Alþýðublaðið - 25.06.1932, Blaðsíða 2

Alþýðublaðið - 25.06.1932, Blaðsíða 2
ALÞ.ÝÐUBDAÐIÐ Verður síldarverksmiðja rikisins stoðvuð í sumar ? „Okkar tolur eru allar óvéfengjanlegar“. Sex handruð manus gerðir atvinmi- lausir. Ágreinmgurinn 15000 krónur Fregn af Siglufirði hermiiir, að sitjórn Ríkisbræðsliunmar hafi sím- a'ð verkamiönmum við verkstmiðj- una á pá leið, að hún heimti fram allar kröfur símar um kaup- j lækkun, Stjórnin -telur að lækkun- in nemi um 25 þús. krónum yfir sumari'ð. Verkamenn hafa tjáð sig samþykka lækkun, er nemi um tíu þústund krónum og talið líklegt að það yrði sampykt í félaginu, fengist yfirlýsing verksiméðju- stjórnarinnar um að verksmiðijian starfi í sumar. . Samkvæmt þessu er ágreining- urinn um fimtán þúsund krónur. Fyrir þentna ágreining, segiir vertk- smiðjustjórnin, skal verksmiðjan tekki starfa í suniar. Og hvað er þá í húfi? Við verksmiðjiina starfa 50—60 mantns. Leggi 32 skip afla siinn upp í hana vinna þar 523'—540 sjómenn, Þaö er sumaratvinna 600 manns, sem í húfi er, verði verksmiðjan ekki starfrækt. Átvinnuleysið í landinu er að verða skelfilegt. Fjöldi manns hefir ekkert fram undan í snmar. Þetta er svona hvar sem liitið er um alt landið. Það er fært sem ástæða fyrir stöðvun verksmiðjunnar, að hún beri sig ekki. Þetta getur vel ver- ið satt, þó ekki sé hægt a'ð full- yrða neitt um þa'ð fyrir frarn, en ef halli er á henni hvort sem er, hva'ð munar þá urn fimtán þús- und krónur, þegar sumaratvinna á Sólbakka eða Hesteyri, og mál- in auk þess óisvildn á Siiglufiirðií. En hver er hún svo þessi ,,glás", sem verksmiöjustjórnin ætlar að rétta að sjómönnunum? Ágrein- ingurinn er siem á'ður seigir um fiimitán þústund krónur. Þar af fengju sjómiennirnir um 37°/o eða kr. 5500. Þetta skiftist niður á svona 500 til 520 hhntarmienn, svo ölL leldréttingin ijrvi rúmar tlu krónur á hásetáhlut ijftr mmarið. Þaö er verið að ala á rjg milli sjómanna og verkamanna, og það er veri'ð að reyna að nota þetta mál til þess að æsa sjómenin gegn verkamönnum. Þeir, sem það; gera, halda víst að sjómennirnir kunni ekki að reikna sivona eiin- falt dæmi. En þar skjátlast þeim. Jafnframt því að reynia að æsa sjómenn gegn verkamönnum á Siglufirði, er verið' a'ð gera tólraun til að lækka kaup togarahiáseta á síldveiöwm. Þar er sagt að sjó- mennirnir tak,i of hátt kaup. Á Siglufirði er ráðist á verkamenn- ina, á Hesteyri er ráðist á sjó- mennina. Þa'ð á að leika þesisium tveim örmum sötmu stéttaTinnar eins og töflum í svikamylnu til að drepa niður samtökin. En þetta má ekki líðast. Sjómenn og verkamenn verða að taka höndum saman um að knýja frarn kröfur sínar. Lág- markið, sem sjómenn geta fiskað sildina fyrir, er þrjár krónur mál- ið. Um minná þýðir ekki a'ð tala. Kauplækkunarfiorstjóri Kveld- úlfs, Ólafur Thors, sem sökum heilsuleysis síns, síðan hann datt af baki vestur við Haffjarðará, ekki þolir a'ð'vinna neitt, en reyn- ir með því að gangasit fyrir kaup- lækkunum hjá sjómönnuni og verkamönnum að bæta Kveldúlfi upp þær 30 þús. krónur, er hann tekur hjá jélaginu sem forstjóri, ritar í dag stóra grein Morg- unblaðið um síldveiðar Kveldúlfs. Segir Ólafur þar þetta venju- lega, siem útg.erðaTmenn og aðrir atvinnurekendur hafa alt af sagt, að atvinna þeirra borgi stig ekki nema með svo og svo mikið lækk- uðu kaupi. „Okkar tölur eru allar óvéfengj- anlegar,“ segir Óiafur, en al- menningur lítur ö’ðru vísi á þetta, það er þannig, að þær muni ekki vera alveg réttar, frekar en síld- armálin á Hestteyri, það-munii hafa farið fram einhver útþynning þar einis og á K orp úlfsstáðam jól kin ni. Ólafur segir að eftir hókum Kveldúlfs sé ekki gefandi nema 2 kr. fyrir síldarmálið núna. En þar sem síldarverksmiðja ríikis- inis gerir ráð fyrir 3 kr. veröi, þá gefur Ólafur Thors raunveru- iiega í skyn annað tveggja: að bræður hans, sem stjórna Kveldúlfi (fyrir sama kaup og hann sjálfur fyrir að horfa á þá) hafi falsað bækurntar, eða þá að bræður hanis stjórni síidar- verksmáðjunini á Hesteyri svo Mla, að Kveldúlfi verði ekki mama 2 króna virði það, sem síldarverk-' smiðju ríkisins er 3 króna vitrðí. Það er ný kenning hjá Ólafi, að kaup verkamianna og sjómianna eigi að fara eftir þvf, hverniig af- urðasalan gangi, og aldrei heyrð- ist hún hjá honum þegar afurð- irnar voru í háu verði, og sentni- lega heyrist hún ekki oft frá hon- um eftir að afurðirnar stíga á ný í verði. Það er von aö Kveldúlfur vilji, reyna a'ð hafa upp me'ð lækkuðu kaupi sjómanna það, sem hánn tapar á því að geta ekki lengur motað sviknu síldarmólin, sem voru falin svo vel uppi á diimimu I'Ofti á Hesteýri, því Kveldúifur hefiT miki'ð að borga, þar sem. eru allir haras forstjórar, einkum. þegar sumir þeirra, eims og ól- afur Thor,s, geta ekkert starfað sökum heilsuleyús. Hins. vegar mun engum þykja samngjarnt, að sjómenn fari að lækka kaup sitt við hinn rrailkla þrældóm, sem síldveiðar í bræðslu á togurum eru, þó brugðist hafi tekjur Kveldúlfs aí sviknu síldarmálunum. Rógi hnekt. Sveinn Benediktsson afhjúpaður. 600 manns er annars vegar? Sveita- og bæjar-stjórnium, ber skylda til að sjá þurfaradi traönn- um fyrir lífsviðúrværi. Þegar sveitarsjóðirnir þrjóta, hvílir skyldan á ríkisisjóði. Hvernig æti- ar ríkisstjórnin a'ð sjá öllum at- vmnulausUm jrurfandi möninum farbor'ða? Ætlar hún að gera það með því að stöðva allan atvinnu- rekstur ? Skyldi rekstur rilAsbræðislunnar ekki verða ódýrustu atviranubæt- urnar? Á því er ekki raokkur minsti vafi, og alt of rnargir verða þeir menn, siem ekkert fá lað gera í sumar, þó 600 mianins verði ekki sviftir þarraa voninni í su maratviranunni fyri.r fimtán þús- und króna ágreining. Því hefir verið haldið fram, að yerkamennirnir á Siglufirði hefðu svo hátt kaup, en sjóménnirnir svo lágt, aö það þyrfti að taka . frá ve.rkamöninunum og fá það sjómönnunum. Víst höfðu margir sjómenn lítið upp úr sumrinu síð- astliðraa, en það var alveg eftir því hvernig þeir voru ráðnir, og t'Ogarahásetarnir hefðu fengið jafnmikiö þó þeir hefðu lagt upp á Siglufirði, eánis og þeir fengu Auk þess að sex hundruð mararas geta haft von í sumar- atvinnu viö rikisbræösluna á sjó og landi, myndi stöðvun verk- smiðjunnar alveg feila saltsíld- larver'ðiö niður í ekki raeiitt í sum- ar. Á þessurn tímum gengur- ráð- stöfun verksmdðjustjórnarinnar þess vegna glæpi næst, og mönn- um verður að spyrja: Er hún ein- huga í þessu og hefir hún til þessa samþykki ríkisstjórnarinn- ar? Sé svo, má hún vera upplits- djörf, ríkisstjórnin, ef hún ætlar að láta verkslmiðjustjórnina leggja síldarútveginn í rústir út af fimt- án þúsund króna ágreinimgi. Finnur Jómson. Tvö tölubiöð af Alþýðublaðinu koma út í dag, nr. 150 og 151. Bókmeutafélag jafnaðarmanna. ABalfundur félagsins verður á morgun kl. 2 e. hád. í alþýðu- húsinu I'ðnó uppi. Viðtal við Guðmund Skarphéðinsson- Sveinn Beraediktsison, sá hinn sami, sem Friamisóknarstjómin skipaði í stjóm síldarbræðslu- verksmiðju ríkisinis, og átti að verða smeiginlegur kauplækkun- arforstjóri Framsóknar- og 4- halds'man,na, reit í Mgbl. í gær eina óþverralegustu róggrein^ sem rituð hiefir verið í íslenzkt blað. Róggrein þessi fjallaði um Guð- ' murad Skarphéðinsson, sikólastjóra á Siglufirði og formann verka- mannafélagsdiras þar. Kerraur það s,kýrt fram í þesisari grein, hve Sveinn hatar þennan mann, og iætuir hann hið æsta skap Sitt ráða svo gersamlega fyrir sig, að hiann kann sér ekki hóf, og flettir sjálfan sig klæðum, svo að hann stendur berstrípaöur eftir. Það er au'ðvitað óþairfi að hrekja róg þessa oflátungs, því allir, sem þekkja hann ,vita, a'ð bonum er ekki sjálfrátt á stund- um, en vegraa þeirra, sem ekki þekkja hanra og halda kann ske að hann sé miaður, sem rnark sé á takandi, er þessi' grein rituð. Alþýð'ublaði'ð átti í gærdag tal við Guðmund skólastjóra, og las tíðindamaður blaðsins upp fyrir hionum nokkra pósta úr grein- inni. Kvað Guðmundur, að sér kæmu þessi skrif ekki á övart, og taidi hann óþarfa að elta ólar við manninn að svo komnu rraáli. Hins vegar sagði haran, ,að rétt væri að skila því til reykvískra blaðalesenda, að umrraæli Sveiras um það, að hanra hiaíi viljað gang- ast fyrir kauplækkun nteð því skilyrði, að hann yrði formaður verksmiðiustjórnarinmar, væru ó- sannindi frá rótum. Kvað Guð- mundur, að þrátt fyrir það, þó hann þektiSvein að óvöndugheit- urn á ýmsurn sviðum, þá kænii sér þó á óvart, að hann skyldi ljúga svona ósv.ífið. Guðmundur sagði enn fremur: Sveinn þessi skrifaði riikis- jstjórninni í vietur og lýsti því þar yfir, að hann vildi ekki tiaka sæti l, verksimiðjustjórninni með Þor- móði Eyjólfssyni. Fór haran svo að leiía fyrir sér Í vor um miann •með sér í stjórniina, og kom hann m. a. tit min. Hitti hann miig f.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.