Alþýðublaðið - 15.09.1932, Blaðsíða 2

2
Nlðnr
með forvextlna.
Eins og áður hefir verið skýrt
frá hér í bLaðjnu, eru forvextir
hér um bil hvergi í veröldinni
eins háir og hér á Islandi. Þeir
eru 2°/o' í Englandi og í Sviss,
og að eins 1/2 % hærri í Frakk-
landi, Hollandi og Bandaríkjun-
um. í Belgíu, sein var eitt af
striðslöndunum, sem harðaSÆ póíti
verða úti, eru forvextir að eins
31/2 0/0.
Ef Litið er til Norðurlanda, pá
eru forvextir þar 4%, í Danmörku
og Svíþjóð og 41/2% í Noregi.
Þýzkaland er eins og allir vita
fjárhagslega illia statt, en þó eru
forvextir þar ekki nema 51/2°/o.
Hér hjá • okkur eru forvextir
71/2 n/o, og eins og sjá má af því,
sem á undan er farið, hærri en i
ölluni nálægum löndum. En þetta
má ekki lengur svo búið standa.
Þessir geysiháu vextir eru drep
fyrir atvinnuvegina, og í sikjöli
þessara háu bankavaxta þrífst alls
konar einkaokur einstakra manna,
er lána út peninga.
Gagnvart almenningi kemur
þetta rentuokur fram í mörgum,
myndum,' og sérstaklega 'kemur
það fram sem hærri húsaleiga,
og kemur bæði á þá, sem þurfa
að byggja sér hús með lánsfé
(en það eru fliestir, sem byggja),
og á hina, sem þurfa að leigja
hjá öðrum, en það er yfirgnæf-
andi meiri hluti reykvíkskrar al-
þýðu.
Enn hefir aldrei verið sýnt frám
á áð nein nauðsyn sé fyrir þvi,
áð forvextir séu hafðir svona mik-
ið hærri hér á landi en annars
staðar, enda eru engar ástæður
tif þess, og virðist sjálfsagt, að
nú sé ekki dregið lengur að taka
þá sjá.lfsögðu ákvörðun að lækka
forvextina.
Viiúnoaskipið
er komið tíl Bergen.
I morgun kom skeyti til El-
Iingsens kaupmanns frá folgerö,
skipstjóranum á víkingasMpmu
„Roald Amundsen“, að það hafi
í gær náð höfn í Bergen eftir
afarharða útivist. VíMngaskipið
fór héðan úr Reykjavík 2. sept.
Hafnarverhfallinn holleflzka
lokíð.
Amsterdam, 23. sept. U. P. FB.
Hafnarverkfalliö er til lykta ieitt
á þpún grundvelli, að núverandi
launakjör haldast óbreytt tiá 31.
marz næsta ár, en ekM er ákveð-
W um þau eftir þann tíma.
4LPYÐUBLAÐIÐ
Frambjóðandi alþýðusamtakanna
við kosningarnar i haust.
Sujurjón Á.. Ólajsson,
Á fundi Fulltrúaráðls verklýðs-
félaganna í gærkveldi var sú á-
kvörðun tekin, að Sigurjón Á. Ól-
afsson, formaður Sjómannafélags
Reykjavíkur, skyldi verða fram-
Bágstaddar sængurkoonr
og Landsspítðlinn.
Frú Helga Níelsdóttir Ijósmóðár
hefir skrifað grein í A'lþýðublaðið
12. þ. m. meö' ofanritaðri fyrir-
sögn. Mér þykir rétt að svara
greininni tf þess a!ð leiðr/tta þaxm
missMlning, sem þar kemur fram.
Aðalatriði greinariinnar er það, að
Landspítalinn sé svo kröfufrekur
um fyrirframgreiðslu og á'byrgð,
að hann gangi jafnvei „feti fram-
ar en hið kaþólska sjúkrahús“,
þar sem aldrei hafi verið spurt
um borgun eða ábyrgð, þegar um
líf eða dauða hefir verið að tefla.
Ég þori að fullyrða, að efnaieysi
sjúklings hefir aldrei verið því til
fyrirstöðu, að hann yrði teMnn í
L.andspítalann strax, ef sjúkdómi
ha'ns hefir verið svo háttiaÖ, að
hann þyrfti bráðrar aðgerðar með
í sjúkrahúsi, hvort sem um
sængurkonuH eða aðra sjúklinga
hefir verið að ræða.
Satt er það, að faeðángardeild
Landspítalans er lítil og er að
verðia oflítii, þrátt fyrir það, að
aukið hefir verið við hana rúmum
eftir að spítalinn tók til starfa.
Þó hefir það að pinis örsjaldan
komið fyrir, að fæðandi konum
hafi verið rneitað um inntöku í
deildina, þrátt fyrir afarnukla
örðugleika of| og tíðuni, og aldrei,
ef um fæðingarsjúkcióma hefir
yerið aö ræöfi. En spítalastjórn-
inni er skylt aö reyna að sjá hag
spítaians borgið, og því er gengið
eítir- fyrirframgreiðslu og ábyrgð.
Sængurkonup hafa venjulega 9
mánaiða irmhugsunartima til þpss
að koma þessu í lag, og séu heim-
iljsásta’ður svo bpgar, að ekki
þyki tiltækilegt að konan fæði I
heimahúsum, ábyrgist bærinn alt-
bjóðandi samtakanna við alþing-
iskosningarnar, sem fram eiga að
fara 22. október, fyxsta vetrardag.
Þessa ákvörðun Fulltrúaráðsins
munu aliir féiagar samtakanna
samþykkja með gleði, því að fá-
ir af íulltrúum aiþýðunnar munu
eiga eins almiennum vinsaddum
að fagna og Sigurjón. Hanin hef-
ir frá öndverðu starfað innian ai-
þ ý ðiU s am tp kan na og homum verið
falin fjöldi trúnaðarstarfa, sem
allir heilir starfsmenn og þátt-
takendur í alþýðuhreyfingunni
eru sammála um að hann hafi
rækt vel og dnengilega.
Kosiningarnar fara fram á
kreppu- qg vandræða-tímjum, en
á slíkum tímum eru kjör öreig-
anna bágust.
Sigurjón Á. Ólafsson er fulltrúi
öreiganna í tilvoniaindi kosninga-
baráttul og rödd þeirra gegn at-
vinnuleysi og hungurplágum auðk
valdsskipulagsins.
af sjúkrahússgreiðslu án þess að
slíkt sé skoðað sem sveitarstyrkur.
„Minningargjafasjóður Landspítai-
ans“ hefir lika hjálpáð mörgum
sængurkomum.
Frú Helga NíeLsdóttir tilfærir
áð eins tvö dæmi máli sínu til
stuðnings. I fyrra dæminu er
kona, sem augsýnilega hefir hugs-
að sér að fæða he/ma, þrátt fyrir
það, þótt ljósmöðurinni þætti ekki
heimilið föniguiegt. Því hefir ver-
ið hringt til fæðiingardeildarinnar
og þar, eins og yant er, þegar
beðið er fyrir sængurkonur, talað
um leið um greiðsluna. Greinin
ber það með sér, að aðstandendur
muni hafa þózt geta séð um það,
en svo hætt við alt saman, þegar
fæðinguna bar svona brátt að.
Seinna dæmið skýtur noikkuö
skökku við hvað sniertir fyriirsögn-
ina, „Báigstaddar sængurkoinur“.
Konan er ekld bágstödd hvað
greiðslu snertir, þar sem Sjúkra-
samlag Reykjavíkur greiðir fyrir
hana, og í öðru lagi er hún ails
ekM sængurkona. Erfiðleikarniir
við að komia h-enni inn stafa ein-
göngu af plássleysi í fæðingar-
deildinni, en þangað vildi frú
Helga endilega koma henni iinn
vegna yfinmfandi fæðingar. Þó er
hliðrað svo til, að konan er teMn
samdægurs, 25. ágúst, „á legu-
bekk“. Daginn eftir var hún svo
(flutt í aðra deild spítalans og ér
encn ekM farin að fæða. Ekki skil
ég hvernig hægt er á svona lítilli
fæðinigardieild „að hafa eftirlít
með því, að þær konur, sem mest
þurfa þess með, fengju þar pláss“.
Þá gæti deildin alls ekM veitt
eins mörgum kontrm viðtöku, eins
pg hún gerjr, ef alt af ættu að
vera þar til taks auð rúm fyrir
konur, sem kynnu að þurfia þeirra
frekar með en aðrar.
Hingað til höfum vdð getað ann-
að aðsókninni, en brátt kemur að,
því, að það verður ekM hægt, og
þá fyrst verður regluleg nauðsyn
á því að geta treyst þeim, sem
deildin þaif að vera í samvinnu
við, svo þær konur komist að,,
sem helzt þurfa.
Reykjavík, 13. sept. 1932.
Gudm. 7'horoddsen.
Taugaveiki
í Ólafsfirði.
Taugaveiki gerir nú mjög vart.
við sig í Ólafsfirði, bæði í þorp-
inu og bæjunum í kring, og hef-
ir einnig borist þaðan til Akur-
eyrar.
Þriggja vikna stdð,
sem eegin hefir
vitað am.
Um 400 þús. Rússar eru inn,art
takmarka pólska ríkisins, 0g em
það mest bændur. Er mikil óá-
nægja meðai þeirra yfir stjóm
Pólverja, og voru viðtæk samtök
meðal þeirra í isumar um að neita
að borga alia skatta. Gekk þetta
þannig um hríð, að ekki greicfdust
skattarnir, en þá var sent herlið
gegn bændum, fjórar deildir fót-
gönguliðs, fjórar deildir af ridd-
araiiði, auk flugvéia og bryn-
varðra bifreiða. Varð úr þessu
stríð, sem stóð í þrjár vikur,.
og fór stjórnarherinn fram með
hinni mestu grimd. Féllu miargir
af bændum, en margir flýðu í
skóga. En þeim, sem til náðjst, af
þeim, sem sýnt höfðu beina mót-
spyrnu, var sýhd hin mesta grimd«-
Vom margir hengdir, en aðrir
húðstrýktir. Hafa mienn utap Pól-
lands ekkert vitað um þetta tii
skatnms tíma, því Pólverjar hafa
haft ströngustu skeytaskoðun, svo
ekkert hefir frézt úr landi- En
nýlega hefir enslui jafnaðar-
mannablaöiö Daily Herald komist.
á snoðir um þetta og látið tiarun--
saka málið, og kom þá í Ijós
það, sem hér að framan er greint..
Báti bjargað.
Enskur togari, „Yeria“ frá;
Grimsby, bjargaöi í fyxri nótt.
„trillu“báti frá Patreksfdrði með-
tveimur pönnum. og fiuttí bæði
menniua og bátinn tdi Patreks--
fjarðar. Talið er víst, að mennirn-
ir hefðu farist, ef toganinn heföi
ekki fundið bátinjn og bjargað
þeim, því áð bátinn rak með bil-
aða vél og veður var ilt.
Prestskosning
fór nýlega íram í Kirkjubæjar-
klausturs-prestakalli. Kosinn var
Óskar J. Þorláksson, settur pres-t-
ur þar, með 199 atkvæðum af
201.