Morgunblaðið - 22.07.1989, Blaðsíða 6

6 B
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 22.' JÚLÍ 1989
Alvaran
Edda Scheving
segir frá ballettkennslu
þriggja og fjögurra ára barna*
kennd í gegnum litla dansa
Ahugi foreldra virðist
einnig beinast að því
að senda börn sín
stöðugt yngri í bal-
lettnám, en hingað til
hafa yngstu flokkar verið fyrir fjög-
urra til fimm ára. Edda Scheving
hefur starfrækt ballettskóla sinn í
áraraðir þar sem margar efnilegar
ballerínur hafa tekið sín fyrstu spor.
Edda tók inn í skóla sinn síðastlið-
inn vetur yngri börn en hún hefur
áður gert, þegar hún bauð upp á
námskeið fyrir þriggja og fjögurra
ára börn.
„Þegar ég byrjaði að kenna fyrir
rúmum 30 árum var miðað við að
böm byrjuðu að læra ballett sjö ára
gömul. Þá var fylgt þeim aldri sem
þau byrjuðu í bamaskóia og fór því
niður í sex ára þegar bamaskólaald-
urinn lækkaði. Oft slæddust með
fimm ára systkini, því það var varla
hægt að neita þeim um inngöngu
ef það munaði bara einu ári. Þegar
farið var að taka inn fimm ára
böm fóm foreldrar að biðja um
pláss fyrir fjögurra ára systkini og
yngri. Svo ég ákvað í haust að prófa
að innrita í þriggja til fjögurra ára
flokk, ef það yrði næg aðsókn. Það
mynduðust tveir hópar og þeir
gengu mjög vel.
Auðvitað er þetta ekki alvöru
Listdansinn, þessi
aldagamla listgrein
sem spinnur saman
dans, tónlist, leiklist
og myndlist í eina
órjúfanlego heild,
hefur síður en svo
þurft að lúta í lægra
holdi fyrir nýjum
straumum. Ahugi for-
eldra ú því að senda
börn sín í ballettnúm
fer sífellt vaxandi og
ú höfuðborgarsvsð-
inu eru starf ræktir
þrír einkabollettskól-
ar, þeirra Eddu Schev-
ing, Sigríðar Ármann
og Guðbjargar Björg-
vins, auk Listdans-
skóla Þjóðleikhúss-
ins.
klassískur ballett sem þessi litlu
börn læra, heldur gera þau undir-
stöðuæfingar. Þau læra að standa
útsnúin, strekkja úr ristum, liðka
bæði bak og annað og gera fínlegar
handahreyfingar. Þetta kenni ég
þeim í tjáningarformi. Til dæmis
ef við tölum um blóm þá opna þau
blómið með höndunum á móti sól-
inni. Þau gera kanínuspor, dýra-
dansa, látbragð og leiki. Þó þeim
sé kennd alvaran er það í gegnum
litla dansa.“
— Hefur kennsla litlu barnanna
verið frábugðin kennslu þeirra
byijendahópa sem þú sem þú hefur
haft hingað til?
„Þau fá ekki eins mikið klassískt
undirstöðukerfi, til dæmis fá þau
ekki stöng eða neitt svoleiðis. Þau
fá bara undirstöðu í klassískum
ballet, það er útsnúningur frá
mjöðm, reyna að vera bein, rétta
vel úr ristum og lítil hopp. Þau eru
mötuð með því sem þeim þykir
gaman, til dæmis með því að búa
til leiki.“ -
-Hafa þau þroska svona ung til
þess að taka við leiðsögn?
„Alveg merkilega mikinn. Þegar
ég er búin að sýna þeim hreyfing-
amar svona tvisvar til þrisvar sinn-
um, þá gera þau þetta alveg sjálf.
Þriggja til fyigurra ára gömul ná
þau hreyfíngunum alveg ótrúlega
fljótt og vel.“
— Finnurðu að þetta hafi haft
áhrif á þau þessi eini vetur?
„Já, ég hugsa að þetta festist nú
í þeim. Eg meira að segja lét þessi
litlu börn sýna í Háskólabíói á sýn-
ingu skólans í vor.“
— Ertu kannski að reyna að ala
upp stjörnur á þennan hátt?
„Auðvitað er ég að reyna að ala
upp stjörnur, en það er ekki hægt
á þessum aldri, ekki fyrr en mikið
síðar. Jafnvel níu til tíu ára börn
sem maður heldur að séu stórglæsi-
leg efni geta breyst á þroskaskeið-
inu og ekkert orðið úr þeim.
Þai þarf líka
að þjálfa upp áhorfendur
Aefstu hæð við Skúla-
götuna starfrækir
Sigríður Ármann
ballettskóla sinn.
Þar fer fram ballett-
kennsla allt frá Qögurra ára
barna til þeirra sem eru að ljúka
kennarapróft. Tveir nemendur
Sigríðar luku nýlega kennara-
prófi erlendis, eftir að hafa hlotið
alla þjálfim sína við skólann.
Önnur þeirra er Asta Björns-
dóttir, dóttir Sigríðar, og er hún
nú einn af kennurum skólans.
Þær Sigríður og Ásta féllust á
að segja lítillega frá ballett-
náminu.
„Þau halda stundum, blessuð
bömin, þegar þau koma hingað
fyrst að þetta sé strax bara tjull,
pallíettur og táskór. En þau komast
fljótlega að raun um annað. Þetta
er kröfuhörð listgrein, þar sem
byija þarf alveg frá gmnni. Þau
verða að byija upp við stöngina,
standa rétt, hugsa og einbeita sér.
Þetta er harður skóli, mjög harður.
Hann krefst einbeitingar og mikillar
virðingar fyrir líkamanum og um
leið sjálfum sér. Þess vegna er þetta
mjög gott fyrir börnin.“
— Hvernig byggist ballettnámið
upp?
„Það er kennt eftir kerfi sem
sniðið er að aldri barnanna. Það
verður að passa það að láta börn
ekki gera þyngri hluti en þau ráða
við. Þetta verður allt að koma stig
af stigi.
Við emm með forskóla fyrir börn
fjögurra til sex ára. Þau koma einu
sinni í viku og læra undirstöðu-
atriði í klassískum ballett, eftir
rússnesku og ensku kerfí. Þau eru
mikið í leikrænni tjáningu, lát-
bragði og látbragðsdönsum, þau
hlusta á tónlist og dansa eftir
henni. Þessi forskóli er meira til
þess að þau uppgötvi sig sjálf, að
þau séu með líkama sem þau geta
hreyft og gert eitt og annað með.
Þegar börnin em orðin sjö ára
fara þau að mæta tvisvar í viku og
um leið verður þjálfunin mun mark-
vissari og erfiðari. Það er þó líka
reynt að halda áfram með litla
skemmtilega dansa og látbragð til
þess að börnin missi ekki áhugann.
Þetta má ekki vera bara hörð þjálf-
un, það verður að gera hlutina
áhugavekjandi. Svo þróast þetta
áfram, því eldri sem bömin verða
því þyngri verður þjálfunin og um
leið markvissari. Þau halda samt
áfram að læra látbragð og dansa,
því ekki má gleyma því að ballett-
inn er sviðsgrein, listgrein þar sem
dans, tónlist og leikur fara saman.
Að vori höfum við svo nemenda-.
sýningu þar sem hver einasti nem-
andi skólans sýnir dans. í raun
væri kannski best að hafa hana
annað hvert ár, en börnin vilja fá
að komast á svið einu sinni á ári,
því þjálfunin byggist svo mikið á
því að sýna á sviði.
Nú í vetur var sú nýjung, að
bömunum var gefinn kostur á því
að taka próf í því stigi sem þau
voru að læra samkvæmt staðli sem
Félag íslenskra listdansara hefur
gefið út, svipað og stigspróf í tón-
list. Þetta tóku þau mjög alvarlega,
enda eiga þessi próf að gera börn-
unum grein fyrir að þetta sé ekki
bara hopp og hí, heldur geti þau
náð árangri og gert betur. Þetta
er það sem þau vilja, því við höfum
margoft komist að því að börn vilja
aga, þau vilja beinharða kennslu
þó þau vilji leiki innan um. Þeim
finnst agaleysi ekkert eftirsóknar-
vert.
Það má heldur ekki gleyma því
í þessari hörðu þjálfun, að það þarf
að koma eitthvað innanfrá, annars
væri þetta ekki listgrein. Þar kemur
tjáningin og látbragðið inn í. í
ballett er hægt eins og í öllum öðr-
um listgreinum að framleiða mjög
teknískt fólk sem getur verið alveg
dautt á sviði og vantað alla útgeisl-
un.
Fyrir utan listrænt gildi balletts-
ins, þá er hann mjög hollur fyrir
böm. Hann gefur góða hreyfingu
og þjálfar upp mikla sjálfstjórn yfir
líkamanum. Hann byggir mjög
hægt upp, það tekur mörg ár að
ná árangri og það gerist ekkert
hratt. Þess vegna skaðast iíkaminn
heldur ekki. Til dæmis geta ballerín-
ur enn dansað fimmtugar, jafnvel
sextugar, en maður sér aldrei
íþróttakonur hlaupa eða stökkva á
þeim aldri.
En þessi hæga uppbygging gerir