Morgunblaðið - 02.08.1986, Blaðsíða 4

4 C
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 2. ÁGÚST 1986
Laufey Helgadóttir skrifar frá París
37,5
gráður að norðan
Norðanað eða Nordanad eins og
Frakkar segja og skrifa. Orðið er
nafngift veigamikillar sýningar á
norrænni nútímalist sem staðið hef-
ur jrfir í París. Þetta er í fyrsta
skipti að mér vitandi sem norræn
samsýning (þar sem öll löndin fimm
eru þátttakendur) er haldin hér í
höfuðborginni við Signu. Lista-
mennimir sem sýna eru þeir sömu
og voru á sýningunni „Sleeping
Beauty-Art Now“ sem haldin var á
„Scandinavia Today“ menningar-
kynningunni í New York árið 1982.
Það er heimsborgarinn og list-
fræðingurinn Pontus Hulten, fyrr-
verandi forstöðumaður Modema
Museet í Stokkhólmi og Pompidou-
safnsins í París sem hefur haft
umsjón með báðum sýningunum.
Einum listamanni af yngri kynslóð-
inni frá hveiju landi um sig hefur
verið bætt í hópinn, þannig að nú
eru þrír frá hveiju landi í stað
tveggja áður.
Einhverra hluta vegna hefur
danski listamaðurinn Per Kirkeby
dregið sig út úr hópnum og í hans
stað kemur Lene Adler Petersen.
Sýningarskráin er svo til sú sama
og var á sýningunni í New York,
þó með smá innskotsbreytingum
vegna aukins fjölda þátttakenda.
Fulltrúar íslands em þeir Hreinn
Friðfínnsson, Sigurður Guðmunds-
son báður búsettir í Hollandi og
Helgi Þorgils Friðjónsson.
Yfirþyrmandi
salarkynni
Sýningin fer fram í 17. aldar
byggingu Musée des Arts Décorat-
ifs sem staðsett við Rue de Rivoli
í einum væng (Pavillon de Marsan)
Louvre-safnsins. Salarkynni safns-
ins em svo yfírþyrmandi að sum
listaverkin hverfa nánast bak við
allt þetta rósaútflúr, hvolfþökin og
skrautlöguðu gólfin. Venus Sigurð-
ar Guðmundssonar, sem naut sín
réttilega í gallerí Bama í nóvember
síðastliðnum, verður hér eins og
títipijónn í heystakki, hverfur í
gímaldið og minnkar við það stómm
áhrifamáttur hennar.
„Öll þjóðleg list
er slæm, öll gfóð list
er þjóðleg“
Með þessari tilvitnun í norska
málarann Christian Krogh (1852—
1925) hefst kapítuli Pontus Hulten
í sýningarskránni sem ber yfir-
skriftina „Lítil saga og útskýring-
ar“. Tilvitnun þessi slær að nokkm
leyti tón sýningarinnar og stað-
festir einnig þá trú mína að
norrænir myndlistarmenn séu af-
skaplega uppteknir af þessari
hugsun um þjóðlega list.
Landfræðileg lega landanna hef-
ur leitt til vissrar menningarlegrar
einangmnar, jafnvel þó áhrif og
straumar komi að utan og flestir
listamenn nú til dags séu miklir
ferðagarpar. Einstaka listamanni
hefur þó tekist að slíta sig úr ein-
angmnninni og ná þannig alþjóð-
legum frama eins og t.d. Munch,
Asger Jom, Öyvind Fahlström og
Erró, en allir hafa þeir barist við
framúrsteftiur og vitsmunalíf stærri
borga en þeirra eigin heimaborga.
Frakkar halda að Erró sé franskur,
spænskur eða ítalskur og dettur
síst í hug íslendingur. Raunin virð-
ist vera sú að ef íslenskur listamað-
ur stefnir að alþjóðlegri viðurkenn-
ingu verður hann helst að flytjast
búferlum eða vera eilíft með annan
fótinn á erlendri gmndu.
íslenskir listamenn hafa löngum
verið haldnir sterkari útþrá og löng-
un til þess að freista gæfunnar f
öðmm löndum. Hreinn og Sigurður
em gott dæmi um listamenn sem
hafa algjörlega aðlagast listalffí
þess lands sem þeir búa í, en em
samtímis tengdir íslandi mjög
sterkum böndum eins og greinilega
kemur fram f list þeirra. Þeir eiga
samt frægð sína og frama að þakka
vem sinni í Hollandi og em oftsinn-
is kynntir af þarlendum stjómvöld-
um f hópi fremstu listamanna
landsins.
Sérstaða og
séreinkenni
Eins og Pontus Hulten segir í
sýningarskrá er ástæðan fyrir þess-
ari samsýningu Norðurlandanna
fímm sú að öll em þau á sama
svæði. Lönd þessi em fámenn,
stijálbýl, — skyld, en jafnframt
mjög ólík. Hann bendir ennfremur
á þá staðreynd að auðvelt sé að
þekkja Dana frá íslendingi, Norð-
manni eða Svía, jafnvel án þess að
heyra tungumálið. Þjóðimar hafa
allar sína sérstöðu og séreinkenni
og rekur hann í stuttu máli menn-
ingarsögu landanna fímm.
Pontus Hulten útskýrir einnig að
þegar skipulagning sýningarinnar
hafí verið til umræðu þá hafí strax
verið tekin sú ákvörðun að líta á
myndframleiðslu landanna sem eina
heild og velja verkin með tilliti til
sem fjölbreytilegastrar heildarút-
Henrik Bjöm Andersen,
Astrofabel 2,1986, hϚ 260 sm.
1 tT 1%\* \m i ■'* \ \ \ ■ t ,! mm 'ÆWm
• ií'M ‘i | Yí f 1 Smm
Salur Stinu Eknru
Jukka Makel
Lene Adler Petersen, Aö innan, 1982,220x140 sm.
Lars Englund, Relatif, 1982,400x800x450 sm.
Jukka Makela, Innanveröur, 1984,220x360 sm.
Bjöm Nörgaard, allegórísk ffgúra, 1985.
Björn Nörga