Alþýðublaðið - 16.02.1932, Blaðsíða 2

2

Hvað kostaðl glstlng
Jóns Þorlákssonar landið?
Það er töluveröur miunur á í-
fealdsmönnum innbyr'öis, til dæm-
ík á þei'm mágunum Jóni Þor-
lékssyni og Eggerti Claessen,
fevað pá ef jafnað væri saman í-
halidsmönnum af verstu og
akárstu tegundinnii.
Það er enginn efi á því, aö þeg-
ar Jón I’orláksson varð ráöberra,
ætlaði hann sér að verða af
skárri, tegundinni. Hann pekti
manna bezt ástandið í flolrki sín-
um. Hann vissi að féð, sem flo.kk-
urinn hafðá til pólitískrar starf-
iseoni sinniar, og féð, sem Morgun-
biað'ið, aðaimálgagn flokksins,
lifðii á, var fé, sem marggjald-
þrota skuldunautar íslandsbanka
iSgðu flokknum af fé, sem peir
raunverulega áttu ekfcert í, en
borguöu fyrir sig, til ]>ess að fá
að sitja í friiði.
Jón Þorláksision viisisi vel hvern-
ig' ástatt var á Seyöisírrði, að
mei'ri hluti'nn af öllu fé útbúsins
pár var komiin'n í Stefán Th. Jóins-
son, en að fyrirtæki Stefáns voru
edns og miögru kýrnar hans Far-
ós, að þau fitnuðu ekkert, þó
mikiö gleyptu þau.
Það niá nærri geta að Jón Þor-
iáksison hefir haft hina mestu ó-
beát á siíkum „atvinnurekstri“
sem Stefáns Th. Jónisisonar, sem
hann sá að var ekki anniað en
svtndill frá upphafi til enda og
að hann hafi haft góðan vtíija á
því að ganga miiMi bols ag höf-
uðs á atvinnuhneyk siLi þisssiu.
En þegar til Seyðiisfjarðar kam
var höfÖimgja íhaldsmanna, Jóini
Þorlákssyni, tékið þar með kost-
Nokkur orð til leigjenda,
Mér datt í hug að skrifa örfá
orð út af gnein leigjanda hér í
biéöinu í gær. Ég er honum sam-
|málþ, í því, að betur lítur núna út
um húsnæði í borginni en áður
hefiir verið og virðist nú mega
vænta þess af ýmsum ástæðum,
að lieiga lækki. Undanfarin ár
hafa leigjendur átt sjálfir mikla
sök á hinni háu húsaleigu. Þeir
hafa auglýst ,ein;s og vitlausir
væru og boðið jafnvel stórfé
þeim, sem gætu útvegao þeim 1-
búö, auk þésis sem fyrirfram-
greiðsla, stundum jafnvel fyrir
beilt ár, hefir verið boðin. Auð-
vitaö hafa húseigendur gengið á
lagiö. Þeir hafa álitið að mjög
mikil húsnæði'svandræði væru —
og viljað motfæra sér það, sem
er e. t. v. eðliilegt. Ég vil nú
vekja athygli leiigjenda á því, að
auk þess sem_ margir menn flytja
úr bænum í vor vegna þess, að
hér er efckert við að vera, og v;ið
það losnar fjöddi íbúða, losna og
54 íbúðir um lieið og eigsndur
verkamannabústaðanna flytjia í
þá. Við þetta hlýtur aö vsrða
um og kynjúm af Stefáni Th. og
EyjóMi bróður hans, sem var út-
bússtjóri, og varð úr að Jón Þor-
láksson þáði gistingu hjá Stef-
áni1. Skriðu þeir bræður svo
skarpt fyrir Jóni, að ekkert varð
úr „hneinsunar“-fyrirætiiúnlum
hans.
Alt sat því við hið sama og
áður á Seyðisfirði eftir komu
Jóns þangað; annar bróðirinn var
í hank^num og lánaði hinum
bróðurnu.m ált fé, sem bahkiinn
gat látið, en kosningasjóður í-
haldsflokksins naut áfram góðs
af fyrirkomuiaginu og Morgun-
bilaðið þreifst allvel á stolnu
mútufé.
Hvað skýldi þessii gisting Jóns
Þorlákssonar hafa kostað land-
ið? Þrotabú Stefáns var gert upp
uúna í dezembermánuði og voru
skúldirnar 2 826 656 krónur,
en eignir 385 748 —
Skuldirnar voru því umfram
eiignir næstum
2i,4 miljón króna.
Af þessari skuld er miktíl hluti
myndaður eftir að Jón Þorláks-
son gisti forðum hjá Stefáni, og
veröur ekki sagt annað en him
hafi því orðið söguleg, einkum
ef það skyldi nú reynast, að hún
bef'ði kostað landssjóð eina
miiljón,
Kieopatra Egyptalandsdrotm'ng
er fræg orðin um allar aldir fyrir
eyðslusemi sína, er hún borðaöi
perlur, sem kostuðu þúsundir. En
hvað er það hjá rausn Jóns Þor-
lákssonar, ef hann hefir látið
framboð á íbúðum, og eiga M'gj-
endur að nota sér það. Það er
vonandi áð hægt verði að byggja
aðra 54 verkamannabústaði á
sumri komanda. Það hjálpar bæði
þeim, sem fá þá, og líka hinum,
sem enn verða að leigja. Verkia-
mannabústaðiirnir eru eitt allra
bezta umbótaverkið, sem unnið
hefir verið hér á landi það sem af
er þessari öld.
Annar leigjdndi.
Kaupsamninga? á
Bildndal.
Alþýðusamband Islands,
Rvík.
Erum búnir að semja um kaup
við atvinnurekendur fyrir þetta
ár. Þó má segja upp samninguin
ef miklar breytingar verða á
vöruverði. Kaup sama, nema 10
aurum liærra í bryggjiuvinnu.
Vörn.
Stauning veikur.
Jafniaðarm-aðurdnn Stauning for-
sætisráðherra Dana var lagður á
spítala í morgun og búist við að
hann þurfi að vera þar í hálfan
mánuð. Það er hjartasjúkdómur,
sem að honum gengur.
Alþingi.
Alþingi var sett í gær. Er það
45. löggjafarþinigið í nútímas-tíl.
Þar eð nokkrir þingmenn voru
þá ókomnir, var þingstörfnm
frestað til kl. 1 í dag.
StjðinarfrnniTörpin.
Stjórnin flytur þau frumvörp
á alþingi', er nú skal stuttlega
getiö:
Fimfardómur, er komi í stað
hæstaréttar.
Um loffskeijkitœki á botnvörpu-
skipum og um eftirlit með loft-
skeytanotkiin íslenzkm veioiskipa
(„ ömm u ‘ fmmvarp ið', sfeyn s|Vo
hefir verið nefnt).
Um háskólabyggingu, er stjórn-
iinni sé heiimilt að láta reisa á
árunum 1934—1940. —
Um níðiurlagnmgu Síldcireinka-
sölimnar. Leitað samþykkis al-
þin.gis á því óhappaverki ríkis-
stjórnarinnar að leggja eimkasöl-
una niður.
Þá flytur stjórnin frumvörp lum,
að verðtollurinn og „gengisvið-
aukinn“ svonefndi verði fram-
lengdir til annara áramóta, en
þeiir eiga að faiila niður við næstu
áramót.
Bifmiðaskattur, er samkvæmt
frv. sé 4 aunar í inníflutniaiiglstoil
af hverjum iítra af benzíni og 1
kr. í innfiutningstoll á hvert kg.
af hjóiabörðum og gúmmíslöng-
um á bifrei'ðar og ánliegt gjald,
er, sé 6 kr. fyrir hver 100 kg. af
þunga lei'gubifneiða tii mannflutn-
inga, en 12 kr. fyrir hver 100
kg. af þuniga einkabifreiða. Af
mótorhjóium („tvíhjóla bd'fneið-
u;m“) er sfcattimum ætlað að vena
20 kr. á ári. Komi gjöld þessi
í stað hestorkugjialdisiiins, seni nú
er gneití af bifneiðum.
1 stjórnarfrumvarpinu í fyrra-
yetur um bi'fnei'ðaskattiinn og í
frv. Jóns í Stónadal og Eirnars,
fyrrv. ráðherr-a, á síðasta þingi,.
var benzínskattinum ætiað að
vera 6 aurar á kílógram og 7
áurar á kg. í „stóra Ijóta frum-
varpinu", sem Ólafur Thors flutti
fyrir stjórnina í hitt eð fyma.
Nú miðar fnvmvarpið við lítra.
í stjórnarfrv. í fyrra og í frv.
Jóns og Einars var þungagjald af
einkabifneiðum hið sama og af
leigubifneiðum til manuflutninge
(6 aunan af 100 kg.)
Þanndg líta skattamálafrum-
vörp stjómarihnaT út!
Þá er frv. um afnám pess, að
ákveðið sé í lögium, hve mikil á-
lagning sé á innflutt áfengi (að
undanskdíldum lyfjum). Hefir það
ákvæði verið feit úr gildi s. I.
haust með bráðabirgðalögum, sam.
stjórnin leitar nú staðfestingar á.
Ræður þá stjórn-in og áfengis-
verzlun-arfonstjórinn álagnimgunni.-
Stjórnin f'lytur frv. það um lax-
og silungs-veiði, er Jörundur
flutti í fyrravetur, og frv. lum
erfðafestulönd í kaupstöðum,.
kauptúnum og þorpum, er Jör-
un-dur og Bernharð fl'uttu á því
þingi.
Um birtingu útvarpaðki veður-
fmgna, þar sem ákveðið er, að
„á stöðum, þar sem útræði er, eða;
sjósókn er talin sérstaklegc
hættuieg, eða þ-ar sem meiri hluti
íbúa héraðs eða sjávarþorps, 21
árs eða eldri, hefir farið þesis á
Ieit“, að veðurfregnir séu birtar
á almannafæri, þar skulii hrepps-
nefndir eða bæjiarstjórnir sjá um,
að hæfur maður sé fenginn tii
að ann-ast birtinigu þeirra. Gneiði
ríkið helming kostnaðar, þó ekki
yfir 50 kr. á ári á hverjum stað,
en hreppur eða bæjarsjóður hinn
hiuta kostnaðarinis.
Um afnénn laga, er koma í veg
fyrir. s m œmingn daggjalda sjúk-
ilnga, í eldna og nýma geðveikna-
hælinu á Kleppi, en þau enu nú
hæmi í nýjia hæiíinu h-eldun en
því eldna. — Hefir landlæknirinn
bent á misræmið og samið fnum-
varp þetta.
Um Bnmabótafélag íslands. Að '
mestu samhljióða frv., er stjórnin
flutti í fyrnavetur.
Um próf léikfimi- og ípróffa-
lietmara. Eftir 1. okt. 1934 géti
þeir einir orðið kennarar í leik-
fimi eða íþrótíum við 'rikisskóla
eða skólia, sem ríkið styrkir, er'
hafa lokib prófi í uppddisfnæði,.
kensluæfingurn. líkamsfræðí og:
ÍLeikfimi eða í öðrum íþróttuim,
er kendar kunna að verða hér á
landi.
Um að 5 manna nefnd hafi um-
ráð jaroeigna ríkisins í Ölfusi.
Starfi hún kaupliaust. í benni séu.
landiæknir, einn af yfirlæknum
Landsspítalanis, læknir Reykja-
hælis, ráðsmaður við Reykjabú-
ið og ráðsmaður Landsispítallans.
Um veg frá Lœkjarbotnnm (sem.
frv. segir enn að séu 1 Mosfdlls-
sveit(!)) austur í Qlfus, er komi-
þangað mikiiu nær sjó en veg-
urinn en nú, — hjá Vindheim-
um, og þaðan upp eftin Ölfusi á
mi'lljón fyrk nætungneiða! ‘