töluð. Hitt er verra, hve hast-
arlega þau minna á, hvernig orð og gerðir stangast á
hjá Sjálfstæðisflokkiíum. Á síðasta þlngi kæfði stjórnar-
liðið hina merkustu tillogu Framsóknarmanna um að
gera áætlun um skipulega eflingu Háskólans í samræmi
við ný viðhorf og þörf þjóðarinnar. Það bætir á engan
hátt fyrir óhappaverk á Alþingi að tala fagurlega um
það, sem fellt var. Slík vinnubrögð efla hvorki Háskól-
ann né annað.
En þetta er raunar aðeins sýnishorn af vinnubrögðum
íhaldsstjórnarinnar 1 menntamálum. Morgunblaðið þirt-
ir mjúkleg orð um úrbætur, en stjórnin lætur síðan þing-
lið sitt fella eða svæfa hverja nýtilega tillögu um þetta
á Alþingi. Þannig fór líka um tillögur Framsóknarmanna
um endurskoðun fræðslulaganna, eflingu Akureyrar sem
skólabæjar, stofnun nýrra héraðsskóla o.fl.
TBMINN --- s
Strauss sagður sýna mikla
hógværð í kosningabaráttunni
ÞEG-AR Franz-Josef Strauss
nálgast er gefið um Það
merki. Hljómsveitin tekur til
að leíka Kwai-marsinn og á
helzt enn að vera að leika
sem ákafast, þegar hetjan geng
ur í salinn. Fólkið stendur upp
til þess að sjá betur. Breitt
höfuðið vísar ofurlítið fram
milli axlanna og snöggt til-
litið umhverfis minnir þá,
sem þekkja, á dauðadæmt naut
ið, sem kemur brokkandí fram
á sviðið.
Dauðadæmt? Orðið á ekkí
við um þetta pólitíska dýr.
Strauss er í bláum fötum,
hrukkóttum eftir langt ferða
lag. Á auglýsingaspjaldinu fyr
ir dyrum úti er hann kynntur
sem dr. Franz-Josef Strauss
formaður Sambands kristilegra
jafnaðarmanna“. Venjulega er
hann kynntur sem „fyrrver-
andi varnarmálaráðherra“ og
þeirrí kynningu er oftast fagn
að.
Frans Josef Srauss — myndin tekin á fimmtugsafmæli hans í surnar
en meðal afmælisgjafa til hans var þessi vígalega byssa frá 18. öld.
Strauss er ávallt búinn að
aðvara forustuliðið heima fyr
ir um komu sína, gengur tafar-
laust fram á sviðið, heilsar
fundarstjóra með handabandi
og viðhefur sem allra skemmst
an undirbúning áður en hann
leggur undir sig hljóðnemann.
Svo sem einni stundu síðar er
ekið af stað með hann til
næsta viðkomustaðar ög,’ eng-
inn. þeirra, sem eftir 'yerðai i.
ast lengur um, að þessi fyrr-'
verandi varnarmálaráðherrai
sem nú kemur fram eins og
hófsemdin sjálf holdi klædd,
ætlar sér eindregið að rétta
hlut sinn- Hann varð fimmtug
ur 6- Þ. m. og er því hálfgerð
ur unglingur meðal þýzkra
stj órnmálamanna.
SVO virðist sem Strauss bú-
ist ekki við að Erhard eða
Brandt bjóði honum að taka
að nýju sæti í ríkisstjórn í
október. En að þessu kemur á
sínum tíma. Honum virðist ekki
liggja á að staðfesta friðarsamn
inga fyrri en „hinír“ eru reiðu
búnir að viðurkenna kröfu
Þjóðverja um réttlæti. Að því
komi fyrr eða síðar, þar sem
krafan sé byggð á auknum
efnahagslegum, félagslegum og
hernaðarlegum stjTk. „Hugsið
ykkur aðeins“, segir hann við
tilheyrendur sína, „hvílíkar bæt
ur við værum enn að inna af
höndum ef við hefðum undir
rítað friðarsamninga árið
1946.“
Strauss varð að láta af ráð
herraembætti árið 1962, vegna
þess fyrst og fremst, að hann
hafði „skýrt" ríkisþinginu
„rangt frá“ (hér hafa stundum
verið notuð sterkari orð) af-
skiptum sínum af handtöku
Konrads Ahlers á Spáni en
hann var meðritstjóri óg her
málasérfræðingur vikublaðsins
Der Spiegel. Málíð leit grun-
samlega út. Sólarhring áður en
hinn opinberi ákærandi fyrir
skipaði málsókn á hendur viku
blaðinu og helztu stjórnendum
þess, hafði þingnefnd hreinsað
Strauss af áburði um að hafa
notað aðstöðu sína sem varn
armálaráðherra til þess að
auðga síg sjálfan og nokkra
vini sína með Því að ota tota
ákveðins byggingarfélags. Der
Siliegel hafði borið þessa á-
sökun fram. Ritstjórarnir þótt
ust sannfærðir um, að Strauss
væri hættulegur pólitískt og
höfðu því mánuðum saman —
gera raunar enn — lýst hon
um sem manni, er hefði öll ein
kenni verðandí harðstjóra,
væri óhæfilega framgjarn, ó-
útreiknanlega ofsafenginn og
gersamlega samvizkulaus.
VIÐ þessar erfiðu aðstæður,
seni sverting miskunnarlausra
málaferla hefir gert enn þung
bærari, er ekki' nema eðlilegt
að Strauss reyni að gera fram
komu sína sem geðþekkasta þeg
ar líður að fyrstu kosningunum
eftir fall hajis. Um miðjan
ágúst var hann á ferðinni í
norðurhluta landsins sem gest
ur flokks Kristil. demókrata.
Vegsömun Erhards ómaði vítt
og breytt. Mönnum þar nyrðra
þótti grýla Der Spiegels sér-
lega hæglát, Þolinmóð, opinská
og alþjóðlega sinnuð, og
drvnia litlu hærra en lamb á
spena.
i tu viku ágústmánaðar
var Strauss heima í Bæheimi
og fór aldrei langt frá heim
ili sínu í Rott-am-Inn, eða að
eins til næstu borga. Búast
hefði mátt við að hann hefði
í svo kunnugu umhverfi gefið
sér lausari tauminn en hann
gerði norðanlands. En svo hefir
alls ekki verið — eða varla.
í Waldkraiburg hafði hann
til dæmis afbragðs tækifæri til
að belgja sig út af þjóðremb
ingi. Borgin var reist frá
grunni eftír stríðið — einmitt
þar, sem vopn höfðu verið fál
in í skóginum, — og einkum
byggð yfir Sudeten-Þjóðverja
og flóttamenn frá Tékkóslóv-
akíu- Flestar götumar í borg
inni heita nöfnum, sem vekja
sérstakar minningar. Ölstofurn
ar sumar eru fastir samkomu
staðir ákveðinna hópa flótta-
manna frá tilteknum lands-
svæðum. í einní ölstofunni er
auglýst ferð á héraðsmót í B
Passau 2. október, „þar sem S
við fáum tækifæri til ' að B
segja nýju ríkisstjórninni til S
hvers við ætlumst af henni.“ I
■STRAUSS sagði tilhqyrend-
um sínum þarna, að það væri
Sambandi krístilegra jafnaðar
manna að þakka (en það er í
meirihluta á þingi Bæheims)
og samböndum Þess í Bonn,
að Bæheimur hefði notið þeirra
nútímaframfara, sem gerðu
kleift að koma flóttamönnunum >
fyrir að nýju og gefa þeim
tækifæri tíl að stunda fyrri
iðju sína i nýjum verksmiðj-
um.
Hann veitti engar vonir um
afturhvarf til Sudetenlanda,
heldur gaf í skyn, að Sudeten
Þjóðverjar héldu áfram að búa
í Bæheimi og framleiða gler-
vöru, skartgripi og hljóðfæri.
En hann hét því, að þegar far
ið yrði að ræða friðarsamninga
yrðu rangindin, sem Þjóðverj
ar hefðu gert heiminum. vegin |
móti óréttinum, sem heimur- |
inn hefði beitt við þá. Þessu i
var laumað fram sem eins kon *
Framhald.á tíls. 14 '