Morgunblaðið - 17.09.1988, Qupperneq 5

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. SEPTEMBER 1988
C 5
Ása Ólafsdóttir
hitti hann, sem var hálfu ári seinna,
drifum við í að ganga frá skilnaði.“
Var hann þá ekki í Myndlista-
og handíðaskólanum?
„Nei, nei. Ég frétti bara af þessum
manni sem þurfti líka að gifta sig.“
Ása var 24 ára gömul þegar hún
hóf nám í Myndlista- og handíða-
skóla íslands. í árgangi hennar voru
25 nemendur, þar á meðal Magnús
Kjartansson, Kolbrún Björgúlfsdótt-
ir (Kogga), Helgi Vilberg, sem nú
er skólastjóri Myndlistarskólans á
Akureyri og Steinunn Bergsteins-
Morgunblaðið/KGA
dóttir. „Þetta var ægilega skemmti-
legur árgangur," segir Asa, „og það
var strax mikil samstaða í árgangin-
um; mikið um gleði og alls konar
uppátæki — mikið spilað og sungið.
Áskell Másson var með okkur ( byij-
un og hann spilaði á trommur —
aðrir á gítar. En það var líka unnið
vel og töluverð samkeppni milli ein-
staklinga í bekknum."
Ása var tvö ár í textíldeildinni og
útskrifaðist þaðan vorið 1973. Þá
eignaðist hún sinn fyrsta vefstól og
fór strax að vefa sjálfstætt. „En
1976 hélt ég til Svíþjóðar og var þar
í tvö ár við framhaldsnám. Eftir það
var ég með vinnustofu þar, ásamt
fimm öðrum textíllistamönnum. Það
var alveg ofsalega gott að vinna og
lifa í Svíþjóð og ég var með vinnu-
stofuna í fimm ár. En síðustu árin
trylltist ég alveg af heimþrá.
Ég var búin að hafa mjög mikla
heimþrá þegar ég dreif mig loksins
heim. Svíamir voru famir að pirra
mig. Ég var alltaf að bera þá saman
við íslendinga. En eftir á met ég
þá mjög mikils. Ég gæti hugsað mér
„SÓLARLAG“
„SVART FJALL“
að skreppa þangað með sýningu;
vera þar í svona tvo mánuði, en
ekki búa þar. Ég vil vera hér.“
Hvar kemur dóttir þín, Tinna,
inn í þessi ferðalög?
„Já. Hún varð bara til. Alveg
prívat og er yndisleg að eiga."
Ása hefur haldið sjö einkasýning-
ar; á Kjarvalsstöðum 1981, Norður-
landahúsinu í Færeyjum 1983, List-
munahúsinu 1983, Gallerí Kongelf í
Svíþjóð 1984, Galleri Borg 1985,
Hafnarborg — Hafnarfirðj 1985 og
Gallerí Hallgerði 1986. Árið 1982
var hún þátttakandi í hópsýningu í
Bandaríkjunum í tengslum við
Scandinavian Today. Þar var haldin
sýning á verkum átta sænskra
samtímavefara í Nordic Heritage
Museum í Seattle. í grein sem birt-
ist í The Seattle Times, 15. septem-
ber 1982, er Svíum hrósað fyrir einn
besta vefnað ( heimi, efnisþekkingu
og vönduð vinnubrögð í myndvefn-
aði. Sem dæmi um allt þetta er Ása
Ólafsdóttir nefnd sérstaklega og hin
margbrotnu verk hennar „Destinati-
on Valhalla" og „The Trap".
Ása lauk Svíþjóðardvöl sinni með
þvl að halda einkasýningu í Galleri
Kongelf í mars 1984. Sigun Meland-
er segir í Göteborgs-Posten 17.
mars 1984: „Ása Ólafsdóttir er ís-
lendingur og ætlar nú, eftir átta ár
í Svíþjóð að flytjast aftur til heima-
landsins. Með henni missum við
hæfileikaríkan textíllistamann sem
sameinar vandað handbragð nor-
rænni frásagnarhefð og skapandi
myndgleði." Um sýninguna segir
hún, meðal annars: „Það er nútíma-
leg, þróttmikil textíllist sem ómar
af sögu og sögnum."
Frá því Ása fluttist heim hefur
hún stundað myndlist sem fullt starf,
með höfuðáherslu á vefnaðinn. Hún
hefur kennt myndvefnað í Mynd-
lista- og handíðaskólanum; eina önn
á hveijum vetri. Hún er virk í félags-
störfum 5 þágu myndlistar; er í
starfshópi fyrir Norræna textíltri-
ennalinn og hefur verið valin í dóm-
nefndarstörf fyrir triennalinn af ís-
lands hálfu. Hún er í nefnd fyrir
Norræna myndlistarbandalagið og
formaður sýningamefndar FIM.
Myndefni Ásu er mjög persónu-
bundið. „Það sem maður vill koma
á framfæri verður að koma innan
frá. Vinna við myndlist er tjáning
og speglar það sem myndlistarmað-
urinn er að hugsa. Stundum er það
bara tilfinningin sem kemur fram,“
segir hún.
Hvað segja landslagsmyndir
um tilfinningar?
„Mynd er mynd og orð em orð.
Ef við tökum „Svartafjall" sem
dæmi, þá geymir hún eldingu í regn-
bogalitum. Eldingin er kraftur og
regnboginn er óskin og þetta er al-
veg nátengt þvi sem ég vildi með
sjálfa mig. Það er að fá uppfyllta
ósk og fá kraft til að uppfylla hana.
Þannig að mér finnst verkin vera
eins og hluti af mér. En aðrir skynja
örugglega eitthvað annað þegar þeir
horfa á myndina."
í sýningarskrá fyrir Kjarvals-
staðasýninguna núna segir þú:
Að baki er dauðinn, framundan
lífið. Hvað meinarðu og hvað
kemur þetta myndum þínum við?
„Dauði tilfinninga og framundan
nýtt líf, nýjar tilfinningar. Mér fínnst
þessi sýning eitthvað eins og endur-
fæðing. Þetta em ný form. Mér
fínnst ég hafa Iært svo mikið að ég
geti alveg farið að hugsa marga
hluti upp á nýtt. Þessi sýning fjallar
um það að setja kraft í óskir sem
eiga að rætast.“
Þú hefur ofið rúnaletur i eina
myndina á sýningunni. Hvers
vegna?
„Mér fannst svo spennandi að
geta sagt eitthvað sem enginn mundi
skilja — nema þeir sem fæm ! Mac-
intosh-forritið sitt að tékka á því.
Þegar ég var að skissa fann ég fyr-
ir mjög sterkri löngun til að skrifa
ljóð. En ég er ekki vön að skrifa ljóð.
Þetta er ekki ljóð. Þessi ljóð sem
mig langaði að skrifa urðu að nokkr-
um orðum í mynd.“
Með hvaða efni vinnurðu?
„Ég vinn úr ull, mohair og höri.
Það sem er kannski nýtt í þessu hjá
mér er mohair og að ég tvinna sam-
an mohair og hör og snældu. Það
pirrar mig stundum að geta ekki
keypt það efni sem mig vantar, en
þá er bara að búa það til. Svo lita
ég allt gamið sjálf. Eg lita mjög lítið
magn af hveijum lit, en nota mjög
mörg litbrigði. Þetta er svona gang-
andi prósess á eldavélinni.
Ég er alltaf að teikna.
Taka fram gam; hart garn, mjúkt
gam, þukla á því með höndum og
augum.
Tvinna saman marga fína loðna
þræði á snældu og léggja harðan
hör með.
Vinda bandið upp í hespur og lita
þær, gera þær að þoku og myrkri.
Búa til uppistöðu. Þræða í skeið.
Setja uppistöiðuna í vefstólinn.
Þræða hvem þráð í hafald og
tönn, hnýta fram og spenna.
Klippa vefínn úr stólnum, flétta
þræði, spenna myndina, úða hana
með vatni, láta þoma.
Festa borða, kaupa spýtur, saga
í lengdir. Rúlla verkinu upp, pappír
utanum, setja myndina hjá hinum
uppá skápinn.
Byija svo aftur.“
Viðtal/Súsanna Svavarsdóttir