Morgunblaðið - 01.07.1989, Page 20

Nikaragva:
Ortega
deilirút
jörðum
Managva. Reuter.
DANIEL Ortega, forseti
Nikaragva, segist ætla að
halda áfram að fá bændum
jarðir til eignar uns allir bænd-
ur í landinu búi á eigin jörðum.
Ortega afhenti á miðvikudag
440 bændafjölskyldum afsals-
bréf fyrir jörðum sem þær
hafa búið á frá því bylting var
gerð í landinu árið 1979. Þá
komust sandinistar til valda
og gerðu upptækt mikið af
landi sem Somoza, fyrrum ein-
valdur landsins, og stuðnings-
menn hans höfðu átt. Stjóm-
völd í Nikaragva halda því
fram að síðan þá hafi einni
milljón hektara lands verið
úthlutað á nýjan leik.
Danmörk:
Svíar smygla
flóttamönnum
Kaupmannahöfn. Reuter.
TVEIR Svíar vora nýlega
handteknir í Danmörku fyrir
að reyna að smygla írana, ír-
aka og Palestínumanni yfir
landamæri Véstur-Þýskalands
og Danmerkur. Svíamir földu
flóttamennina í farangurs-
geymslu bifreiða sinna þar
sem danskir landamæraverðir
fundu þá. Svíamir tveir, karl
og kona, verða ákærð í Dan-
mörku en flóttamennimir vora
sendir aftur til Þýskalands.
Að sögn sænska útvarpsins
bjóða samtök írana í Svíþjóð
fólki allt að 10.000 sænskum
krónum (88.000 ísl. krónum)
fyrir að smygla írönum frá
V.-Þýskalandi til Svíþjóðar.
Rushdie kynni
að verða fyrir-
gefið
Bakú í Azerbajdzhan. Daily
Telegraph.
ANNAR helsti trúarleiðtogi
múslima í Sovétríkjunum,
Pashazade, telur að dauða-
dómi yfir rithöfundinum Sal-
man Rushdie kynni að verða
breytt ef hann iðrast. Það
gæti hann gert ef haldin yrðu
yfir honum íslömsk réttarhöld
í einhveiju öðra landi en Iran.
Pashazade segir að samkvæmt
kenningum Múhammeðs megi
fyrirgefa Rushdie og að hann
eigi að fá tækifæri til að verja
sig. Hann segist samt vera
sáttur við dauðadóminn við
núverandi aðstæður.
Afganistan:
Bandaríkin
styðja skæru-
liða áfram
.s.'amabad. Reuter.
Sendifulltrúi Bandaríkjanna
hjá afgönskum uppreisnar-
mönnum, Peter Tomsen, sagði
á fimmtudag að Bandaríkja-
menn myndu ekki fallast á til-
boð Sovétmanna um að bæði
ríkin hættu vopnasendingum
til Afganistans. Sovétmenn
segjast ætla að leggja fram
slíka tillögu í viðræðum stór-
veldanna í lok júlí. Tomsen
benti á að Bandaríkjamenn
hefðu áður lagt fram svipaða
tilllögu, sem Sovétmenn hefðu
hafnað, en nú, þegar þeir
hefðu komið miklum vopna-
sendingum til stjórnar Naji-
bullah í Kabúl, kæmi þetta til-
boð fram. Hann sagði að að-
stoð við afganska uppreisnar-
menn yrði haldið áfram.
Liðsmenn
Action Directe
dæmdir í lífs-
tíðar fangelsi
Lyon. Reuter.
ÞRÍR af æðstu mönnum frönsku
hryðjuverkamannasamtakanna
Action Directe voru dæmdir i
lífstíðar fangelsi á fimmtudag
fyrir morð, sprengjutilræði og
rán. Sautján liðsmenn samtak-
anna hlutu styttri dóma.
Það tók kviðdóm sjö stundir að
úrskurða refsingu hryðjuverka-
mannanna. Andre Olivier, einn af
stofnendum Action Directe, og
sprengjusérfræðingurinn Máx Fre-
rot hlutu lífstíðar dóm. Hvorugur
getur átt von á náðun fyrr en eftir
18 ára fangelsisvist. Félagi þeirra
Emile Ballandras var einnig dæmd-
ur í fangelsi til Iífstíðar og getur
fyrst sótt um náðun eftir 16 ára
vist. Tveir aðrir af hættulegustu
varmennum samtakanna, Joella
Crepet og Bernard Blanc, voru
dæmd í 18 og 20 ára fangelsi.
Fimmtán „undirmenn“ í Lyon-deild
Action Directe, voru dæmdir til
skemmri fangelsisvistar.
Lyon-deild Action Directe er tal-
in bera ábyrgð á þremur morðum
og 30 bankaránum á áranum
1980-86. Réttarhöldin yfir liðs-
mönnum samtakanna fóra fram í
sama réttarsal og rétturinn yfir
þýska stríðsglæpamanninum Klaus
Barbie var haldinn í.
Kína:
Viðurkenna að 200 borgarar hafi látist
Peking og Ottowa. Reuter.
ZHAO Ziyang, fyrrum formaður kínverska kommúnistaflokksins, hefiir
verið sviptur siðustu tignarstöðu sinni sem varaformaður hermálaráðs
ríkisins. Kínversk stjórnvöld hafa nú viðurkennt að yfir 200 borgarar
hafi látið lífið þegar herinn bældi niður mótmæli námsmanna á Torgi
hins himneska friðar í byrjun júní. Kanadísk sljórnvöld hafa ákveðið
að grípa til refsiaðgerða til að mótmæla aðför kínverskra sljórnvalda
að almenningi.
Zhao Ziyang var sviptur embætti
varaformanns hermálaráðs ríkisins á
þingnefndarfundi í gær að fram-
kvæði Dengs Xiaopings Kínaleið-
toga. Búist er við að Jiang Zemin,
hinn nýi formaður kínverska komm-
únistaflokksins, taki við embættinu.
Miðstjóm kommúnistaflokksins
svipti Zhao Ziyang öllum öðram
embættum á fundi sínum síðasta
laugardag.
Kínversk stjórnvöld hafa nú viður-
kennt að yfir 200 almennir borgarar
hafi látið lífið þegar mótmæli náms-
manna voru bæld niður með hervaldi
í byrjun júní. Borgarstjóri Peking,
Chen Xitong, skýrði háttsettum
kínverskum þingmönnum frá því að
36 námsmenn og nokkrir læknar
hefðu látið lífið. Einnig hefðu 3000
almennir borgarar særst þegar skrið-
drekar óku inn á Torg hins himneska
friðar til að bijóta mótmæli náms-
manna á bak aftur. Sumir þeirra sem
slösuðust hefðu verið uppreisnar-
menn sem hefðu átt það skilið, en
aðrir hefðu meiðst fyrir slysni og
einnig hefði verið nokkuð um að
læknar og aðrir, sem voru að gegna
skyldustörfum, hefðu slasast.
Kanadastjórn hefur ákveðið að
hætta stuðningi við þijú þróunar-
verkefni sem vora fyrirhuguð í Kína.
Það er gert til að mótmæla aðför
kínverskra stjórvalda að mótmælend-
um í Peking. Kanadamenn hafa einn-
ig frestað undirritun nokkurra samn-
inga milli ríkjanna og diplómatísk
samskipti við Kínveija liggja áfram
niðri. Utanríkisráðherra Kanada, Joe
Clark, sagði að leitað yrði til annarra
ríkja um samvinnu um refsiaðgerðir
gegn kínverskum stjórnvöldum.
Frakkland:
Ríkissljórnin fékk áminningu
í kosningum til Evrópuþingsins
Trier. Frá Steingrími Signrgeirssyni fréttaritara Morgnnblaðsins.
ÚRSLIT kosninganna til Evrópuþingsins, þann 18. júni sl., verður
að túlka sem nokkra áminningu fyrir ríkisstjórn sósíalista í Frakkl-
andi, undir forystu Michels Rocards, þótt hæpið sé að segja að kosn-
ingamar hafi verið áfall fyrir stjómina. Listi Sósíalistaflokksins
hlaut alls 23,6% atkvæða en sameiginlegur listi Lýðræðisfylkingar-
innar (UDF) og flokks nýgaullista (RPR) hlaut 28,7% atkvæða, eða
um fimm prósentustigum meira en Sósíalistaflokkurinn.
Ósigur Sósíalistaflokksins í Evr-
ópuþingskosningunum er kannski
fyrst og framst áfall fyrir Laurent
Fabius, fyrram forsætisráðherra,
sem var í forystu fyrir flokkinn í
kosningabaráttunni. Vissulega er
árangur Fabiusar öríítið betri en
árangur flokksformannsins Lionels
Jospins í Evrópuþingskosningunum
árið 1984, en þess hafði þó verið
vænst að hinar miklu vinsældir
Franccois Mitterrands, Frakk-
landsforseta, ogjafnvel ríkisstjóm-
ar Michels Rocards forsætisráð-
herra, myndu að einhveiju leyti
koma Fabiusi til góða. Hann hefur
verið gagnrýndur fyrir að hafa
treyst um of á þessar vinsældir og
þar af leiðandi ekki beitt sér sem
skyldi í kosningabaráttunni en
kosningabarátta hans var talin
vera mjög máttlaus. Einnig hefur
borið á þ'eirri gagnrýni að Fabius
hafí ekki verið nógu trúverðugur
frambjóðandi. Hann gegni nú þeg-
ar embætti þingforseta á franska
þjóðþinginu og óljóst sé hvernig
hann eigi að geta sinnt einhveijum
þingstörfum í Strassborg samhliða
því starfí, jafnvel þótt hann hafi
einkaþotu til umráða.
Áframhaldandi fylgistap Komm-
únistaflokksins hefði einnig, að öllu
öðru óbreyttu, átt að koma Sósíal-
istaflokknum til góða. Þeir hlutu
nú 7,7% atkvæða miðað við 11,2%
í síðustu Evrópuþingskosningum.
Mikil innbyrðis átök hafa átt sér
stað undanfarin ár í Kommúnista-
flokknum og virðist lítið lát vera á
þeim. Innan hans takast á harðlínu-
menn, sem flokksformaðurinn
Georges Marchais er í foiystu fyr-
ir, og umbótasinnar, undir forystu
Claude Llabrés frá Toulouse. Til
skamms tíma var menntamaðurinn
Pierre Juquin leiðtogi umbóta-
sinnanna, en hann féll í ónáð vegna
þess að hann þótti einum of hallur
undir samstarf við umhverfisvernd-
arsinna. Þessar deilur innan
Kommúnistaflokksins urðu þó til-
efni sögulegrar stefnubreytingar
flokksins í þessum kosningum. í
fyrsta sinn frá því að flokkurinn
var stofnaður árið 1920 var ekki
verkamaður í forystusæti kosn-
ingalista flokksins heldur mennta-
maður, Philippe Herzog, sem hlaut
menntun sina í einum helsta úrvals-
skóla Frakklands, Polytechnique,
líkt og flestir helstu viðskiptajöfrar
landsins.
Úrslit kosninganna munu hins
vegar eflaust hafa lítil áhrif á ríkis-
stjórn Rocards, sem nú hefur setið
við völd í rúmlega eitt ár. Það áttu
raunar fáir von á því, þegar Mit-
terrand fól Rocard stjómarmyndun
eftir sigur sinn í forsetakosningun-
um í maí á síðasta ári, að Rocard
myndi endast jafn lengi í embætti
og raun ber vitni. Þegar hann hóf
störf í forsætisráðuneytinu hafði
hann nánast alla á móti sér. Roc-
ard og Mitterrand höfðu lengi eldað
grátt silfur saman sökum valdabar-
áttu innan sósíalistaflokksins og
stór hluti flokksvélarinnar var á
móti honum þar sem hann taldist
vera of sósíaldemókratískur. Síðast
en ekki síst tókst honum ekki að
ná meirihluta í þingkosningunum
sem boðað var til í júní í fyrra og
þurfti því að mynda minnihluta-
stjórn með stuðningi nokkurra
miðjumanna. Á því ári sem síðan
er liðið hefur Rocard tekist að sigr-
ast á þessum vandamálum og fjölda
annarra. Forsætisráðherrann virð-
ist hafa náð góðum tökum á efna-
hagslífinu, hagvöxtur var 3,7% á
síðasta ári og er búist við svipuðum
vexti á þessu ári, enda hefur Roc-
ard kastað fyrir róða flestum þeim
kreddum er áður einkenndu efna-
hagsstefnu flokks hans. Afleiðing
alls þessa er sú að vinsældir tvíeyk-
isins Mitterrands-Rocards hafa
aukist jafnt og þétt og benda marg-
ar skoðanakannanir jafnvel til þess
að almenningur hafi meira traust
á forsætisráðherranum en forset-
anum. Rocard virðist líka hafa
sætt sig við að hann sé arftaki
Mitterrands en ekki keppinautur
og hefur það auðveldað samstarf
þeirra.