Alþýðublaðið - 08.01.1932, Page 2

ALÞÝÐUBLAÐÍÐ
*
Fjáihagsáætlun
RejrbjavikBr.
Á bæjarstjórnarfundinum; í gær
fór fram fijrri hluti síðari um-
ræðu um fjárhagsáætlun Reykja-
vikur.
Stefán Jóh. Stefánsson talaði af
hálfu Alpýðuflokksins, Benti hann
fyrst á, að dráttur sá, sem orðinn
er á afgneiðslu fjárhagsáætlunar-
innar er óhæfiiegur. Frá nýjári
og þangað til hún er fullgerð' er
höfuðborg íslands fjárlagalaus. Á
meðan er borgarstjóra-einræði um
fjármál hehnar. Þannig hafi borg-
arstjórinn lækkað án heimildar
dýrtíðaruppbótargreiðsiu til starfs-
manna bæjarins úr 40%; í 25%.
Knútur póttist svo sem vel hafa
gert að lækka hana ekki í 17V3%!
St. J. St. vítti einnig þann ó-
hæfilega drátt, að neikningur bæj-
arins fyrir árið 1930 hefir enn
ekki verið borinn undir bæjar-
stjórnina. Lþriðja lagi benti hann
á, að samkvæmt fjárhagsáætlun-
arfrumvarpi borgarstjóra er viiÖ-
b ó ta r n i ð u rj ö f n u n i n n i um 220
þúsi kr. — ætlað að vera utan
við alla áætlun um tekjur bæj-
ariris. Slík aðferð sé óhæfileg og
nái engri átt.
Tvent sé þó fyrst og fremsí
og allramest óhæfilegt við frum-
varp þetta, þótt um ýmislegt
fleirn sé því mjög ábótavant.
Annað er það, hve sárlitið er ætil-
að til verklegra framkvæmda, ■ -
allsherjarniburskurður þiegar at-
vinnubótaframlagið er frá skilið,
—■ í stað þess að bæta nú svo að
um munaði úr atviinrauskorti al-
mennings. í því sambandi henti
St. J. St. á þá óvissu, sem á því
er, hvenær byrjað verður á salt-
fiskveiöum hér í vetur. Þeim mun
meiri nauðsyn beri til, að bæirinn
auki framkvæmdir sínar, en dragi
ekki úr þeim. Hitt öfugstreymið
í áætluninni er lækkun dýrtíðar-
uppbótarinnar tirl starfsmanna
bæjarfélagsins, úr 40 i 25%.
Stefcán benti á, að al.lir iáglaun-
uðu bæjarstarfsmennirnir hafa
minna en þurítarlaun. í ofia'tiálag
hefir nú komið fall krónunnar og
þar af leiðandi vöruhækkun, sem
þegar er byrjuð að skella á af
þeim sökum, og muni þar þó að
eins sén byrjun þeirrar afleiðing-
ar krónubrapsins. Lækkun dýrtíð-
aruppbótar myndi einnig misrétti
i launagreiðslum bæjarins, því að
sumir starfsmennirnir hafa fastan
kaupsamning, sem mismunandi
dýrtíðaruppbót annara breytir
ekki. Þótt þing og stjórn fremji
rangiæti gegn láglaunuðum ríkis-
starfsmönnum, þó beri bæjar-
stjórninni ekki að herma það eft-
ir.
Áætlunin geriir að vísu ráð fyrir
atvinnubótum — á pappírnium, en
þar sem allar aðrar verklegar
framkvæmdir bæjarins eru strik-
aðar út, þá er niðurstaðan sú, aö
upphæðin tiil verkliegra fram-
kvæmda veröur lœgri heldur en
hún hefir verið sum undanfarin
ár, þegar ekki hefir verið áætluð
nein atvinnubótafjárveiting. —
Rífleg bæjarvinna myndi forða
mörgum frá því að þurfa á fá-
tækrastyrk að halda, en það aftur
draga úr auknum bæjarútgjöldum
til fátækraframfærslu, sem hljóti
ella stórum að hækka í ár. Ef
fjöldi fólks neyðist til að siegja
sig tiil sveitar, þá getur bærinn
þó ekki hummað fram af sér aö
leggja fé af mörkum til þess að
halda lífinu í því, og ekki sé sú
aðferð betri né heppilegri heldur
en að verja fénu til aukiinnar at-
vinnu viiö gagnlegar framkvæmd-
ir. Síður en svo. En þótt svo
kynni, að fara, að sú upphæð yrði
eitthvað lægri, sem fátækrafram-
færið hækkaði1 um, með því að
hrapa fólkinu þannig á sveitina,
heldur en sem næmi ríf'egri fjár-
veitingu tiil verkliegra fram-
kvæmda og þar með aukinmar at-
vinnu, þá sé skylda þeirra, sem
efnin hafa, að leggja fram fé til
bjargar meðbræðrum sínum á
neyðartímum, og skylda bæjar-
félagsins að breyta samkvæmt því
og taka fyrst og fremst tillit til
þess mikla fjölda fólks, sem þarf
aukna atvinnu til þess að geta
komist af.
Knútur bar fram þá fáránlegu
athugasemd, að þeir efnamenn,
sem eigi eignir sínar í öðru held-
ur en peningum, geti ekki gripið
til þeirra til að greiða með út-
svör sín, og það verði líka að
taka mieð í reikninginn þegar út-
svör þessara manna séu ákveðin.
— Samkvæmt þeirri kenningu
ættu eignamenn ekki að þurfa
annað en að kojna eignunum í
verðbréf eða fasteigniir, til þess
að losna við að greiða hæfileg út-
svör af þeim(I).
I öðru lagi sagði Knútur: Þið
bendið ekki á neinar nýjar fjár-
öflunarilieiöir, í stað þess eiinis að
hækka útsvörin. ,— St. J. St. benti
á, að þetta væri alrangt hjá
Knúti. Alþýðuflokkurinn hefir
bent á verðhækkunarskatt, hækk-
un fasteignaskatts. og bæjarnekst-
ur kvikmyndahúsa til þess aö
afla bænum tekna. Það er meiri
hluti bæjarstjórnari'nnar, hinn ráð-
andi íhaldshlutii, sem ekki hefir
viiljað aðrar aðferðir til tiekju-
öflunar bænum en útsvörin ein.
Það er hann, sem á sökina.
í Portúgal.
EiMræÖisstjórn ríkir í Portúgal.
U p preis na rt ilra li nir voru gerðar
víða siðastíliÖið ár. Voru þær
bældar niður, en erfitt reyndist
einvaldanum þó að glíma við
ýmsa eyjabúa, og sendi hann sjó-
herdeild á hendur þieim með mikl-
um kostnaði. Nú hefir verið lagð-
ur sérstakur skattur á laun allra
starfsmanna ríkisins. Ástand er
mjög ilt í landinu og horfurnar
slæmar. Atvinnuleys: er mikið.
Laun sveifaverkamanna hafa
lækkað svo, að nú eru þau ag
eims sem svarar rúmlega 1 ísl.
krónu á dag (6 escudos, en 110
esc. jafngi'lda sterlingspundi).
Svona er ástandið undir stjórn
Portúgalsiernvaldanis, (Sainkv. FB.-
fregn.)
Ráðstefna nrlopja Norðnr-
iandarikja.
K.höfn 7. jan. U.P. FB Ráðstefna
utanríkismálaráðherra, Norðmanna
Dana og Svía, til þess að ræða
fjárhags^ og viðskifta-mál, hófst i
gær og heldur áfram í dag, Að
henni lokinni verður gefin út op-
inber tilkynning um viðiæðurnar,
Talið er, að á ráðstefnunni sé
mjög rætt um aukin viðskifti milli
Bretlands og Norðurlanda.
Fulivist er, að Grænlandsmálið
verður ekki nefnt á ráðstefnunni,
Khöfn, 8. jan.
Opinber tiikynning hefir verið
gefin út um viðræðurnar. Segir
þar: Ráðherrarnir ræcldu um við-
skiftamál, stjórnmál og fjármál
og ieltuðust við að kynnast siem
bezt skoðunum hver annars með
það fyrir auguml að samvinna geti
orðið þegar þörf krefur, en ann-
ars var ákveðið að fulltrúar utan-
ríkisráðuneytanna konii saman til
viðræðna við og við, eftir því sem
henta þykir vegna viðskifta-
ástandsins í álfunni.
Skaldagreiðslufrestanir
í Danmorkn.
K.höfn 7. jan. U.P. F B. Ríkis-
stjórnin hefir lagt frumvarp fyrir
fó'ksþingið um umboð héraðsfógeta
til þess að veita frest á greiðsium
á afborgunum ogvöxtum veðskulda
þegar þannig er ástatt, að skuldu-
nautarnir geta ekki staðið í skilum
vegna yfirstandi erfiðleika, en eiga
fyrir skuidum. Heimilt er að veita
bæði bændum og eigendum fiski-
skipa slíkan greiðslufrest.
Korenmenn seilast eftir lífi
Japanskeisara.
Tokiio, 7. jan. Mótt. 8. jan. U.
P. FB. Þegar Japanskeásari var að
aka hieiim af hersýningu, v-ar
sprengikúlu varpað á vagn hanis.
Hvor-kÍ! keisarinn eða þeir, siem
með honum voru í vagnimim,
meiddust, en hermaður úr ridd-
araliðinu, sem reið á eftir vagn-
inunj, meidd.ist og hestur hans.
Lögreglan hefir hafið allsherj-
ar samansöfnun manna, sem hafa
róttækar skoðanir, og býst við, að
eitthvað hafist upp um tilræðið,
er yfirheyrshir hafa farið frarn.
Siðar: Þrír Kóreumenn tókú
þátt í samsærinu að ráða Japans-
keisara af dögum. Japanar hafa
kúgað alia sjálfstæðisviðleitni Kó-
reumanna síðustu áratugi.
Iaukai,
hinn nýi forsætisráðherra Japana,.
Lítll-dómur.
Það furðaði marga að lesa
„Stóradóm", ritgerð eftir G. Hann-
esson prófiesisor í Leisbók Morgun-
blaðsins 6. f. m., þótt það Sé
komið upp úr á oss, lesendum
blaðsins, að sjá þar sitt hvað
skringilegt eftir prófesisorinn eða
undir fangamarki hans: G. H.
Auðséð er á „mottóinu" og öllunt
anda greinaiinr.ar, að höfundurinn
þykist ekki lítið af henni. Hann
býst auðsjáanlega við meiri á-
hrifum af henni heldur en hinum
óteljandi smágreinum og frétta-
pistlum, sem hafa birzt í Mpr'gun-
blaðinu undir merki hans um
1—2 ára skeiö, og hefir hann þó
víða þózt hitta naglann á höfuðið
i þeim pistlum.
Ekki getur komiö til mála að
ifara í venjulegt blaða-aurkast við
hinn aldraða og heiðri krýnda
lækni'sfræðiprófessior, og margt er
sem hindrar það, að hægt sé að
rökræða málið, sem alt snýst um
— bannlögin — við hann. Þetta er
ástæðan til þess, hve litilfjörlega
hefir verið tekið til máls gegn
honum. Menn vilja ekki ráðast
móti manni í hans stöðu og segja
honum til syndanna, nema óhjá-
kvæmilegt sé, og menn langar
mjög lítið til að leggja út í nök-
ræður urn hannið við mann, sem
í stað röksemda um bannlögin
flytur óstaðfestar fregnir, tíndar.
upp úr léttmetisdálkum erlendra
blaða, í stað sönnunargagna, og
titlar andmælendur sína „eitthvert
bl-essað flón“, þegar önnur rök
þrýtur. Nei, hitt hefir verið venj-
an, að rétta G. H. hægri vang-
ann eftir höggið á þann vinsitri,
og sama sið mun verða haldið
alla þá stund, sem „þýtur í þieim
skjá“. — Það er ekki um brot að
ræða á þessari neglu, þó birzt hafi
mjög hógværar athugasemdir við
sumt „þusið“ í prófeisisornum, eins
og t. d. fyrir nokkru í ,,Vísj“
eftir Ágúst Jónsson, Gnettisg. 8,.
og nýlega í ,(Sókn“ og „Alþýðu-