Alþýðublaðið - 09.01.1932, Side 4
4
AbP YÐUBftA'ÐÍÐ
Binnig verða sjómenn að vera
vel á ver'ðá, að þeir verði eigi
glaptir til að ráðast fyrir önnur
kjör en Sjómannafélögin ákveöa.
En því miður er nú eitt skip (línu-
gufuskip) að fara á veiðar upp
úr nýjárinu með hásieta, sem þó
eru félagsbundnir, og eru þeiar
að sögn (FB.-fregn) ráðnir upp á
hlutaskifti. Samtökin verða að
vera svo öflug, að enginn togari
eöa línuveiðari fari til veiða,
nema fylgt sé taxta þeim, er sjó-
mannaíélögin ákveða. Hlutaskiifti
verða vatn á myllu þeirra, sem
vilja láta sjómenn og vierkalýð-
inn bera útgerðiina yfir örö.ugasta
hjallann.
Að minum dónii ættu engin
hlutaskifti að eiga sér stað á
þessum skipum, meðan útgerð
skipanna er i höndum eiinstak-
linganna eins og nú er. Að þessu
sinni skal ég engan dóm teggja
á, hver laun háseta á línugufu-
skipum skuli vera, en vil að eins
benda á það launafyrirkomulag,
sem heppilegast myndi fyrir báða
aðrla. Ætlast ég til að skip þessi
gengju um 10 man. arsfns að
minsta kosti, og útgerðarmenn
skuldbindu sig til aö láta skipin
ganga minst þenna umrædda
tima. Það er blátt áfram barna-
skapur að ætla sér að halda þess-
um skipum úti í 4—5 mán. og
láta þau svo liggja kyr hinn tímia
'arsins, í þesisa örfáu mán. á skip-
ið að afla fyrir vöxtum af höf-
uðstóli, fyriir iðgjaidi vátrygging-
ar o. fl. o. fl., sem fellur næst-
um jafnþungt á skipið hvort það
starfar 2 eða 10 mán. Auk þessa
getur enginn ætlast til þess, að
sjómaðurinn geti lifað með fjöl-
skyldu sinn.i á 4—5 mán. fyrir-
viinnu. Og þegar litið er á hag og
afkomu útgerðariinnar, má engan
veginn gleyma þeim, er vinna á
skipunum. Hvað sem segja má
um það launafyrirkomulag, sem
nú hefiir um stund tíðkast á ura-
ræddum skipum, þá tel ég
sjálfsagt að breyta því
þannig, að í stað „premíu" af
tonni saltfiskjar á saltfiskveiðum
kæmi fast mánaðarkaup, sem
næmi 1/2—2/3 af tekjum skipverja,
en 1/2—1/3 væri goldið með „pre-
míu“. Þetta fyrirkomulag ætlast
ég ti'l að gilti hvort sem skipið
fiskaði' í salt, ís, eða væri á síld-
veiðum.
Nú munu menn segja, að þegar
skipin beri sig illa yfir bláver-
tíðina, þá séu litlar líkur til að
þau beri sig þá miánuðina, sem
þau eru vön að liggja dauö. En
reynsla um það efni er engim
fyriir hendi, að skipin geti eigi
borið sig þann tíma. Það hefir
skapast sú trú, að ekki þýði að
gera þau út nema einhvern viissan
tírna, sem alt af viröist vera að
styttast, og virðisí nú vera að
styttast niður í 0. Þá lilýtur að
vakna sú spurning: Eiga þessi
skip nokkurn tilkomurétt ? Skip,
sem aldrei geta starfað lengur en
4—7 mán., eiga engan ti'lverurétt.
Þó þau bæru sig, þá, eins og áð-
ur er sagt, geta sjómenn þaiirra
eigi séð fyrir sér og sínum með
svo stuttum atvinnutíma.
Annars er það nú svo, að lall-
flest þessi skip eru 20—30 ára
gömul og mörg mjög léleg, og
þess vegna undir hælirrn lagt
hvað línubátaflotinn endist lengi,
ef ekkert bætist í skörðin. Það
er því fullkomin ástæða — líka
frá þvi sjónarmiiði séð — til að
hefja nú þegar algerða rannsókn
á þessari útgerð undanfarin ár,
og finna einhverjar lieiðir út úr
ógöngunum, sem hún er
komim í. Ég fyriir mitt leyti tel
engar líkur tid að núverandi um-
ráðamenn skipanna geti eða vilji
komist út úr ógöngunum, jafnvel
þó óhreyttir hásetar ynnu að eins
fyrir fæði. Það hefir aldrei fyr
verið jafn knýjandi nauðsyn til
rannsóknar á rekstri útgerðarinn-
ar eins og nú, þegar alt virðist
vera að fara í stnand, og það á
heldur eigi að dragast. Þegar sú
rannsókn h-efir réttilega fram far-
ið, j)á fyrst er hægt mieð sanni
að fara að athuga hvernig á að
sigla fram hjá skerjum þeirn, sem
skipin hafa siglt á undanfarið.
Því þegar eitthvað á að gera til
viðreisnar, þá verður það að vera
bygt á viturl'egum athugunium
glöggskygnra manna. Þvi það, að
skipin fari út með óbreyttri að-
stöðu frá því sem áður, að eins
klipið af sjömannalaunum til að
ná einhverju upp í halla útgerð-
arinnar, má ekki heyrast; sú
hugsun ein er óalandi og óferj-
andi.
30/12 1931.
Ó. J.
Hafnarílörður.
F. U. J. hel'dur aðalfund simn
kl. 2 á morgun í bæjarþingsaln-
um. Fundarefni: Skýrslur, reiikn-
ingar, stjórnafkosning o. fl.
Stjórnarsbifti í Japan.
Tokio. 8. ian. U, P. F. B
Rikisstjórnin hefir beðist lausnar
vegna banatilræðisins við keisar-
ann Er búist við, að keisarinn
taki lausnarbeiðni Inukai til greina
en fyrirskipi, að hann myndi stjórn
á ný.
ilvaO er að frétta?
Mes&ad verður í frikirkjunni í
Hafnarfirði kl. 2 á morgun, séra
Jón Auðuns.
„Þór“ fór 1 nótt m-eð lík Ágústs
HaHdórsisonar til Grundarfjarðar
og Hk Hannesar Stephensens til
Bíldudals.
Togar.iir.nir. „Arinbjörn hersir“
fór á veiðar i gær. Hann hefir
áður liegið hér í alt haust, síðan
hann kom af síldveiðum. „Gyll-
ir“ kom í morgun úr Englands-
för.
Margir Akmmssbátar komu
hingað í gær með fisk í línu-
veiðarann „Jariinn", til útflutn-
ings í ís.
Samkomur á Njálsgötu 1. Hin
áriega vakningavika starfsims
hefst að þessu sinni á morgun,
og verða þar samkomur hvert
kvöld vikunnar kl. 8. Margir
ræðumenn. ALIiir velkomnir.
Úfuarpid á morgun: Kl. 10,40:
Veðurfnegnir. Kl. 11: Messa í
dómkirkjunnii (séra Fr. H.). KI.
18,40: Barnatími (séra Fr. H.).
Kl. 19,15: Söngvélar-hljómleiikar.
KI. 19,30: Veðurfregnir. Kl. 19,35:
Erindi: Jónas Hallgrímsson, I.
{Jón Sigurðsson skrifstofustjóri).
Kl. 20: Fréttir. Kl. 20,15: Ópera;:
Tannhauser, eftir Wagner. — Síð-
an danzlög til kl. 24.
ísfisksaLa. „Hafsteinn" seldi í
fyrra dag i Bretlandi rúml. 900
„kítt“ af bátafiski fyrir 1200 sterl-
ingspund og „Ver“ sama dag afia
sinn, 550 „kiitt", fyrir 988 stpd.,
fisk úr „Otri“ fyrir 227 stpd. og
bátafisk fyrir 40 stpd.
íslenzka krónan er í dag í 57,34
guilaurum.
Gengi erlendm mynta hér i
dag:
Steriingspund kr.1 22,15
Dollar — 6,50%
100 danskar krónur — 122,11
— norskar — — 121,19
— sænskar — — 124,24
— þýzk mörk — 154,46
Veörid. Kl. 8 í morgun var 5
stiga frost í Reykjavík, mest á
Akureyri og Blönduósi, 12 stig.
Útliit hér á Suðvesturiandi: Suð-
, austangola. Úrkomulaust og víða
! léttskýjað.
Nœturlœknir er í nótt Óskar
Þórðarson, Öldugötu 17, uppi,
sími 2235, og aðra nótt Karl Jóns-
son, Grundarstíg 11, sími 2020.
Nœturvörd.ur er næstu viku i
lyfjabúð Laugavegar og Ingólfs-
Iyfjabúð.
Messur á morgun: f dómkirkj-
unni kl. 11 séra Friðrik Haíl-
grímsson, kl. 5 séra Bjarni Jóns-
feon. I fríkirkjunni kl. 5 séra Árni
Sigurðsson. I Landakotskirkju kl.
9 f. m. hámessa, kl. 6 e. m. guðs-
þjónusta með predikun.
tJtvarpiö í kvöld: Kl. 18,40:
Barnatími. (Ragnh-eiður Jónsdóttir
kennari.) Kl. 19,05: Búnaðarfé-
lagsfyrirlestur: Dýralæknjngar.
(Hannes Jónsson dýralæknir.) Kl.
19,30: Veðurfregnir. Kl. 19,35:
Búnaðarfélagsfyrirlestur: Eldgos
og orsakir sandfoks:. (Gunnlaug-
ur Kristmundsison.) KI. 20: Hall-
dór Kiljan Laxness les upp sögu-
kafla. Kl. 20,30: Fréttir. Kl. 21,05:
Söngvélar-hljómlei'kar. — Út-
varpsþríspiJiÖ. Danzlög til kl.
24.
Krishmmurtikvöld. Annað
kvöld kl. 8V2 geta þeir, sem vilja,
fengið að hlýða á kenningar Kris-
hnamurtis í Guðspekifélagshús-
inu. Verða lesnar þar upp þýð-
ingar á ræðu eftir hann og spurn-
ingum og svörum. Aðgangur er
ókeypi'S.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN,.
Hverflsgötu 8, sími 1294,
tekur að ser alls kon
ar tækifærisprentin
svo sem erfiljóð, að-
göngumiða, kvittanir,
reikninga, bréf o. s.
frv., og afgreiðk
vinnuna fljótt og við
réttu verði.
Túlipanar
fást daglega hjá
Vald. Poulsen,
Klapparstíg 29. Sími 24.
Sparið peninga Foiðist ópæg-
(ndi. Munið pvi eftlr að vant*>
ykkur rúður i glugga, hringið
í síma 1738, og verða pær strax
látnar i. Sanngjarnt verð.
Ljósmydastofa
Péínrs Leifssonar,
Þingholtsstræti 2 (syðri dyrnar).
Opin virka daga 10—12 og 1—8.
Sunnudaga 1—4.
Myiidir stæhkaðar. Góðviöskifí,
„Stolin hjörtu, sakleysi selt í
þrældóm“, heitir erindi, sem Pétur
Sigurðsson flytur í Templarahús-
inu í Hafnarfirði annað kvöld
kl. 8 V2- Aðgangur ókeypis. Allir
velkomnir.
ísland i erlendum blöðum. í
októberhefti „ Gymnastik-bladet",
sem gefið er út af Ielkfimisam-
bandinu á Skáni, er grein um
íþróttasýningarnar á alþingishátíð-
inni, eftir Ben. G. Waage, forseta
íþróttasambands íslands. (FB).
Earl Hanson, dansk-amerískur
verkfræðingur, sem mörgum er
kunnur af veru sinni hér á landi,
er nú á ferðalagi í Brazilíu, fyrir
Carnegie-stofnunina í Washington.
(FB).
Oddur Sigurgeirsson óskar öll-
um sínum vinum og styrkjendum
gleðilegs nýjárs og heitir á þá að
mótmæla þeirri harðneskju, sem
nú er farið að framkvæma, að
draga af viku- „híru“ hans 4 kr,
og 80 aura, svo ekki verða eftir
nema 15 kr. og 20 aurar fyrir fæði,
fötum, hita, ijósi og þjónustu. Hann
er einstæðingur og einbúi í köldu
koti og getur ekki lifað af svona
litlu og allra sízt núna « vetrar-
hörkunum.
Aldrer fleiri börn en 1930. Það
hafa aldre: fæðst eins mörg börn
á landinu eins og 1 fyrra; þau
voru 2808, sem fæddust lifandi.
Hjónavígsluin fjölgaði um etha
árið 1930, frá því árinu áður;
þær voru 759.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Ólafur Friðriksson.
Alþýðuprentsmiðjan.