Alþýðublaðið - 14.03.1932, Blaðsíða 3

AfcPl0ÖB&AÖ!tí
3
sem sty'ður Hindenburg, befir
unnið mokkuð á. Atkvæðaaukning
Slokkanna ligguír í xnieiri kjörsókn,
því nú kusu 3 milljónum fleiri en
við síðustu almi. þingkosningar.
Til athugunar fyrir lesendur
skulu hirtar hér atkvæ'ðatölurnar
ifrá síðustu almennum þingkosn-
ingum, sem fram fóru 14. siept.
1930. Pá fengu:
Jafnaðarmenn 8 millj. 572 þús.
Kommúni-star 4 — 588 —
Svartliðar 6 — 401 —
Miðflokkurinn 4 — 129 —
Aðrir flokkar 11 — 233 —
í þeasum „öðrum flokkum" eru
taldir þjó ðernissinnarnir (Dúster-
berg). En af þeim flakkum, sem
þarna eru taldir, studdu Hindien-
burg: jafnaðiarmenn, Miðflokkur-
inn (Brúning) og flestir úr Befm,
sem nefndir eru „aðrir flokkar" í
töflunni.
1 gær lenti í bardögum á ýms-
um stöðum, aðallega milli kom-
múnista og svartliða. Að minsta
kosti þrír menn biðu bana, en
þrettán særðust. Þátttakan virðdst
hafa verið mjög mikil í koisnamg-
unum eða 84,4 o/0, og kusu fleifi
fconur en karlar.
Skýringin á fylgisaukningu Hit-
lers liggur í þvi, að í Þýzkalandi
ríkir örvæntingarástand, og fólkið
er þá veiikara fyrir blekkingum
og stórum orðum.
Hefði Hitler náð kosningu, þá
hefði samstundis brotist út blóð-
ug borgarastyrjöld í landinu og
jafnvel innrás í það.
Vinarkveðja
til BJarna Eggertssonar
á Eyrarbakka.
Ég veit þú hefir meira mist
en rnaður lýsa kann.
Ó, að ég ætti ljóðalist,
sem lífgað gæti hann..
Þá myndi ég kvaða úr helju hann
— ó, hjartans vinur minn —
og gefa þér aftur glókoll þiamn,
sem gladdi hann pahba sinmi.
Ég sé í anda ungan svein
með æsikufjör og þor,
sem hygst að bæta manna mein
og marka í fmamtíð spor. —
Ég sá hann merkið hefja hátt
með heita æskuþrá
í von og trú á manmsins mátt
imiorgni lífsins á.
Ég sá hanm dagsins vinna verk1
.og verja kröftum þar,
sem átök þurfti stundum sterk
og straumurinn þungur. var.
Ég leit þar æskuleiðtogann
lieggja á vaðið fyrst.
Nú harma ég fallna formgjarm,
sem fólkið hefir mist.
Vinur.
KreUger fremur
sjálfsmorð.
París, 12/3. U. P. FB. Ínnan-
ríkismálaráðuneytið tilkynnir, að
Ivar Kreúger, forstjóri sisénska
eldspýtnafélagsins, hafi fundisí
skotinn til bana á gistihúsi í Piar-
ís. Er talið líklegt, að bann ha.fi
framið sjálfsmorð.
Síðar: í bréfi nneð trithönd
Kreúgers, sem fanst í herbergi
hans, segir, að bœð-i viðskifta
sinma og fjölskyldu simnar vegna
sé það fyrir beztu, að hann fynir-
fari sér.
[Kreúger var sænsikur verk-
fræðingur, en einhver mieisti auð-
jarl í Evrópu. Hann var kallaður
eldspítnakóngur. Sérleyfi á sölu
eldspýtna hafði hann keypt sér
með lánum í ýmsum löndum. Ný-
lega hafði hann og félag hans
náð undir sig gullnámum, sem
fundist hafa í Svíþjóð.]
Svíaff hræddir um afieið-
ingarnar af braski
Kreiigers.
Stokkhólmi 14. marz U. P. FB.
Á næturfundi í sænska rikis-
deginum voru samþykt lög um
greiðslufrest (moratoríum) fyri
Kreugerfirmum og önnur smærri
irmu, sem standa í nánu sam-
bandi við þau. — Kauphöllin
verður lokuð nokkra daga frá og
með mánudegi að telja.
Dýr prestshemna.
Þess munu fá dæmi, að fréttir
úr daglegu lífi manna geti snúist
um svo smávægan hlut sem eina
preistsbempu. Þó er nú svo, að
ekki er unt að synja fyrir hvað
rás viðiburðanna getur sýnt í
þetta eða hitt skiftið,. Af því hér
liggur fyrir dálítil frásögn sér-
stæðrar tegundar, virðist rétt að
segja frá henni:
Nýlega var prestur á ferð í
Reykjavík. Ekki er hann nafn-
greindur, og heldur ekki getið
um hvaðan hann var. Prestur
þessi hittir hér brúðhjónaefni,
sem hann hefir sennilega þekt eða
verið kunnugur, því þau fana þess
á leit við hann, að hann „pússi“
þau saman.
Ekki er getið um að prestur
ha'fi verið þessu mótfallinn að
öðru leyti en því, að hempan var
|ekki í ferðinni, Nú var ekki unt
að bjarga þessu nema með því
að fá hempu að láni. Var nú
farið til eins af prestum bæjarins
og lánaði hann sína eigin hempu.
Lánið á þesisu fati er ekkert frá-
isagnarvert í þessu sambandi. En
sagan segir, að þessi brúðhjóa
hafi orðið að borga 20 kr. fyrir
lánið á hempunni. Og það eitt
veldur þvx, að frá er sagt.
J.
Fækkun prestsembætta.
Vdlmundur Jónsson flytur
þingsályktunartillögu í neðri
deild alþingis um, að deilldin feli
stjórninni að leggja fyrir næsta
þing frumvarp til lagia „um nýja
skipun prestakalla, þannig, að
prestsembættum verði fækkað til
mikilla rnuna frá því, siem nú er,
enda leggi stjórnin jafnframt
fyrir þingið frv. tij laga um al-
mennar verzlegar nafngiftir
barna, hjónavigslur og útfarir“.
— Þessar verzlegu athafnir séu
með öllu hlutlausar, svo að þær
„særi hvorki tilfinninigar trúa'ðra
né vantrúaðra, sem í Iilut ed.ga“.
Fylgir greinargerðinnái fyrirmynd
af frumvarpi um þær á þeim
grundvelli. Geti svo þeir, sem
óska, jafnframt fengið prest til
þesis að framkvæma þær athafn-
ir á kirkjulegan hátt. Ætláist
flutningsmaður til, að prestsemb-
ættafækkandrnar verði fram-
kvæmdar jafnóðum og prestaköll-
in losna.
Eiukasala á bifreiðum
eða bifreiðaskattur.
Kafli úr 2. umræðu um bif-
reiðaskattsifrumvarp stjórnarinnár
fór fram á laugardaginn í neðri
•deild alþingis, en hvorki var það
upphaf né endir umræðunnar.
Árið 1930 nam bifreiðaskattur-
inn 108 þúsund kr. Samkvæmt
frumvarpinu myndi hann verða
þrefaldur til fjórfaldur á við það,
sem hann er nú.
Haraldur Guðmundsson benti á.
að hægt væri að ná svipuðum
tekjum í ríkissjó'ð eins og þeim,
sem frumvarpið fer fram á, með
því að ríkið tæki einkasölu á bif-
reiðum, tógleðri og varahlutum
bifreiða, en á þessu tvennu væri
sá mikli munur, a'ð annað er
aukaskattur á flutningana, en
einkasölutekjurnar væri hægt að
fá án þess að varan hækkaði í
verði, svo að þar við legðist eng»
inn aukaskattur á bifreiðarnar.
Auk þess væri þá hægt að sjá
um, að eingöngu góðar tegundir
væru fluttar inn í landið og þess
gætt, að nógir varahlutir væru
jafnin til í þær tegundir. Nú hafi
Ásgeir ráðherra, sem stendur að
bifreiðaskattsfrumvarpinu, verdð
því fylgjandi, að ríkið tók einka-
sölu á viÖtækjum útvarps, til
tryggingar vönduðum tækjum.
Nú, þar sem einkasala á bifreiö-
um hafi þá sömu kosti sem einka-
sala á útviarpstækjum og myndi
gefa af sér svipaðar tekjur og
gert er ráð fyrir að skatturinn
nemi, þá ætti Ásgeir að geta séð,
að einkasalan væri betra ráð.
Hins vegar hlyti bin mikla aukn-
ing bifneiðaskattsáins, sem frum-
varpið fer fram á, sérstaklega
benzínskatturinn, að hækka flutn-
ingsgjaldið töluvert, einkum á
þungavöru, — nauðsynlegasta
flutningnum —og værí s13e’
skattlagning gersamlega óvecj-
andi, sé£staklega í því árfer'ði,
sem nú er.
Ásgeir vék sér undan að ræða
um einkasöluna í stað skattsins.
Hún væri annað mál, sem hann
vildi ekki tala um meðan skattur-
inn væri umræÖueMð.
Haraldur kvaðst óska honum
til hamingju með arfinn frá ól-
afi Thors, „litla ljóta frumvarp-
ið“, sem einn af núverandi ráð-
herrum „Framsóknar“flokksins
nefndi svo að maklegleikum, —
benzínskattinn, sem stjórnin hefir
nú gert að sínu máli.
Alpingi.
Á laugardaginn var kaus sam-
einað alþingi 5 menn í LandsH
bankanefndina til 6 ára. Kosnir.
voru: Ingólfur Bjarnarson, Lárus
Helgason, ólafur Thors, Einar
Árnason, fyrrv, ráðherra, og
Einar Arnórsson. Voru þrír hinir
fyrst töldu endurkosnir. • Aðrir,
sem úr nefndinni gengu, voru;
Héðinn Valdimarsson og Ingi-
björg H. Bjarnason. Varamena
voru kosnir: Bjarni Bjarnasoii,
skólastjóri, Laugarvatni, Björu
Birnir, Grafarh-olti, Jóhann Jós-
efsson, Eysteinn Jónsson skatt-
stjóri og Guðbrandur ísberg. Þrír
hinir fyrst töldu voru endurkosn-
ir. Aðrir, er úr gengu sean vara-
menn í nefndinná, voru Stefám.
Jóh. Stefánsson og Jónas Krist-i
jánsson á Sauðárkróki. — Þrír,
listar komu fram við kosininguna,
Á lista Alþýðuflokksins var aðal-
ma'ður Vilmundur Jónsson og,
varamaður Stefán Jóh. Stefáns-
son. Á Alþýðuflokkurinn nú einn
mann eftir í nefndinni, Harald
Guðmundsson, og varamann Sig-
urjón Á, Ólafsson.
Á laugardaginn afgreiddi efri
deild til neðri deildar írumvarp-
ið um forkaupsrétt kaupstaða og
kauptúna á hafnarmannvirkjum
og ló'ðum, svo og frv. um afnámi
laga þeirra, er standa í vegi fyrir
því að hægt sé að samræma,
daggjöld sjúklinga í eldra og
nýrra geðveikrahælinu á Kleppi,
Ljósmæðra- og hjúkrunarkvenna-
skóla-frv. var afgreitt til 2. umr.
í e, d. (síðari deild) og til alls-
herjarnefndar.
Neðri deild afgreiddi frumvarp-
ið um styttingu á vinnutima
sendisveina til 2. umræðu (í síð-
ari deild) og til allsherjarnefnd-
ar.
Allsherjarnefnd n. d. leggur tih
að frumvarp Vilmundar Jónsson-
ar um lækningaleyfi, um réttindi
og skyldur lækna og um skottu-
lækningar, sem sagt var frá í
greininni „Læknar og sjúklmgar"
hér í blaðinu, verði samþykt. í-
haldsflokksmennirnir skrifa þó
undir 'niefndarálitið með fyrir-
vara um einhver ótiltekin einstök
atriði frumvarpsinsi.