Morgunblaðið - 01.07.1989, Side 32

32
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. JÚLÍ 1989
Minning:
Gunnlaugur Stefáns
son frá Akurseli
Það er á vordegi vorið 1975. Það
er nokkuð iiðið á morgun og bless-
uð vorsólin vermir með heitum kossi
Öxarnúpinn og Ijailahringinn fagra
og víða. Flóinn er lognvær svo að
Mánáreyjar virðast móka í góðviðr-
inu, þær eru varla vaknaðar af
sætum blundi við vomæturskaut.
Félagi min og ég óðum í morgun
yfir Brunná úr Stóranesi og höfum
. safnað gæsaeggjum og orðið allgott
til fanga. Hann hefur boðið mér í
þessa ferð og ég þegið með glöðu
sinni. Nú höfum við tekið okkur
hvíldarstund í vel grónum melvöxn-
um hól, þar sem hlýtt er og nota-
legt og dregið fram fábrotinn árbít
og snætt hann. Síðan er ætlunin
að láta sér líða í bijóst um stund
eftir hressandi göngu. Þar sem ég
nú í hálfgerðri leiðslu nýt þessarar
stundar fljúga um hug mér hugs-
anaslitrur sem brátt falla í stuðla
og hljóðstafi og hljóða svo, ef ég
man rétt:
Enn skrýðir vordísir Öxarfjörð,
ársólin göllin roðar.
Þúsundir flytja þakkargjörð
þýðróma vorsins boðar.
Ilminn af skóginum blærinn ber,
blandast við hrannar niður.
Hljóður og seiðandi um hugann fer
himneskur dýrðarfriður.
Ég sendi þessar hendingar hálf
hátt út í gróandi umhverfi og þær
ná næmum eyrum félaga míns, sem
umlar hálfsofandi. „Gott, ég er al-
veg sammála" og eftir smástund
heyri ég að hann hrýtur.
Síðan þetta gerðist hefur margt
^fborið til tíðinda og nú síðast það
sem knýr mig til að rita þessa
grein. Þessi gamli og góði félagi
hefur lagt upp í hinstu ferðina, ferð-
ina sem allra bíður og enginn veit
raunar hvar endar. Hann hét Gunn-
laugur Stefánsson og var frá Ak-
urseli í Austur-Sandi í Öxarfirði.
Hann lést í sjúkrahúsinu á Akur-
eyri þann 12. maí sl. Þar hafði ver-
ið gerð á honum aðgerð vegna fót-
armeins og fóturinn numinn af neð-
an við hné. Þetta virtist takast vel,
en skyndilega var hann svo allur,
enda aldurinn orðinn ærinn, kominn
á níunda tuginn og margt tekið að
bila, því svafara hraustmennin sem
hinir veikari þessa allra leið.
Gunnlaugur var í heiminn borinn
að Skógum í Öxarfirði hinn 20.
nóvember 1906. Hann var kominn
af kunnu ágætisfólki. Foreldrar
hans voru hjónin Guðrún Árnadótt-
ir af ætt Guðmundar Guðmunds-
sonar frá Kollavík í Þistilfirði og
Stefán Bjömsson, en hann var af
ætt Styrbjarnar sterka og bjuggu
þau hjón allan sinn búskapar í Ak-
urseli. Þau eignuðust fjögur börn,
Árna trésmið, Gunnlaug og Bjöm
og dótturina Sigþrúði Rannveigu.
Aðeins eitt þessara systkina giftist,
en það var Bjöm er lengi var bóndi
í Ákurseli. Kona hans er Gunn-
hildur Bjamadóttir frá Miðfirði á
Strönd og eignuðust þau tvær dæt-
ur. Björn er nú látinn fyrir fáum
áram. Auk þess ólu þau Guðrún og
Stefán upp stúlkubam, Huldu Vil-
hjálmsdóttur frá Sandfellshaga,
sem hefur verið skoðuð sem systir
og þeim systkinum kær og ræktar-
leg. Hún er búsett syðra.
Gunnlaugur ólst upp í Akurseli
við svipuð kjör og bændabörn al-
mennt á þeim áram. Hann var
snemma gefinn fyrir bókina og nam
barnalærdóm að mestu leyti í far-
skóla, sem þá var títt í sveitum.
Hann langaði að læra meira, en það
þurfti meira til þá og varð margur
að sætta sig við það nám. Með
lestri góðra bóka og á samleið með
fróðleiksfólki var hann orðinn allvel
sjálfmenntaður er hann dreif sig í
gagnfræðaskólann á Akureyri árin
1931-34. Dvölin þar varð honum
ómetanleg og eins og margir ungir
menn hreifst hann mjög af Sigurði
skólameistara. Þótti honum móður-
málskennsla hans afburða góð,
enda unni Gunnlaugur móðurmáli
sínu og þoldi illa að heyra því mis-
boðið, en oft mátti hann reyna það
um dagana, því miður. Hann átti
mjög létt með að læra tungumál
og lagði sig eftir því og náði ótrú-
lega miklum árangri á ekki lengri
tíma. Skrifari var hann ágætur og
ef hann vandaði sig ritaði hann
prýðilega snarhönd. Allt þetta kom
honum að góðu gagni er hann gerð-
ist verslunar- eða útibússtjóri við
kaupfélag N-Þingeyinga á Raufar-
höfn á árinu 1935 og var hann síðan
við það starf til 1950. Fórst honum
þetta prýðilega úr hendi, en þetta
var á því alræmda krepputímabili
og við marga erfiðleika að stríða í
verslunarmálum. Þá voru og mikil
umsvif í síldinni á Raufarhöfn og
þurfti að útvega og birgja skipin
upp af margskonar vöram. Var því
mikið álag á verslunarstjóranum,
sem ekki dró af sér, en vann oft
nærri nótt og dag. Hann var þann-
ig gerður að hann treysti sér best,
þó hann hefði gott fólk og traust
sér við hlið, hans sterka einkenni
var einstök trúmennska og árvekni
í starfi, með öllu því er hann tók
að sér og verður vart lengra komist
í því. Mun hann oft hafa verið orð-
inn þreyttur er vertíð lauk. Á Rauf-
arhafnaráram sínum hélt Gunn-
laugur til í Lundshúsi og hélt hann
vinskap og tryggð við það fólk æ
síðan.
Árið 1950 gerist Gunnlaugur
verslunarstjóri við KNÞ á Kópa-
skeri og gegndi því starfi til ársins
1976, en þá var hann orðinn rúm-
lega sjötugur. Það er alkunna í
héraði að hann vann það starf með
ágætum, enda var hagur kaupfé-
lagsins góður og rekstur hagstæður
og kom það til af ágætri stjóm
góðra manna á hveiju sviði. Vöra-
rýrnun í tíð Gunnlaugs var ótrúlega
lítil og var talið að hún hefði hvergi
orðið svo lítil í kaupfélögum iands-
ins. Oft vann hann langan vinnudag
og mátti jafnan hitta hann á vinnu-
stað löngu eftir lokun og kom það
sér oft vel fyrir ferðafólk. Á þessu
tímabili voru mikil umsvif hjá
K.N.Þ. og þurfti m.a. að byrgja upp
útibúin í Kelduseli og á Grímsstöð-
um með vöram með mörgum öðrum
umsvifum. í innkaupaferðir til
Reykjavíkur eyddi Gunnlaugur ekki
miklum tíma. Mun starfsmönnum
SÍS oft hafa þótt nóg um kraftin á
karli er hann var í ham, en dáðust
jafnfr.amt að dugnaði hans. Það var
metnaður hans og æðsta skylda að
kaupfélagið þyrfti sem minnst að
greiða fyrir ferðir hans.
Skömmu fýrir 1950 reisti Árni,
bróðir Gunnlaugs, íbúðarhús á
Kópaskeri og bjuggu þau þar saman
systkinin, en Árni lést á árinu 1966
og bjuggu þau síðan saman þar
Sigþrúður og Gunnlaugur eða til
ársins 1976, að Gunnlaugur hætti
störfum og þau flytjást til Akur-
eyrar í hús er hann hafði látið
byggja þar, en hafði leigt það í
nokkur ár. Á Akureyri gerist svo
Gunnlaugur starfsmaður um skeið
við Sambandsverksmiðjurnar og
undi þar vel hag sínum. Bjó Sig-
þrúður þeim þarna gott og notalegt
heimili af sinni kunnu smekkvísi
og myndarskap.
Hinn 13. janúar 1976 varð jarð-
skjálftinn mikli á Kópaskeri og þá
skemmdist hús þeirra systkina og
var raunar ekki íbúðarhæft um
skeið. Féll Gunnlaugi jarðskjálftinn
og afleiðingar hans mjög illa, eink-
um þó skemmdir þær er urðu á
vöram KNÞ sem þó vora að nokkra
bættar. Mun þetta hafa ráðið því
að hann hvarf frá Kópaskeri.
Á þessu erfiðleika tímabili kynnt-
ist undirritaður Gunnlaugi hvað
best þó áður hefðum við unnið sam-
an mörg ár. Hann svaf um tíma í
húsi okkar hjóna og þá röbbuðum
við oft um heima og geima og féll
vel á með okkur. Nokkrum sinnum
bauð hann mér með sér á æsku-
stöðvarnar og veiddum við þá
gjarna silung. Auðfundið var að
hann var mjög elskur að átthögum
sínum og var sem annar maður er
hann var kominn í tengsl við þá.
Hann var maður útiveru og iðkaði
mikið gönguferðir og allskyns leik-
fimi og átti það til að kasta klæðum
og fá sér hressandi bað í köldum
læk og verma sig svo með varma
sólargeisla. Hann var hvannbeinn
og kvikur í hreyfingum fram á elli-
ár. Hann var raunar á undan samtíð
sinni í ástundun sinni á hollri úti-
vera, en það sem þó einkenndi hann
mest var að þora að vera hann sjálf-
ur í gegnum allt, sterkur persónu-
t
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
BENEDIKT BOGASON
verkfræðingur og alþíngismaður,
lést 30. júní í Landspítalanum. Jarðarförin auglýst síðar.
Unnur Magnúsdóttir,
Magnús Benediktsson, Birgitta Thorsteinson,
Hólmfríður Benediktsdóttir, Þorgils Ingvarsson,
Unnur Ylfa Magnúsdóttir.
t
Ástkær eiginmaður, faðir og afi,
EINAR GUÐMUNDSSSON,
Njálsgötu 38,
Reykjavík,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju mánudaginn 3. júlí kl. 13.30.
Þeim sem vilja minnast hins látna er bent á Hjartavernd.
Pálina Bjarnadóttir, Sigrún Einarsdóttir,
Einar Páll Tómasson, Bára Tómasdóttir.
t
Þökkum innilega auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og út-
för eiginmanns míns, föður, tengdaföður, afa og langafa okkar,
ALFREDS KR. OLESEN,
Nökkvavogi 10,
Reykjavík.
Helga Halldórsdóttir,
Halldór Fr. Olesen, Guðný H. Þorsteinsdóttir,
Martin Kr. Olesen, Erna Jónsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Minning:
Helga L. Gottskálks-
dóttir, Sólheimum
Fædd 18. mars 1908
Dáin 22.júní 1989
í dag, 11. júlí, kveð ég ömmu
mína, Helgu Lilju Gottskálksdóttur,
fædda og uppalda að Bakka i Vall-
hólma þann 18. mars 1908.
Foreldrar hennar voru hjónin,
Guðlaug Árnadóttir, fædd 14. júní
1872, dáin 3. júlí 1862, dáin 20.
ágúst 1922.
Árið 1935 giftist Helga eftirlif-
andi manni sínum, Jóhanni Jóhann-
essyni, fæddum að Þorbjargarstöð-
um á Skaga þann 9. september
1903, en hann ólst upp hjá afa
sínum og ömmu að Saurbæ í Lýt-
ingsstaðahreppi. Amma og afi hófu
búskap sinn að Vallholti í Seylu-
hreppi og voru þar í eitt ár, þá flutt-
ust þau að Sólheimum í Sæmund-
arhlíð og hafa búið þar síðan.
Amma og afi eignuðust sex börn,
þau era:
Guðlaug, fædd 29. apríl 1936,
búsett á Hrauni á Skaga, gift Rögn-
valdi Steinssyni og eiga þau fjóra
syni.
Árni Sverrir, fæddur 24. janúar
1939, búsettur í Reykjavík, kvænt-
ur Bryndísi Ármannsdóttur og eiga
þau fimm börn og fjögur barnabörn.
Eymundur, fæddur 5. desember
1942, búsettur í Árgerði í Sæmund-
arhlið, kvæntur Margréti Kristjáns-
dóttur og eiga þau sjö börn, áður
átti Margrét eina dóttur.
Sigmar Jóhann, fæddur 10. apríl
1947, búsettur í Sólheimum í Sæ-
mundarhlíð, kvæntur Helgu Sigur-
borgu Stefánsdóttur og eiga þau
þijú börn.
Ingibjörg Margrét, fædd 10. apríl
1947, búsett í Reykjavíkk, gift Sig-
urði Dalmanni Skarphéðinssyni og
eiga þau tvö börn og eitt barnabarn.
Gísli Gottskálk, fæddur 23. mars
1950, búsettur á Seltjarnarnesi,
kvæntur Guðrúnu Svövu Björns-
dóttur, eiga þau þijú börn.
Áður átti afi eina dóttur, Gyðu,
fædd 1. júlí 1929, ekkja í Kópavogi
og á hún tvö börn og fjögur barna-,
börn.
Það var alltaf gaman að koma í
sveitina til ömmu og afa, því þegar
ég var lítil þá gætti hún mín oft
ásamt tveimur frændum mínum,
meðan foreldrar okkar voru í fjósinu
eða úti á túni að heyja. Á kvöldin
las amma oft fyrir okkur eða sagði
okkur sögu fyrir svefninn. Á
morgnana sá hún um að ég fengi
mér að borða, svo ég yrði stór.
Amma kenndi mér að leggja kapal,
einnig spilaði hún við okkur frænd-
systkinin þegar við gátum ekki
gert neitt úti.
Ég minnist oft ömmu þar sem
hún sat á rúminu í herbergi sínu
leiki, óvenjuiegur og ekki alltaf öll-
um að skapi, en hlýr þeim er náðu
vináttu hans og trúnaði. Á efri árum
lagði Gunnlaugur sig mjög eftir
ættfræðigrúski og rannsakaði
gamlar kirkjubækur og hafði til
þess ljóstæki og hann var tíður
gestur á Amtbóksafninu á Akureyri
eftir að hann fluttist þangað, þar
fann hann margt við sitt hæfi.
Söngmaður var hann ágætur, hafði
óvenju fagra og mikla bassarödd
og söng hér í karla- og kirkjukór
um árabil. Nokkru eftir að hann
fluttist burt hringdi hann eitt sinn
sem oftar í mig og sagði mér með-
al annars, að nú fyndi hann það,
að hann ætti heima á Akureyri, því
nú hefði verið boðið að vera félagi
í karlakórnum Geysi og væri það
honum ólýsanleg ánægja og eins
að taka þátt í félagsstarfsemi kórs-
ins. Mátti segja að gamli maðurinn
væri þama barnslega glaður og lifði
upp fomar og ljúfar stundir er hann
átti með æskuvini sínum og góðum
söngvara, Þórarni frá Skógum, er
dó ungur að áram og hann talaði
oft um og dáði.
Eins og áður segir tók heilsu
Gunnlaugs mjög að hraka fyrir svo
sem tveimur árum, bar allmikið á
andlegum truflunum hjá honum.
Mun það hafa valdið systur hans
erfiðleikum, en hún tók því með
stillingu og jafnaðargeði og annað-
ist bróður sinn með prýði fram til
síðustu stundar og lifir nú ein þeirra
systkina., hress í lund þó áranum
fjölgi. Ég sendi henni og Huldu
kærar kveðjur okkar hjóna með
þökkum fyrir liðin ár.
Ég sagði í upphafi þessara orða
frá samverastund með Gunnlaugi.
Þær urðu fleiri pndir svipuðum
kringumstæðum. Ég er þakklátur
fyrir að hafa kynnst svo dugmiklum
og mætum persónuleika, sem hann
var og ég veit að margir hér um
slóðir senda hljóðlátar þakkarkveðj-
ur fyrir vel unnin og traust störf
hans í þágu sveitanna hér við Öxar-
fjörð. Gunnlaugur var jarðsunginn
að Skinnastað 20. maí sl. Þar hvíla
hans nanustu og þar var honum
áreiðanlega kærast að hvílast að
síðustu. Honum var mjög kært
kvæði Steingríms Thorsteinssonar,
Sveitasæla, ekki síst niðurlag þess,
þar sem segir „ .. .ei má eðli hagga
er það Drottins gjöf/þar sem var
mín vagga vil ég hljóta gröf.“
Þreyttur, gamall maður er kominn
heim. Hvíli hanní helgum friði.
Brynjúlfur Sigurðsson,
Kópaskeri.
og lagði kapal sér til dægrastytting-
ar. Það verður skiýtið að fara í
sveitina og sjá enga ömmu, hún sem
alltaf tók svo vel á móti okkur.
Amma var alltaf svo hress og
kát, hún kunni svör við öllum spurn-
ingum sem ég lagði fyrir hana.
Skarðið sem amma skilur eftir sig
mun seint verða fyllt.
Ég vildi að sonur minn hefði
fengið að kynnast langömmu sinni
eins og ég þekkti hana. Því miður
entist henni ekki tími til þess. Við
söknum hennar öll og biðjum Guð
að taka vel á móti Helgu ömmu
eins og hún var alltaf kölluð.
Elsku afi minn, Guð blessi þig
og styrki í sorginni.
Helga Kristín og fjölskylda